samenvatting gastlessen semester 1 AB21

Agro- en biotechnologie voor de
21e eeuw
Burgerlijke (on)gehoorzaamheid: doe eens iets
Burgerzin en liefdadigheid: context
 Altruïsme, liefdadigheid
o Uit dankbaarheid, overtuiging, omdat het fijn is
o Zonder eigenbelang iets doen
o Egoïsme
 Bv goede doelen steunen omdat je er dan zelf een goed gevoel van
krijgt
 Burgerzin
o (On) geschreven regels die ervoor zorgen dat de samenleving een
samenleving is
o Iedere persoon doet handelingen om het goed te doen
o Vroegers stonde deze in regels (geloof, tradities,)
 Sommige van deze regels zijn een discutie waard
 Mondmasker dragen of niet -> de genen dat dit niet deden
dachten ook dat ze iets goed deden voor de samenleving
 Burgerzin en liefdadigheid worden georganiseerd in het middenveld
o 2 uiterste naar het midden (vroeger was er de adel en de arme, nu is er een
middenklassen)
o Angelsaksisch model vs Rijnlands model

Angelsaksisch model
 De overheid doet een minimum aan inmenging en laat voor de markt spelen
o (Neo)liberaal staatmodel -> zorg voor jezelf
o Positief => sterke economieën, innovatie, ondernemerschap
o Negatief => grote ongelijkheid
 In deze landen zijn niet- economische rendabele sectoren (zorg, onderwijs, cultuur) in
belangrijke mate afhankelijk van liefdadigheid
o Positief => liefdadigheid is heel sterk ingeburgerd
o Negatief => liefdadigheid is selectief
 Veel bij beroemde ziekenhuizen, weinig voor onderwijs voor zwart
gekleurde jongeren

Rijnlands model
 De overheid heeft een sterke inmenging in economie
o Organiseert de maatschappij via overlegstructuren en sterke herverdeling van
de welvaart (studiebeurzen)
o Economisch weinig rendabele sectoren worden (deels) door de overheid
bestuurd, aangestuurd en/of gefinancierd


1

, o Positief => herverdeling op basis van globale (nationale) noden, veel
inclusiever
o Negatief
 Hoge kost en dus hoge belastingdruk
 Risico op maatschappelijke inertie (bv werkloosheidsval)
 Minderzichtbare nood aan burgerzin en liefdadigheid

Grote gelijkmakers
 Gebeurtenissen met een zeer grote impact op de samenleving
o Tijdens de corona-pandemie was er meer respect naar de zorg toe

Burgerzin en liefdadigheid: middenveld
 Middenveld staat tussen de beleidsvoerders (politiek, ondernemingen) en de burger
 In België is er een erg groot middenveld
o Landbouworganisaties, media, NGO’s
 Nieuwste maatschappelijke veranderingen zorgen voor grote veranderingen in dat
middenveld

Burgerzin en liefdadigheid: cijfers
 België telt jaarlijks 1,2 miljoen vrijwilligers
 Vzw’s staan in voor 13% van de werkgelenheid in België
 > 500.00 mantelzorgers in Vlaanderen -> 11,4 miljard euro/jaar = 7X uitgave van
Vlaamse overheid aan welzijnszorg

Grassroots
 Middenveld wordt gestuurd door burger en overheid met grote inspraak van beide
 Maatschappelijke veranderingen veel meer individualisme
 Maar mensen organiseren zich opnieuw -> vb grassroots
o Uit het niets iets groot worden bv youth for climate

Dus mensen doen iets
 Activisme => protesteren
 Sticker acties

Wat kan je doen?
 Vb met 3 studenten
o 1 was heel boos => onrecht, onmacht, onbegrip
 Roepen en verspreiden
o 1 was onzeker => twijfel, beetje bang, onwetend
 Helpen en samenwerken
o 1 was ondernemend => eenzijdig, eigenwijs, eigenbelangen (schild en vriend)
 Geven en delen

Soms zijn er tegen argumenten (ik kan niet ‘iets doen’)

Ja, maar ik heb dat geld niet
 Je hebt wel tijd, energie, talent, ideeën, een netwerk

2