Samenvatting Micro Economie (MBK01a)

1. WAT IS ECONOMIE
Economie = menswetenschap die keuzeproblemen bestudeert waarmee iedereen wordt geconfronteerd
- Consument
- Producent / bedrijfsleider
- Overheid / beleidsmakers

DEFINITIE VAN ECONOMIE
Economie is een humane wetenschap die de keuzes van:
- Individuen = consumenten → vraag
- Bedrijven = producenten → aanbod
- Overheden en de hele samenleving
Bestudeert ten gevolge van de schaarste van de beschikbare middelen, en onder invloed van prikkels

Wij hebben allemaal oneiding behoeften → middelen beperkt (bankrekening, tijd, …)
 Schaarste → keuzes maken

Economie omvat 2 delen:
- Micro-economie: bestudeert de keuzes van individuen en bedrijven, en de manier waarop de
overheid hierop kan inspelen
- Macro-economie: bestudeert het effect van de keuzes van individuen, bedrijven en overheden op de
totale (nationale of globale) economie

2 GROTE ECONOMISCHE VRAAGSTUKKEN
- Hoe bepalen de keuzes wat, hoe en voor wie goederen en diensten geproduceerd worden?
- Kan nastreven van eigenbelang ook in het voordeel zijn van het algemeen (maatschappelijk) belang?

WAT, HOE EN VOOR WIE?
- Goederen en diensten zijn de voorwerpen (goederen) en handelingen (diensten) die geproduceerd
worden om de menselijke behoeften te bevredigen
- Wat: welke goederen en diensten worden geproduceerd en hoeveel?
- Hoe worden goederen en diensten geproduceerd?
- Voor wie worden deze goederen en diensten geproduceerd?

Productiefactoren
- Natuur: natuurlijke rijkdommen vb. land, ertsen, water, lucht…. → huur
- Arbeid: zowel fysieke als intellectuele arbeid → loon
- Kapitaal: fabrieken, machines, infrastructuur, … (geen geld!) → interest
- Ondernemerschap: het organiseren van de 3 vorige productiefactoren om goederen en diensten te
produceren → winst

EIGEN BELANG VERSUS MAATSCHAPPELIJK BELANG
Keuzes die het best zijn voor de persoon zelf = keuzes uit eigenbelang
Keuzes die het best zijn voor de hele samenleving = keuzes uit maatschappelijk belang

Onzichtbare hand van Adam Smith = collectieve individuele streven kan leiden tot maximaal nut voor iedereen

KEUZE EN OPPORTUNITEITSKOST
Kiezen is verliezen
Elke keuze is een afweging/trade off, je moet iets opgeven om iets anders te verkrijgen
Opportuniteitskost = beste dat je moet opgeven om iets anders te verkrijgen, de waarde van het beste
alternatief

,2. HET ECONOMISCH PROBLEEM
PRODUCTIEMOGELIJKHEDENCURVE (PMC)
Wat zijn de gevolgen en het effect van schaarste?
 Nagaan met behulp van een eenvoudig economisch model: de productiemogelijkhedencurve (PMC)
- Waarom eenvoudig? We kunnen het grafisch voorstellen en daarna algemene conclusies trekken
- Wat is eenvoudig? We maken bepaalde veronderstellingen:
o Er zijn slechts 2 categorieën producten, bv. voeding en kleding
o Er is slechts 1 productiefactor, bv. enkel arbeid
o Bepaalde stand van de technologie is een gegeven

De productiemogelijkhedencurve stelt alle mogelijke combinaties van de productie van goederen voor die tot
stand komen bij volledige aanwending van de beschikbare productiefactoren.

,BEREIKBAAR & ONBEREIKBAAR
De productiemogelijkhedencurve is de grens tussen goederen- en dienstencombinaties die met de
beschikbare productiefactoren en technologie geproduceerd kunnen worden en de goederen- en
dienstencombinaties die niet geproduceerd kunnen worden.

De PMC toont de grens van de productie (maximale productie), en scheidt dus de bereikbare van de
onbereikbare combinaties

De PMC illustreert duidelijk de schaarste aan middelen. Alle productcombinaties buiten de PMC zijn niet
bereikbaar met de huidige hoeveelheid beschikbare productiefactoren

De productiemogelijkhedencurve gaat ervan uit dat de productie op een maximaal niveau van productie-
efficiëntie plaatsvindt.

Productie-efficiëntie is een situatie waarin we niet méér van 1 product of dienst kunnen produceren zonder
minder van een ander goed of dienst te produceren.
“De economie haalt alles wat ze kan uit haar beschikbare middelen”




Wat kunnen redenen zijn dat een onbereikbaar punt bereikbaar wordt? (PMC verschuift naar buiten)
- Economische groei
- Meer produceren met zelfde inzet
- Betere tractoren, betere meststoffen

→ Als de beschikbare middelen in een economie stijgen, neemt de productiecapaciteit toe en verschuift de
PMC naar buiten.

Economische groei is een blijvende uitbreiding van de productiemogelijkheden (productiecapaciteit).
De economie groeit bij technologische vooruitgang, als de kwaliteit van arbeid verbetert, of als de hoeveelheid
kapitaal toeneemt.

, EFFICIËNT & INEFFICIËNT
Als de productie zich op de PMC bevindt, zoals in punt A, dan is de productie efficiënt.
Als de productie onder de PMC zit, zoals in punt H, dan kan er meer van beide producten geproduceerd
worden zonder dat het andere goed hiervoor moet verminderen.
Productie is inefficient aangezien de beschikbare productiefactoren niet volledig benut worden.

- Efficient (alles inzetten) → op pmc
- Inefficient (niet alles inzetten) → in bereikbaar deel maar niet op curve




TRADEOFF & FREE LUNCH

Een tradeoff is een afweging, uitwisseling → 1 ding opgeven om een ander in de plaats te krijgen.
Zoals van punt B naar A, hoeveelheid voeding opgeven voor meer kleding.

Een free lunch is een geschenk → iets krijgen zonder iets anders op te geven.
Zoals van punt H naar A, meer hoeveelheid kleding zonder voeding op te geven.

Als de productie zich op de PMC bevindt, is er altijd sprake van een tradeoff. (A naar B, B naar A, B naar C, …)
Als de productie onder de PMC zit, is er een free lunch mogelijk.
Bewegen van punt H naar punt A vereist geen tradeoff.