Herkennen van cognitieve
stoornissen
Definitie NAH
Een niet-aangeboren hersenletsel (NAH) is een verzamelnaam voor alle letsels aan de
hersenen die ontstaan zijn ten vroegste 6 maanden na de geboorte.
NAH wordt onderverdeeld in twee subgroepen:
Een niet-degeneratief NAH
o Kan verschillende oorzaken hebben: externe fysieke kracht, langdurig
zuurstoftekort (anoxie-hypoxie), acute infectie, acute intoxicatie, CVA.
Degeneratief NAH
o NAH ten gevolge van degeneratieve aandoeningen
(bv. Parkinson, MS, Alzheimer, ALS, …)
o wordt zelden vernoemd als NAH, alhoewel hersenletsel zijn.
Verloop van hersenbeschadiging verschilt. Belangrijk naar stellen van haalbare doelen
Gevolgen NAH
Het begrip NAH verwijst enkel naar de oorzaak, niet naar de gevolgen
De symptomen zijn zeer gevarieerd, afhankelijk van
o Aard
o Localisatie (somatotopie)
o Omvang
o Fasen
De gevolgen voor de persoon afhankelijk van
o aard van de stoornissen
fysieke, sensorische, cognitieve of gedragsmatige /emotionele
o combinatie of stoornis op slechts één domein
o ernst van de stoornissen
o individuele verschillen
o omgeving
Individuele benadering
Neem tijd voor diagnostiek
1
, Ook impact op omgeving
Ook aandacht voor onzichtbare gevolgen
o Neuropsychologische gevolgen (NPG)
o Psychosociale-emotionele gevolgen
o Gedragsverandering
zijn bepalend voor QoL!
NPG bij 75% van cliënten na CVA aanwezig
Zo blijkt dat na een licht traumatisch hersenletsel door een (onge)val naar schatting 15 tot 47
procent van de getroffenen na drie maanden de dagelijkse activiteiten niet volledig te hebben
hervat en zo’n 30 procent is na één jaar nog steeds niet aan het werk. “De voor de patiënt met
hersenletsel zo typerende ‘onzichtbare gevolgen’ zoals geheugen- en concentratieproblemen,
vermoeidheid of somberheid vormen belangrijke obstakels voor een geslaagde terugkeer in de
maatschappij.
2
, Algemeen
Regel: na NAH -> verandering in de drie domeinen maar accenten kunnen verschillen
Neuropsychologische functiestoornissen na NAH
Ook wel cognitieve stoornissen genoemd
Veel gevolgen zijn niet direct waarneembaar
Bepalend voor de mate waarin persoon zelfstandig kan functioneren
Belangrijkste neurologische functiestoornissen
Aandachtsstoornis
Neglect: halfzijdige aandachtsstoornis
Agnosie: herkenning (visueel, akoestisch, tactiel)
Apraxie: verstoord doelmatig handelen
Noso-agnosie/ anosognosie: ziekte-inzicht
Amnesie: geheugenproblemen
"Frontaalsyndroom"-> Disexecutief syndroom (DES)
Afasie: stoornis in taalbegrip of -gebruik
Alexie en agrafie: lees- en schrijfstoornis
Acalculie: rekenstoornis
3
stoornissen
Definitie NAH
Een niet-aangeboren hersenletsel (NAH) is een verzamelnaam voor alle letsels aan de
hersenen die ontstaan zijn ten vroegste 6 maanden na de geboorte.
NAH wordt onderverdeeld in twee subgroepen:
Een niet-degeneratief NAH
o Kan verschillende oorzaken hebben: externe fysieke kracht, langdurig
zuurstoftekort (anoxie-hypoxie), acute infectie, acute intoxicatie, CVA.
Degeneratief NAH
o NAH ten gevolge van degeneratieve aandoeningen
(bv. Parkinson, MS, Alzheimer, ALS, …)
o wordt zelden vernoemd als NAH, alhoewel hersenletsel zijn.
Verloop van hersenbeschadiging verschilt. Belangrijk naar stellen van haalbare doelen
Gevolgen NAH
Het begrip NAH verwijst enkel naar de oorzaak, niet naar de gevolgen
De symptomen zijn zeer gevarieerd, afhankelijk van
o Aard
o Localisatie (somatotopie)
o Omvang
o Fasen
De gevolgen voor de persoon afhankelijk van
o aard van de stoornissen
fysieke, sensorische, cognitieve of gedragsmatige /emotionele
o combinatie of stoornis op slechts één domein
o ernst van de stoornissen
o individuele verschillen
o omgeving
Individuele benadering
Neem tijd voor diagnostiek
1
, Ook impact op omgeving
Ook aandacht voor onzichtbare gevolgen
o Neuropsychologische gevolgen (NPG)
o Psychosociale-emotionele gevolgen
o Gedragsverandering
zijn bepalend voor QoL!
NPG bij 75% van cliënten na CVA aanwezig
Zo blijkt dat na een licht traumatisch hersenletsel door een (onge)val naar schatting 15 tot 47
procent van de getroffenen na drie maanden de dagelijkse activiteiten niet volledig te hebben
hervat en zo’n 30 procent is na één jaar nog steeds niet aan het werk. “De voor de patiënt met
hersenletsel zo typerende ‘onzichtbare gevolgen’ zoals geheugen- en concentratieproblemen,
vermoeidheid of somberheid vormen belangrijke obstakels voor een geslaagde terugkeer in de
maatschappij.
2
, Algemeen
Regel: na NAH -> verandering in de drie domeinen maar accenten kunnen verschillen
Neuropsychologische functiestoornissen na NAH
Ook wel cognitieve stoornissen genoemd
Veel gevolgen zijn niet direct waarneembaar
Bepalend voor de mate waarin persoon zelfstandig kan functioneren
Belangrijkste neurologische functiestoornissen
Aandachtsstoornis
Neglect: halfzijdige aandachtsstoornis
Agnosie: herkenning (visueel, akoestisch, tactiel)
Apraxie: verstoord doelmatig handelen
Noso-agnosie/ anosognosie: ziekte-inzicht
Amnesie: geheugenproblemen
"Frontaalsyndroom"-> Disexecutief syndroom (DES)
Afasie: stoornis in taalbegrip of -gebruik
Alexie en agrafie: lees- en schrijfstoornis
Acalculie: rekenstoornis
3
