Samenvatting Economie 4-5 havo module 4

Economie samenvatting module 4
H1 de prijs van tijd
Paragraaf 1, collectieve goederen en ruilen over de tijd
De waarde van tijd
 Produceren kost tijd. Voor een producent heeft het dus een waarde: een
bepaalde tijdsduur komt voor hem overeen met een bepaalde productie.
 Consumeren kost ook tijd. Voor een consument heeft het ook een waarde: een
bepaalde tijdsduur komt voor hem overeen met een bepaalde hoeveelheid
consumentensurplus

De prijs van tijd
Tijd is een waarde en daarom heeft tijd een prijs.
Daarbij maken we onderscheid tussen:
- Algemene prijs van tijd – marktprijs van tijd
Is voor iedereen gelijk. De marktprijs is gelijk aan de rente. De rente die banken
rekenen is voor iedereen gelijk  daarom algemene prijs van tijd
- Individuele prijs van tijd
Verschilt van persoon tot persoon en hangt af van iemands tijdsvoorkeur.

Vermogensmarkt
 De hoogte van de rente komt tot stand op de vermogensmarkt: de markt waar
vraag en aanbod financieel kapitaal bij elkaar komen. Dit is een abstracte markt:
op elk moment wordt er overal ter wereld financieel kapitaal gevraagd en
aangeboden.
 De hoogte van de rente wordt sterk beïnvloed door de reporente: het
rentepercentage waartegen banken geld kunnen lenen bij de centrale bank.
 De reporente is zodoende de minimale rente waarvoor banken geld uitlenen aan
bedrijven en consumenten
Centrale Bank

Depositorente Reporente

Handelsbank

Rente

Bedrijven Gezinnen

 Algemene banken – handelsbanken, zoals ING en Rabobank hebben een
bankrekening bij de centrale bank. Deze bankrekening is hun depositorente.
 Over het geld dat banken op hun depositorekening zetten, krijgen ze van de
centrale bank de depositorente vergoed.
 Depositorente is altijd lager dan de reporente: anders gaan banken zoveel
mogelijk bij de CB lenen.

, Voorraad- en stroomgrootheden
Bij ruilen over de tijd onderscheiden we:
 Voorraadgrootheden
Zijn grootheden waarvan de waarde op een bepaald moment wordt bepaald
 Stroomgrootheden.
De waarde van stroomgrootheden wordt over een bepaalde periode vastgesteld.
Daardoor verandert hun waarde door de tijd.

Begrippen
Algemene prijs van tijd
Prijs van tijd die banken rekenen

Marktprijs van tijd
De marktprijs van tijd is de algemene prijs van tijd

Individuele prijs van tijd
Ongemak van consumptie-uitstel

Rente
Algemene prijs van tijd

Vermogensmarkt
Markt waar vraag en aanbod van financieel kapitaal bij elkaar komen

Reporente
Het rentepercentage waartegen banken geld kunnen lenen bij de centrale bank

Depositorekening
De bankrekening van algemene banken bij de centrale bank

Depositorente
De rente op de depositorekening van algemene banken bij de centrale bank

Voorraadgrootheden
Voorraadgrootheden zijn grootheden waarvan de waarde op een bepaald moment
wordt bepaald

Stroomgrootheden
Stroomgrootheden zijn grootheden waarvan de waarde over een bepaalde periode
wordt vastgesteld

Paragraaf 2, sparen en lenen
De factor tijd heeft een prijs: rente, hierdoor kan de tijd betrokken worden bij een ruil.
Anders gezegd: de rente maakt ruilen over de tijd mogelijk

Sparen
Een consument die de aankoop uitstelt en het geld dat hij niet uitgeeft op een
bankrekening zet, spaart.