Deel 2: Technische Behandeling
Technische revalidatie start bij volwassenen meestal bij NKO-arts: gehoorgestoorden/hun
omgeving merken gehoorverlies op en raadplegen NKO-arts.
Is er geen medische behandeling mogelijk? NKO-arts schrijft proef voor met
hoorhulpmiddelen (is 6m geldig)
Proef gebeurt in een onafhankelijk audiologisch centrum/hoorcentra + een wettelijk
erkende audicien/audioloog verzorgt en begeleidt het aanpasproces
Als hoorhulpmiddelen effectief ondersteuning bieden volgens verificatie en validatie:
aankoop na goedkeuring van de NKO-arts
1. Perceptieve gehoorverliezen
1.1. Lokalisatie in het auditieve systeem en consequenties voor het resultaat van de
behandeling/revalidatie
Perceptieve/sensorineurale gehoorverliezen
Probleem: in cochlea (sensorisch) of ter hoogte van gehoorzenuw (neuraal)
Zuiver sensorisch gehoorverlies: meestal enkel uitwendige haarcellen betrokken
o Ook inwendige haarcellen beschadigd? Perceptief verlies krijgt meer neurale
kenmerken, zoals abnormaal slechte spraakdiscriminatie)
Buiten- en middenoor intact
Meest voorkomende vorm van verworven gehoorverlies bij volwassenen
Kenmerken:
o Verminderde hoorbaarheid
o Gekrompen dynamisch bereik
o Verminderde frequentieresolutie
o Verminderde temporele resolutie
1.1.1. Verminderde hoorbaarheid
Verminderde hoorbaarheid kunnen we afleiden uit toon- en spraakaudiogram
Toonaudiogram:
o Verhoogde drempels (in dB HL) voor zowel lucht- als beengeleiding (AB-gap
≤15dB) bepaalde geluiden (ook spraakfonemen) zijn niet of minder
hoorbaar
Spraakaudiogram:
o Verhoogde Speech Reception Treshold (SRT)
o Als de Fletcher Index in dB HL en SRT in SPL niet overeenkomen
mogelijk sprake van auditieve depricatie of neurale/centrale problematiek
Behandeling/revalidatie verminderde hoorbaarheid: versterken van wat niet goed gehoord
wordt
Verminderde hoorbaarheid is zelden gelijkmatig verdeeld over de (spraak) frequenties!!
Meest voorkomende verworven perceptieverliezen:
Lawaaigeïnduceerd gehoorverlies
Presbyacusis (ouderdomsslechthorendheid)
Spraakvolume wordt grotendeels bepaald door LF-componenten
Spraak wordt meestal wel gehoord, maar niet duidelijk verstaan (verminderde
hoorbaarheid situeert zich in hoge frequenties)
o TA: Is af te leiden uit een ongelijkmatig verdeeld gehoorverlies over
(spraak)frequenties
o SA: verhoogde SRT & schuiner verloop vd curve en/of discriminatieverlies
1
,2
, Versterken van frequenties
Frequentiespecifiek meer versterking voor de zwakste
energetische spraakcomponenten en meer versterking voor de
frequentieregio’s die zwaarder zijn aangetast
Meerkanalig of multi-channel (=versterken van frequenties
1.1.2. Gekrompen dynamisch bereik
Verhoogde gehoordrempel (bij perceptief GV)
Kleiner/gekrompen dynamisch bereik
Abnormale luidheidsaangroei/recruitement = elke toename in geluidsniveau
veroorzaakt een groter luidheidsverschil
Behandeling: meer versterken voor zachte dan voor harde input
= non-lineaire versterking
= compressie (hele geluidgebeuren van gehoordrempel tot UCL wordt
dichter bij elkaar geduwd van 100 dB HL tot 45 dB HL)
Dynamisch bereik
TA: gebied tussen gehoordrempel en de UCL (oncomfortabel niveau)
SA: af te leiden uit een discriminatieverlies bij verhoging vh spraakniveau in dB SPL,
nadat een maximale verstaanbaarheid in % bereikt is
Versterking is niet alleen verschillend in functie van frequentie, maar ook in functie vh
geluidsniveau
Zachte geluiden moeten meer versterkt worden om binnen het gekrompen dynamisch
bereik van de slechthorende te passen
Compressie= samenpersen vh grote dynamische bereik van omgevingsgeluiden in het
gekrompen dynamisch bereik vd slechthorende
1.1.3. Verminderde frequentieresolutie
Resolutie= ‘scherpte’ of ‘onderscheidend vermogen’
Buitenste haarcellen (OHC)
Werking gezonde OHC van normale cochlea
o 1versterken zachte binnenkomende geluiden (<actieve mechanische
beweeglijkheid)
o 2versterken piek van een lopende golf op het basilaire membraan
Licht tot matig perceptief GV (meestal zijn enkel OHC betrokken)
o OHC verliezen hun actieve versterkingscapaciteit
o Extra versterking op lopende golf vermindert/verdwijnt
o Frequentieselectiviteit vermindert (verminderde frequentieresolutie)
Slechthorende kan dus 2 relatief goed hoorbare geluiden, die qua frequenties dicht bij elkaar
liggen, niet van elkaar onderscheiden Er wordt een grotere frequentieregio geactiveerd op
het basilaire membraan ipv aparte specifieke frequenties
Brein krijgt informatie over vage breedbandige energie
rond een bepaalde frequentie
Spraak onderscheiden van lawaai wordt ernstig
bemoeilijkt
3
Technische revalidatie start bij volwassenen meestal bij NKO-arts: gehoorgestoorden/hun
omgeving merken gehoorverlies op en raadplegen NKO-arts.
Is er geen medische behandeling mogelijk? NKO-arts schrijft proef voor met
hoorhulpmiddelen (is 6m geldig)
Proef gebeurt in een onafhankelijk audiologisch centrum/hoorcentra + een wettelijk
erkende audicien/audioloog verzorgt en begeleidt het aanpasproces
Als hoorhulpmiddelen effectief ondersteuning bieden volgens verificatie en validatie:
aankoop na goedkeuring van de NKO-arts
1. Perceptieve gehoorverliezen
1.1. Lokalisatie in het auditieve systeem en consequenties voor het resultaat van de
behandeling/revalidatie
Perceptieve/sensorineurale gehoorverliezen
Probleem: in cochlea (sensorisch) of ter hoogte van gehoorzenuw (neuraal)
Zuiver sensorisch gehoorverlies: meestal enkel uitwendige haarcellen betrokken
o Ook inwendige haarcellen beschadigd? Perceptief verlies krijgt meer neurale
kenmerken, zoals abnormaal slechte spraakdiscriminatie)
Buiten- en middenoor intact
Meest voorkomende vorm van verworven gehoorverlies bij volwassenen
Kenmerken:
o Verminderde hoorbaarheid
o Gekrompen dynamisch bereik
o Verminderde frequentieresolutie
o Verminderde temporele resolutie
1.1.1. Verminderde hoorbaarheid
Verminderde hoorbaarheid kunnen we afleiden uit toon- en spraakaudiogram
Toonaudiogram:
o Verhoogde drempels (in dB HL) voor zowel lucht- als beengeleiding (AB-gap
≤15dB) bepaalde geluiden (ook spraakfonemen) zijn niet of minder
hoorbaar
Spraakaudiogram:
o Verhoogde Speech Reception Treshold (SRT)
o Als de Fletcher Index in dB HL en SRT in SPL niet overeenkomen
mogelijk sprake van auditieve depricatie of neurale/centrale problematiek
Behandeling/revalidatie verminderde hoorbaarheid: versterken van wat niet goed gehoord
wordt
Verminderde hoorbaarheid is zelden gelijkmatig verdeeld over de (spraak) frequenties!!
Meest voorkomende verworven perceptieverliezen:
Lawaaigeïnduceerd gehoorverlies
Presbyacusis (ouderdomsslechthorendheid)
Spraakvolume wordt grotendeels bepaald door LF-componenten
Spraak wordt meestal wel gehoord, maar niet duidelijk verstaan (verminderde
hoorbaarheid situeert zich in hoge frequenties)
o TA: Is af te leiden uit een ongelijkmatig verdeeld gehoorverlies over
(spraak)frequenties
o SA: verhoogde SRT & schuiner verloop vd curve en/of discriminatieverlies
1
,2
, Versterken van frequenties
Frequentiespecifiek meer versterking voor de zwakste
energetische spraakcomponenten en meer versterking voor de
frequentieregio’s die zwaarder zijn aangetast
Meerkanalig of multi-channel (=versterken van frequenties
1.1.2. Gekrompen dynamisch bereik
Verhoogde gehoordrempel (bij perceptief GV)
Kleiner/gekrompen dynamisch bereik
Abnormale luidheidsaangroei/recruitement = elke toename in geluidsniveau
veroorzaakt een groter luidheidsverschil
Behandeling: meer versterken voor zachte dan voor harde input
= non-lineaire versterking
= compressie (hele geluidgebeuren van gehoordrempel tot UCL wordt
dichter bij elkaar geduwd van 100 dB HL tot 45 dB HL)
Dynamisch bereik
TA: gebied tussen gehoordrempel en de UCL (oncomfortabel niveau)
SA: af te leiden uit een discriminatieverlies bij verhoging vh spraakniveau in dB SPL,
nadat een maximale verstaanbaarheid in % bereikt is
Versterking is niet alleen verschillend in functie van frequentie, maar ook in functie vh
geluidsniveau
Zachte geluiden moeten meer versterkt worden om binnen het gekrompen dynamisch
bereik van de slechthorende te passen
Compressie= samenpersen vh grote dynamische bereik van omgevingsgeluiden in het
gekrompen dynamisch bereik vd slechthorende
1.1.3. Verminderde frequentieresolutie
Resolutie= ‘scherpte’ of ‘onderscheidend vermogen’
Buitenste haarcellen (OHC)
Werking gezonde OHC van normale cochlea
o 1versterken zachte binnenkomende geluiden (<actieve mechanische
beweeglijkheid)
o 2versterken piek van een lopende golf op het basilaire membraan
Licht tot matig perceptief GV (meestal zijn enkel OHC betrokken)
o OHC verliezen hun actieve versterkingscapaciteit
o Extra versterking op lopende golf vermindert/verdwijnt
o Frequentieselectiviteit vermindert (verminderde frequentieresolutie)
Slechthorende kan dus 2 relatief goed hoorbare geluiden, die qua frequenties dicht bij elkaar
liggen, niet van elkaar onderscheiden Er wordt een grotere frequentieregio geactiveerd op
het basilaire membraan ipv aparte specifieke frequenties
Brein krijgt informatie over vage breedbandige energie
rond een bepaalde frequentie
Spraak onderscheiden van lawaai wordt ernstig
bemoeilijkt
3
