Politiek redeneren - Benedicte De Koker
Twee concepten in deze lessen:
1. Hervorming eerstelijnszorg
2. Ontwikkeling van het mantelzorgbeleid in Vlaanderen
Politiek redeneren als ergotherapeut: kernvragen
= ons dagelijks leven wordt ook beïnvloedt door zaken boven ons en daarom is het belangrijk
• Wie zijn de actoren?
• Hoe gedragen de actoren zich?
• Wat zijn hun middelen?
• Wat zijn de kenmerken van het ‘conflict’ en welke ‘coöperatie’ is er?
• Hoe ziet het politieke landschap eruit?
• Wat is de bredere context?
Bv: demografische context, socio-culturele context… niets staat stil en er is altijd
verandering
Politieke landschap zorg & welzijn/gezondheid
• Voortdurend in beweging
• FOCUS: hervorming van de eerstelijnszorg +
mantelzorgbeleid
1
,Hervorming eerstelijnszorg
Het verhaal van Sam
ZIE FILMPJE EN LINK PPT
= sinds 2017 is er een nieuwe visie ontwikkeld op Vlaams niveau over de eerstelijnszorg en
hoe we de eerstelijnszorg moeten organiseren in Vlaanderen
Bv: zorgraden, zelfmanagement
Waarom heeft men in Vlaanderen gekozen om de eerstelijnszorg te hervormen?
= als je als patiënt in een ziekenhuis verblijft is dat eigenlijk onnodige tijd in het ziekenhuis
= het is belangrijk dat de huisarts van de patiënt ook contact houdt met de andere
hulpverleners
= als een patiënt thuis wil blijven wonen is dat belangrijk dat je dat als hulpverlener ook
nastreeft en dan vermijdt je opnames in het ziekenhuis die eigenlijk niet nodig zijn
politieke stappen in de hervorming
• Februari 2017: eerstelijnsconferentie → slot van traject
met meerdere werkgroepen & wetenschappelijke
reflectiekamer, consensus met betrekking tot de
evoluties en beleidsrichting voor de eerstelijnszorg in
Vlaanderen tussen 2017 en 2025 (ze wouden bespreken
wat ze in die tijd wouden realiseren in Vlaanderen: dat
wordt nog niet meteen goedgekeurd: er zijn eerst een
aantal jaren die voorbijgaan vooraleer je concrete
stappen kan zetten hierin, je ziet hieronder welke stappen zijn ondernomen)
• September 2018: voorontwerp decreet eerstelijnszorg krijgt principiële goedkeuring
Vlaamse regering
• 26 april 2019: publicatie decreet betreffende de organisatie van de eerstelijnszorg, de
regionale zorgplatformen en de ondersteuning van de eerstelijnszorgaanbieders
• Midden 2020: alle eerstelijnszones hebben een erkende zorgraad en kunnen officieel
van start gaan
2
, • Toenmalig minister Vandeurzen (nu Wouter Beke): ‘De eerstelijnszorg in Vlaanderen
staat voor een ambitieuze reorganisatie. We hebben verzamelen geblazen tijdens de
conferentie begin dit jaar om de krijtlijnen en doelstellingen te bepalen. Nu begint het
werk om die plannen te realiseren.
Eerstelijnszones oprichten, een nieuw instituut voor de
eerste lijn, betere ondersteuning van de zorgverleners,
meer zorgcoördinatie en geïntegreerde zorg… er staat
ons heel wat te doen.’
DOEL hervorming:
= quadrupple aim (vier doelstellingen) → wordt nu genoemd tot quintyple aim (vijf
doelstellingen)
= als je hervormingen doet moet je altijd goed weten waar je naartoe wil streven
= lichtblauw: als samenleving is het belangrijk om de gezondheid van mensen zo goed
mogelijk te houden (ook meer preventief gaan werken)
Bv: ziektes voorkomen door nieuwe apparatuur
3
, = zwart: kwaliteit verbeteren van de zorg: patiënten moeten de zorg steeds beter ervaren en
meer tevreden zijn
= lichtgroen: het kostenplaatje is ook belangrijk: de beste waarde leveren voor de patiënten
met de middelen die we hebben: meer waarde proberen realiseren
Bv: te veel geld dat gaat naar medische behandelingen en te weinig geld dat gaat naar
preventie
= donkerblauw: je kan geen goede zorg realiseren als er niet voldoende oog is voor de
duurzaamheid van de zorgverleners (zo goed en duurzaam mogelijk werk verlenen)
= DE NIEUWE COMPONENT: donkergroen: steeds oog hebben voor sociale rechtvaardigheid
en inclusie: momenteel zijn er nog veel ongelijkheden en verschillen omtrent de toegang tot
de gezondheidszorg: we mogen niemand uitsluiten
Deze doelen zijn meer op strategisch niveau geformuleerd (minder evalueerbaar) en
wij formuleren vaak doelen SMART
Aanleidingen?
• Demografische en epidemiologische ontwikkelingen
Demografisch
= veel vergrijzing
= het is een zorg voor de beleidmakers omdat de vergrijzing gepaard gaat met meer
zorg en ondersteuningsnoden
= er zijn veel vrijwilligers die wel willen bijspringen dus dat is wel goed maar het is
eigenlijk daarom niet oke om deze vegrijzing als een probleem te zien
Epidemiologisch
= multimorbiditeit: een combinatie van ziektebeelden die vaak chronische zijn (dit is
een gevolg van de vergrijzing)
= de vraag naar zorg blijft dus toenemen
= de ligduur in een ziekenhuis is ook verkort
Bv: bij een heupprothese wil men dat de patiënt zo snel mogelijk naar huis gaat
= de technologie maakt dus wel veel mogelijk maar zorgt er ook voor dat we meer
vooruit moeten gaan
Bv: bij een bevalling vroeger kon je twee weken in het ziekenhuis blijven maar nu
amper drie dagen
4
Twee concepten in deze lessen:
1. Hervorming eerstelijnszorg
2. Ontwikkeling van het mantelzorgbeleid in Vlaanderen
Politiek redeneren als ergotherapeut: kernvragen
= ons dagelijks leven wordt ook beïnvloedt door zaken boven ons en daarom is het belangrijk
• Wie zijn de actoren?
• Hoe gedragen de actoren zich?
• Wat zijn hun middelen?
• Wat zijn de kenmerken van het ‘conflict’ en welke ‘coöperatie’ is er?
• Hoe ziet het politieke landschap eruit?
• Wat is de bredere context?
Bv: demografische context, socio-culturele context… niets staat stil en er is altijd
verandering
Politieke landschap zorg & welzijn/gezondheid
• Voortdurend in beweging
• FOCUS: hervorming van de eerstelijnszorg +
mantelzorgbeleid
1
,Hervorming eerstelijnszorg
Het verhaal van Sam
ZIE FILMPJE EN LINK PPT
= sinds 2017 is er een nieuwe visie ontwikkeld op Vlaams niveau over de eerstelijnszorg en
hoe we de eerstelijnszorg moeten organiseren in Vlaanderen
Bv: zorgraden, zelfmanagement
Waarom heeft men in Vlaanderen gekozen om de eerstelijnszorg te hervormen?
= als je als patiënt in een ziekenhuis verblijft is dat eigenlijk onnodige tijd in het ziekenhuis
= het is belangrijk dat de huisarts van de patiënt ook contact houdt met de andere
hulpverleners
= als een patiënt thuis wil blijven wonen is dat belangrijk dat je dat als hulpverlener ook
nastreeft en dan vermijdt je opnames in het ziekenhuis die eigenlijk niet nodig zijn
politieke stappen in de hervorming
• Februari 2017: eerstelijnsconferentie → slot van traject
met meerdere werkgroepen & wetenschappelijke
reflectiekamer, consensus met betrekking tot de
evoluties en beleidsrichting voor de eerstelijnszorg in
Vlaanderen tussen 2017 en 2025 (ze wouden bespreken
wat ze in die tijd wouden realiseren in Vlaanderen: dat
wordt nog niet meteen goedgekeurd: er zijn eerst een
aantal jaren die voorbijgaan vooraleer je concrete
stappen kan zetten hierin, je ziet hieronder welke stappen zijn ondernomen)
• September 2018: voorontwerp decreet eerstelijnszorg krijgt principiële goedkeuring
Vlaamse regering
• 26 april 2019: publicatie decreet betreffende de organisatie van de eerstelijnszorg, de
regionale zorgplatformen en de ondersteuning van de eerstelijnszorgaanbieders
• Midden 2020: alle eerstelijnszones hebben een erkende zorgraad en kunnen officieel
van start gaan
2
, • Toenmalig minister Vandeurzen (nu Wouter Beke): ‘De eerstelijnszorg in Vlaanderen
staat voor een ambitieuze reorganisatie. We hebben verzamelen geblazen tijdens de
conferentie begin dit jaar om de krijtlijnen en doelstellingen te bepalen. Nu begint het
werk om die plannen te realiseren.
Eerstelijnszones oprichten, een nieuw instituut voor de
eerste lijn, betere ondersteuning van de zorgverleners,
meer zorgcoördinatie en geïntegreerde zorg… er staat
ons heel wat te doen.’
DOEL hervorming:
= quadrupple aim (vier doelstellingen) → wordt nu genoemd tot quintyple aim (vijf
doelstellingen)
= als je hervormingen doet moet je altijd goed weten waar je naartoe wil streven
= lichtblauw: als samenleving is het belangrijk om de gezondheid van mensen zo goed
mogelijk te houden (ook meer preventief gaan werken)
Bv: ziektes voorkomen door nieuwe apparatuur
3
, = zwart: kwaliteit verbeteren van de zorg: patiënten moeten de zorg steeds beter ervaren en
meer tevreden zijn
= lichtgroen: het kostenplaatje is ook belangrijk: de beste waarde leveren voor de patiënten
met de middelen die we hebben: meer waarde proberen realiseren
Bv: te veel geld dat gaat naar medische behandelingen en te weinig geld dat gaat naar
preventie
= donkerblauw: je kan geen goede zorg realiseren als er niet voldoende oog is voor de
duurzaamheid van de zorgverleners (zo goed en duurzaam mogelijk werk verlenen)
= DE NIEUWE COMPONENT: donkergroen: steeds oog hebben voor sociale rechtvaardigheid
en inclusie: momenteel zijn er nog veel ongelijkheden en verschillen omtrent de toegang tot
de gezondheidszorg: we mogen niemand uitsluiten
Deze doelen zijn meer op strategisch niveau geformuleerd (minder evalueerbaar) en
wij formuleren vaak doelen SMART
Aanleidingen?
• Demografische en epidemiologische ontwikkelingen
Demografisch
= veel vergrijzing
= het is een zorg voor de beleidmakers omdat de vergrijzing gepaard gaat met meer
zorg en ondersteuningsnoden
= er zijn veel vrijwilligers die wel willen bijspringen dus dat is wel goed maar het is
eigenlijk daarom niet oke om deze vegrijzing als een probleem te zien
Epidemiologisch
= multimorbiditeit: een combinatie van ziektebeelden die vaak chronische zijn (dit is
een gevolg van de vergrijzing)
= de vraag naar zorg blijft dus toenemen
= de ligduur in een ziekenhuis is ook verkort
Bv: bij een heupprothese wil men dat de patiënt zo snel mogelijk naar huis gaat
= de technologie maakt dus wel veel mogelijk maar zorgt er ook voor dat we meer
vooruit moeten gaan
Bv: bij een bevalling vroeger kon je twee weken in het ziekenhuis blijven maar nu
amper drie dagen
4
