KU Leuven
Samenvatting
Diagnostiek –
Grondslagen
Modellen
P0W96a
Chantal Michels
AJ 2022-2023
,Diagnostiek en interventies in de orthopedagogische hulpverlening - AJ 2022-2023
Prof. Dieter Baeyens, Sien Vandesande & Liesl Geeraert
Doelstellingen
- De studenten weten waarom het belangrijk is om in orthopedagogische diagnostiek en
interventies op een wetenschappelijk verantwoorde en systematische manier te werk te
gaan
- De studenten kennen principes en modellen van diagnostische besluitvorming/de
interventiecyclus en kunnen deze toepassen en kritisch bespreken.
- De studenten kennen de effectladder als kader om de beschikbare evidentie met
betrekking tot interventies in te schatten en kunnen deze toepassen en kritisch bespreken
Pagina | 1
,Diagnostiek en interventies in de orthopedagogische hulpverlening - AJ 2022-2023
Prof. Dieter Baeyens, Sien Vandesande & Liesl Geeraert
DIAGNOSTISCHE
BESLUITVORMING
Waarom een methodisch proces? Waarom
modellen?
- Orthopedagogiek = handelen in onzekerheid
o Binnen de orthopedagogiek maken we geen zwart-wit beslissingen, er is veel
grijze onzekerheid
o Door systematische en consistente diagnostiek probeer je de onzekerheid te
verlagen
Absolute zekerheid bestaat nooit!
- Ons klinisch oordeel is snel vertekend
o Voorbeeld: Confirmation bias, primacy bias
o Het gebruik van modellen beschermt ons tegen vertekeningen in dat klinisch
oordeel
- Mensen hanteren allerlei strategieën en vuistregels om met informatie om te gaan
- Bescherming Systematisch en te evalueren besluitvormingsproces, ondersteund met
wetenschappelijke kennis
Empirische cyclus
De Groot, 1961
≠ specifiek voor diagnostiek/hulpverlening
= voor algemene theorievorming, maar kunnen we wel toepassen op hulpverlening
Inductie Mogelijke hypothese opstellen
Deductie Hoe toetsen we deze mogelijke hypothese?
Evaluatie Verwerpen/aanvaarden van hypothese
Pagina | 2
, Diagnostiek en interventies in de orthopedagogische hulpverlening - AJ 2022-2023
Prof. Dieter Baeyens, Sien Vandesande & Liesl Geeraert
Regulatieve cyclus
Van Strien, 1986
Voordelen
- Maakt attent op twee reflexieve pauzes waarin je moet
nadenken
- Je gaat niet zomaar van diagnose naar effectieve
interventie/ingreep, je moet weer nadenken
Nadelen
- De denkstappen tussen probleem en ingreep zijn heel erg
samengevat; ze weerspiegelen niet de realiteit
Klinische cyclus
Diagnostiek en interventies zijn hier met elkaar verbonden
door de indicatiestelling.
Voorbeeld: Binnen PraxisP is het gewoonte
om tijdens de intake van een kind het
gehele gezin (ouders, siblings etc.)
aanwezig te laten zijn. Er wordt dan samen
gepraat over de klachten/het probleem dat
ervaren wordt.
Voorbeeld: Een kind wordt aangemeld
omdat
het thuis druk gedrag vertoont. Tijdens de
aanmelding vraag je niet enkel over het
gedrag van het kind, maar ook over de
opvoeding. Zo vestig je de aandacht op
zaken die mogelijk oorzaak zijn van het
gedrag.
De klinische cyclus De diagnostische cyclus die door indicatiestelling wordt verbonden met de
therapeutische/interventiecyclus.
Variant
Als je ernaast zit bij de diagnostiek,
zal je interventie misschien niet
aansluiten op de daadwerkelijke
problemen.
Pagina | 3
Samenvatting
Diagnostiek –
Grondslagen
Modellen
P0W96a
Chantal Michels
AJ 2022-2023
,Diagnostiek en interventies in de orthopedagogische hulpverlening - AJ 2022-2023
Prof. Dieter Baeyens, Sien Vandesande & Liesl Geeraert
Doelstellingen
- De studenten weten waarom het belangrijk is om in orthopedagogische diagnostiek en
interventies op een wetenschappelijk verantwoorde en systematische manier te werk te
gaan
- De studenten kennen principes en modellen van diagnostische besluitvorming/de
interventiecyclus en kunnen deze toepassen en kritisch bespreken.
- De studenten kennen de effectladder als kader om de beschikbare evidentie met
betrekking tot interventies in te schatten en kunnen deze toepassen en kritisch bespreken
Pagina | 1
,Diagnostiek en interventies in de orthopedagogische hulpverlening - AJ 2022-2023
Prof. Dieter Baeyens, Sien Vandesande & Liesl Geeraert
DIAGNOSTISCHE
BESLUITVORMING
Waarom een methodisch proces? Waarom
modellen?
- Orthopedagogiek = handelen in onzekerheid
o Binnen de orthopedagogiek maken we geen zwart-wit beslissingen, er is veel
grijze onzekerheid
o Door systematische en consistente diagnostiek probeer je de onzekerheid te
verlagen
Absolute zekerheid bestaat nooit!
- Ons klinisch oordeel is snel vertekend
o Voorbeeld: Confirmation bias, primacy bias
o Het gebruik van modellen beschermt ons tegen vertekeningen in dat klinisch
oordeel
- Mensen hanteren allerlei strategieën en vuistregels om met informatie om te gaan
- Bescherming Systematisch en te evalueren besluitvormingsproces, ondersteund met
wetenschappelijke kennis
Empirische cyclus
De Groot, 1961
≠ specifiek voor diagnostiek/hulpverlening
= voor algemene theorievorming, maar kunnen we wel toepassen op hulpverlening
Inductie Mogelijke hypothese opstellen
Deductie Hoe toetsen we deze mogelijke hypothese?
Evaluatie Verwerpen/aanvaarden van hypothese
Pagina | 2
, Diagnostiek en interventies in de orthopedagogische hulpverlening - AJ 2022-2023
Prof. Dieter Baeyens, Sien Vandesande & Liesl Geeraert
Regulatieve cyclus
Van Strien, 1986
Voordelen
- Maakt attent op twee reflexieve pauzes waarin je moet
nadenken
- Je gaat niet zomaar van diagnose naar effectieve
interventie/ingreep, je moet weer nadenken
Nadelen
- De denkstappen tussen probleem en ingreep zijn heel erg
samengevat; ze weerspiegelen niet de realiteit
Klinische cyclus
Diagnostiek en interventies zijn hier met elkaar verbonden
door de indicatiestelling.
Voorbeeld: Binnen PraxisP is het gewoonte
om tijdens de intake van een kind het
gehele gezin (ouders, siblings etc.)
aanwezig te laten zijn. Er wordt dan samen
gepraat over de klachten/het probleem dat
ervaren wordt.
Voorbeeld: Een kind wordt aangemeld
omdat
het thuis druk gedrag vertoont. Tijdens de
aanmelding vraag je niet enkel over het
gedrag van het kind, maar ook over de
opvoeding. Zo vestig je de aandacht op
zaken die mogelijk oorzaak zijn van het
gedrag.
De klinische cyclus De diagnostische cyclus die door indicatiestelling wordt verbonden met de
therapeutische/interventiecyclus.
Variant
Als je ernaast zit bij de diagnostiek,
zal je interventie misschien niet
aansluiten op de daadwerkelijke
problemen.
Pagina | 3
