Samenvatting van de hoofdstukken 5, 7, 8, 12, 20 en 23
Hoofdstuk 5 Microbiologie van pulpitis en pulpanecrose
Er is een verband tussen de klinische toestand van het endodontium en de aanwezigheid van
micro-organismen in de pulpaholte.
De gezonde pulpa is steriel. Door lokale of algemene bacteriemiën vindt er af ent oe een
vluchtig bezoek plaatst van een klein aantal bacteriën die door de bloedstroom zijn
meegesleept, maar voor de gezonde pulpa heeft dit geen negatieve gevolgen.
Een ontstoken pulpa kan steriel zijn wanneer er geen verbinding is met de mondholte.
Wanneer dit wel het geval is dan is contaminatie onvermijdelijk en moet worden ingegrepen
om een infectie tegen te gaan door het ontstoken pulpaweefsel te behandelen en de toegang
tot de mondholte af te sluiten. In geval van pulpitis bij een intacte glazuur-dentinebarrière,
kan de pulpa geïnfecteerd raken via een bacteriëmie (door de slechte weerstand kunnen
bacteriën zich makkelijk vestigen). Eenmaal geïnfecteerd pulpaweefsel zal eerder tot
irreversibele pulpititis en daarmee tot parodontitis apicalis leiden, dan nog niet geïnfecteerd
pulpaweefsel.
De necrotische pulpa die nog niet gepaard gaat met parodontitis apicalis, kan steriel zijn. de
kans op toekomstige infectie, gevolgd door parodontitis apicalis, blijft steeds aanwezig
omdat er door circulatieproblemen onvoldoende weerstand is tegen een microbiële
besmetting zelfs als die van geringe aard is. voor infectie moet echter wel enig circulatie
aanwezig zijn, anders is er geen aanvoer van micro-organismen.
Parodontitis apicalis gaat gepaard met de aanwezigheid van, meestal grote aantallen, micro-
organismen. Micro-organismen spelen de belangrijkste rol in de etiologie van parodontitis
apicalis. Parodontitis apicalis kan bestaan uit directe schade in het periapicale weefsel door
een polymicrobiële infectie van het wortelkanalenstelsel, maar ook uit een indirecte schade
die voortvloeit uit de immuunreactie van de gastheer. Het is een infectie tot aan de
wortelpunt. Bacteriën lekken vanuit de infectie in het wortelkanaal tot in het bot via de
wortelpunt.
Zolang de tand intact is, is de pulpa beschermt tegen de invasie van micro-organismen.
Echter bij verlies van continuïteit van de tandstructuur wordt de weg naar de pulpa geopend
en kunnen bacteriën het wortelkanaal bereiken en zich daar tot een specifieke flora
ontwikkelen. Ze kunnen het wortelkanaal bereiken via:
- blootliggend dentine door een fractuur of cariës
- blootliggende tandpulpa door een fractuur of cariës
- blootliggende dentine, zijkanaal of het apicale foramen door een diepe parodontale
- bloedvaten uit de periapex (anachoresis)
Er wordt slechts een beperkte groep micro-organismen in het wortelkanaal gevonden. Dit
heeft te maken met voeding en zuurstofspanning. Het aantal soorten in het geïnfecteerde