Introductie Anatomie, Fysiologie en pathologie
Anatomie betekent ‘opensnijden‘, is de studie van inwendige en uitwendige structuren en
de fysieke relaties tussen lichaamsdelen
Bij Macroscopische anatomie worden kenmerken onderzocht die met het blote oog
zichtbaar zijn
Bij Microscopische anatomie worden structuren bestudeerd die niet zonder vergroting
zichtbaar zijn.
Fysiologie is de studie van de manier waarop levende organismen hun vitale functies
verrichten. Fysiologie van de mens is de studie van de functies van het menselijk lichaam.
De twee vakgebieden houden sterk verband met elkaar. Uit anatomische informatie komen
aanwijzingen naar voren over mogelijke functies: fysiologische processen kunnen vaak
worden verklaard op basis van de achterliggende anatomie.
Het menselijk lichaam bestaat uit 11 orgaanstelsels.
1. De Huid
- Beschermt het lichaam tegen gevaren vanuit de omgeving
- Speelt een rol bij het reguleren van de lichaamstempratuur en levert sensorische
informatie
2. Het Beenderstelsel
- Biedt ondersteuning, beschermt weefsels, is opslagplaats voor mineralen en
vormt bloedcellen
3. Het Spierstelsel
- Levert beweging, biedt bescherming en steun voor andere weefsels en
produceert warmte
4. Het Zenuwstelsel
- Maakt onmiddellijke reactie op prikkels mogelijk, meestal door het coördineren
van de activiteiten van andere orgaanstelsels
- Levert en interpreteert sensorische informatie over interne en externe
omstandigheden
5. Het Endocriene stelsel
- Reguleert langdurige veranderingen in de activiteit van andere orgaanstelsels
6. Het Cardiovasculaire stelsel
- Transporteert cellen en opgeloste stoffen waaronder voedingstoffen,
afvalstoffen, zuurstof en koolstofdioxide
7. Het Lymfestelsel
- Verdedigt tegen infecties en ziekten en zorgt voor terugkeer weefselvocht naar
de bloedsomloop
8. Het spijsverteringsstelsel
- Verwerkt voedsel, neemt voedingsstoffen op en verwijdert afvalstoffen
, 9. Het Urinaire stelsel
- Verwijdert afvalproducten uit het bloed
- Reguleert de waterbalans door het volume van de geproduceerde urine te
reguleren
10. Het Mannelijke voorplantingsstelsel
- Produceert geslachtscellen en hormonen
11. Het Vrouwelijke voortplantingsstelsel
- Vormt vrouwelijke geslachtscellen, produceert hormonen, ondersteunt
embryonale en foetale ontwikkelingen van bevruchting tot geboorte
Homeostase
Onder homeostase (homeo, onveranderlijk en stasis, stilstaand) wordt het bestaan van een
stabiel intern milieu verstaan. Onder de term homeostatische regulering worden de
aanpassingen van de fysiologische systemen verstaan waardoor de homeostase wordt
gehandhaafd.
Homeostatische regulering omvat meestal (1) een receptor die gevoelig is voor een
bepaalde verandering in de omgeving, oftewel een prikkel (stimulus), (2) een
besturingscentrum, of intergratiecentrum, dat informatie van de receptor ontvangt en
verwerkt, (3) een effector (een cel of orgaan) die reageert op de signalen van het
besturingssysteem en waarvan de werking de prikkel tegengaat of versterkt.
Waarom is homeostatische regulering belangrijk voor een organisme?
Homeostatische regeling is belangrijk, omdat hierdoor fysiologische systemen binnen
nauwkeurig gereguleerde grenzen blijven, waardoor mogelijk schadelijke veranderingen van
het interne milieu van het lichaam worden voorkomen.
Wat gebeurt er met het lichaam als de homeostase wordt verstoord?
Als de homeostase verstoord raakt, functioneren orgaanstelsels minder efficiënt of zelfs
slecht. Het gevolg is een toestand die we ziekte noemen. Als de situatie niet wordt
gecorrigeerd, kan dit tot de dood leiden.
Negatieve terugkoppeling gaat afwijkingen ten opzichte van normwaarden tegen, terwijl
positieve terugkoppeling deze versterkt. = Afwijking tegengaan bijv. Koorts.
Het belangrijkste kenmerk van een negatieve terugkoppeling is: Ongeacht of een prikkel bij
de receptor toeneemt of afneemt, wekt een waarde buiten de normale grenzen een
automatische reactie op waardoor de situatie wordt gecorrigeerd.
Bij positieve terugkoppeling brengt de aanvankelijke prikkel een reactie teweeg waardoor de
prikkel wordt versterkt. (is belangrijk bij het versnellen van processen die snel dienen te
worden voltooid)
, Anatomische termen
Pagina 21
Ventraal: Buikzijde / Voorkant lichaam
Dorsaal: Rugzijden / Achterkant lichaam
Mediaal: Lichaamsonderdeel binnenzijde
Lateraal: Aan de buitenzijde van het lichaam
Flexie: Buigen van een arm of knie
Exstentie: Strekken van de ledematen
Rotatie: Draaiende beweging
Craniaal: Kant van de schedel (romp)
Caudaal: Kant van de staart (benen)
Anterior: Bijv. voorzijde van de bovenbenen
Posterior: Bijv. achterzijde van de bovenbenen
Endo: Inwendig
Exo: Uitwendig
Supinatie: Naar buiten draai
Pronatie: Naar binnen draaien
Proximaal: In de richting van een aanhechtingspunt
Distaal: In de richting weg van een aanhechtingspunt
Cranium: Schedel Acromion: Schouderkop
Oculus: Oog Dorsum: Rug
Auris: Oor Olecranon: Uitsteeksel van de Elleboog
Nasus: Neus Lumbus: Lendenen
Cervix: Hals/Nek Popliteus: Knieholte
Thorax: Borstkast Calcaneus: Hielbeen
Mamma: Borst Gluteus: Bil
Abdomen: Buik Planta: Voetzool
Umbilicus: Navel
Pelvis: Bekken
Femuur: Bovenbeen/Dij
Pes: Voet
Hallux: Grote Teen
Phalanges: Tenen
Tarsus: Enkel
Patella: Knieschijf
Digiti: Vingers
Palma: Handpalm
Pollux: Duim
Antebrachium: Voorarm
Brachium: Arm
Axilla: Oksel
Os: Mond
Anatomie betekent ‘opensnijden‘, is de studie van inwendige en uitwendige structuren en
de fysieke relaties tussen lichaamsdelen
Bij Macroscopische anatomie worden kenmerken onderzocht die met het blote oog
zichtbaar zijn
Bij Microscopische anatomie worden structuren bestudeerd die niet zonder vergroting
zichtbaar zijn.
Fysiologie is de studie van de manier waarop levende organismen hun vitale functies
verrichten. Fysiologie van de mens is de studie van de functies van het menselijk lichaam.
De twee vakgebieden houden sterk verband met elkaar. Uit anatomische informatie komen
aanwijzingen naar voren over mogelijke functies: fysiologische processen kunnen vaak
worden verklaard op basis van de achterliggende anatomie.
Het menselijk lichaam bestaat uit 11 orgaanstelsels.
1. De Huid
- Beschermt het lichaam tegen gevaren vanuit de omgeving
- Speelt een rol bij het reguleren van de lichaamstempratuur en levert sensorische
informatie
2. Het Beenderstelsel
- Biedt ondersteuning, beschermt weefsels, is opslagplaats voor mineralen en
vormt bloedcellen
3. Het Spierstelsel
- Levert beweging, biedt bescherming en steun voor andere weefsels en
produceert warmte
4. Het Zenuwstelsel
- Maakt onmiddellijke reactie op prikkels mogelijk, meestal door het coördineren
van de activiteiten van andere orgaanstelsels
- Levert en interpreteert sensorische informatie over interne en externe
omstandigheden
5. Het Endocriene stelsel
- Reguleert langdurige veranderingen in de activiteit van andere orgaanstelsels
6. Het Cardiovasculaire stelsel
- Transporteert cellen en opgeloste stoffen waaronder voedingstoffen,
afvalstoffen, zuurstof en koolstofdioxide
7. Het Lymfestelsel
- Verdedigt tegen infecties en ziekten en zorgt voor terugkeer weefselvocht naar
de bloedsomloop
8. Het spijsverteringsstelsel
- Verwerkt voedsel, neemt voedingsstoffen op en verwijdert afvalstoffen
, 9. Het Urinaire stelsel
- Verwijdert afvalproducten uit het bloed
- Reguleert de waterbalans door het volume van de geproduceerde urine te
reguleren
10. Het Mannelijke voorplantingsstelsel
- Produceert geslachtscellen en hormonen
11. Het Vrouwelijke voortplantingsstelsel
- Vormt vrouwelijke geslachtscellen, produceert hormonen, ondersteunt
embryonale en foetale ontwikkelingen van bevruchting tot geboorte
Homeostase
Onder homeostase (homeo, onveranderlijk en stasis, stilstaand) wordt het bestaan van een
stabiel intern milieu verstaan. Onder de term homeostatische regulering worden de
aanpassingen van de fysiologische systemen verstaan waardoor de homeostase wordt
gehandhaafd.
Homeostatische regulering omvat meestal (1) een receptor die gevoelig is voor een
bepaalde verandering in de omgeving, oftewel een prikkel (stimulus), (2) een
besturingscentrum, of intergratiecentrum, dat informatie van de receptor ontvangt en
verwerkt, (3) een effector (een cel of orgaan) die reageert op de signalen van het
besturingssysteem en waarvan de werking de prikkel tegengaat of versterkt.
Waarom is homeostatische regulering belangrijk voor een organisme?
Homeostatische regeling is belangrijk, omdat hierdoor fysiologische systemen binnen
nauwkeurig gereguleerde grenzen blijven, waardoor mogelijk schadelijke veranderingen van
het interne milieu van het lichaam worden voorkomen.
Wat gebeurt er met het lichaam als de homeostase wordt verstoord?
Als de homeostase verstoord raakt, functioneren orgaanstelsels minder efficiënt of zelfs
slecht. Het gevolg is een toestand die we ziekte noemen. Als de situatie niet wordt
gecorrigeerd, kan dit tot de dood leiden.
Negatieve terugkoppeling gaat afwijkingen ten opzichte van normwaarden tegen, terwijl
positieve terugkoppeling deze versterkt. = Afwijking tegengaan bijv. Koorts.
Het belangrijkste kenmerk van een negatieve terugkoppeling is: Ongeacht of een prikkel bij
de receptor toeneemt of afneemt, wekt een waarde buiten de normale grenzen een
automatische reactie op waardoor de situatie wordt gecorrigeerd.
Bij positieve terugkoppeling brengt de aanvankelijke prikkel een reactie teweeg waardoor de
prikkel wordt versterkt. (is belangrijk bij het versnellen van processen die snel dienen te
worden voltooid)
, Anatomische termen
Pagina 21
Ventraal: Buikzijde / Voorkant lichaam
Dorsaal: Rugzijden / Achterkant lichaam
Mediaal: Lichaamsonderdeel binnenzijde
Lateraal: Aan de buitenzijde van het lichaam
Flexie: Buigen van een arm of knie
Exstentie: Strekken van de ledematen
Rotatie: Draaiende beweging
Craniaal: Kant van de schedel (romp)
Caudaal: Kant van de staart (benen)
Anterior: Bijv. voorzijde van de bovenbenen
Posterior: Bijv. achterzijde van de bovenbenen
Endo: Inwendig
Exo: Uitwendig
Supinatie: Naar buiten draai
Pronatie: Naar binnen draaien
Proximaal: In de richting van een aanhechtingspunt
Distaal: In de richting weg van een aanhechtingspunt
Cranium: Schedel Acromion: Schouderkop
Oculus: Oog Dorsum: Rug
Auris: Oor Olecranon: Uitsteeksel van de Elleboog
Nasus: Neus Lumbus: Lendenen
Cervix: Hals/Nek Popliteus: Knieholte
Thorax: Borstkast Calcaneus: Hielbeen
Mamma: Borst Gluteus: Bil
Abdomen: Buik Planta: Voetzool
Umbilicus: Navel
Pelvis: Bekken
Femuur: Bovenbeen/Dij
Pes: Voet
Hallux: Grote Teen
Phalanges: Tenen
Tarsus: Enkel
Patella: Knieschijf
Digiti: Vingers
Palma: Handpalm
Pollux: Duim
Antebrachium: Voorarm
Brachium: Arm
Axilla: Oksel
Os: Mond
