ARCHITECTUUR IN CONTEXT B
ARCHITECTUUR EN IDEOLOGIE H7
De USSR, Duitsland en Italië in de jaren ‘30
Architectuur en ideologie
= Geheel van denkbeelden of hoe de maatschappij moet worden gestuurd:
socialisme, communisme (eigen ideeën))
Ideologie: gebruik maken van architectuur: dominant aanwezig in de openbare
ruimte, stedenbouw: leven van mensen beïnvloeden
Grote gebaren (grote ingrepen in de stad ter ere van zichzelf) – veel architecten
zien daar een kans in om grote opdrachten te krijgen, conflict met hun eigen
moreel kompas (Le Corbusier les 7)
Nationale identiteiten + bestaat er zoiets als goede en slechte architectuur?
Linkse of rechtse architectuur?
Spanningsveld: USSR – Duitsland – Italië
Rusland begin 20e eeuw
Geschiedenis
- Grootste land op de wereld
- Geregeerd door een tsaar
- Onderdanen: armoede op het platteland (miserabele omstandigheden)
- Analfabisme
Grote steden: artistieke ring (hoog niveau): Malevich: nieuwe stroming =
suprematisme (verdringen, aan wat kan ik allemaal wegdoen om kunst te maken,
mentale denkoefening)
Tentoonstelling: zwart vierkant in hoek vd kamer (bijzondere plek: plaats voor
iconen) = als nieuwe religie voorstellen (- Adolf Loos)
1e wereldoorlog: revolutie: kleine groep van mensen rond Lenin om macht te
grijpen en daar een communistisch regime te installeren (eerste ooit) –
maatschappij moet ervoor zorgen dat iedereen bij de start van zijn leven dezelfde
kansen krijgt
Probleem: al die ongeletterde mensen verkondigen op een nieuw regime? Hoe de
gemeenschap overtuigen?
, Kunst en revolutie: het constructivisme
- Kunst: belangrijke rol in het verspreiden van zijn boodschap
- Kunst niet zoals vriendelijke landschapskunst, maar een activiteit om de
massa’s te gaan opvoeden, een vormgever aan die nieuwe maatschappij
- Belangrijke economische basis: programma van industrialisering, nieuwe
maatschappelijke kompas
Constructivisme: officiële kunstvorm, 3C’s
- Constructie: techniek, inspiratie in industrie, middelen met industriële
middelen
- Communicatie: de lezer te activeren, deel te laten nemen van die
revolutie, dynamisch effect
- Communisme: ideologische boodschap
-
Protagonisten
1. El Lissitzky
Veelzijdig kunstenaar
Zelfportret: zichzelf als kunstenaar laten zien, symboliseert de nieuwe gedaante
van de kunstenaar (ingenieur die observeert, die met de passer precisie
nastreeft, met de handen dingen maken)
Wolkenbügel: horizontale wolkenkrabbers
Pro-un: ruimtelijke installaties die de ruimte willen bezetten
Lenintribune: Constructivistisch kunstwerk, met industriële materialen,
communicatie (massa toespreken), billboard aan bevestigd om ons in
beweging te brengen
Bauhaus: gastdocent, impact op de studenten, Gropius gaat daardoor veel meer
op de fabrieken richtten
2. Vladimir Tatlin
Monument voor de 3e verjaardag van de internationale (1885-1953): groot
monument ter ere van de revolutie, spiraalvormige toren (staal), draait rond
(revolvere, oneindige beweging, steeds hoger en beter), onvoldoende middelen
om het te bouwen, symbool (betekenis (tegenhanger van de Eifel toren)), kracht
van de fotografie: hele Rusland rond en krijgt een effect op de jonge sovjets (zelf
interpretaties)
3. Alexander & Victor Vesnin
Opdracht krijgen om een nieuw hoofdkantoor te bouwen voor een krant Pravda
(1923): constructivistisch ontwerp, gebouw als machine (propaganda +
communicatie), staalstructuur getoond, mechanische onderdelen worden
getoond
Op hetzelfde moment gebouwd – Chicago Tribune Tower: verschil in
architecturale vorm, technische kennis en kapitaal (resulteert in conservatieve
architectuur)
ARCHITECTUUR EN IDEOLOGIE H7
De USSR, Duitsland en Italië in de jaren ‘30
Architectuur en ideologie
= Geheel van denkbeelden of hoe de maatschappij moet worden gestuurd:
socialisme, communisme (eigen ideeën))
Ideologie: gebruik maken van architectuur: dominant aanwezig in de openbare
ruimte, stedenbouw: leven van mensen beïnvloeden
Grote gebaren (grote ingrepen in de stad ter ere van zichzelf) – veel architecten
zien daar een kans in om grote opdrachten te krijgen, conflict met hun eigen
moreel kompas (Le Corbusier les 7)
Nationale identiteiten + bestaat er zoiets als goede en slechte architectuur?
Linkse of rechtse architectuur?
Spanningsveld: USSR – Duitsland – Italië
Rusland begin 20e eeuw
Geschiedenis
- Grootste land op de wereld
- Geregeerd door een tsaar
- Onderdanen: armoede op het platteland (miserabele omstandigheden)
- Analfabisme
Grote steden: artistieke ring (hoog niveau): Malevich: nieuwe stroming =
suprematisme (verdringen, aan wat kan ik allemaal wegdoen om kunst te maken,
mentale denkoefening)
Tentoonstelling: zwart vierkant in hoek vd kamer (bijzondere plek: plaats voor
iconen) = als nieuwe religie voorstellen (- Adolf Loos)
1e wereldoorlog: revolutie: kleine groep van mensen rond Lenin om macht te
grijpen en daar een communistisch regime te installeren (eerste ooit) –
maatschappij moet ervoor zorgen dat iedereen bij de start van zijn leven dezelfde
kansen krijgt
Probleem: al die ongeletterde mensen verkondigen op een nieuw regime? Hoe de
gemeenschap overtuigen?
, Kunst en revolutie: het constructivisme
- Kunst: belangrijke rol in het verspreiden van zijn boodschap
- Kunst niet zoals vriendelijke landschapskunst, maar een activiteit om de
massa’s te gaan opvoeden, een vormgever aan die nieuwe maatschappij
- Belangrijke economische basis: programma van industrialisering, nieuwe
maatschappelijke kompas
Constructivisme: officiële kunstvorm, 3C’s
- Constructie: techniek, inspiratie in industrie, middelen met industriële
middelen
- Communicatie: de lezer te activeren, deel te laten nemen van die
revolutie, dynamisch effect
- Communisme: ideologische boodschap
-
Protagonisten
1. El Lissitzky
Veelzijdig kunstenaar
Zelfportret: zichzelf als kunstenaar laten zien, symboliseert de nieuwe gedaante
van de kunstenaar (ingenieur die observeert, die met de passer precisie
nastreeft, met de handen dingen maken)
Wolkenbügel: horizontale wolkenkrabbers
Pro-un: ruimtelijke installaties die de ruimte willen bezetten
Lenintribune: Constructivistisch kunstwerk, met industriële materialen,
communicatie (massa toespreken), billboard aan bevestigd om ons in
beweging te brengen
Bauhaus: gastdocent, impact op de studenten, Gropius gaat daardoor veel meer
op de fabrieken richtten
2. Vladimir Tatlin
Monument voor de 3e verjaardag van de internationale (1885-1953): groot
monument ter ere van de revolutie, spiraalvormige toren (staal), draait rond
(revolvere, oneindige beweging, steeds hoger en beter), onvoldoende middelen
om het te bouwen, symbool (betekenis (tegenhanger van de Eifel toren)), kracht
van de fotografie: hele Rusland rond en krijgt een effect op de jonge sovjets (zelf
interpretaties)
3. Alexander & Victor Vesnin
Opdracht krijgen om een nieuw hoofdkantoor te bouwen voor een krant Pravda
(1923): constructivistisch ontwerp, gebouw als machine (propaganda +
communicatie), staalstructuur getoond, mechanische onderdelen worden
getoond
Op hetzelfde moment gebouwd – Chicago Tribune Tower: verschil in
architecturale vorm, technische kennis en kapitaal (resulteert in conservatieve
architectuur)
