Samenvatting Geestelijke gezondheidszorg 3

ERGOTHERAPIE IN DE GEESTELIJKE
GEZONDHEIDSZORG 3
1. MAATSCHAPPELIJKE EN JURIDISCHE NOTEN OVER DE GGZ

1.1. JURIDISCHE NOTEN

Gedwongen opname:

 Heftige gebeurtenis, voor de persoon zelf maar vaak ook voor de omgeving
 Alleen in het uiterste geval en is alleen toegestaan als iemand aan de volgende criteria voldoet:
o Iemand heeft een geestesziekte
o Iemand is een gevaar voor zichzelf of voor andere door een psychiatrische aandoening (bv. in
het geval van ernstige verwaarlozing, bij een zelfmoordpoging of als de omgeving bang is dat
de kans op ongelukken heel groot is
o Er is geen andere geschikte behandeling mogelijk

Internering:

 Als iemand een misdrijf heeft gepleegd en een psychische stoornis heeft waardoor hij voldoende
controle heeft over zijn acties
 De persoon wordt dan opgenomen in een psychiatrisch centrum of vult de internering op een andere
manier in

Grootste verschil: Bij een gedwongen opname is er geen crimineel feit gepleegd. Bij een internering is dit wel
het geval.

1.2. MAATSCHAPPELIJKE NOTEN IN GGZ

Geen examenvraag over

2. WETENSCHAPPELIJKE NOTEN GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG EN ERGOTHERAPIE

2.1. PSYCHIATRIE ALS WETENSCHAP

5 basisstellingen:

1. Alle psychische processen komen voort vanuit het brein  niet alleen motorische gedragingen, maar
ook complexe psychologische vaardigheden zoals spreken, denken, het creëren van kunst… zijn het
resultaat van hersenprocessen
2. Genen bepalen mee het connectiepatroon van neuronen  genen en vooral gencombinaties oefenen
een belangrijke invloed uit op het gedrag
3. Genen alleen verklaren niet volledig een psychiatrische stoornis  sociale- en ontwikkelingsfactoren
dragen evenzeer bij tot de oorsprong van psychiatrische verstoringen



1

, 4. Veranderende genexpressies zorgen voor gewijzigde neuronale connecties  deze veranderingen in
de neuronale verbindingen kunnen gezien worden als de biologische basis vd individualiteit
5. Psychotherapie induceert veranderende genexpressies  veranderen komt voort uit het leren. Door
het wijzigen van genexpressies, die op hun beurt de sterkte vd synaptische verbindingen veranderen,
zien we variaties in het patroon van connecties tussen hersencellen optreden

2.2. NIEUWE THEMA’S IN DE NEUROWETENSCHAPPEN

A. In het begin gingen we altijd kijken naar het volledige breinstukje, gaan we
nu naar de patronen kijken en bestuderen (niet meer het hele hersenen die
via mri worden getoond, maar we gaan inzoomen in het netwerk vh brein)

B. Niet enkelvoudige cellen in kaart brengen, maar ondertussen kunnen we al
grotere eigenschappen van neuronale circuits in kaart bregen

C. Het is geen beperkte gedragingen in laborante omgevingen, maar we gaan
ook kijken naar de natuurlijke omgeving




2.3. MAAR WAT MET SUBJECTIEVE BELEVING?

 Maar wat doe je dan met de subjectieve beleving van de mensen? Dit kan je niet in kaart brengen met
behulp van MRI
 Overvloed evidence-based werken?  kookboekgeneeskunde
 Macht vd DSM  kritiek op DSM

2.4. OBJECTIEVE VS SUBJECTIEVE ERVARING

Groep patiënten van volwassenen die als kind mishandeld/misbruikt werden

 Objectieve vaststelling = advocaten, politie rapporten (O cirkel)
 Subjectieve vaststelling = verhalen van de personen zelf (S cirkel)  naar psycholoog/psychiater
geweest
 Sommige zijn op beide manieren vastgesteld

Elke vorm van psychopathologie, zie je bij wie het objectief is vastgesteld, dat er toch wat psychopathologie
wordt vastgesteld MAAR de groep die alleen subjectieve vaststellingen zijn, die groep heeft veel meer
psychiatrische klachten dan de groep bij wie het objectief is vastgesteld (subjectieve beleving is dus heel
belangrijk om psychoapthologie vast te stellen)




2

,2.5. EN ERGOTHERAPIE DAN?

 Wetenschap is niet enkel neurobiologische ontdekkingen
 Wetenschap = methode
 Empirische cyclus




2.6. ERGOTHERAPIE EN WETENSCHAPPELIJK DENKEN BINNEN PSYCHIATRIE

 Literatuur ergotherapeutische geestelijke gezondheidszorg
 Wetenschap toepassen in psychiatrie?
o Evidence based literatuur opzoeken
o Valide en betrouwbare assessments gebruiken
o Kritische ingesteldheid over praktijk
o Intervisie
 Diverse tewerkstellingsmogelijkheden voor ergotherapeuten
 Meewerken aan wetenschappelijk onderzoek
 Belang van concept “Occupatie”

3. KINDERPSYCHIATRIE 1: INLEIDING

Kinderpsychiatrie verschilt van psychiatrie voor volwassenen op diverse manieren :

 Kind wordt aangemeld door ouders
 Overangstige ouders > < verwaarlozende ouders
 Psychiatrische problemen kind tgv ouderlijke verstoringen
 Ontwikkelingsfase (bv bedplassen) van het kind is belangrijk (kennen voor examen)
 Kinderen kunnen zich minder goed uitdrukken met woorden, grote nood aan gedragsobservaties en
assessment (therapievorm op examen  niet zeggen praten, want dat gaat niet voor het kind)
 Behandeling is minder vaak medicamenteus, sterke nadruk op veranderen omgeving van het kind
(oudertraining, leraren advies geven) sterk belang van multidisciplinaire werking

3.1. SYSTEEMTHEORIE


3.1.1. ALGEMENE SYSTEEMTHEORIE (VON BERTALANFFY)

Theorie over systemen in de natuur en techniek, en in de wetenschap en maatschappij

 Hele werkelijkheid beschrijven

Organisme is een zichzelf handhavend systeem van chemische en fysische processen

Kenmerken:

 Georganiseerd karakter
 Interactie met de omgeving
 Systeem en subsysteem



3

, 3.1.2. SYSTEEMTHEORIE

Psychiatrie: sociaal systeem (gezin)

= Het systeem als een geheel van samenhangende elementen die elkaar over en weer beïnvloeden

Een ondersteund kader binnen de kinderpsychiatrie



Familiale levenscyclus (Llorens, 1970):

 Familie omvat ook ontwikkelingscyclus, in elke fase van de cyclus heeft elk lid van de familie een andere rol

Stadia van de familiecyclus:

 Volwassen paar
 Ouders en jonge kinderen
 Ouders en schoolkinderen
 Ouders en adolescenten
 Ouders en het lege nest
 Grootouders en kleinkinderen

Voorbeelden van een systeemtheorie:

 MOHO
 CMOP-E
 OTPF
 KAWA


3.1.3. THERAPEUTISCHE KADERS IN DE KINDERPSYCHIATRIE

 Psychoanalytische therapie = Onbewuste
 Cognitieve-gedragstherapie = Cognities
 Systeemtherapie = Interacties
 Cliëntgerichte-experiëntiële therapie = Beleving
Mentale Mentale
Mentaliseren
processen representies
 nodig voor een theory of mind te bekomen

Psychoanalytische therapie:

 Anna Freud – ontwikkeling ego kind stond centraal (zeker kennen)
o Normale ontwikkeling
 Mentale processen: alle mentale activiteit, alle psychologische processen waarbij
informatieverwerking gebeurt (denken, voelen, geheugen, verbeelden, wensen, categoriseren,…)
 Mentale representaties (MR) (voorstellingen) = een interne wereld waarin de verschillende aspecten
van de realiteit worden weergegeven, gerepresenteerd (in neurowetenschappen: neuronale circuits)
 In deze MR kunnen tegenstellingen ontstaan (bv wens ><realiteit)
 Representaties kunnen gevormd worden
 Mentale processen en representaties kunnen niet los van elkaar
worden gezien
 Representatie ‘een fantasie’ is het resultaat van het Proces ‘fantaseren’
  Nadenken over gedachten  Theory of Mind

4