Samenvatting Arbeidsrecht
Hoorcollege 1
Wat is arbeidsrecht?
Arbeidsrecht ziet op de rechtspositie van de onzelfstandige beroepsbevolking. Het gaat daarbij
zowel om:
1. Werknemer in private sector, het bedrijfsleven.
2. Semi- publieke sector, ziekenhuis.
3. Ambtenaar in de publieke sector, de overheid.
Alle 3 in dienstverband arbeid verrichten, op basis van ondergeschiktheid wordt er arbeid verricht.
Sinds 1 januari 2020 geldt de wet normalisering rechtspositie ambtenaar. Hierdoor valt het grootste
dele van ambtenaren onder het arbeidsrecht, dat was tot 1 januari 2020 niet het geval (eerst
namelijk ambtenaarsrecht) dat is nu anders. De grootste groep ambtenaren valt nu onder het
arbeidsrecht. Uitzonderingen blijven van kracht; een aantal ambtenaren vallen niet onder die regel.
Een arbeidsovereenkomst is een bijzondere overeenkomst (boek 7). Boek 3 en boek 6 blijven gelden,
denk aan het verrichten van een rechtshandeling.
Bijzonder gaat voor algemeen.
- Grondwet
- Arbeidstijdenwet
- Wet minimumloon (WMM)
- AWGB
- Arbo
- Wet op CAO
- CAO’s
- Jurisprudentie
- EU verdragen en richtlijnen.
Doel: de wetgever wil de werknemer beschermen.
- Bescherming van het belang van de werknemer (afhankelijkheid/ ondergeschiktheid).
- Bevorderen welzijn werknemers
Veel dwingrechtelijke bepalingen.
- Dwingend: afwijking is alleen mogelijk op het moment dat dat ten nadele is van de
werkgever. Op het moment dat je ervan afwijkt van de werknemer, dan is een dergelijke
bepaling nietig en soms vernietigbaar. (Artikel 7:652 lid 8 BW)
- Driekwartdwingend: afwijking is alleen toegestaan ten nadele van de werknemer als dit is
opgenomen in het CAO. (7:672 lid 7 BW).
- Semidwingend: afwijking alleen toegestaan bij schriftelijke overeenkomst; dit kan zowel een
arbeidsovereenkomst of CAO. (7:628 lid 5 BW.
- Aanvullend: daar mag altijd van worden afgeweken.
Welke rechter is bevoegd?
Absoluut: welk soort recht is bevoegd?
- Eerste aanleg: kantonrechter, afdeling kanton. (Uitzondering: statutair bestuurder dan
gewoon civiele rechter).
- Hoger beroep: gerechtshof
- Cassatie: hoge raad
,Relatief: welke plaats zal de zaak worden behandeld.
- Arrondissement: gebied toegekend (11 gebieden).
- Vestigingsplaats: woonplaats werknemer of werkgever (wederpartij) bevoegd, of waar arbeid
wordt verricht.
Soorten overeenkomsten van werk:
- Arbeidsovereenkomst (art. 7:610 BW)
Kenmerken:
1. Arbeid verrichten: geestelijk of lichamelijk van aard.
2. De gezagsverhouding: heeft de werkgever de bevoegdheid om aanwijzingen en instructies aan de
werknemer te geven?
3. Loon: er moet door de werkgever geld betaald worden aan de werknemer (7:616 BW).
4. Persoonlijk: de werknemer mag zijn arbeid niet door een ander laten verrichten (7:659 BW)
5. Zekere tijd: (minst belangrijk) (7:610a en b)
- Overeenkomst van opdracht (art. 7:400 BW) (bijvoorbeeld een overeenkomst met een
advocaat)
• Geen gezagsverhouding
• Geen verplichting persoonlijk arbeid te verrichten
• Geen loon
- Overeenkomst tot aanneming van werk (7:750) (bijvoorbeeld een overeenkomst waarbij een
loodgieter een badkamer aanlegt).
• Geen gezagsverhouding
• Gericht op totstandbrenging van werk van stoffelijke aard
• Geen verplichting persoonlijk arbeid te verrichten
• Geen loon
Verschillen
De overeenkomst van opdracht/aanneming van werk hebben geen gezagsverhouding en er is geen
sprake van persoonlijke arbeid, een derde kan het werk overnemen. Daarnaast betaalt een
werkgever loon, bij een overeenkomst van opdracht/ aanneming van werk wordt er veelal een prijs
in geld betaald.
Meest onderscheidende: gezagsverhouding. Die is er bij een arbeidsovereenkomst wel, bij de
andere 2 niet.
Rechtsvermoeden
• Rechtsvermoeden bestaan arbeidsovereenkomst (7:610a BW): als er aan de voorwaarden van
artikel 7:610a BW wordt voldaan, dan kan er vermoed worden dat er sprake is van een
arbeidsovereenkomst. Het gaat hier om een vermoeden, de werkgever kan het tegendeel
bewijzen.
Ziet puur op het bestaan van arbeidsovereenkomst.
• Rechtsvermoeden inzake de omvang (aantal uur) van een arbeidsovereenkomst (7:610b BW):
wanneer je als oproepkracht 30 uur per maand hebt gewerkt voor de afgelopen 3 maanden
en de 4e maand niet wordt ingepland, dan wordt er geacht dat jij ook die 4 e maand 30 uur
mag werken.
, (Voor aspergetelers werkt dit ten nadele, aangezien zij een piek (en dus meer mensen voor meer
uur) in het hoogseizoen hebben. Moeten zij bewijzen dat die 3 gewerkte maanden niet
representatief zijn.
Ziet op de omvang van de arbeidsovereenkomst, denk aan de oproepkracht.
Let op: rechtsvermoeden leidt tot bewijsvoorsprong (werkgever kan tegenbewijs leveren).
Er is sprake van een driehoeksrelatie: de uitzendkracht, uitzendbureau en het bedrijf waar de
uitzendkracht arbeid verricht.
Juridische relaties:
1. Overeenkomst van opdracht tussen het bedrijf en het uitzendbureau.
2. Arbeidsovereenkomst tussen de uitzendkracht en uitzendbureau.
Dus geen juridische relatie tussen bedrijf en uitzendkracht, maar wel een feitelijke. De
uitzendkracht werkt namelijk in het bedrijf.
Voorwaarden van art. 7:690 BW
Arbeidsovereenkomst
Uitoefening van zijn beroep/bedrijf van werkgever
Ter beschikking wordt gesteld aan een derde
Arbeid te verrichten
Onder leiding van een derde:
Hoorcollege 1
Wat is arbeidsrecht?
Arbeidsrecht ziet op de rechtspositie van de onzelfstandige beroepsbevolking. Het gaat daarbij
zowel om:
1. Werknemer in private sector, het bedrijfsleven.
2. Semi- publieke sector, ziekenhuis.
3. Ambtenaar in de publieke sector, de overheid.
Alle 3 in dienstverband arbeid verrichten, op basis van ondergeschiktheid wordt er arbeid verricht.
Sinds 1 januari 2020 geldt de wet normalisering rechtspositie ambtenaar. Hierdoor valt het grootste
dele van ambtenaren onder het arbeidsrecht, dat was tot 1 januari 2020 niet het geval (eerst
namelijk ambtenaarsrecht) dat is nu anders. De grootste groep ambtenaren valt nu onder het
arbeidsrecht. Uitzonderingen blijven van kracht; een aantal ambtenaren vallen niet onder die regel.
Een arbeidsovereenkomst is een bijzondere overeenkomst (boek 7). Boek 3 en boek 6 blijven gelden,
denk aan het verrichten van een rechtshandeling.
Bijzonder gaat voor algemeen.
- Grondwet
- Arbeidstijdenwet
- Wet minimumloon (WMM)
- AWGB
- Arbo
- Wet op CAO
- CAO’s
- Jurisprudentie
- EU verdragen en richtlijnen.
Doel: de wetgever wil de werknemer beschermen.
- Bescherming van het belang van de werknemer (afhankelijkheid/ ondergeschiktheid).
- Bevorderen welzijn werknemers
Veel dwingrechtelijke bepalingen.
- Dwingend: afwijking is alleen mogelijk op het moment dat dat ten nadele is van de
werkgever. Op het moment dat je ervan afwijkt van de werknemer, dan is een dergelijke
bepaling nietig en soms vernietigbaar. (Artikel 7:652 lid 8 BW)
- Driekwartdwingend: afwijking is alleen toegestaan ten nadele van de werknemer als dit is
opgenomen in het CAO. (7:672 lid 7 BW).
- Semidwingend: afwijking alleen toegestaan bij schriftelijke overeenkomst; dit kan zowel een
arbeidsovereenkomst of CAO. (7:628 lid 5 BW.
- Aanvullend: daar mag altijd van worden afgeweken.
Welke rechter is bevoegd?
Absoluut: welk soort recht is bevoegd?
- Eerste aanleg: kantonrechter, afdeling kanton. (Uitzondering: statutair bestuurder dan
gewoon civiele rechter).
- Hoger beroep: gerechtshof
- Cassatie: hoge raad
,Relatief: welke plaats zal de zaak worden behandeld.
- Arrondissement: gebied toegekend (11 gebieden).
- Vestigingsplaats: woonplaats werknemer of werkgever (wederpartij) bevoegd, of waar arbeid
wordt verricht.
Soorten overeenkomsten van werk:
- Arbeidsovereenkomst (art. 7:610 BW)
Kenmerken:
1. Arbeid verrichten: geestelijk of lichamelijk van aard.
2. De gezagsverhouding: heeft de werkgever de bevoegdheid om aanwijzingen en instructies aan de
werknemer te geven?
3. Loon: er moet door de werkgever geld betaald worden aan de werknemer (7:616 BW).
4. Persoonlijk: de werknemer mag zijn arbeid niet door een ander laten verrichten (7:659 BW)
5. Zekere tijd: (minst belangrijk) (7:610a en b)
- Overeenkomst van opdracht (art. 7:400 BW) (bijvoorbeeld een overeenkomst met een
advocaat)
• Geen gezagsverhouding
• Geen verplichting persoonlijk arbeid te verrichten
• Geen loon
- Overeenkomst tot aanneming van werk (7:750) (bijvoorbeeld een overeenkomst waarbij een
loodgieter een badkamer aanlegt).
• Geen gezagsverhouding
• Gericht op totstandbrenging van werk van stoffelijke aard
• Geen verplichting persoonlijk arbeid te verrichten
• Geen loon
Verschillen
De overeenkomst van opdracht/aanneming van werk hebben geen gezagsverhouding en er is geen
sprake van persoonlijke arbeid, een derde kan het werk overnemen. Daarnaast betaalt een
werkgever loon, bij een overeenkomst van opdracht/ aanneming van werk wordt er veelal een prijs
in geld betaald.
Meest onderscheidende: gezagsverhouding. Die is er bij een arbeidsovereenkomst wel, bij de
andere 2 niet.
Rechtsvermoeden
• Rechtsvermoeden bestaan arbeidsovereenkomst (7:610a BW): als er aan de voorwaarden van
artikel 7:610a BW wordt voldaan, dan kan er vermoed worden dat er sprake is van een
arbeidsovereenkomst. Het gaat hier om een vermoeden, de werkgever kan het tegendeel
bewijzen.
Ziet puur op het bestaan van arbeidsovereenkomst.
• Rechtsvermoeden inzake de omvang (aantal uur) van een arbeidsovereenkomst (7:610b BW):
wanneer je als oproepkracht 30 uur per maand hebt gewerkt voor de afgelopen 3 maanden
en de 4e maand niet wordt ingepland, dan wordt er geacht dat jij ook die 4 e maand 30 uur
mag werken.
, (Voor aspergetelers werkt dit ten nadele, aangezien zij een piek (en dus meer mensen voor meer
uur) in het hoogseizoen hebben. Moeten zij bewijzen dat die 3 gewerkte maanden niet
representatief zijn.
Ziet op de omvang van de arbeidsovereenkomst, denk aan de oproepkracht.
Let op: rechtsvermoeden leidt tot bewijsvoorsprong (werkgever kan tegenbewijs leveren).
Er is sprake van een driehoeksrelatie: de uitzendkracht, uitzendbureau en het bedrijf waar de
uitzendkracht arbeid verricht.
Juridische relaties:
1. Overeenkomst van opdracht tussen het bedrijf en het uitzendbureau.
2. Arbeidsovereenkomst tussen de uitzendkracht en uitzendbureau.
Dus geen juridische relatie tussen bedrijf en uitzendkracht, maar wel een feitelijke. De
uitzendkracht werkt namelijk in het bedrijf.
Voorwaarden van art. 7:690 BW
Arbeidsovereenkomst
Uitoefening van zijn beroep/bedrijf van werkgever
Ter beschikking wordt gesteld aan een derde
Arbeid te verrichten
Onder leiding van een derde:
