samenvatting orthopedie

Ziekteleer onderste lidmaat: HEUP
Pijnlijke heup bij volwassene
a. Heup
= coxofemoraal gewricht
= kogelgewricht
Bal (femurkop) in kom (acetabulum)



Acetabulum
o Hyalien kraakbeen
o Rondom labrum (270°)
 Zorgt voor extra stabiliteit zodat het beter past
o Lig. transversum
o Enkel perifeer gedeelte = bedekt met kraakbeen



Heup mobiliteit
o Kogelgewricht  rotatie
 Flexie: 120°
 Extensie: 30°
 Exorotatie: 30-45°
 Endorotatie: 20-35°
 Adductie: 20-30°
 Abductie: 45°



Spieren
o Flexoren
 M. iliopsoas (belangrijkst! Filet pur) o Extensoren
 M. rectus femoris  M. gluteus maximus
 M. sartorius (belangrijkst)
 Hamstrings
 M. biceps femoris
 M. semitendinosus
 M. semimembranosus

o Adductoren
 M. gluteus medius o Abductoren (indien geïnhibeert:
 M. gluteus minimus Trendelenburg)
 Adductoren
 M. adductor magnus  M. gluteus medius
 M. adductor longus  M. gluteus minimus
 M. adductor brevis
(Vaak eerst aangetast)

, o Exorotatoren
 M. piriformis o Endorotatoren
 M. obturatorius internus en externus  Geen echte endorotator
 Mm. Gemelli  Meerdere spieren als
 M. quadratus femoris secundaire actie



Krachtverdeling heup bij monopodaal steunen (tredelenburg)
o Om lichaam in evenwicht te houden  adductoren 3 x grotere spierkracht > gewicht




o A = normaal
 Bekken horizontaal
o B = positief
 Bekken kantelen
o Door pathologie in de heup zijn de heupabductoren dermate geïnhibeerd, zodat het
bekken kantelt waarbij de contralaterale zijde naar onderen zakt

,Klinisch onderzoek
o Intra articulair heup:
 Pijn in lies
 Soms uitstralingen naar knie  C-sign
o Pijn t.h.v. trochanter:
 Meestal tendinitis (peesontsteking) of bursitis (ontstoken slijmbeurs)
o Pijn t.h.v. bil:
 Eerder onderrug
o Gangpatroon:
 Verkorte steun
 Trendelenburg
 Externe rotatiegang
 Voet naar buiten om heup te ontspannen
o Verminderde interne rotatie
 = 1 van de éérste tekenen van een aandoening in de heup



Test van Patrick
o Diagnose voor waar de pijn vandaan komt
o = Faber test
 Flexie, Abductie, Externe Rotatie
o Been in cijfer 4 positie, knie naar beneden duwen
o Pijn posterieur of bil  sacro-iliacaal
o Pijn in lies  iliopsoas-pees



Test van Thomas
o Voor patiënten met heupflexiecontracturen
o Gezond been in hyperflexie brengen
 Verhinderd compensaties van bekken
o Positief  been kan niet blijven liggen op onderzoekstafel
 Aangetaste heup gaat in flexie
 flexiecontractuur

, b. Coxartrose (artrosis deformans)
- Slijtage van kraakbeen
 Reactieve inflammatie (ontsteking) van het synovium
- Vorming osteofyten (botuitsteeksels of papegaaienbekken) en gewrichtsmuizen



- oorzaken
o Primair (idiopatisch): meest frequent
 Door slijtage, ouderdom, pure pech
o Secundair
 Door trauma
 Inflammatoire (reumatische) arthritis
 Avasculaire necrose
 Afsterven door doorbloedingsstoornissen
 Sekwel aandoening heup tijdens jeugd
 Legg-Calve-Perthes (4-10j) => bloedvoorzieningsstoornis door
groeien, waardoor heup kop vervormd
 epifysiolyse (10-15j) => afschuiven kop door wegvallen epifysaire
schijf
 Vormafwijking: dysplasie

- Symptomen
o Pijn tijdens/na belasten
o Minder pijn bij rust
o Pijnpunten:
 Lies
 Voorzijde dij – knie
 Grote trochanter
 Gluteaalstreek
o Ochtendstijfheid en startpijn
 Meestal minder dan 30 min.
 Indien langer  eerder reumatisch
o Naarmate artrose zich meer inzet  nachtelijke pijn en rustpijn
o Bewegingsbeperking:
 Moeilijkheden om schoen of kousen aan of uit te trekken
o Manken

- Diagnose
o Staande radiografie
 Staand omdat zo een gewrichtsspleetvernauwing meer opvalt
 Osteofyten
 Sclerose van het bot  verharding van het bot
 Bot ziet er witter uit
 Subchondrale cysten - geoden (= kleine openingen die zich vormen onder het
kraakbeen)