Pensioenen
Omschrijving en relevantie
Definitie pensioentoezeggingen: gedurende het dienstverband van de (voormalige) werknemer
toegekende (‘verdiende’) aanspraken op periodieke of eenmalige uitkering(en) die van het leven
afhankelijk zijn.
Pensioenen betreffen uitgestelde personeelsbeloningen.
Voor de verslaggeving is het onderwerp relevant vanuit het matchingprincipe: de werkgever heeft
gedurende het dienstverband direct opbrengsten vanuit de verrichte arbeid, wat betekent dat ook de
kosten die hiermee samenhangen (in dit geval dus pensioenlasten) direct genomen moeten worden.
Onderscheid RJ en IFRS
RJ: verplichtingenbenadering
Richtlijn 271 kijkt naar de wijze waarop het Nederlandse pensioenstelsel is ingericht en functioneert in
de praktijk. Belangrijkste kenmerk hiervan is de algemene verplichting vanuit de Pensioenwet om
onvoorwaardelijke afspraken af te financieren bij een van de onderneming afgescheiden entiteit. En een
2e kenmerk betreft een strikte scheiding tussen de verantwoordelijkheden en verplichtingen van
werkgever, deelnemer en pensioenuitvoerder. Conclusie is dat een verplichtingenbenadering hierbij
beter past. Richtlijn 271 maakt geen onderscheid tussen toegezegde bijdragenregeling of toegezegd
pensioenregeling. In plaats hiervan beoordelen welke verplichtingen vanuit de onderneming er nog zijn
ten opzichte van de pensioenuitvoerder en de deelnemers.
De Pensioenwet is voortgekomen uit het faillissement van DAF waarbij alle opgebouwde pensioenen
van de medewerkers verloren gingen. Tussen de partijen bestaan de volgende verbanden:
De werknemer en werkgever hebben een arbeidsovereenkomst, hierin afspraken opgenomen over
wat voor pensioen wordt opgebouwd.
Werkgever en pensioenuitvoerder sluiten een pensioenovereenkomst/uitvoerderovereenkomst.
Tussen werknemer en pensioenuitvoerder bestaat een pensioenreglement en bij uitdienst is er
sprake van een pensioenuitbetaling.
Uitgangspunt: pensioenpremies die door de werkgever aan het pensioenfonds worden betaald dienen
door de werkgever als last te worden verantwoord in de winst- en verliesrekening:
pensioenlasten (W&V), aan bank (B).
Eventuele uitzondering: een voorziening bij een dekkingstekort aangekondigd door de
pensioenuitvoerder (opgenomen in contract (herstelplan)) en bij voldoen aan criteria voor voorziening:
Per balansdatum is er sprake van een verplichting:
- Een in rechte afdwingbare verplichting; of (voortkomend uit een overeenkomst of wet)
- Een feitelijke verplichting (voortvloeiend uit handelingen van de rechtspersoon: gedragslijn en
gerechtvaardigde verwachting)
Het is waarschijnlijk dat voor de afwikkeling van de verplichting een uitstroom van middelen
noodzakelijk is
Er kan een betrouwbare schatting worden gemaakt van de omvang van de verplichting
In Nederland komt veelal de toegezegde bijdrageregeling (zie hieronder) voor.
Indien er wel sprake is van een eindloonregeling of middelloonregeling (toegezegde pensioenregeling,
zie hieronder) is er sprake van ‘back service loon’, waarbij er eigenlijk extra wordt bijbetaald over
voorgaande periodes waarin het loon bv. lager was dan het hoogste loon in de laatste periode van het
Omschrijving en relevantie
Definitie pensioentoezeggingen: gedurende het dienstverband van de (voormalige) werknemer
toegekende (‘verdiende’) aanspraken op periodieke of eenmalige uitkering(en) die van het leven
afhankelijk zijn.
Pensioenen betreffen uitgestelde personeelsbeloningen.
Voor de verslaggeving is het onderwerp relevant vanuit het matchingprincipe: de werkgever heeft
gedurende het dienstverband direct opbrengsten vanuit de verrichte arbeid, wat betekent dat ook de
kosten die hiermee samenhangen (in dit geval dus pensioenlasten) direct genomen moeten worden.
Onderscheid RJ en IFRS
RJ: verplichtingenbenadering
Richtlijn 271 kijkt naar de wijze waarop het Nederlandse pensioenstelsel is ingericht en functioneert in
de praktijk. Belangrijkste kenmerk hiervan is de algemene verplichting vanuit de Pensioenwet om
onvoorwaardelijke afspraken af te financieren bij een van de onderneming afgescheiden entiteit. En een
2e kenmerk betreft een strikte scheiding tussen de verantwoordelijkheden en verplichtingen van
werkgever, deelnemer en pensioenuitvoerder. Conclusie is dat een verplichtingenbenadering hierbij
beter past. Richtlijn 271 maakt geen onderscheid tussen toegezegde bijdragenregeling of toegezegd
pensioenregeling. In plaats hiervan beoordelen welke verplichtingen vanuit de onderneming er nog zijn
ten opzichte van de pensioenuitvoerder en de deelnemers.
De Pensioenwet is voortgekomen uit het faillissement van DAF waarbij alle opgebouwde pensioenen
van de medewerkers verloren gingen. Tussen de partijen bestaan de volgende verbanden:
De werknemer en werkgever hebben een arbeidsovereenkomst, hierin afspraken opgenomen over
wat voor pensioen wordt opgebouwd.
Werkgever en pensioenuitvoerder sluiten een pensioenovereenkomst/uitvoerderovereenkomst.
Tussen werknemer en pensioenuitvoerder bestaat een pensioenreglement en bij uitdienst is er
sprake van een pensioenuitbetaling.
Uitgangspunt: pensioenpremies die door de werkgever aan het pensioenfonds worden betaald dienen
door de werkgever als last te worden verantwoord in de winst- en verliesrekening:
pensioenlasten (W&V), aan bank (B).
Eventuele uitzondering: een voorziening bij een dekkingstekort aangekondigd door de
pensioenuitvoerder (opgenomen in contract (herstelplan)) en bij voldoen aan criteria voor voorziening:
Per balansdatum is er sprake van een verplichting:
- Een in rechte afdwingbare verplichting; of (voortkomend uit een overeenkomst of wet)
- Een feitelijke verplichting (voortvloeiend uit handelingen van de rechtspersoon: gedragslijn en
gerechtvaardigde verwachting)
Het is waarschijnlijk dat voor de afwikkeling van de verplichting een uitstroom van middelen
noodzakelijk is
Er kan een betrouwbare schatting worden gemaakt van de omvang van de verplichting
In Nederland komt veelal de toegezegde bijdrageregeling (zie hieronder) voor.
Indien er wel sprake is van een eindloonregeling of middelloonregeling (toegezegde pensioenregeling,
zie hieronder) is er sprake van ‘back service loon’, waarbij er eigenlijk extra wordt bijbetaald over
voorgaande periodes waarin het loon bv. lager was dan het hoogste loon in de laatste periode van het
