Toetstermen Capita Selecta
Assistent-Makelaar Wonen
Bouwkunde
,A. Algemeen
A.1. … legt uit hoe het bouwproces georganiseerd is en wat de rol van direct belanghebbenden en
bouwdeelnemers is met betrekking tot de bouw van onroerende zaken en beheerst het bouwkundige vocabulaire
met betrekking tot onroerende zaken.
A.1.1 … benoemt de plaats, functie en verantwoordelijkheden van belanghebbenden en
bouwdeelnemers in het bouwproces, zoals van de principaal, architect, adviseur, constructeur,
(onder)aannemer, leverancier, opzichter, uitvoerder, koper, huurder, makelaar onroerende zaken,
projectontwikkelaar, belegger, (semi) overheid en derden. (K)
Principaal:(opdrachtgever) Een principaal kan een particulier, projectontwikkelaar of de (semi-)
overheid zijn. De principaal kan een opdracht geven om een bouwwerk te bouwen voor eigen gebruik
of om zakelijk in te zetten. De principaal is verantwoordelijk om een kader te scheppen voor het
programma van eisen. Hij geeft ook aan wat het budget is. Bij grotere opdrachten zal een team van
adviseurs de principaal kunnen ondersteunen om zijn wensen vast te leggen in een PvE (Programma
van Eisen). Daarbij zal de principaal en/of adviseurs tijdens het ontwerpproces en uitvoering
controleren of de wensen in het ontwerp worden opgenomen.
Architect: Deze is verantwoordelijk om het PvE te vertalen naar een ontwerp. Vervolgens visualiseert
de architect dit ontwerp op tekening. De architect kan ook de bouwbegeleiding namens de principaal
uitvoeren.
Adviseur: Wanneer de architect voor de uitdaging staat om een complex bouwwerk te ontwerpen, dan
betrekt hij regelmatig externe adviseurs bij het proces. Deze adviseurs zijn vaak specialisten op
bijvoorbeeld het gebied van installaties.
Constructeur: de constructeur is een specialist op het gebied van bouwkundige berekeningen en
tekeningen. Hij geeft bijvoorbeeld adviezen over zaken als funderingen en dragende constructies.
(Onder)Aannemers: de aannemer is degene die verantwoordelijk is voor het daadwerkelijk
bouwen van een bouwwerk. Op basis van een aannemersovereenkomst verbindt hij zich
aan de principaal om een werk uit te voeren tegen een vooraf vastgestelde prijs. Voor de
uitvoering van het werk kan de aannemer gebruik maken van derden (onder aannemers).
Deze derden zijn andere bedrijven of zzp’ers die door de hoofdaannemer uitgenodigd
worden om een gedeelte van het werk voor hun rekening te nemen.
Leverancier: Bij een bouwproces zijn verschillende leveranciers betrokken. Denk aan leveranciers van
bouwmaterialen, maar soms ook verhuurbedrijven van materiaal. (steigers en kranen etc.)
Opzichter: De opzichter is de vertegenwoordiger van de architect op de bouwplaats. Hij
houdt zich op een wat meer praktische wijze bezig met de bouw en houdt toezicht op de
nalevering van de diverse contracten. Ook houdt hij zich bezig met het keuren van het
materiaal en houdt hij toezicht op meer- en minderwerk.
De uitvoerder: De uitvoerder is de verantwoordelijke man die namens de aannemer primair
verantwoordelijk is voor de uitvoering van het werk. Zijn werkzaamheden bestaan uit:
- Werkvoorbereiding; het uitrekenen en bestellen van materialen.
- Het controleren van het gemaakte werk.
- Het regelen en organiseren van het werk.
Koper: Iemand die koopt.
Huurder: Iemand die huurt.
Makelaar onroerende zaken: Een tussenpersoon die bemiddelt bij koop/verkoop of
huur/verhuur van onroerende zaken, op naam en voor rekening van derden.
Projectontwikkelaar: De projectontwikkelaar is iemand die zich bezighoudt met het
ontwikkelen, financieren of bouwen van (grote) bouwprojecten.
Belegger: Een persoon of organisatie die in dit geval onroerend goed aanschaft met als doel
een rendement te behalen waardoor je meer geld verdient dan hebt geïnvesteerd. Dit
kunnen ze doen door het onroerend goed bijv. te verhuren of tegen een hogere prijs te
verkopen.
(Semi-) Overheid: Organisaties die niet officieel bij de overheid horen, maar hier wel veel te
maken mee hebben. Overheid zelf is het hoogste gezag van bijv. Nederland. Ook de (Semi-)
overheid kan als principaal optreden.
,Derden: Derde is een buitenstaander bij een rechtsverhouding tussen twee of meer
partijen. In het bouwproces duidt het vaak aan op een extern persoon of instantie die
diensten of service aanlevert die niet door het eigen personeel uitgevoerd (kunnen)
worden.
De bouwmanager/directievoerder: Een bouwmanager is van a tot z verantwoordelijk voor
de realisatie van bouw- en renovatieprojecten. Zowel op technisch, financieel en
administratief vlak. Vaak nemen de bouwmanager deel aan de ontwerpfase. Een
bouwmanager wordt ook vaak een projectleider bouw of projectmanager bouw genoemd.
A.2. … trekt conclusies uit bouwkundige tekeningen en bouwkundige bestekken van onroerende zaken en
stelt de bouwvorm, constructieve opbouw, bouwmethode en architectuurstroming van onroerende zaken vast.
A.2.3 … beschrijft de gebruikte elementen en de aangegeven materiaaltoepassingen van de
bouwkundige tekeningen van onroerende zaken. (K)
Er zijn veel soorten tekeningen die worden gebruikt bij de ontwerpfase en het bouwproces van een
onroerend goed. Hieronder kort omschreven:
Schetsontwerp (SO): Globale schetsen die worden gemaakt tijdens de ontwerpfase. Hand- of
computer tekeningen. Meestal in kleur, met schaduw en globale materiaal aanduidingen. Worden
door architect gemaakt om ideeën aan principaal te laten zien.
Voorlopig ontwerp (VO): De SO wordt uitgewerkt tot VO. Met eventuele opmerkingen, aanvullingen
door principaal hierin verwerkt. Wordt soms aangevuld met 3D impressie(s).
Definitief ontwerp (DO): Met goedkeuring principaal wordt VO uitgewerkt tot DO. In DO worden
plattegronden op schaal (1:100) uitgewerkt. Ze worden voorzien van hoofdmaten,
materiaalomschrijvingen en ruimteaanduidingen. Er wordt ook één langdoorsnede en één
dwarsdoorsnede van het object gemaakt. Een van deze twee moet beschikken over trap en
buitenkozijnen.
Bestektekeningen: Na goedkeuring DO door principaal wordt het DO uitgewerkt tot
bestektekeningen. Tekeningen moet worden aangevuld met: gebruiksoppervlakten,
verblijfsgebieden, verblijfsruimtes, ventilatie-eisen, lichtinval, warmteweerstanden, informatie van
brandweer, nutsbedrijven, openbare werken etc., dit is nodig voor aanvraag bouwvergunning.
3 Onderdelen bestektekeningen:
1. Situatietekening op schaal van (1:::500). Hier staat op: plaats van bouwwerk,
informatie over perceel oppervlakte en bebouwde oppervlakte, Noordpijl, straat, huisnummer,
kadastrale gegevens, bebouwingsgegevens. Bij veel gemeentes zijn ook de hoofdmaten ten opzichte
van rooilijnen, erfgrenzen en een evt. uitbreiding vereist. Bij verandering van een gebouw dient dit in
gearceerde/gekleurde vlakken worden aangegeven. Deze tekening hoort met het noorden naar
boven te staan en met entree naar beneden gericht.
2. Plattegronden, gevels en doorsneden. Schaal (1:100)
3. Principedetails: Op schaal van (1:::10). Hierin staat meer informatie over
maatvoering, materiaaltoepassing, warmteweerstand van de constructiedelen. Het gaat op deze
tekening om belangrijkste aansluitingen van bouwdelen zoals: aansluitingen van fundering, gevels,
kozijnen en daken. Wordt 3D getekend met veel details, en is bruikbaar voor welstandscommissie.
Constructietekeningen: Worden vaak gemaakt door bouwkundig constructeur. Er staat informatie
op over: draagconstructie, fundering en sparingen van het gebouw. Het doel van deze tekening is om
de sterkteleer en de constructieve aansluitingen van de bouwkundige onderdelen te weergeven.
Niet-constructieve wanden worden meestal wel aangegeven ter oriëntatie en informatie maar
worden niet gearceerd; hebben ondergeschikte rol op de tekening. Er is GEEN informatie over
bouwfysische aspecten.
Installatietekeningen: Wordt gemaakt door installatieadviseur, op basis van de door de architect
gegeven hoofdlijnen van waar alles behoort te zitten. Deze hebben betrekking tot elektra, gas, water
aan- en afvoering, riolering en mechanische ventilatie.
, Revisietekeningen: Deze tekeningen worden achteraf gemaakt. Zaken die tijdens de uitvoering
anders zijn uitgevoerd, worden in deze tekening vastgelegd. Dit is zinvol bij zaken die betrekking
hebben op installaties, zodat het in de toekomst makkelijk terug te vinden is.
A.2.6 … beschrijft de hoofdgroepen in de uiterlijke bouwvorm. (K)
Voor- en achter woning: 1850-1900, 3 à 4 woonlagen, toilet was een beerput,
twee woningen op één verdieping.
Alkoofwoning: 1890 – 1924, betere ventilatie door buitenlucht aan twee zijden,
een zolder met bergruimte voor elke verdieping, één woning per verdieping,
beerput.
Rotterdams zijkamer type: 1915 – 1935, bedstedes verdwenen, lange trappen.
Amsterdams 6,10 m type: 1925 – 1941, smalle kamers, ingewikkelde instructie,
wel gas water licht en elektra.
Haagse portiek woning: 1925 – 1941, opkomst badkamer, 3 woonlagen, inpandig
portiek.
Tussenwoning / doorzonwoning: woonkamer loopt over hele diepte van het huis
door met aan beide kanten ramen, eengezinswoning, badkamer.
Vrijstaande woning, sterflat, torenflat, galerijflat, portiekflat, entresol,
bungalow, maisonnette, patio, drive in woning, souterrain, twee-onder-een-
kap, etc.
A.2.7 … herkent de hoofdgroepen in de uiterlijke bouwvorm op een afbeelding. (B)
Assistent-Makelaar Wonen
Bouwkunde
,A. Algemeen
A.1. … legt uit hoe het bouwproces georganiseerd is en wat de rol van direct belanghebbenden en
bouwdeelnemers is met betrekking tot de bouw van onroerende zaken en beheerst het bouwkundige vocabulaire
met betrekking tot onroerende zaken.
A.1.1 … benoemt de plaats, functie en verantwoordelijkheden van belanghebbenden en
bouwdeelnemers in het bouwproces, zoals van de principaal, architect, adviseur, constructeur,
(onder)aannemer, leverancier, opzichter, uitvoerder, koper, huurder, makelaar onroerende zaken,
projectontwikkelaar, belegger, (semi) overheid en derden. (K)
Principaal:(opdrachtgever) Een principaal kan een particulier, projectontwikkelaar of de (semi-)
overheid zijn. De principaal kan een opdracht geven om een bouwwerk te bouwen voor eigen gebruik
of om zakelijk in te zetten. De principaal is verantwoordelijk om een kader te scheppen voor het
programma van eisen. Hij geeft ook aan wat het budget is. Bij grotere opdrachten zal een team van
adviseurs de principaal kunnen ondersteunen om zijn wensen vast te leggen in een PvE (Programma
van Eisen). Daarbij zal de principaal en/of adviseurs tijdens het ontwerpproces en uitvoering
controleren of de wensen in het ontwerp worden opgenomen.
Architect: Deze is verantwoordelijk om het PvE te vertalen naar een ontwerp. Vervolgens visualiseert
de architect dit ontwerp op tekening. De architect kan ook de bouwbegeleiding namens de principaal
uitvoeren.
Adviseur: Wanneer de architect voor de uitdaging staat om een complex bouwwerk te ontwerpen, dan
betrekt hij regelmatig externe adviseurs bij het proces. Deze adviseurs zijn vaak specialisten op
bijvoorbeeld het gebied van installaties.
Constructeur: de constructeur is een specialist op het gebied van bouwkundige berekeningen en
tekeningen. Hij geeft bijvoorbeeld adviezen over zaken als funderingen en dragende constructies.
(Onder)Aannemers: de aannemer is degene die verantwoordelijk is voor het daadwerkelijk
bouwen van een bouwwerk. Op basis van een aannemersovereenkomst verbindt hij zich
aan de principaal om een werk uit te voeren tegen een vooraf vastgestelde prijs. Voor de
uitvoering van het werk kan de aannemer gebruik maken van derden (onder aannemers).
Deze derden zijn andere bedrijven of zzp’ers die door de hoofdaannemer uitgenodigd
worden om een gedeelte van het werk voor hun rekening te nemen.
Leverancier: Bij een bouwproces zijn verschillende leveranciers betrokken. Denk aan leveranciers van
bouwmaterialen, maar soms ook verhuurbedrijven van materiaal. (steigers en kranen etc.)
Opzichter: De opzichter is de vertegenwoordiger van de architect op de bouwplaats. Hij
houdt zich op een wat meer praktische wijze bezig met de bouw en houdt toezicht op de
nalevering van de diverse contracten. Ook houdt hij zich bezig met het keuren van het
materiaal en houdt hij toezicht op meer- en minderwerk.
De uitvoerder: De uitvoerder is de verantwoordelijke man die namens de aannemer primair
verantwoordelijk is voor de uitvoering van het werk. Zijn werkzaamheden bestaan uit:
- Werkvoorbereiding; het uitrekenen en bestellen van materialen.
- Het controleren van het gemaakte werk.
- Het regelen en organiseren van het werk.
Koper: Iemand die koopt.
Huurder: Iemand die huurt.
Makelaar onroerende zaken: Een tussenpersoon die bemiddelt bij koop/verkoop of
huur/verhuur van onroerende zaken, op naam en voor rekening van derden.
Projectontwikkelaar: De projectontwikkelaar is iemand die zich bezighoudt met het
ontwikkelen, financieren of bouwen van (grote) bouwprojecten.
Belegger: Een persoon of organisatie die in dit geval onroerend goed aanschaft met als doel
een rendement te behalen waardoor je meer geld verdient dan hebt geïnvesteerd. Dit
kunnen ze doen door het onroerend goed bijv. te verhuren of tegen een hogere prijs te
verkopen.
(Semi-) Overheid: Organisaties die niet officieel bij de overheid horen, maar hier wel veel te
maken mee hebben. Overheid zelf is het hoogste gezag van bijv. Nederland. Ook de (Semi-)
overheid kan als principaal optreden.
,Derden: Derde is een buitenstaander bij een rechtsverhouding tussen twee of meer
partijen. In het bouwproces duidt het vaak aan op een extern persoon of instantie die
diensten of service aanlevert die niet door het eigen personeel uitgevoerd (kunnen)
worden.
De bouwmanager/directievoerder: Een bouwmanager is van a tot z verantwoordelijk voor
de realisatie van bouw- en renovatieprojecten. Zowel op technisch, financieel en
administratief vlak. Vaak nemen de bouwmanager deel aan de ontwerpfase. Een
bouwmanager wordt ook vaak een projectleider bouw of projectmanager bouw genoemd.
A.2. … trekt conclusies uit bouwkundige tekeningen en bouwkundige bestekken van onroerende zaken en
stelt de bouwvorm, constructieve opbouw, bouwmethode en architectuurstroming van onroerende zaken vast.
A.2.3 … beschrijft de gebruikte elementen en de aangegeven materiaaltoepassingen van de
bouwkundige tekeningen van onroerende zaken. (K)
Er zijn veel soorten tekeningen die worden gebruikt bij de ontwerpfase en het bouwproces van een
onroerend goed. Hieronder kort omschreven:
Schetsontwerp (SO): Globale schetsen die worden gemaakt tijdens de ontwerpfase. Hand- of
computer tekeningen. Meestal in kleur, met schaduw en globale materiaal aanduidingen. Worden
door architect gemaakt om ideeën aan principaal te laten zien.
Voorlopig ontwerp (VO): De SO wordt uitgewerkt tot VO. Met eventuele opmerkingen, aanvullingen
door principaal hierin verwerkt. Wordt soms aangevuld met 3D impressie(s).
Definitief ontwerp (DO): Met goedkeuring principaal wordt VO uitgewerkt tot DO. In DO worden
plattegronden op schaal (1:100) uitgewerkt. Ze worden voorzien van hoofdmaten,
materiaalomschrijvingen en ruimteaanduidingen. Er wordt ook één langdoorsnede en één
dwarsdoorsnede van het object gemaakt. Een van deze twee moet beschikken over trap en
buitenkozijnen.
Bestektekeningen: Na goedkeuring DO door principaal wordt het DO uitgewerkt tot
bestektekeningen. Tekeningen moet worden aangevuld met: gebruiksoppervlakten,
verblijfsgebieden, verblijfsruimtes, ventilatie-eisen, lichtinval, warmteweerstanden, informatie van
brandweer, nutsbedrijven, openbare werken etc., dit is nodig voor aanvraag bouwvergunning.
3 Onderdelen bestektekeningen:
1. Situatietekening op schaal van (1:::500). Hier staat op: plaats van bouwwerk,
informatie over perceel oppervlakte en bebouwde oppervlakte, Noordpijl, straat, huisnummer,
kadastrale gegevens, bebouwingsgegevens. Bij veel gemeentes zijn ook de hoofdmaten ten opzichte
van rooilijnen, erfgrenzen en een evt. uitbreiding vereist. Bij verandering van een gebouw dient dit in
gearceerde/gekleurde vlakken worden aangegeven. Deze tekening hoort met het noorden naar
boven te staan en met entree naar beneden gericht.
2. Plattegronden, gevels en doorsneden. Schaal (1:100)
3. Principedetails: Op schaal van (1:::10). Hierin staat meer informatie over
maatvoering, materiaaltoepassing, warmteweerstand van de constructiedelen. Het gaat op deze
tekening om belangrijkste aansluitingen van bouwdelen zoals: aansluitingen van fundering, gevels,
kozijnen en daken. Wordt 3D getekend met veel details, en is bruikbaar voor welstandscommissie.
Constructietekeningen: Worden vaak gemaakt door bouwkundig constructeur. Er staat informatie
op over: draagconstructie, fundering en sparingen van het gebouw. Het doel van deze tekening is om
de sterkteleer en de constructieve aansluitingen van de bouwkundige onderdelen te weergeven.
Niet-constructieve wanden worden meestal wel aangegeven ter oriëntatie en informatie maar
worden niet gearceerd; hebben ondergeschikte rol op de tekening. Er is GEEN informatie over
bouwfysische aspecten.
Installatietekeningen: Wordt gemaakt door installatieadviseur, op basis van de door de architect
gegeven hoofdlijnen van waar alles behoort te zitten. Deze hebben betrekking tot elektra, gas, water
aan- en afvoering, riolering en mechanische ventilatie.
, Revisietekeningen: Deze tekeningen worden achteraf gemaakt. Zaken die tijdens de uitvoering
anders zijn uitgevoerd, worden in deze tekening vastgelegd. Dit is zinvol bij zaken die betrekking
hebben op installaties, zodat het in de toekomst makkelijk terug te vinden is.
A.2.6 … beschrijft de hoofdgroepen in de uiterlijke bouwvorm. (K)
Voor- en achter woning: 1850-1900, 3 à 4 woonlagen, toilet was een beerput,
twee woningen op één verdieping.
Alkoofwoning: 1890 – 1924, betere ventilatie door buitenlucht aan twee zijden,
een zolder met bergruimte voor elke verdieping, één woning per verdieping,
beerput.
Rotterdams zijkamer type: 1915 – 1935, bedstedes verdwenen, lange trappen.
Amsterdams 6,10 m type: 1925 – 1941, smalle kamers, ingewikkelde instructie,
wel gas water licht en elektra.
Haagse portiek woning: 1925 – 1941, opkomst badkamer, 3 woonlagen, inpandig
portiek.
Tussenwoning / doorzonwoning: woonkamer loopt over hele diepte van het huis
door met aan beide kanten ramen, eengezinswoning, badkamer.
Vrijstaande woning, sterflat, torenflat, galerijflat, portiekflat, entresol,
bungalow, maisonnette, patio, drive in woning, souterrain, twee-onder-een-
kap, etc.
A.2.7 … herkent de hoofdgroepen in de uiterlijke bouwvorm op een afbeelding. (B)
