Menselijke
2021-2022
fysiologie: deel
van Timia
REVAKI: bachelor 2, semester 1
Femke Loos
,Menselijke fysiologie – Timia – 2021-2022 Femke Loos
LES 1&2
HOOFDSTUK 14 BOEK: CARDIOVASCULAIRE FYSIOLOGIE
INLEIDING
Wat is cardiovasculaire systeem?
Een reeks v buisjes gevuld met bloed die geconnecteerd zijn aan een centrale pomp = het hart.
Het is de bedoeling dat er zuurstof w opgenomen thv. De longen -> vervolgens zal het hart/vaten stelsel
de zuurstof transporteren naar desbetreffende gebieden: spieren, organen
De zuurstof & voedingstoffen die mee door het bloed w gevoerd w dan opgenomen. Elke werking
veroorzaakt afvalproducten dus deze gaan dezelfde weg terug. CO 2 zal dus thv. De longen terug w
afgegeven -> ze w via het maagdarm stelsel terug uitgescheiden.
OMSCHRIJF GEDETAILLEERD DE ANATOMISCHE LIGGING EN DE BELANGRIJKSTE
BASISFUNCTIES VAN HET HART
De apex v het hart ligt in caudo-ventrale positie
De basis v het hart ligt in cranio-dorsale positie
Het hart ligt iets meer afgebogen naar links -> uit linker long is ‘’hapje’’ genomen voor het hart.
Rechter long bevat 3 lobben:
Linker long bevat 2 lobben:
Hart ligt op diafragma dus hangt nauw samen met de ademhaling
Hart w beschermt door:
Het hart ligt achter de thorax & sternum
Het hart is omgeven door een hartzakje = pericardium. Dit bestaat uit 2 vliesjes waartussen zich een
vloeistof bevind dat er voor zorgt dat het hart makkelijk kan bewegen binnen het hartzakje:
Pareataal vlies
Visceraal vlies
Dit ligt vlak tegen het hart
PERICARDITIS
= ontsteking v het hartzakje
dit is te horen (normaal geluid v hart = lup dup, bij pericarditis w lup dup minde makkelijk gehoord, er is een
soort v wrijving. Lup dup is nog wel aanwezig dus de pompfunctie v het hart w opzich niet belemmerd MAAR wel
de manier waarop het hart zich binnen het pericardium kan bewegen)
Hierbij zijn alle symptomen v een ontsteking zichtbaar: zwelling, roodheid, warmte, pijn
Zwelling is gevaarlijk want dit wil zeggen dat er vocht w meegenomen.
Dit vocht kan het hart wegdrukken in het hartzakje (hartzakje beschermt het hart zodat er niets van buiten
naar binnen kan gaan of omgekeerd. Bij zwelling bij ontsteking en er dus vocht begint op te stapelen tussen het hart &
hartzakje dan w de pompfunctie v het hart belemmerd)
ENDOCARDITIS
= ontsteking v de binnenbekleding v je hart. (bekleed kamers, voorkamers & kleppen)
Klepwerking w beperkt als ontsteking hierop zit. Gevaarlijk want:
kleppen dienen als deur om bloed in unidirectionele richting te laten stromen. Indien
belemmerd kan er terugvloei v bloed ontstaan
1
,Menselijke fysiologie – Timia – 2021-2022 Femke Loos
ontsteking staat in direct contact met het bloed (dat over het hele lichaam w verspreid) DUS kan
systemische inflammatie doen ontstaan waarbij meerdere orgaanfalen veroorzaakt kunnen w
waardoor kans op vroegtijdig overlijden toeneemt.
Dit is te horen (normaal = lupdup, endocarditis = je hoort wrijving & lupdup is aangedaan -> niet goed functionerend hart)
Wordt vaak door een bacterie veroorzaakt
dus antibiotica kan van levensbelang zijn.
MYOCARDITIS
= ontsteking v hartspierweefsel
Komt vaak voort uit virale infectie vb. simpele verkoudheid maar voornamelijk gerelateerd aan griep .
BASISPRINCIPE
De hoofdfunctie van het cardiovasculair systeem
Transport van nutriënten (want bloed passeert maagdarmstelstel en daar w voedingsstoffen opgenomen), water, gassen
(opname O2 & afname CO2), afvalstoffen & (bio)chemische signalen (hormonen, cytokines) van en naar alle delen
van het lichaam
Het is dus een belangrijke vorm v cel naar cel communicatie (als er een cel sterft zijn er mogelijks nog wel
elementen die wel nog werken in de cel. Deze elementen kunnen door het bloed w opgepikt en getransporteerd w naar een
andere cel)
2 systemen in de vasculatuur:
Arterieel systeem
Qua conventie bevat dit systeem zuurstof-rijk bloed (rood)
Vertrekt vanuit hart & gaat naar periferie
Alle arteriën moeten dus zuurstof-rijk bloed bevatten MAAR is niet zo bij A. pulmonalis want
deze gaat het zuurstof-arm bloed vanuit het hart richting de longen vervoeren
Bloed vervoeren gebeurd via de aorta (=lichaamsslagader) of via de A. pulmonalis (=longslagader)
Veneus systeem
Qua conventie bevat dit systeem zuurstof-arm bloed (blauw)
Brengt bloed vanuit periferie terug naar het hart
Alle venen moeten zuurstof-arm bloed bevatten MAAR is niet zo bij de V. pulmonalis want
deze bevat zuurstof-rijk bloed
Bloed terug vervoeren naar het hart gebeurd via de V. cava superior (= terugvloei bovenste ledematen &
hoofd ) & V. cava inferior (= terugvloei v onderste ledematen naar hart)
SCHETS DE ANATOMIE VAN HET CARDIOVASCULAIR SYSTEEM EN BESCHRIJF DE WEG DIE
HET BLOED AFLEGT VANAF HET VERLATEN VAN HET HART UIT DE LINKER VENTRIKEL,
NAAR EEN BEPAALD LICHAAMSONDERDEEL (VB. EEN SPIER IN DE VOET, DE LEVER, …)
TOT HET TERUGKEERT IN DE LINKER VENTRIKEL
Anatomie v het hart:
Hart bestaat uit 2 delen: die beide ook nog eens uit 2 delen bestaan
Linkerhelft (zuurstofrijk)
Linker atrium (=voorkamer/boezem) (bovenaan)
Linker ventrikel (=kamer) (onderaan)
Rechterhelft (zuurstofarm)
Rechter atrium (=voorkamer/boezem) (bovenaan)
2
, Menselijke fysiologie – Timia – 2021-2022 Femke Loos
Rechter ventrikel (=kamer) (onderaan)
Hart w verdeeld door septum
Dient als duidelijke afscherming tussen de 2 circulaties
Pulmonale circulatie van het rechterhart
Systemische circulatie van het linkerhart
Ligging v het hart:
Rechter kant ligt meer ventraal
Linker kant is meer naar achter georiënteerd.
Welk in welke helft/deel?:
R hart
V. cava superior & V. cava inferior ledigen in de rechter atrium
W vervolgens doorgepompt door het rechter ventrikel richting de A. pulmonalis. (deze Arterie komt
bovenaan het hart naar buiten DUS contractie is niet uitsluitend v boven naar onder/ atrium naar ventrikel MAAR
ventrikel pompt terug naar boven doorheen de A. pulmonalis)
L hart
Zuurstofrijke bloed gaat eerst via de A. pulmonaris doorheen de vasculatuur v de longen gestuurd w
om daar geoxigeneerd te worden
Het geoxineerde bloed komt dan via de V. pulmonalis terecht in het linker atrium om vervolgens
doorgepompt te worden naar het linker ventrikel
Het linker ventrikel zal dan het bloed doorheen de aorta (die bovenaan hart naar buiten treedt) de
systemische circulatie instuwen
Hoe komt het dat de arteriën (aorta & A. pulmonalis) bovenaan het hart uittreden?
Heeft met embryonale ontwikkeling te maken waarbij het hart rondom zijn as draait en de aders naar boven uit
doen ontspringen.
BLOEDDOORSTROMING
V. cava inferior & V. cava superior zorgen ervoor dat het bloed terugvloeit in het rechter atrium
Als rechter atrium contraheert w het bloed door kleppen (klep heeft 3 klepbladen = tricuspidalisklep)
gestuurd om in het rechter ventrikel terecht te komen.
Recht ventrikel gaat bloed stuwen doorheen de: longslagaderklep = semilunaire klep naar de A.
pulmonalis.
A. Pulmonalis heeft zuurstof-arm bloed (in het hart zit dus een arterie dat geen zuurstof-
rijk bloed bevat) & splitst zich in 2 om zo bloed te vervoeren via:
A. pulmonalis sinistra om naar de linker long te gaan
A. pulmonalis dextra om naar de rechter long te gaan.
Bij de longen w het bloed geoxigeneerd (=voorzien met zuurstof) om vervolgens terug te verzamelen
in de V. pulmonalis sinistra & V. pulmonalis dextra die opnieuw 1 vena (= V. pulmonalis) gaat worden met
geoxigeneerd bloed om aan te komen in het linker atrium.
Als linker atrium contraheert w het bloed doorheen de bicuspidalisklep / mitralisklep (2klepbladen)
gestuurd om naar het linker ventrikel te gaan.
Als linker ventrikel contraheert gaat het bloed doorheen de aortaklep = semilunaire klep naar de
aorta
Loopt dan door de aorta en rechtstreeks de systemische circulatie in.
Dit is uitgelegd in serie / achtereenvolgens MAAR het hart werkt parallel / tegelijk -> dus als R atrium
contraheert, contraheert ook het L atrium , bloed gelijktijdig door naar L & R ventrikel, ventrikels contraheren samen om bloed verder
door te stuwen.
Dwarsdoorsnede hart: (w niet op EX gevraagd)
3
2021-2022
fysiologie: deel
van Timia
REVAKI: bachelor 2, semester 1
Femke Loos
,Menselijke fysiologie – Timia – 2021-2022 Femke Loos
LES 1&2
HOOFDSTUK 14 BOEK: CARDIOVASCULAIRE FYSIOLOGIE
INLEIDING
Wat is cardiovasculaire systeem?
Een reeks v buisjes gevuld met bloed die geconnecteerd zijn aan een centrale pomp = het hart.
Het is de bedoeling dat er zuurstof w opgenomen thv. De longen -> vervolgens zal het hart/vaten stelsel
de zuurstof transporteren naar desbetreffende gebieden: spieren, organen
De zuurstof & voedingstoffen die mee door het bloed w gevoerd w dan opgenomen. Elke werking
veroorzaakt afvalproducten dus deze gaan dezelfde weg terug. CO 2 zal dus thv. De longen terug w
afgegeven -> ze w via het maagdarm stelsel terug uitgescheiden.
OMSCHRIJF GEDETAILLEERD DE ANATOMISCHE LIGGING EN DE BELANGRIJKSTE
BASISFUNCTIES VAN HET HART
De apex v het hart ligt in caudo-ventrale positie
De basis v het hart ligt in cranio-dorsale positie
Het hart ligt iets meer afgebogen naar links -> uit linker long is ‘’hapje’’ genomen voor het hart.
Rechter long bevat 3 lobben:
Linker long bevat 2 lobben:
Hart ligt op diafragma dus hangt nauw samen met de ademhaling
Hart w beschermt door:
Het hart ligt achter de thorax & sternum
Het hart is omgeven door een hartzakje = pericardium. Dit bestaat uit 2 vliesjes waartussen zich een
vloeistof bevind dat er voor zorgt dat het hart makkelijk kan bewegen binnen het hartzakje:
Pareataal vlies
Visceraal vlies
Dit ligt vlak tegen het hart
PERICARDITIS
= ontsteking v het hartzakje
dit is te horen (normaal geluid v hart = lup dup, bij pericarditis w lup dup minde makkelijk gehoord, er is een
soort v wrijving. Lup dup is nog wel aanwezig dus de pompfunctie v het hart w opzich niet belemmerd MAAR wel
de manier waarop het hart zich binnen het pericardium kan bewegen)
Hierbij zijn alle symptomen v een ontsteking zichtbaar: zwelling, roodheid, warmte, pijn
Zwelling is gevaarlijk want dit wil zeggen dat er vocht w meegenomen.
Dit vocht kan het hart wegdrukken in het hartzakje (hartzakje beschermt het hart zodat er niets van buiten
naar binnen kan gaan of omgekeerd. Bij zwelling bij ontsteking en er dus vocht begint op te stapelen tussen het hart &
hartzakje dan w de pompfunctie v het hart belemmerd)
ENDOCARDITIS
= ontsteking v de binnenbekleding v je hart. (bekleed kamers, voorkamers & kleppen)
Klepwerking w beperkt als ontsteking hierop zit. Gevaarlijk want:
kleppen dienen als deur om bloed in unidirectionele richting te laten stromen. Indien
belemmerd kan er terugvloei v bloed ontstaan
1
,Menselijke fysiologie – Timia – 2021-2022 Femke Loos
ontsteking staat in direct contact met het bloed (dat over het hele lichaam w verspreid) DUS kan
systemische inflammatie doen ontstaan waarbij meerdere orgaanfalen veroorzaakt kunnen w
waardoor kans op vroegtijdig overlijden toeneemt.
Dit is te horen (normaal = lupdup, endocarditis = je hoort wrijving & lupdup is aangedaan -> niet goed functionerend hart)
Wordt vaak door een bacterie veroorzaakt
dus antibiotica kan van levensbelang zijn.
MYOCARDITIS
= ontsteking v hartspierweefsel
Komt vaak voort uit virale infectie vb. simpele verkoudheid maar voornamelijk gerelateerd aan griep .
BASISPRINCIPE
De hoofdfunctie van het cardiovasculair systeem
Transport van nutriënten (want bloed passeert maagdarmstelstel en daar w voedingsstoffen opgenomen), water, gassen
(opname O2 & afname CO2), afvalstoffen & (bio)chemische signalen (hormonen, cytokines) van en naar alle delen
van het lichaam
Het is dus een belangrijke vorm v cel naar cel communicatie (als er een cel sterft zijn er mogelijks nog wel
elementen die wel nog werken in de cel. Deze elementen kunnen door het bloed w opgepikt en getransporteerd w naar een
andere cel)
2 systemen in de vasculatuur:
Arterieel systeem
Qua conventie bevat dit systeem zuurstof-rijk bloed (rood)
Vertrekt vanuit hart & gaat naar periferie
Alle arteriën moeten dus zuurstof-rijk bloed bevatten MAAR is niet zo bij A. pulmonalis want
deze gaat het zuurstof-arm bloed vanuit het hart richting de longen vervoeren
Bloed vervoeren gebeurd via de aorta (=lichaamsslagader) of via de A. pulmonalis (=longslagader)
Veneus systeem
Qua conventie bevat dit systeem zuurstof-arm bloed (blauw)
Brengt bloed vanuit periferie terug naar het hart
Alle venen moeten zuurstof-arm bloed bevatten MAAR is niet zo bij de V. pulmonalis want
deze bevat zuurstof-rijk bloed
Bloed terug vervoeren naar het hart gebeurd via de V. cava superior (= terugvloei bovenste ledematen &
hoofd ) & V. cava inferior (= terugvloei v onderste ledematen naar hart)
SCHETS DE ANATOMIE VAN HET CARDIOVASCULAIR SYSTEEM EN BESCHRIJF DE WEG DIE
HET BLOED AFLEGT VANAF HET VERLATEN VAN HET HART UIT DE LINKER VENTRIKEL,
NAAR EEN BEPAALD LICHAAMSONDERDEEL (VB. EEN SPIER IN DE VOET, DE LEVER, …)
TOT HET TERUGKEERT IN DE LINKER VENTRIKEL
Anatomie v het hart:
Hart bestaat uit 2 delen: die beide ook nog eens uit 2 delen bestaan
Linkerhelft (zuurstofrijk)
Linker atrium (=voorkamer/boezem) (bovenaan)
Linker ventrikel (=kamer) (onderaan)
Rechterhelft (zuurstofarm)
Rechter atrium (=voorkamer/boezem) (bovenaan)
2
, Menselijke fysiologie – Timia – 2021-2022 Femke Loos
Rechter ventrikel (=kamer) (onderaan)
Hart w verdeeld door septum
Dient als duidelijke afscherming tussen de 2 circulaties
Pulmonale circulatie van het rechterhart
Systemische circulatie van het linkerhart
Ligging v het hart:
Rechter kant ligt meer ventraal
Linker kant is meer naar achter georiënteerd.
Welk in welke helft/deel?:
R hart
V. cava superior & V. cava inferior ledigen in de rechter atrium
W vervolgens doorgepompt door het rechter ventrikel richting de A. pulmonalis. (deze Arterie komt
bovenaan het hart naar buiten DUS contractie is niet uitsluitend v boven naar onder/ atrium naar ventrikel MAAR
ventrikel pompt terug naar boven doorheen de A. pulmonalis)
L hart
Zuurstofrijke bloed gaat eerst via de A. pulmonaris doorheen de vasculatuur v de longen gestuurd w
om daar geoxigeneerd te worden
Het geoxineerde bloed komt dan via de V. pulmonalis terecht in het linker atrium om vervolgens
doorgepompt te worden naar het linker ventrikel
Het linker ventrikel zal dan het bloed doorheen de aorta (die bovenaan hart naar buiten treedt) de
systemische circulatie instuwen
Hoe komt het dat de arteriën (aorta & A. pulmonalis) bovenaan het hart uittreden?
Heeft met embryonale ontwikkeling te maken waarbij het hart rondom zijn as draait en de aders naar boven uit
doen ontspringen.
BLOEDDOORSTROMING
V. cava inferior & V. cava superior zorgen ervoor dat het bloed terugvloeit in het rechter atrium
Als rechter atrium contraheert w het bloed door kleppen (klep heeft 3 klepbladen = tricuspidalisklep)
gestuurd om in het rechter ventrikel terecht te komen.
Recht ventrikel gaat bloed stuwen doorheen de: longslagaderklep = semilunaire klep naar de A.
pulmonalis.
A. Pulmonalis heeft zuurstof-arm bloed (in het hart zit dus een arterie dat geen zuurstof-
rijk bloed bevat) & splitst zich in 2 om zo bloed te vervoeren via:
A. pulmonalis sinistra om naar de linker long te gaan
A. pulmonalis dextra om naar de rechter long te gaan.
Bij de longen w het bloed geoxigeneerd (=voorzien met zuurstof) om vervolgens terug te verzamelen
in de V. pulmonalis sinistra & V. pulmonalis dextra die opnieuw 1 vena (= V. pulmonalis) gaat worden met
geoxigeneerd bloed om aan te komen in het linker atrium.
Als linker atrium contraheert w het bloed doorheen de bicuspidalisklep / mitralisklep (2klepbladen)
gestuurd om naar het linker ventrikel te gaan.
Als linker ventrikel contraheert gaat het bloed doorheen de aortaklep = semilunaire klep naar de
aorta
Loopt dan door de aorta en rechtstreeks de systemische circulatie in.
Dit is uitgelegd in serie / achtereenvolgens MAAR het hart werkt parallel / tegelijk -> dus als R atrium
contraheert, contraheert ook het L atrium , bloed gelijktijdig door naar L & R ventrikel, ventrikels contraheren samen om bloed verder
door te stuwen.
Dwarsdoorsnede hart: (w niet op EX gevraagd)
3
