Samenvatting Life Events (V5G424)

Hoofdstuk 1: Inleiding
Psychotraumatologie: Studie van psychisch letsel
- Niet elke ingrijpende gebeurtenis wordt een trauma
- Je hebt ook normale reacties op een abnormale gebeurtenis


Hoofdstuk 2: Subjectieve
beleving
“We do not see things as they are, we see them as we are.”
- Alles is perceptie: Zonder perceptie kunnen we geen zinvolle voorstelling van de wereld maken
- Hulpverlener moet een nieuwsgierige ingesteldheid hebben tov de beleving van de cliënt
- Gewaarwording=sensatie: Opname stimulihersenen
- Waarneming=perceptie: Organiseren, interpreteren en begrijpen gewaarwording

Emoties
= Reactie op stimulus die bestaat uit fysiologische opwinding (respons) + gepaard gaat met evaluatie
van de stimulus (situatie), gezichtstuitdrukking en subjectieve ervaring (voelen)

3 aspecten:
- beoordeling, respons en ervaring

3 Functies
- Overlevingsgericht: bv angst, is ook tussenstap tussen stimulus en gedrag
- Adequate communicatie in een sociale context: gevoelens aan anderen tonen+kunnen lezen
- Cognitie ondersteunend: emoties kunnen voor verhoogde aandacht zorgen bv gevoelsgeladen
herinneringen

Evaluatie stimulus
+ herhalen en – ontlopenMeer overlevings- en voortplantingskans

Emoties en conditionering
- Aangeboren: angst bij bedreigende stimuli
- Aangeleerd: ervaringen of observatie van wat anderen overkomt

Wie of wat Theorie Samengevat Kritiek
James- Stimuli lokt lichamelijke Stimulus – reactie – beoordeling Reacties lichaam zijn niet snel genoeg
Langetheorie reactie (sympathisch om te weten hoe te reageren + bij
zenuwstelsel – SZS) uit experiment spoten ze adrenaline in
dat naderhand door onze (reactie SZS) maar deze personen
hersenen als emotie ervaarden ook geen emoties daardoor
geïnterpreteerd wordt
Cannon- emotieopwekkende Stimulus – reactie en beoordeling /
Bardtheorie situatie stimuleert
gelijktijdig het SZS
Lazarus: eerst cognitieve Stimulus – beoordeling – reactie /
Theorie van beoordeling, erna
de cognitieve emoties en lichamelijke
beoordeling reactie bv iemand in


1

, donker benaderen


Onbewuste processen bij stimulusbeoordeling
Onderzoek toont aan dat alle bovenstaande theorieën een stukje waarheid hebben
Discussie: Zijn cognitieve beoordelingen bewust? Neen, cognitieve processen gebeuren onbewust

- Zajonc en Murphy:
 Proefpersonen zagen chinese karakters liever indien er vooraf een lachend gezicht was
 Besluit: emotie begint niet bij cognitie
 Vaststelling: amygdala reageert hevig bij kwaad of woorden zoals doden
 Onbewuste processen dat emotie beïnvloeden

2 herkenningsroutes: bewust en onbewust

Bewuste Onbewuste
Denken Voelen
Capgraswaan= persoon herkennen maar geen Prosopagnosie= persoon zien en huidreactie, maar
gevoel/vertrouwen meer bij persoon niet herkennen. Persoon lijkt vervangen door
emotieloze dubbelganger, geen huidreactie

 beschadiging onbewuste emotionele  beschadiging bewuste emotionele herkenningsroute
herkenningsroute

Lichamelijke component van emoties
Emotie gaat gepaard met lichamelijke reactie en is daardoor heviger dan gewone denkprocessen
- Lichamelijke reactie: gezichtsuitdrukking en activatie SZS bv verhoogde hartslag
- Leugendetector: meet fysiologische reacties  Valse positieven bij zenuwachtige mensen
- Concealed information test of guitly knowledge test: bv dia’s moordwapens en lichamelijke reactie

Is fysiologische opwinding emotiespecifiek?
Fysiologische signaal is enige info, maar niet genoeg om de juiste emotie uit te halen
- Emoties zijn duidelijkste te herkennen in de gezichtsmimiek
- Ekman: 6 emoties (verdriet, angst, blijheid, woede, verrassing en walging)

Charles Darwin: kwam op idee van universele gezichtsuitdrukkingen voor emoties
- Expressie van emoties zijn tot stand gekomen door evolutieprincipes
- 2 bewijzen: uitdrukkingen bij mensen en dieren + mensen gebruiken zelfde expressies
- Voordeel: elkaar universeel begrijpen bv overleving bij dieren: angstige gezichtsuitdrukking

Discussie:
 Behaviorisme: gedrag is verworven obv leren en niet aangeboren
 Maatschappelijk verantwoordelijkheidsgevoel: bv eugenetica: sterkste ras overleeft

Beweringen tegen discussie:
- Ekman: prenten emoties vragen aan stam dat geen contact had met andere culturen
 Ondanks isolatie herkende ze grotendeels dezelfde emoties
- Ander bewijs: gezichtsuitdrukking bij blinde kinderen bv glimlachen
- 2 soorten glimlach: authentiek vs gespeeld

Hypothese over belang van gezichtsfeedback
= emotionele ervaring wordt versterkt/verzwakt door spieractiviteit in gezicht

2

,- Schnall en Laird: proefpersonen keken blij/boos, afhankelijk daarvan gaven ze een fijne of niet fijne
herinnering rond het prentje van een boom
- Strack: markeerstift in mond en hoe leuk ze cartoons vonden
- VanSwearingen: depressieschaal bij verlamde mensen
 Belemmering glimlach door verlamming was eerder predictor depressie dan verlamming zelf
- Hennenlotter: vrouwen na botox reageren ook minder sterk op emotionele stimuli
- Wild: mensen die foto’s van lachende personen moeten beoordelen voelen zich ook beter

Culturele verschillen in het uiten van emoties
Culturele uitingsregels: Bepaalde culturen hebben regels over welke emoties je mag tonen in
bepaalde situaties bv westers: niet ontgoocheld kijken indien niet blij met cadeau
- Japanners mogen geen negatieve emoties tonen in aanwezigheid van iemand met hogere status
 Bleven tijdens een film glimlachen, terwijl ze zonder toezicht wel emoties vertoonden

Bewuste, subjectieve ervaring
Emotie kan slechts gevoeld worden indien deze gepaard gaat met een subjectieve ervaring

Schachter en Singer: tweefactorentheorie
Theorie dat emotie is gebaseerd op 2 factoren: fysiologische opwinding en een daaropvolgend
cognitief proces. Soms is de fysiologische respons niet specifiek genoeginterpretatieverwarring

White en Kight
Lichamelijke oefeningen onder juiste omstandigheden kan een vrouw aantrekkelijk maken
 15sec vs 2min lopen: hoe langer gelopen, hoe aantrekkelijker ze de getoonde studente vonden
 Daarom: sneller verliefd op feestje dan in aula=meer lichamelijke opwinding

! Soms schrijven personen hun opwinding aan de verkeerde oorzaak toe
Visie: Fysiologische opwinding niet emotiespecifiek is en door cognitie aangevuld moet worden

Culturele verschillen
Herkennen gezichtsuitdrukkingen mbt emoties
- Makkelijker te herkennen bij blijheid, bij personen van de eigen etnische groep
- Moeilijker voor ouderen, vooral bij angst en woedeAftakeling hersenstructuren
- Moeilijker voor mensen met schizofrenie, autisme,… of zelfs met hogere klasse (egoïsme?)
- Significante verschillen bv Japanners letten meer op stem om emotie te uiten dan expressie

Is fysiologische opwinding noodzakelijk voor emoties?
Experiment: Personen met letsel aan ruggengraatSZS grotendeels afgesneden
- Minder emotionele ervaring, maar geen verdwijning ervan (zelfs mindere hersenactiviteit)
- Fysiologische opwinding helpt dus bij het ervaren van emoties, maar is niet noodzakelijk
- Bewijs: Bewust ervaren emoties is samenspel tussen lichamelijke en cognitieve factoren

Dimensies van emoties
Indeling:
- Emoties verschillen in valentie en opwinding (arousal)
- Emoties zijn combinatie van Ekmans primaire emoties

Indeling 1: Valentie en arousal
Valentie= intrinsieke aantrekkelijkheid of aversie
- Emotie kan worden geordend op valentie (bv levenloos vs gelukkig)
- Emotie kan worden georden op arousal (bv waardeloos vs moord)
 Meest gebruikte onderzoek

3

, Indeling 2: Ekmans primaire emoties
- Benadering van Stevenson et al.
- Bv: Hoeveel ervaar je blijheid, woede, verdriet,… bij het woord begrafenis?
- Voordeel: gedetailleerd beeld
- Nadeel: Scores op droefheid, woede, angst en walging correleren hoog positief met elkaar en
negatief met blijheid Extra info mbt valentie is hierdoor gering (zie kader p21)

Emoties bij mannen en vrouwen
- Vrouwen: beter in staat om juiste emotie af te lezen van gezicht, laten emoties meer blijken
- Vrouwen: ze zeggen emoties intenser te beleven dan mannen. Zijn mannen dan minder
emotioneel? Neen.
- Studie Kring en Gordon: Meten huidreactieenkel bij walging hadden vrouwen meer activiteit
- Zie resultaten p 22

Verklaringen:
- Uitdrukken word sociaal beter aanvaard bij vrouwen
- Ouders versterken dit meer bij meisje en jongens leren meer onderdrukken
- Doordat jongens minder openlijke expressie tonen, wordt de fysiologische expressie gekozen
- Evolutionair: emoties waarop ze reageren en waar ze blijk van geven
 bv mannen en uiten woede: jagen
 bv vrouwen en uiten angst: ontvoeringen

Rode draad van bovenstaande
- Emotie: evaluatie stimulus, lichamelijke respons en subjectieve ervaring
- Gezichtsuitdrukking: aangeboren, communicatieve functie, dienen soms onderdrukt te worden, bevatten culturele
verschillen, versterken emoties en kunnen deze uitlokken
- Mannen onderdrukken meer uiting van gevoelens, maar voelen ze even sterk
-Emoties verhogen activiteit SZS bv hogere hartslag Leugendetector
- Mensen kunnen vergissen in bron emoties omdat lichamelijke reactie niet gedifferentieerd genoeg is
-Subjectieve ervaring en gedraging bij emoties staan onder cognitieve controle
 Gaat in tegen James-Langetheorie: “prikkel geeft automatisch fysiologische reactie dat erna geïnterpreteerd wordt”
 Gaat mee met Cannon-Brandtheorie + theorie cognitieve beoordeling
- Groot deel cognitieve processen zijn wel onbewust
-Emoties hebben 2 dimensies: valentie en arousal
- 5 primaire emoties: Blijheid, droefheid, woede, angst en walging)


Emotie en cognitie
Emotie en cognitie zijn nauw met elkaar verbonden en beïnvloeden elkaar voortdurend

Invloed van emotie op cognitie
Emotie en aandacht
- Stimuli dat belangrijk zijn voor overleving en overpeinzing raken tot het bewustzijn
- Emotioneel geladen stimuli hebben een voordeel

Proef Ohman et al.
- proefpersonen herkende sneller spinnen/slangen tussen bloemen/paddenstoelen dan
andersonAngst krijgt automatische toegang tot bewustzijn
- Hoe sterker de angst, hoe sneller de herkenning bv spinnenfobie




4