HANDELS EN ECONOMISCH
RECHT
TITEL 1: overzicht van het domein. Oprichting van de
onderneming en gevolgen verbonden aan het statuut
van onderneming
Hoofdstuk 1: Situering van het handels, economisch en
ondernemingsrecht
Afdeling 1: afbakening
Ondernemingsrecht is geen coherent, wel-afgelijnd geheel van regels
- Amalgaam van regels met betrekking op het commerciële leven
- Handelsrecht is deel geworden van ondernemingsrecht
1) Handelsrecht is tegenhanger burgerlijk recht
Bedrijf aan handelsrecht onderworpen, indien persoon handelt met winstoogmerk
Eerste rechtstak van ondernemingsrecht
Doel: soepeler en efficiënt handelsverkeer
Om handelstransacties die snel moesten verlopen
Statuut van handelaar: had betrekking op regels waar handelaars zich moesten houden
- Bewijsrecht: (eerste belangrijke component)
- Faillissementen recht (tweede belangrijke component)
2) Vennootschapsrecht is onderdeel van het ondernemingsrecht of economisch recht
- Richt zich op werkingsregels van ondernemingen
- Het is de tak van het ondernemingsrecht die zich bezighoudt van hoe men als onderneming
op de markt zich integreert? = organisatierecht
Wat? Uitoefening van een activiteit in de vorm van een vennootschap =
samenwerkingsverband (te nuanceren)
- Vennootschap
- Verenigingen / stichting
Voornamelijk organisatierecht: oprichting, bestuur, aandeelhoudersafspraken,…
3) Kapitaalmarktrecht
Wat? zorgt voor bescherming van de goede werking van kapitaalmarkten grotere
vennootschappen
- Specifieke wetgeving:
1. Prospectuswet (informeren van de primaire markt) (los van notering)
2. Transparantiewet (informeren van de secundaire gereglementeerde markt)
3. MAR (voorkomen van misbruik van voorwetenschap)
4. OBA-Wet (openbaar overnamebiedingen)
1
, 4) Financieel recht
Wat?
- Regels van publiek bankrecht: statuut aanbieders van financiële diensten vb.
vergunningsvereisten
- Regels van privaat bankrecht: verhouding aanbieder financiële dienst en cliënt
rekeningen en betalingen
kredietrecht
5) Insolventierecht
Wat?
WCO: voorkomen van faillissement (behoud van werkgelegenheid en economische
activiteit)
- Aanknoping: onderneming
Faillissement: afwikkeling van vermogen (goede marktwerking)
- vroeger: handelaar
- Sinds 1/5/18: onderneming
Faillissementenrecht
= eindpunt van insolventierecht, het einde van de onderneming.
6) Economisch recht zorgt voor elke activiteit die bestaat uit aanbieder van goederen of
diensten (“onderneming”) regelt de economische activiteit
Wat?
Ordening: evenwicht tussen rechtmatig geachte belangen
- Marktpraktijken, m.i.v. consumentenbescherming
- B2B-wet
Sturing: economische doeleinden van conjuncturele of structurele aard
- Conjunctureel: bv. prijzenwetgeving
- Structureel: bv. Mededingingswetgeving
Afdeling 2: actoren
Onderneming
Oude definitie: natuurlijk persoon of rechtspersoon die op een duurzame wijze een economisch doel
nastreeft
Algemene definitie:
- Ieder natuurlijk persoon die zelfstandig een beroepsactiviteit uitoefent:
o zelfstandig = niet onder gezag van een werkgever
o bestuurder voert mandaat vergoed uit -> als onderneming beschouwd
- Ieder rechtspersoon
o BEHALVE publiekrechtelijke RP die geen goederen of diensten aanbiedt op een markt
o BEHALVE de staat (alle niveaus) en OCMW
- Iedere organisatie zonder rechtspersoonlijkheid
o Behalve indien geen uitkeringsoogmerk
o Feitelijke vereniging behoort ook tot organisatie z rechtspersoonlijkheid indien geen
uitkeringsoogmerk
2
,Vennootschap
Ondernemingen zullen veelal vennootschappen zijn, niet alle vennootschappen zijn allemaal
ondernemingen.
- opgericht bij een rechtshandeling door één of meer personen die een inbreng doen
- Doel aan de vennoten een vermogensvoordeel uit te keren
Onbeperkte aansprakelijkheid Beperkte aansprakelijkheid
Maatschap (geen rechtspersoonlijkheid) CV
VOF NV
Comm.V BV
Beperkte aansprakelijkheid: vennoten kunnen niet op persoonlijk vermogen instaan
Vereniging
- Opgericht bij overeenkomst tussen twee of meer personen, leden genaamd.
- Belangeloos doel
- Rechtstreeks noch onrechtstreeks enig vermogensvoordeel uitkeren
2 vormen:
1. Rechtspersoonlijkheid: vereniging zonder winstoogmerk (VZW) en internationale vereniging
zonder winstoogmerk (IVZW) = ONDERNEMING
2. Zonder rechtspersoonlijkheid: feitelijke vereniging = GEEN ONDERNEMING
Stichting
- rechtspersoon zonder leden
- opgericht bij rechtshandeling door één of meer personen, stichters genoemd
- belangeloos doel
- Winstuitkering verbod
- noch onrechtstreeks enig vermogensvoordeel uitkeren
Vormen: Rechtspersoonlijkheid: private stichting (PS) en stichting van openbaar nut (SON) =
ONDERNEMING
Consument
= natuurlijk persoon die handelt voor doeleinden buiten zijn beroepsactiviteit
- rechtspersoon kan geen consument zijn
WER: ondernemingen
WVV: vennootschappen, verenigingen en stichtingen (principieel ondernemingen)
Andere: ad hoc wetgeving
Hoofdstuk 2: opstart van de onderneming
Vestigingsrecht
= toegangsvoorwaarden die moeten nageleefd worden door onderneming
Decreet 18/05/2018: afschaffing basiskennis bedrijfsbeheer en bewijs specifieke
beroepsbekwaamheid niets kunnen voorleggen
3
, - wel nog voor specifieke federale vestigingswetgeving: advocaat, banken, verzekeraars,
beleggingsadviseurs,… (uitzondering)
winkel groter dan 400 m2 -> vergunning aanvragen
Overzicht van algemene voorwaarden en verplichtingen:
A. Economische bekwaamheid
algemene principes:
- men moet meerderjarig en handelsbekwaam zijn
- vreemdeling zonder verblijfsvergunning mag geen onderneming exploiteren in BE
- handelsnaam
- openen zichtrekening
- fiscale en sociale verplichtingen
onverenigbaarheden: Beperkingen op uitoefening handelsactiviteit voor bepaalde personen, vanuit
hun functie of beroep (vb. vrije beroepen: advocaten, deurwaarders,…)
Beroepsverbod:
Weet dat wnr u bepaalde veroordelingen oploopt (bv vals geld gedrukt en u bent daar voor
veroordeeld) een rechter kan een beroepsverbod gaan opleggen en dat beroepsverbod kan 2
vormen aannemen
Ondernemingsverbod: de rechter gaat aan die persoon die veroordeeld wordt gaat die een
tijdelijk verbod gaan opleggen om bv een onderneming te gaan uitbaten
Besturingsverbod: een rechter gaat zeggen dat die persoon die veroordeeld wordt, ‘u mag
geen bestuursmandaat/bestuurstaak meer gaan uitoefenen in een vennootschap’
- civiel: door grote bijdrage aan faillissement: het kan een ondernemingsverbod gecombineerd
met bestuur verbod worden (max 10J)
- strafrechtelijk: door misdrijf (3-10J), indien hoofdveroordeling wegens faillissement of
misbruik vennootschapsgoederen -> bovenop het bestuur verbod ook ondernemingsverbod
Huwelijk
Echtgenoot:
Art 215: vloeit voort uit wettelijk stelsel. Het gaat om de goederen die de echtgenoot hebben
verworven. Elk van die echtgenoten, zij hebben elk het exclusief beheer, een concurrentieel bestuur:
elk handelingen kunnen stellen op die gemeenschappelijke goederen. onafhankelijk van elkaar
Uitzondering: Tenzij goederen nodig voor onderneming: exclusieve bevoegdheid
Art 217: als die echtgenoot bepaalde bestanddelen van gemeenschap gebruikt voor
zijn ondernemingsactiviteit (bv met gemeenschappelijk geld een bestelwagen
aangekocht voor de onderneming). Wanneer een van de echtgenoten een
onderneming uitbaat dan kan het zijn dat de SE beslag legt op het
gemeenschappelijk vermogen. Er is dan exclusieve bestuursbevoegdheid voor de
echtgenoot die de gemeenschappelijke goederen voor zijn beroep gebruikt.
! Maar: bescherming van de echtgenoot door artikel 216
4
RECHT
TITEL 1: overzicht van het domein. Oprichting van de
onderneming en gevolgen verbonden aan het statuut
van onderneming
Hoofdstuk 1: Situering van het handels, economisch en
ondernemingsrecht
Afdeling 1: afbakening
Ondernemingsrecht is geen coherent, wel-afgelijnd geheel van regels
- Amalgaam van regels met betrekking op het commerciële leven
- Handelsrecht is deel geworden van ondernemingsrecht
1) Handelsrecht is tegenhanger burgerlijk recht
Bedrijf aan handelsrecht onderworpen, indien persoon handelt met winstoogmerk
Eerste rechtstak van ondernemingsrecht
Doel: soepeler en efficiënt handelsverkeer
Om handelstransacties die snel moesten verlopen
Statuut van handelaar: had betrekking op regels waar handelaars zich moesten houden
- Bewijsrecht: (eerste belangrijke component)
- Faillissementen recht (tweede belangrijke component)
2) Vennootschapsrecht is onderdeel van het ondernemingsrecht of economisch recht
- Richt zich op werkingsregels van ondernemingen
- Het is de tak van het ondernemingsrecht die zich bezighoudt van hoe men als onderneming
op de markt zich integreert? = organisatierecht
Wat? Uitoefening van een activiteit in de vorm van een vennootschap =
samenwerkingsverband (te nuanceren)
- Vennootschap
- Verenigingen / stichting
Voornamelijk organisatierecht: oprichting, bestuur, aandeelhoudersafspraken,…
3) Kapitaalmarktrecht
Wat? zorgt voor bescherming van de goede werking van kapitaalmarkten grotere
vennootschappen
- Specifieke wetgeving:
1. Prospectuswet (informeren van de primaire markt) (los van notering)
2. Transparantiewet (informeren van de secundaire gereglementeerde markt)
3. MAR (voorkomen van misbruik van voorwetenschap)
4. OBA-Wet (openbaar overnamebiedingen)
1
, 4) Financieel recht
Wat?
- Regels van publiek bankrecht: statuut aanbieders van financiële diensten vb.
vergunningsvereisten
- Regels van privaat bankrecht: verhouding aanbieder financiële dienst en cliënt
rekeningen en betalingen
kredietrecht
5) Insolventierecht
Wat?
WCO: voorkomen van faillissement (behoud van werkgelegenheid en economische
activiteit)
- Aanknoping: onderneming
Faillissement: afwikkeling van vermogen (goede marktwerking)
- vroeger: handelaar
- Sinds 1/5/18: onderneming
Faillissementenrecht
= eindpunt van insolventierecht, het einde van de onderneming.
6) Economisch recht zorgt voor elke activiteit die bestaat uit aanbieder van goederen of
diensten (“onderneming”) regelt de economische activiteit
Wat?
Ordening: evenwicht tussen rechtmatig geachte belangen
- Marktpraktijken, m.i.v. consumentenbescherming
- B2B-wet
Sturing: economische doeleinden van conjuncturele of structurele aard
- Conjunctureel: bv. prijzenwetgeving
- Structureel: bv. Mededingingswetgeving
Afdeling 2: actoren
Onderneming
Oude definitie: natuurlijk persoon of rechtspersoon die op een duurzame wijze een economisch doel
nastreeft
Algemene definitie:
- Ieder natuurlijk persoon die zelfstandig een beroepsactiviteit uitoefent:
o zelfstandig = niet onder gezag van een werkgever
o bestuurder voert mandaat vergoed uit -> als onderneming beschouwd
- Ieder rechtspersoon
o BEHALVE publiekrechtelijke RP die geen goederen of diensten aanbiedt op een markt
o BEHALVE de staat (alle niveaus) en OCMW
- Iedere organisatie zonder rechtspersoonlijkheid
o Behalve indien geen uitkeringsoogmerk
o Feitelijke vereniging behoort ook tot organisatie z rechtspersoonlijkheid indien geen
uitkeringsoogmerk
2
,Vennootschap
Ondernemingen zullen veelal vennootschappen zijn, niet alle vennootschappen zijn allemaal
ondernemingen.
- opgericht bij een rechtshandeling door één of meer personen die een inbreng doen
- Doel aan de vennoten een vermogensvoordeel uit te keren
Onbeperkte aansprakelijkheid Beperkte aansprakelijkheid
Maatschap (geen rechtspersoonlijkheid) CV
VOF NV
Comm.V BV
Beperkte aansprakelijkheid: vennoten kunnen niet op persoonlijk vermogen instaan
Vereniging
- Opgericht bij overeenkomst tussen twee of meer personen, leden genaamd.
- Belangeloos doel
- Rechtstreeks noch onrechtstreeks enig vermogensvoordeel uitkeren
2 vormen:
1. Rechtspersoonlijkheid: vereniging zonder winstoogmerk (VZW) en internationale vereniging
zonder winstoogmerk (IVZW) = ONDERNEMING
2. Zonder rechtspersoonlijkheid: feitelijke vereniging = GEEN ONDERNEMING
Stichting
- rechtspersoon zonder leden
- opgericht bij rechtshandeling door één of meer personen, stichters genoemd
- belangeloos doel
- Winstuitkering verbod
- noch onrechtstreeks enig vermogensvoordeel uitkeren
Vormen: Rechtspersoonlijkheid: private stichting (PS) en stichting van openbaar nut (SON) =
ONDERNEMING
Consument
= natuurlijk persoon die handelt voor doeleinden buiten zijn beroepsactiviteit
- rechtspersoon kan geen consument zijn
WER: ondernemingen
WVV: vennootschappen, verenigingen en stichtingen (principieel ondernemingen)
Andere: ad hoc wetgeving
Hoofdstuk 2: opstart van de onderneming
Vestigingsrecht
= toegangsvoorwaarden die moeten nageleefd worden door onderneming
Decreet 18/05/2018: afschaffing basiskennis bedrijfsbeheer en bewijs specifieke
beroepsbekwaamheid niets kunnen voorleggen
3
, - wel nog voor specifieke federale vestigingswetgeving: advocaat, banken, verzekeraars,
beleggingsadviseurs,… (uitzondering)
winkel groter dan 400 m2 -> vergunning aanvragen
Overzicht van algemene voorwaarden en verplichtingen:
A. Economische bekwaamheid
algemene principes:
- men moet meerderjarig en handelsbekwaam zijn
- vreemdeling zonder verblijfsvergunning mag geen onderneming exploiteren in BE
- handelsnaam
- openen zichtrekening
- fiscale en sociale verplichtingen
onverenigbaarheden: Beperkingen op uitoefening handelsactiviteit voor bepaalde personen, vanuit
hun functie of beroep (vb. vrije beroepen: advocaten, deurwaarders,…)
Beroepsverbod:
Weet dat wnr u bepaalde veroordelingen oploopt (bv vals geld gedrukt en u bent daar voor
veroordeeld) een rechter kan een beroepsverbod gaan opleggen en dat beroepsverbod kan 2
vormen aannemen
Ondernemingsverbod: de rechter gaat aan die persoon die veroordeeld wordt gaat die een
tijdelijk verbod gaan opleggen om bv een onderneming te gaan uitbaten
Besturingsverbod: een rechter gaat zeggen dat die persoon die veroordeeld wordt, ‘u mag
geen bestuursmandaat/bestuurstaak meer gaan uitoefenen in een vennootschap’
- civiel: door grote bijdrage aan faillissement: het kan een ondernemingsverbod gecombineerd
met bestuur verbod worden (max 10J)
- strafrechtelijk: door misdrijf (3-10J), indien hoofdveroordeling wegens faillissement of
misbruik vennootschapsgoederen -> bovenop het bestuur verbod ook ondernemingsverbod
Huwelijk
Echtgenoot:
Art 215: vloeit voort uit wettelijk stelsel. Het gaat om de goederen die de echtgenoot hebben
verworven. Elk van die echtgenoten, zij hebben elk het exclusief beheer, een concurrentieel bestuur:
elk handelingen kunnen stellen op die gemeenschappelijke goederen. onafhankelijk van elkaar
Uitzondering: Tenzij goederen nodig voor onderneming: exclusieve bevoegdheid
Art 217: als die echtgenoot bepaalde bestanddelen van gemeenschap gebruikt voor
zijn ondernemingsactiviteit (bv met gemeenschappelijk geld een bestelwagen
aangekocht voor de onderneming). Wanneer een van de echtgenoten een
onderneming uitbaat dan kan het zijn dat de SE beslag legt op het
gemeenschappelijk vermogen. Er is dan exclusieve bestuursbevoegdheid voor de
echtgenoot die de gemeenschappelijke goederen voor zijn beroep gebruikt.
! Maar: bescherming van de echtgenoot door artikel 216
4
