Methodiek kwartiel 1
1. Wanneer wordt verpleegkundige zorg gegeven?
In de zorg die je verleent, ga je methodisch te werk. Je denkt na over wat voor zorg je wilt verlenen,
waarom je dit gaat doen en hoe je dit gaat uitvoeren.
Geschiedenis zorg verlenen
Vanaf de oudheid tot ver in de 20e eeuw was het verzorgen van zieken sterk verbonden met geloof
en liefdadigheid. Zorg verlenen was in het verleden soms sterk verbonden aan bijgeloof. Dit uitte zich
in aparte manieren van behandeling (slaan van zieke om de kwade geest uit zijn lichaam te
verdrijven.)
Vinecent de Paul: priester en filantroop, startte in 1663 de eerste opleiding voor verplegkundigen.
Florence Nightingale: Opleiding voor verpleegkundigen waaraan toelatingseisen verbonden waren,
opgericht in 1860. Haar motto: ‘Verplegen is de patiënt helpen om te leven. Verplegen vereist een
georganiseerde praktische en wetenschappelijke opleiding, want de verpleegster is de geschoolde
dienares van de geneeskunde, chirurgie en hygiëne.’
Jaren 60
Er werd vaak te veel zorg verleent, de zorg was toen ook nog niet zo duur. Betrekkelijk gezonde
ouderen werden snel afhankelijk van hun zorgverleners. Hierdoor gingen ze lichamelijk en geestelijk
sneller achteruit. Ook contact met jongere generaties ging verloren. Ze vervreemdden van de
samenleving.
Jaren 70
Het aanbod van zorg breidde zich uit. In jaren 80 werd er op de zorgsector bezuinigd. Ze zagen in dat
zorgvragers nog veel zelf konden en onafhankelijkheid hun gevoel van eigenwaarde verhoogde. Deze
visie is nog steeds het uitgangspunt bij het verlenen van zorg
Jaren 90
Zorgaanbod werd veel flexibeler. Er werd zorg op maat verleent. De zorgvrager het liefst zolang
mogelijk in eigen omgeving laten en de wensen van hem/haar stonden centraal. Er zijn natuurlijk wel
verschillende visies. Iedereen had zijn eigen idee over hoe zorg er uit moest zien. Zo’n visie op zorg
‘kleurt’ het verpleegkundig handelen.
, Soorten zorg
- Vraaggerichte zorg: Een gezamenlijke inspanning van zorgvrager en zorgverlener die er toe
leidt dat de zorgvrager de hulp en zorg ontvangt die tegemoetkomt aan zijn wensen en
verwachtingen en die tevens voldoet aan de professionele standaarden.
- Vraaggestuurde zorg: De zorgvrager bepaalt welke zorg hij wil. Het PGB is ingevoerd om deze
soort zorg mogelijk te maken.
- Belevingsgerichte zorg: de betekenis van de ziekte voor de zorgvrager staat hier voorop
- Gelijkwaardigheid
- Gezamenlijkheid
- Gepastheid
Bij deze zorg kent men 3 zorgproblemen:
Gezondheidsproblemen: Komen voort uit ziekte of handicap
Bestaansproblemen: Indirect ontstaan door ziekte en een rol op de
achter spelen. Invloed hebben op bestaan van zorgvrager
Interactieproblemen: Ontstaan in omgang tussen vpk, zorgvrager en
naasten
Stappen plan belevingsgerichte zorg
1 Ga na wat de hulpvraag van de zorgvrager is in zijn eigen woorden.
2 Bespreek met de zorgvrager hoe hij zijn situatie ziet en hoe hij ermee omgaat. Wat is zijn
gebruikelijke manier van omgaan met problemen en emoties?
3 Ga na welke de gezondheidsproblemen en bestaansproblemen van de zorgvrager zijn. Zijn er
interactieproblemen te verwachten?
4 Ga na welke factoren beïnvloed kunnen worden en stel vast of deze de persoon of het systeem
betreffen. Een probleem kan actueel zijn, dus feitelijk bestaan. Een probleem kan ook potentieel zijn:
in aanleg aanwezig maar nog niet feitelijk bestaand.
5 Ga na welke de overheersende problemen zijn die aangepakt moeten worden. Zijn dit
gezondheidsproblemen, bestaansproblemen, interactieproblemen of is er sprake van een
combinatie? Stel prioriteiten.
6 Ga na waaruit de rol van de mantelzorg en vrijwilligerszorg bestaat. Stel ook vast welke vormen van
samenwerking of steun gewenst en mogelijk zijn.
7 Stel op basis van de prioriteiten en in overleg met de zorgvrager en mantelzorg vast welke doelen in
de zorgverlening worden nagestreefd.
8 Maak een vergelijking tussen wat nodig is en wat volgens criteria van de instelling is toegestaan.
9 Stel vast welke activiteiten nodig zijn. Kennis van betekenis die de zorgvrager aan zijn ziekte geeft en
van de oorzaken en symptomen biedt hiervoor aanknopingspunten.
10 Maak een plan van aanpak: leg vast wie wat wanneer gaat doen.
11 Bepaal en leg vast wie de zorg coördineert, wie de verpleegregie heeft en waaruit deze bestaat.
12 Voer de gemaakte afspraken met de zorgvrager uit en evalueer regelmatig de zorgverlening
(tussenevaluaties).
13 Beoordeel samen met de zorgvrager
1. Wanneer wordt verpleegkundige zorg gegeven?
In de zorg die je verleent, ga je methodisch te werk. Je denkt na over wat voor zorg je wilt verlenen,
waarom je dit gaat doen en hoe je dit gaat uitvoeren.
Geschiedenis zorg verlenen
Vanaf de oudheid tot ver in de 20e eeuw was het verzorgen van zieken sterk verbonden met geloof
en liefdadigheid. Zorg verlenen was in het verleden soms sterk verbonden aan bijgeloof. Dit uitte zich
in aparte manieren van behandeling (slaan van zieke om de kwade geest uit zijn lichaam te
verdrijven.)
Vinecent de Paul: priester en filantroop, startte in 1663 de eerste opleiding voor verplegkundigen.
Florence Nightingale: Opleiding voor verpleegkundigen waaraan toelatingseisen verbonden waren,
opgericht in 1860. Haar motto: ‘Verplegen is de patiënt helpen om te leven. Verplegen vereist een
georganiseerde praktische en wetenschappelijke opleiding, want de verpleegster is de geschoolde
dienares van de geneeskunde, chirurgie en hygiëne.’
Jaren 60
Er werd vaak te veel zorg verleent, de zorg was toen ook nog niet zo duur. Betrekkelijk gezonde
ouderen werden snel afhankelijk van hun zorgverleners. Hierdoor gingen ze lichamelijk en geestelijk
sneller achteruit. Ook contact met jongere generaties ging verloren. Ze vervreemdden van de
samenleving.
Jaren 70
Het aanbod van zorg breidde zich uit. In jaren 80 werd er op de zorgsector bezuinigd. Ze zagen in dat
zorgvragers nog veel zelf konden en onafhankelijkheid hun gevoel van eigenwaarde verhoogde. Deze
visie is nog steeds het uitgangspunt bij het verlenen van zorg
Jaren 90
Zorgaanbod werd veel flexibeler. Er werd zorg op maat verleent. De zorgvrager het liefst zolang
mogelijk in eigen omgeving laten en de wensen van hem/haar stonden centraal. Er zijn natuurlijk wel
verschillende visies. Iedereen had zijn eigen idee over hoe zorg er uit moest zien. Zo’n visie op zorg
‘kleurt’ het verpleegkundig handelen.
, Soorten zorg
- Vraaggerichte zorg: Een gezamenlijke inspanning van zorgvrager en zorgverlener die er toe
leidt dat de zorgvrager de hulp en zorg ontvangt die tegemoetkomt aan zijn wensen en
verwachtingen en die tevens voldoet aan de professionele standaarden.
- Vraaggestuurde zorg: De zorgvrager bepaalt welke zorg hij wil. Het PGB is ingevoerd om deze
soort zorg mogelijk te maken.
- Belevingsgerichte zorg: de betekenis van de ziekte voor de zorgvrager staat hier voorop
- Gelijkwaardigheid
- Gezamenlijkheid
- Gepastheid
Bij deze zorg kent men 3 zorgproblemen:
Gezondheidsproblemen: Komen voort uit ziekte of handicap
Bestaansproblemen: Indirect ontstaan door ziekte en een rol op de
achter spelen. Invloed hebben op bestaan van zorgvrager
Interactieproblemen: Ontstaan in omgang tussen vpk, zorgvrager en
naasten
Stappen plan belevingsgerichte zorg
1 Ga na wat de hulpvraag van de zorgvrager is in zijn eigen woorden.
2 Bespreek met de zorgvrager hoe hij zijn situatie ziet en hoe hij ermee omgaat. Wat is zijn
gebruikelijke manier van omgaan met problemen en emoties?
3 Ga na welke de gezondheidsproblemen en bestaansproblemen van de zorgvrager zijn. Zijn er
interactieproblemen te verwachten?
4 Ga na welke factoren beïnvloed kunnen worden en stel vast of deze de persoon of het systeem
betreffen. Een probleem kan actueel zijn, dus feitelijk bestaan. Een probleem kan ook potentieel zijn:
in aanleg aanwezig maar nog niet feitelijk bestaand.
5 Ga na welke de overheersende problemen zijn die aangepakt moeten worden. Zijn dit
gezondheidsproblemen, bestaansproblemen, interactieproblemen of is er sprake van een
combinatie? Stel prioriteiten.
6 Ga na waaruit de rol van de mantelzorg en vrijwilligerszorg bestaat. Stel ook vast welke vormen van
samenwerking of steun gewenst en mogelijk zijn.
7 Stel op basis van de prioriteiten en in overleg met de zorgvrager en mantelzorg vast welke doelen in
de zorgverlening worden nagestreefd.
8 Maak een vergelijking tussen wat nodig is en wat volgens criteria van de instelling is toegestaan.
9 Stel vast welke activiteiten nodig zijn. Kennis van betekenis die de zorgvrager aan zijn ziekte geeft en
van de oorzaken en symptomen biedt hiervoor aanknopingspunten.
10 Maak een plan van aanpak: leg vast wie wat wanneer gaat doen.
11 Bepaal en leg vast wie de zorg coördineert, wie de verpleegregie heeft en waaruit deze bestaat.
12 Voer de gemaakte afspraken met de zorgvrager uit en evalueer regelmatig de zorgverlening
(tussenevaluaties).
13 Beoordeel samen met de zorgvrager
