Menselijke fysiologie
MEERKEUZE + open vragen = elektronisch (4 delen) → schrijffout = fout!!!
Longen = belangrijkste
- Fysiologie: wetenschap, biologie die functioneren hele dier, plant, micro-organisme bestudeert
- Humane fysiologie (menselijke) = het functioneren en aanpassen binnen de grenzen van het
normale
o Anatomie, biochemie, genetica, voedingsleer, gedrag
- Homeostase
o proces waarbij organismen het interne milieu van chemische en fysische processen in
evenwicht houden, ondanks veranderingen in omgeving waarin het organisme zich
bevindt
o In sport/ beweging niet gebruiken
o Wel allostase → Temperatuur te hoog → reactie → dalen door
zweten (vocht verdampen zorgt voor warmte weg)
▪ Prikkel → stressreactie → herstel naar uitgangsniveau
(homeostatische setpoints)
o Milieu interieur: extracellulaire = verbinding buitenwereld
o Cirkel
▪ Zintuigcel → regel centrum (norm) → effector (spier of klier)
→ variabelen → zintuigcel
▪ Variabelen: bloeddruk, lichaamstemperatuur, CO2
concentratie, glucose concentratie
Veel meer prikkels
Allostase → allostatische belasting → allostatische overbelasting (prestatie verbeteren)
= homeostase op hoger niveau
Fysiologie: verklaart veel
Longen
1. Structuur en functie longen 9. Longfunctie
2. Ventilatie 10. Arteriële bloedgassen
3. Diffusie 11. Ziektebeelden
4. Pulmonale circulatie
5. Gastransport
6. Ventilatie-perfusie verhouding
7. Ademhalingsregulatie en controle
8. Ademmechanica
1
,Menselijke fysiologie
Hart en bloedsomloop
1. Cardiovasculaire anatomie en fysiologie
2. Hartminuutvolume en bloeddruk
3. ECG
4. Bloedvatstelsel en bloedssomloop
Bloed
1. Samenstelling en functie van het bloed
2. Hemostase en coagulatie
Stofwisseling, energiebalans, inspanning (arbeid)
1. Energiebalans
- Energie input: eten
- Energie output: warmte, arbeid
- Energiebalans is energie inname = energiegebruik
o Energie inname > energiegebruik = weight gain → bijkomen
o Energie inname < energiegbruik: weight loss → afvallen
- Totale lichaamsenergie = energie opgeslagen + energie inname + energiegebruik
o Energiegebruik = arbeid + warmte
- 3 belangrijke oorzaken van energiegebruik door onze cellen
o Transport
o Mechanische arbeid
o Chemische arbeid = synthese en opslag
▪ Korte termijn energieopslag = ATP
▪ Lange termijn energieopslag = glycogeen, vet
▪ 90% is onbewust maar
• Bewust meer energiegebruik
• Bewust meer/ minder innamen
• Gedrag bepaalt energiegebruik
- Energie = capaciteit van een systeem om licht, warmte of beweging te produceren
- SI-eenheid = Joule (kcal)
o Mogelijkheid om arbeid te verrichten
o Mogelijkheid om verandering te bewerkstellingen
- Vermogen is gedefinieerd als energie per tijdseenheid gedefinieerd in watt [W] → J/s
- Totale energie van een systeem = som alle microscopische en macroscopische energieën
o Thermische, mechanische, kinetische, potentiële, elektrische, magnetische, chemische
en nucleaire energie
- Totale hoeveelheid energie in gesloten systeem (geen materiaal of iets eruit) blijft altijd gelijk
o = wet van behoud van energie
o Nooit energieverbruik → energieGEBRUIK
- Energie heeft vele vormen en kan op minstens zoveel manieren worden opgeslagen,
overgedragen en geconverteerd
- Opslagvoorbeelden (voedsel)
o Energie kan worden overgedragen en omgezet van ene vorm in andere
▪ Kan bv chemische reacties of mechanisch werk met zich meebrengen
2
,Menselijke fysiologie
2. Eetlust en verzadiging
- Controle van voedselinname is een complex proces
- 2 tegenstrijdige gedragsmatig te beïnvloeden toestanden
o Eetlust: trek/ honger
o Verzadiging
- Hypothalamus bevat 2 controle centra → limbisch systeem dichtbij hypothalamus → geactiveerd
wordt kan gedrag veranderen
o Voedingscentrum
o Verzadigingscentrum → als je da ni hebt blijf je eten
- Glucostatische theorie & lipostatische setpoint-theorie
o Setpoint theorie: honger = gebrek aan energie → eten herstelt energieniveau (eten tot
verzadigd)
o Glucostatisch: eten om bloedsuikerspiegel op peil te houden
▪ Eten wanneer bloedsuikerniveau daalt & stop eten wanneer terug op normaal
niveau
▪ Suiker ziekte: bloedspiegel heel hoog
▪ Laag: flauwvallen, hypoglysomie → kan dood gaan
o Lipostatische: elke persoon heeft bepaald streefniveau (lichaamsvet)
▪ Eten om streefwaarde te herstellen
o Beperkingen van de setpoint-theorieën
▪ Eerste beperking: geen rekening houden met invloed van smaak, opvoeding &
sociale factoren
▪ Duidelijk bij favoriete eten of op sociale bijeenkomst
• Veel voedsel eten dat je lekker vind → zelfs als je vol zit
• = mogelijk om ook te eten als je geen honger hebt
- Neurale controle
o Vanuit de hypothalamus, cerebrale cortex, limbisch system
o Adipokines, neuropeptide Y (NPY), gherling
o Sensorische input
- Homeostase: dynamische balans tussen de autonome takken
o Parasympatisch: rest and digest = rust
o Sympatisch: fight or flight
- Verzadigd
o Trek = mentaal
o Honger = signaal van lichaam
3
, Menselijke fysiologie
- NPY en agouti-related protein (AgRP) → doen voedselopname stijgen
- Leptin → doen voedselopname dalen
- Visueel eten tov eten → visuele eters verzadigder (meer willen echte eters)
- Ziektebeelden → gelinked aan verstoorde voedselinname door psycho-sociale en
maatschappelijke factoren
o Anorexia nervosa: gebrek aan eetlust door psychische oorzaak (verstoord lichaamsbeeld)
o Anorexia athletica: drang naar overmatig sporten in combinatie met te weinig eten
o Boulimia nervosa: terugkerende eetbuiten → angst om aan te komen → eten
compenseren
o Orthorexia nervosa: obsessief bezig zijn met gezond eten
o Obesitas: zwaarlijvigheid, chronische vorm van overgewicht, overmatige vetopstapeling
in lichaam
3. Energiestofwisseling
- Factoren die de energiestofwisseling beïnvloeden
o Basaalstofwisseling (basal metabolic rate) = BMR
▪ Rustenergiegebruik (resting metabolic rate) = RMR → na 12u vasten
o 6 factoren beïnvloeden energiestofwisseling
▪ Leeftijd en geslacht
▪ Hoeveel vet-vrije-massa (spieren & botten)
▪ Hoeveelheid aan activiteiten
▪ Voedselinname en verwerking van voedsel
▪ Hormonen
▪ Genetische achtergrond
o Alleen voedselinname en hoeveelheid activiteiten kunnen we vrijwillig beïnvloeden
o (kracht)training zorgt voor meer energiegebruik en kost dus meer energie
4
MEERKEUZE + open vragen = elektronisch (4 delen) → schrijffout = fout!!!
Longen = belangrijkste
- Fysiologie: wetenschap, biologie die functioneren hele dier, plant, micro-organisme bestudeert
- Humane fysiologie (menselijke) = het functioneren en aanpassen binnen de grenzen van het
normale
o Anatomie, biochemie, genetica, voedingsleer, gedrag
- Homeostase
o proces waarbij organismen het interne milieu van chemische en fysische processen in
evenwicht houden, ondanks veranderingen in omgeving waarin het organisme zich
bevindt
o In sport/ beweging niet gebruiken
o Wel allostase → Temperatuur te hoog → reactie → dalen door
zweten (vocht verdampen zorgt voor warmte weg)
▪ Prikkel → stressreactie → herstel naar uitgangsniveau
(homeostatische setpoints)
o Milieu interieur: extracellulaire = verbinding buitenwereld
o Cirkel
▪ Zintuigcel → regel centrum (norm) → effector (spier of klier)
→ variabelen → zintuigcel
▪ Variabelen: bloeddruk, lichaamstemperatuur, CO2
concentratie, glucose concentratie
Veel meer prikkels
Allostase → allostatische belasting → allostatische overbelasting (prestatie verbeteren)
= homeostase op hoger niveau
Fysiologie: verklaart veel
Longen
1. Structuur en functie longen 9. Longfunctie
2. Ventilatie 10. Arteriële bloedgassen
3. Diffusie 11. Ziektebeelden
4. Pulmonale circulatie
5. Gastransport
6. Ventilatie-perfusie verhouding
7. Ademhalingsregulatie en controle
8. Ademmechanica
1
,Menselijke fysiologie
Hart en bloedsomloop
1. Cardiovasculaire anatomie en fysiologie
2. Hartminuutvolume en bloeddruk
3. ECG
4. Bloedvatstelsel en bloedssomloop
Bloed
1. Samenstelling en functie van het bloed
2. Hemostase en coagulatie
Stofwisseling, energiebalans, inspanning (arbeid)
1. Energiebalans
- Energie input: eten
- Energie output: warmte, arbeid
- Energiebalans is energie inname = energiegebruik
o Energie inname > energiegebruik = weight gain → bijkomen
o Energie inname < energiegbruik: weight loss → afvallen
- Totale lichaamsenergie = energie opgeslagen + energie inname + energiegebruik
o Energiegebruik = arbeid + warmte
- 3 belangrijke oorzaken van energiegebruik door onze cellen
o Transport
o Mechanische arbeid
o Chemische arbeid = synthese en opslag
▪ Korte termijn energieopslag = ATP
▪ Lange termijn energieopslag = glycogeen, vet
▪ 90% is onbewust maar
• Bewust meer energiegebruik
• Bewust meer/ minder innamen
• Gedrag bepaalt energiegebruik
- Energie = capaciteit van een systeem om licht, warmte of beweging te produceren
- SI-eenheid = Joule (kcal)
o Mogelijkheid om arbeid te verrichten
o Mogelijkheid om verandering te bewerkstellingen
- Vermogen is gedefinieerd als energie per tijdseenheid gedefinieerd in watt [W] → J/s
- Totale energie van een systeem = som alle microscopische en macroscopische energieën
o Thermische, mechanische, kinetische, potentiële, elektrische, magnetische, chemische
en nucleaire energie
- Totale hoeveelheid energie in gesloten systeem (geen materiaal of iets eruit) blijft altijd gelijk
o = wet van behoud van energie
o Nooit energieverbruik → energieGEBRUIK
- Energie heeft vele vormen en kan op minstens zoveel manieren worden opgeslagen,
overgedragen en geconverteerd
- Opslagvoorbeelden (voedsel)
o Energie kan worden overgedragen en omgezet van ene vorm in andere
▪ Kan bv chemische reacties of mechanisch werk met zich meebrengen
2
,Menselijke fysiologie
2. Eetlust en verzadiging
- Controle van voedselinname is een complex proces
- 2 tegenstrijdige gedragsmatig te beïnvloeden toestanden
o Eetlust: trek/ honger
o Verzadiging
- Hypothalamus bevat 2 controle centra → limbisch systeem dichtbij hypothalamus → geactiveerd
wordt kan gedrag veranderen
o Voedingscentrum
o Verzadigingscentrum → als je da ni hebt blijf je eten
- Glucostatische theorie & lipostatische setpoint-theorie
o Setpoint theorie: honger = gebrek aan energie → eten herstelt energieniveau (eten tot
verzadigd)
o Glucostatisch: eten om bloedsuikerspiegel op peil te houden
▪ Eten wanneer bloedsuikerniveau daalt & stop eten wanneer terug op normaal
niveau
▪ Suiker ziekte: bloedspiegel heel hoog
▪ Laag: flauwvallen, hypoglysomie → kan dood gaan
o Lipostatische: elke persoon heeft bepaald streefniveau (lichaamsvet)
▪ Eten om streefwaarde te herstellen
o Beperkingen van de setpoint-theorieën
▪ Eerste beperking: geen rekening houden met invloed van smaak, opvoeding &
sociale factoren
▪ Duidelijk bij favoriete eten of op sociale bijeenkomst
• Veel voedsel eten dat je lekker vind → zelfs als je vol zit
• = mogelijk om ook te eten als je geen honger hebt
- Neurale controle
o Vanuit de hypothalamus, cerebrale cortex, limbisch system
o Adipokines, neuropeptide Y (NPY), gherling
o Sensorische input
- Homeostase: dynamische balans tussen de autonome takken
o Parasympatisch: rest and digest = rust
o Sympatisch: fight or flight
- Verzadigd
o Trek = mentaal
o Honger = signaal van lichaam
3
, Menselijke fysiologie
- NPY en agouti-related protein (AgRP) → doen voedselopname stijgen
- Leptin → doen voedselopname dalen
- Visueel eten tov eten → visuele eters verzadigder (meer willen echte eters)
- Ziektebeelden → gelinked aan verstoorde voedselinname door psycho-sociale en
maatschappelijke factoren
o Anorexia nervosa: gebrek aan eetlust door psychische oorzaak (verstoord lichaamsbeeld)
o Anorexia athletica: drang naar overmatig sporten in combinatie met te weinig eten
o Boulimia nervosa: terugkerende eetbuiten → angst om aan te komen → eten
compenseren
o Orthorexia nervosa: obsessief bezig zijn met gezond eten
o Obesitas: zwaarlijvigheid, chronische vorm van overgewicht, overmatige vetopstapeling
in lichaam
3. Energiestofwisseling
- Factoren die de energiestofwisseling beïnvloeden
o Basaalstofwisseling (basal metabolic rate) = BMR
▪ Rustenergiegebruik (resting metabolic rate) = RMR → na 12u vasten
o 6 factoren beïnvloeden energiestofwisseling
▪ Leeftijd en geslacht
▪ Hoeveel vet-vrije-massa (spieren & botten)
▪ Hoeveelheid aan activiteiten
▪ Voedselinname en verwerking van voedsel
▪ Hormonen
▪ Genetische achtergrond
o Alleen voedselinname en hoeveelheid activiteiten kunnen we vrijwillig beïnvloeden
o (kracht)training zorgt voor meer energiegebruik en kost dus meer energie
4
