Samenvatting meesterschap D
Table of Contents
HOOFDSTUK 1: LEREN 3
WAT IS LEREN? 3
Vormen van leren 3
Leertheorieën 4
Kenmerken van leren 5
Hoe komt leren tot stand 5
HET GEHEUGEN 8
Wat weten we zelf al over het geheugen 8
De structuur van het geheugen 8
Samenvatten: de werking van het geheugen 10
Factoren die bepalend zijn voor onthouden en vergeten 10
INTELLIGENTIE 12
Op zoek naar een definitie van intelligentie 12
De intelligentieverdeling 13
Diversiteit en intelligentie 13
Over de zin en onzin van intelligentietests 13
HOOFDSTUK 2: ZELFREGULEREND LEREN 14
MENS- EN MAATSCHAPPIJBEELD 14
BEGRIPSBEPALING 14
De drie soorten leesstrategiën uitgediept 15
Executieve functies 17
DOELGERICHT AAN ZELFREGULERING WERKEN 17
situering van de eindtermen ‘leren leren’ in de leerplannen 18
Leer je leerlingen effectief leren 18
WERKVORMEN EN LEERMIDDELEN 21
Reflectiegesprek 21
Vooruitgang van het leerproces in beeld brengen 22
Contractwerk 22
Probleemoplossend denken 23
HOOFDSTUK 3: SAMENWERKEND LEREN 23
COÖPERATIEF LEREN 23
Het begrip 23
Eindtermen 24
GROEPSWERK 24
Voordelen 24
Nadelen 24
DE VIJF BASISKENMERKEN VAN COÖPERATIEF LEREN 24
COÖPERATIEF LEREN IN DE PRAKTIJK: COÖPERATIEVE WERKVORMEN 25
Soorten coöperatieve werkvormen 25
Aanleren van coöperatieve werkvorm 25
Differentiatie 25
Management binnen coöperatieve werkvormen 26
SAMENWERKEN UITGEDIEPT 26
Aanleren van samenwerkingsvaardigheden 26
Soorten samenwerkingsvaardigheden 27
Rollen 27
Implementeren van coöperatief leren 28
LEREN SAMENWERKEN VERSUS COÖPERATIEF LEREN 28
,HOOFDSTUK 4: GEÏNTEGREERD WERKEN 29
GEÏNTEGREERD WERKEN: WAT 29
Duiding bij de begripsomschrijving van geïntegreerd werken 29
GEÏNTEGREERD WERKEN: WAAROM? 29
Argumenten voor 29
Argumenten tegen 29
GEÏNTEGREERD WERKEN: WANNEER? 29
GEÏNTEGREERD WERKEN: DE INTEGRATIELADDER 30
Geen integratie van leergebieden 30
Een geïntegreerde benadering van de leergebieden lager onderwijs 30
BETEKENISONDERHANDELING 31
HOOFDSTUK 5: EVALUEREN 31
WAT? 31
Oorsprong 31
Begrip 31
Niveaus waarop evaluatie wordt uitgevoerd 31
Soorten evaluaties op microniveau 32
Belangrijke accenten bij het evalueren in de basisschool: breed evalueren 32
HET EVALUATIEPROCES 33
= vaststellen/beschrijven 33
Beoordelen 36
Beslissingen nemen 37
Rapporteren 37
UITLEIDING: PLEIDOOI VOOR VERANTWOORD EVALUEREN 39
,Hoofdstuk 1: leren
Wat is leren?
- Tijdens onze vrije tijd en op onze werkplek
- De hele tijd en in verschillende contexten
o Niet beperken tot in de klas
- Op verschillende manieren
o Niet enkel cognitief
- Mentaal proces waarbij als gevolg van leeractiviteiten een relatief stabiele
gedragsverandering tot stand komt
o Leeracht in 2-rictingsverkeer
o Zonder mentale verwerking geen gedragsverandering
- In verschillende contexten (plaats)
- Een verschillende aard
- Verschillende inhouden
- Gedurende onze volledige ontwikkeling (levenslang leren)
Vormen van leren
- Schools en buitenschools leren
- Plaats
- Aard van het leren en de inhoud
- Schoolse leren
o Doelgericht, gestructureerd en wordt georganiseerd door anderen
o Bereiken van vooropgestelde leerdoelen
o Leidt tot certificaat of diploma
o Formeel en intentioneel van aard
o Soms te algemeen of abstract
- Buitenschoolse leeromgevingen
o Informeel en incidenteel
o Werkplekleren
Authentieke beroepscontext
Intentioneel en informeel
- Complex proces dat we maar moeilijk kunnen uitleggen
- Verschillende visies op leren
, Leertheorieën
Behavioristische visie op leren
- Hoe beïnvloeden externe factoren het leergedrag bij mensen en dieren
- Watson
o Onderzoeken van
het zintuigelijk,
direct en objectief
waarneembaar
gedrag van mens en
dier centraal
- Black-box-benadering
o Relatie tussen prikkel
en gedrag
o Stimulus, respons en
stimulus
- Mentale leerprocessen
tussen leerproces en respons
- Alle gedrag is aan of af te leren
o Waarneembare gedragsveranderingen als resultaat van een leerproces
o Lerende kan het geleerde reproduceren
Cognitivistische visie op leren
- Cognitieve revolutie
- Informatietheoretische benadering
o Verwerken en opslaan van informatie
- Input -> verwerking -> output
o Selecteert & opneemt, betekenis aan te geven
o Codeert, actief bewerkt, persoonlijke betekenis
o Beslissing of betekenisvolle handeling
- Jerome Bruner & David Ausubel
o Voortdurend informatie zoekt
o Creatief verwerkt
o Richting geeft aan zijn gedrag
o Elk mens heeft kennisstructuur & representatiesysteem
o Ophalen en terugvinden van kennis
Constructivistische visie op leren
- Verwerkt informatie op een actieve wijze tot persoonlijke kennis
o Ook in interactie met anderen
o Leraar gidst en begeleidt de leerprocessen
o Constructief of opbouwend proces
Verleent zelf betekenis aan individuele of collectieve ervaringen
- Reconstructieproces
o Minconstructies weggenomen moeten worden
- Cumulatief
o Gebouwd op fundamenten van eerdere kennis
- Zelfregulering
o Eigen leerproces in handen nemen
o Gevarieerde en uitdagende leeromgeving voorzien
Table of Contents
HOOFDSTUK 1: LEREN 3
WAT IS LEREN? 3
Vormen van leren 3
Leertheorieën 4
Kenmerken van leren 5
Hoe komt leren tot stand 5
HET GEHEUGEN 8
Wat weten we zelf al over het geheugen 8
De structuur van het geheugen 8
Samenvatten: de werking van het geheugen 10
Factoren die bepalend zijn voor onthouden en vergeten 10
INTELLIGENTIE 12
Op zoek naar een definitie van intelligentie 12
De intelligentieverdeling 13
Diversiteit en intelligentie 13
Over de zin en onzin van intelligentietests 13
HOOFDSTUK 2: ZELFREGULEREND LEREN 14
MENS- EN MAATSCHAPPIJBEELD 14
BEGRIPSBEPALING 14
De drie soorten leesstrategiën uitgediept 15
Executieve functies 17
DOELGERICHT AAN ZELFREGULERING WERKEN 17
situering van de eindtermen ‘leren leren’ in de leerplannen 18
Leer je leerlingen effectief leren 18
WERKVORMEN EN LEERMIDDELEN 21
Reflectiegesprek 21
Vooruitgang van het leerproces in beeld brengen 22
Contractwerk 22
Probleemoplossend denken 23
HOOFDSTUK 3: SAMENWERKEND LEREN 23
COÖPERATIEF LEREN 23
Het begrip 23
Eindtermen 24
GROEPSWERK 24
Voordelen 24
Nadelen 24
DE VIJF BASISKENMERKEN VAN COÖPERATIEF LEREN 24
COÖPERATIEF LEREN IN DE PRAKTIJK: COÖPERATIEVE WERKVORMEN 25
Soorten coöperatieve werkvormen 25
Aanleren van coöperatieve werkvorm 25
Differentiatie 25
Management binnen coöperatieve werkvormen 26
SAMENWERKEN UITGEDIEPT 26
Aanleren van samenwerkingsvaardigheden 26
Soorten samenwerkingsvaardigheden 27
Rollen 27
Implementeren van coöperatief leren 28
LEREN SAMENWERKEN VERSUS COÖPERATIEF LEREN 28
,HOOFDSTUK 4: GEÏNTEGREERD WERKEN 29
GEÏNTEGREERD WERKEN: WAT 29
Duiding bij de begripsomschrijving van geïntegreerd werken 29
GEÏNTEGREERD WERKEN: WAAROM? 29
Argumenten voor 29
Argumenten tegen 29
GEÏNTEGREERD WERKEN: WANNEER? 29
GEÏNTEGREERD WERKEN: DE INTEGRATIELADDER 30
Geen integratie van leergebieden 30
Een geïntegreerde benadering van de leergebieden lager onderwijs 30
BETEKENISONDERHANDELING 31
HOOFDSTUK 5: EVALUEREN 31
WAT? 31
Oorsprong 31
Begrip 31
Niveaus waarop evaluatie wordt uitgevoerd 31
Soorten evaluaties op microniveau 32
Belangrijke accenten bij het evalueren in de basisschool: breed evalueren 32
HET EVALUATIEPROCES 33
= vaststellen/beschrijven 33
Beoordelen 36
Beslissingen nemen 37
Rapporteren 37
UITLEIDING: PLEIDOOI VOOR VERANTWOORD EVALUEREN 39
,Hoofdstuk 1: leren
Wat is leren?
- Tijdens onze vrije tijd en op onze werkplek
- De hele tijd en in verschillende contexten
o Niet beperken tot in de klas
- Op verschillende manieren
o Niet enkel cognitief
- Mentaal proces waarbij als gevolg van leeractiviteiten een relatief stabiele
gedragsverandering tot stand komt
o Leeracht in 2-rictingsverkeer
o Zonder mentale verwerking geen gedragsverandering
- In verschillende contexten (plaats)
- Een verschillende aard
- Verschillende inhouden
- Gedurende onze volledige ontwikkeling (levenslang leren)
Vormen van leren
- Schools en buitenschools leren
- Plaats
- Aard van het leren en de inhoud
- Schoolse leren
o Doelgericht, gestructureerd en wordt georganiseerd door anderen
o Bereiken van vooropgestelde leerdoelen
o Leidt tot certificaat of diploma
o Formeel en intentioneel van aard
o Soms te algemeen of abstract
- Buitenschoolse leeromgevingen
o Informeel en incidenteel
o Werkplekleren
Authentieke beroepscontext
Intentioneel en informeel
- Complex proces dat we maar moeilijk kunnen uitleggen
- Verschillende visies op leren
, Leertheorieën
Behavioristische visie op leren
- Hoe beïnvloeden externe factoren het leergedrag bij mensen en dieren
- Watson
o Onderzoeken van
het zintuigelijk,
direct en objectief
waarneembaar
gedrag van mens en
dier centraal
- Black-box-benadering
o Relatie tussen prikkel
en gedrag
o Stimulus, respons en
stimulus
- Mentale leerprocessen
tussen leerproces en respons
- Alle gedrag is aan of af te leren
o Waarneembare gedragsveranderingen als resultaat van een leerproces
o Lerende kan het geleerde reproduceren
Cognitivistische visie op leren
- Cognitieve revolutie
- Informatietheoretische benadering
o Verwerken en opslaan van informatie
- Input -> verwerking -> output
o Selecteert & opneemt, betekenis aan te geven
o Codeert, actief bewerkt, persoonlijke betekenis
o Beslissing of betekenisvolle handeling
- Jerome Bruner & David Ausubel
o Voortdurend informatie zoekt
o Creatief verwerkt
o Richting geeft aan zijn gedrag
o Elk mens heeft kennisstructuur & representatiesysteem
o Ophalen en terugvinden van kennis
Constructivistische visie op leren
- Verwerkt informatie op een actieve wijze tot persoonlijke kennis
o Ook in interactie met anderen
o Leraar gidst en begeleidt de leerprocessen
o Constructief of opbouwend proces
Verleent zelf betekenis aan individuele of collectieve ervaringen
- Reconstructieproces
o Minconstructies weggenomen moeten worden
- Cumulatief
o Gebouwd op fundamenten van eerdere kennis
- Zelfregulering
o Eigen leerproces in handen nemen
o Gevarieerde en uitdagende leeromgeving voorzien
