Begrippenlijst – OWE8
Week 1 en 2 anatomie en fysiologie zenuwstelsel
Hersenstam
Verantwoordelijk voor de basisfuncties (tempratuur, hartslag, bloeddruk, ademhaling,
spijsvertering, waarnemingen, voelen, beweging en zwaartekracht)
De hersenstam bestaat uit de middenhersenen, de pons en het verlengde merg.
Ook lopen er belangrijke verbindingsbanen tussen de grote hersenen en het ruggenmerg
door de hersenstam
Cerebellum
De kleine hersenen, bevinden zich in het achterste gedeelte onder de hersenen en zijn
onder andere betrokken bij het coördineren van bewegingen. Het cerebellum is
verantwoordelijk voor de motoriek.
Centrale zenuwstelsel
De hersenen en het ruggenmerg vormen samen het centrale zenuwstelsel.
De taak van het centrale zenuwstelsel is:
- Het ontvangen van informatie van de zintuigen (sensorische informatie) over onze
omgeving en over ons lichaam.
- Het verwerken van deze informatie in de hersenen en verbinden met andere
informatie.
- De verwerkte informatie gebruiken om de spieren en organen aan te sturen.
Perifere zenuwstelsel
Het perifere zenuwstelsel heeft twee soorten zenuwen: motorische en sensorische
zenuwen. De motorische zenuwen geven informatie vanuit je hersenen door aan je
spieren, deze sturen je spieren dus aan. De sensorische zenuwen geven juist informatie
door vanuit je lichaam aan je hersenen.
Reflexboog
De weg die de impuls aflegt vanaf de plaats van prikkeling tot de plaats van handelen.
Een reflexboog bestaat uit een sensorische zenuwbaan die vanuit het lichaam het
ruggenmerg binnenkomt en daar direct geschakeld wordt naar een motorische
zenuwbaan. Deze motorische zenuwbaan gaat terug naar het lichaam en zorgt daar voor
een reactie.n
Autonoom zenuwstelsel (sympathisch en parasympatisch)
Het autonome zenuwstelsel regelt automatisch bijna alle onbewuste functies en
processen in je lichaam, zoals je ademhaling, hartslag, bloeddruk, energieproductie,
spijsvertering en de stofwisseling.
, - Sympathisch zenuwstelsel = is gekoppeld aan dagelijkse acties zoals opstaan,
lopen, zitten, eten en drinken.
- Parasympatisch zenuwstelsel= zorgt voor onbewuste acties in het lichaam zoals
slapen, spijsvertering, ademen etc. Zorgt voor rust en herstel na een actie.
Animale zenuwstelsel
Het animale zenuwstelsel staat onder invloed van onze wil en zorgt voor bewuste
reacties. Wanneer wij ons bewust worden van een prikkel via de sensorische zenuwen,
kunnen we bewust via de motorische zenuwen reageren op deze prikkel.
Afferente banen
Via opstijgende banen (afferent) bereikt de sensorische informatie van de zintuigen de
hersenen
Efferente banen
Via dalende banen (efferent) bereikt de sensorische informatie vanuit de hersenen het
zintuig.
Dendrieten
Dendrieten zijn de vertakte uitlopers van een zenuwcel (neuron). Ze geleiden elektrische
impulsen die afkomstig zijn van andere neuronen van en naar het cellichaam van het
neuron waar ze zelf toe behoren.
Axonen
Een axon is een uitloper van een zenuwcel, hij geeft elektrische impulsen door en zorgt zo
voor de informatieoverdracht in de hersenen.
Myelineschede
Een wit, vetachtig weefsel dat de zenuwen van het perifere zenuwstelsel bedekt. Het zorgt
voor snel transport van signalen tussen zenuwcellen.
Insnoeringen van Ranvier
Insnoeringen van ranvier zijn regelmatige onderbrekingen in het myeline-omhulsel rond
een axon. Zorgt voor een snellere voortplanting van de zenuwimpuls.
Schakelneuronen
Zenuwcel die geheel binnen het centrale zenuwstelsel ligt. Dit neuron geleidt impulsen
van de ene zenuwcel naar de ander.
Witte stof
De witte stof verbindt de miljarden hersencellen met elkaar en zorgt voor de onderlinge
communicatie. De witte stof geen informatie door.
Grijze stof
, De grijze stof zit vooral aan de buitenkant van je hersenen. Het bestaat voor het grootste
deel uit zenuwcellen. Je kunt de grijze stof zien als de plek waar informatie wordt
verwerkt.
Epineurium
Is de buitentste beschermende schede en zit om de secundaire zenuwbundels van het
perifere zenuwstelsel.
Perineurium
Is de beschermende mantel om de primaire zenuwbundels.
Tractus
Een bundel van axonen wordt ook wel een tractus genoemd.
Associatiebanen
Verbinding tussen twee centra in de hersenen. Vaak tussen motorisch en sensorisch.
Commissuren
Bindweefselachtige verbinding tussen twee weefseldelen.
Basale ganglia
Omvat een aantal kernen die het evenwicht, de houding, de oogbewegingen en “de
aanzet tot” (de planning van) bewegingen regelen. Ze zijn sterk verbonden met andere
motorische gebieden in de hersenen en verbinden de thalamus met de motorische schors
(motorische cortex)
Actiepotentiaal
Actiepotentialen zorgen voor een snellere overdracht van informatie tussen zenuwcellen
onderling en tussen zenuwcellen en andere celtypen zoals spiercellen.
Synaps
De synaps is het punt waarop twee neuronen met elkaar communiceren. Synapsen
brengen over het algemeen signalen van het axon van het ene neuron over naar de
dendriet van een ander neuron.
Neurotransmitters
Neurotransmitters zijn de signaalstofjes die zenuwimpulsen overdragen tussen
zenuwcellen (neuronen) en/of kliercellen en spiercellen.
Week 1 en 2 anatomie en fysiologie zenuwstelsel
Hersenstam
Verantwoordelijk voor de basisfuncties (tempratuur, hartslag, bloeddruk, ademhaling,
spijsvertering, waarnemingen, voelen, beweging en zwaartekracht)
De hersenstam bestaat uit de middenhersenen, de pons en het verlengde merg.
Ook lopen er belangrijke verbindingsbanen tussen de grote hersenen en het ruggenmerg
door de hersenstam
Cerebellum
De kleine hersenen, bevinden zich in het achterste gedeelte onder de hersenen en zijn
onder andere betrokken bij het coördineren van bewegingen. Het cerebellum is
verantwoordelijk voor de motoriek.
Centrale zenuwstelsel
De hersenen en het ruggenmerg vormen samen het centrale zenuwstelsel.
De taak van het centrale zenuwstelsel is:
- Het ontvangen van informatie van de zintuigen (sensorische informatie) over onze
omgeving en over ons lichaam.
- Het verwerken van deze informatie in de hersenen en verbinden met andere
informatie.
- De verwerkte informatie gebruiken om de spieren en organen aan te sturen.
Perifere zenuwstelsel
Het perifere zenuwstelsel heeft twee soorten zenuwen: motorische en sensorische
zenuwen. De motorische zenuwen geven informatie vanuit je hersenen door aan je
spieren, deze sturen je spieren dus aan. De sensorische zenuwen geven juist informatie
door vanuit je lichaam aan je hersenen.
Reflexboog
De weg die de impuls aflegt vanaf de plaats van prikkeling tot de plaats van handelen.
Een reflexboog bestaat uit een sensorische zenuwbaan die vanuit het lichaam het
ruggenmerg binnenkomt en daar direct geschakeld wordt naar een motorische
zenuwbaan. Deze motorische zenuwbaan gaat terug naar het lichaam en zorgt daar voor
een reactie.n
Autonoom zenuwstelsel (sympathisch en parasympatisch)
Het autonome zenuwstelsel regelt automatisch bijna alle onbewuste functies en
processen in je lichaam, zoals je ademhaling, hartslag, bloeddruk, energieproductie,
spijsvertering en de stofwisseling.
, - Sympathisch zenuwstelsel = is gekoppeld aan dagelijkse acties zoals opstaan,
lopen, zitten, eten en drinken.
- Parasympatisch zenuwstelsel= zorgt voor onbewuste acties in het lichaam zoals
slapen, spijsvertering, ademen etc. Zorgt voor rust en herstel na een actie.
Animale zenuwstelsel
Het animale zenuwstelsel staat onder invloed van onze wil en zorgt voor bewuste
reacties. Wanneer wij ons bewust worden van een prikkel via de sensorische zenuwen,
kunnen we bewust via de motorische zenuwen reageren op deze prikkel.
Afferente banen
Via opstijgende banen (afferent) bereikt de sensorische informatie van de zintuigen de
hersenen
Efferente banen
Via dalende banen (efferent) bereikt de sensorische informatie vanuit de hersenen het
zintuig.
Dendrieten
Dendrieten zijn de vertakte uitlopers van een zenuwcel (neuron). Ze geleiden elektrische
impulsen die afkomstig zijn van andere neuronen van en naar het cellichaam van het
neuron waar ze zelf toe behoren.
Axonen
Een axon is een uitloper van een zenuwcel, hij geeft elektrische impulsen door en zorgt zo
voor de informatieoverdracht in de hersenen.
Myelineschede
Een wit, vetachtig weefsel dat de zenuwen van het perifere zenuwstelsel bedekt. Het zorgt
voor snel transport van signalen tussen zenuwcellen.
Insnoeringen van Ranvier
Insnoeringen van ranvier zijn regelmatige onderbrekingen in het myeline-omhulsel rond
een axon. Zorgt voor een snellere voortplanting van de zenuwimpuls.
Schakelneuronen
Zenuwcel die geheel binnen het centrale zenuwstelsel ligt. Dit neuron geleidt impulsen
van de ene zenuwcel naar de ander.
Witte stof
De witte stof verbindt de miljarden hersencellen met elkaar en zorgt voor de onderlinge
communicatie. De witte stof geen informatie door.
Grijze stof
, De grijze stof zit vooral aan de buitenkant van je hersenen. Het bestaat voor het grootste
deel uit zenuwcellen. Je kunt de grijze stof zien als de plek waar informatie wordt
verwerkt.
Epineurium
Is de buitentste beschermende schede en zit om de secundaire zenuwbundels van het
perifere zenuwstelsel.
Perineurium
Is de beschermende mantel om de primaire zenuwbundels.
Tractus
Een bundel van axonen wordt ook wel een tractus genoemd.
Associatiebanen
Verbinding tussen twee centra in de hersenen. Vaak tussen motorisch en sensorisch.
Commissuren
Bindweefselachtige verbinding tussen twee weefseldelen.
Basale ganglia
Omvat een aantal kernen die het evenwicht, de houding, de oogbewegingen en “de
aanzet tot” (de planning van) bewegingen regelen. Ze zijn sterk verbonden met andere
motorische gebieden in de hersenen en verbinden de thalamus met de motorische schors
(motorische cortex)
Actiepotentiaal
Actiepotentialen zorgen voor een snellere overdracht van informatie tussen zenuwcellen
onderling en tussen zenuwcellen en andere celtypen zoals spiercellen.
Synaps
De synaps is het punt waarop twee neuronen met elkaar communiceren. Synapsen
brengen over het algemeen signalen van het axon van het ene neuron over naar de
dendriet van een ander neuron.
Neurotransmitters
Neurotransmitters zijn de signaalstofjes die zenuwimpulsen overdragen tussen
zenuwcellen (neuronen) en/of kliercellen en spiercellen.
