H3 Neuro-anatomie en ontwikkeling – Gazzaniga (p. 59-62 & 67-88)
Neuroanatomie
Neuroanatomie: de studie van de structuur van het zenuwstelsel. Houdt zich bezig met het
identificeren van delen van zenuwstelsel en hoe delen met elkaar verbonden zijn.
Onderzoek vindt plaats op 2 niveaus:
1) Grove neuroanatomie: algemene structuren en verbindingen zichtbaar voor het blote oog.
2) Fijne/microscopische anatomie: beschrijven vd organisatie van neuronen en hun verbindingen en
subcellulaire structuren.
Methoden van neuroanatomie
o Grove dissectie: Dura mater (stevige lagen van collagene vezels), gyri (uitstekende afgeronde
oppervlakten), sulci (indiepe groeven) en fissures (diepe groeven) vd cortex.
Grijze massa: corticale omhulsel vd witte massa. Bevat cellichamen van neuronen en gliacellen.
Mogelijk om baan van gegroepeerde axonen te zien (large fiber tracts).
o Micro-anatomie en weefselleer.
Superieur/dorsaal: bovenkant van de hersenen.
Inferieur/ventraal: onderkant van de hersenen.
Anterieur/rostraal: voorkant van de hersenen.
Posterieur/caudaal: achterkant van de hersenen.
Grove en functionele anatomie van het zenuwstelsel
Het zenuwstelsel heeft 2 belangrijke delen:
o Centrale zenuwstelsel (CZ): hersenen en ruggengraat, command-and-control part.
o Perifere zenuwstelsel (PZ): alles behalve de hersenen en de ruggengraat. Brengt sensorische
informatie naar CZ en brengt de motorische opdrachten van CZ naar de spieren, om de
vrijwillige spieren van het lichaam (somatisch motorisch systeem) en de niet-vrijwillige spieren
van de gladde spieren, hart en klieren (autonome motorisch systeem) te beheersen.
Cerebrale cortex
- Heeft 2 symmetrische hemisferen die bestaan uit grote “vellen” van gelaagde neuronen. Zit boven
de kernstructuren (o.a. limbisch systeem, basale ganglia) en omgeeft structuren vd diencefalon.
- De cerebrale cortex, basale ganglia en diencefalon vormen de “voorhersenen”.
- De vouwen van de menselijke cortex hebben een functioneel doel: meer corticale oppervlakte in de
schedel passen. Het totale oppervlak van de menselijke cerebrale cortex is 2200 tot 2400 cm2. Door
vouwen worden neuronen in een compactere 3D relatie tot elkaar gebracht, waardoor axonale
afstand wordt bespaard => de neuronale conductietijd wordt beperkt.
- Alhoewel de cortex in de meeste regio’s uit meerdere cellagen bestaat, is de dikte ca. 1.5 – 4.5 mm,
gemiddeld 3 mm. De cortex bevat:
o Cellichamen van neuronen, hun dendrieten en sommige van hun axonen.
o Axonen en axon-einden van neuronen uit andere hersengebieden.
o Bloedvaten.
Anatomische subdivisies
Cerebrale hemisferen hebben 4 algemene delen/lobben (5 als je limbische systeem meetelt):
o Frontaal
o Pariëtaal (frontaal en pariëtaal worden gescheiden door de centrale sulcus)
o Temporaal (frontaal/pariëtaal worden van temporaal gescheiden door Sylvian (laterale) fissure)
o Occipitaal (pariëtaal/temporaal worden gescheiden van occipitaal door de dorsale parieto-
occipitale sulcus en de ventrale pre-occipitale inkeping).
- De linker- en rechterhemisfeer worden gescheiden door de longitudinale fissuur.
- Verbindingen tussen de cerebrale hemisferen worden bereikt door axonen van corticale neuronen
1
Neuroanatomie
Neuroanatomie: de studie van de structuur van het zenuwstelsel. Houdt zich bezig met het
identificeren van delen van zenuwstelsel en hoe delen met elkaar verbonden zijn.
Onderzoek vindt plaats op 2 niveaus:
1) Grove neuroanatomie: algemene structuren en verbindingen zichtbaar voor het blote oog.
2) Fijne/microscopische anatomie: beschrijven vd organisatie van neuronen en hun verbindingen en
subcellulaire structuren.
Methoden van neuroanatomie
o Grove dissectie: Dura mater (stevige lagen van collagene vezels), gyri (uitstekende afgeronde
oppervlakten), sulci (indiepe groeven) en fissures (diepe groeven) vd cortex.
Grijze massa: corticale omhulsel vd witte massa. Bevat cellichamen van neuronen en gliacellen.
Mogelijk om baan van gegroepeerde axonen te zien (large fiber tracts).
o Micro-anatomie en weefselleer.
Superieur/dorsaal: bovenkant van de hersenen.
Inferieur/ventraal: onderkant van de hersenen.
Anterieur/rostraal: voorkant van de hersenen.
Posterieur/caudaal: achterkant van de hersenen.
Grove en functionele anatomie van het zenuwstelsel
Het zenuwstelsel heeft 2 belangrijke delen:
o Centrale zenuwstelsel (CZ): hersenen en ruggengraat, command-and-control part.
o Perifere zenuwstelsel (PZ): alles behalve de hersenen en de ruggengraat. Brengt sensorische
informatie naar CZ en brengt de motorische opdrachten van CZ naar de spieren, om de
vrijwillige spieren van het lichaam (somatisch motorisch systeem) en de niet-vrijwillige spieren
van de gladde spieren, hart en klieren (autonome motorisch systeem) te beheersen.
Cerebrale cortex
- Heeft 2 symmetrische hemisferen die bestaan uit grote “vellen” van gelaagde neuronen. Zit boven
de kernstructuren (o.a. limbisch systeem, basale ganglia) en omgeeft structuren vd diencefalon.
- De cerebrale cortex, basale ganglia en diencefalon vormen de “voorhersenen”.
- De vouwen van de menselijke cortex hebben een functioneel doel: meer corticale oppervlakte in de
schedel passen. Het totale oppervlak van de menselijke cerebrale cortex is 2200 tot 2400 cm2. Door
vouwen worden neuronen in een compactere 3D relatie tot elkaar gebracht, waardoor axonale
afstand wordt bespaard => de neuronale conductietijd wordt beperkt.
- Alhoewel de cortex in de meeste regio’s uit meerdere cellagen bestaat, is de dikte ca. 1.5 – 4.5 mm,
gemiddeld 3 mm. De cortex bevat:
o Cellichamen van neuronen, hun dendrieten en sommige van hun axonen.
o Axonen en axon-einden van neuronen uit andere hersengebieden.
o Bloedvaten.
Anatomische subdivisies
Cerebrale hemisferen hebben 4 algemene delen/lobben (5 als je limbische systeem meetelt):
o Frontaal
o Pariëtaal (frontaal en pariëtaal worden gescheiden door de centrale sulcus)
o Temporaal (frontaal/pariëtaal worden van temporaal gescheiden door Sylvian (laterale) fissure)
o Occipitaal (pariëtaal/temporaal worden gescheiden van occipitaal door de dorsale parieto-
occipitale sulcus en de ventrale pre-occipitale inkeping).
- De linker- en rechterhemisfeer worden gescheiden door de longitudinale fissuur.
- Verbindingen tussen de cerebrale hemisferen worden bereikt door axonen van corticale neuronen
1
