Samenvatting Opvoeding en onderwijs - Deel 1

Opvoeding en onderwijs
Deel 1: opvoeding
Les 2: Opvoeden: wat?

Ideaalbeeld van “goede ouder zijn”

Wanneer we hier niet aan kunnen beantwoorden:
• In gesprek gaan
• Onderhandelen
• Straffen
• Omkopen

In tijden van crisis binnen het gezin: gekwetst en afgewezen voelen
We hebben gefaald
We hebben moeilijke kinderen

 Opvoeden gaat niet altijd meer vanzelf en is door de jaren heen moeilijker geworden voor
ouders
 Toch blijft de ouderlijke invloed van groot belang! Opgroeien gaat ook niet vanzelf!
 Kinderen hebben een houvast nodig
vervreemding, druggebruik, criminalisering, geweld, algemene
doelloosheid, problemen met aanpassen (veerkracht)

Opvoeden: inzetten van natuurlijke ouderschapsinstincten, intuïtie

• Het vermogen tot onvoorwaardelijke liefde, acceptatie, verlangen om te verzorgen
• Vermogen om zichzelf opzij te zetten ten behoeve van een ander, bereidheid om
offers te brengen voor de groei en ontwikkeling van anderen

Geen economische en sociale basis

In een cultuur die ouderschap ondersteunt




Onafhankelijke, zelfgemotiveerde en volwassen personen worden met waardering voor hun
eigenwaarde en aandacht voor de gevoelens, rechten en menselijke waardigheid van
anderen

Opvoeden ≠ een stel van vaardigheden
Ouderschap = een wederzijdse relatie

NIET: Wat moet een ouder doen of zeggen?
WEL: Wie moet een ouder zijn voor het kind?

,Problemen in de opvoeding draaien niet om gedragsproblemen maar om relatieproblemen
binnen het gezin

Nog nooit hebben kinderen en tieners
zoveel geneesmiddelen voorgeschreven gekregen voor
depressie of andere psychische aandoeningen




Waarom is opvoeden zo moeilijk geworden?

Ouders en kinderen zijn niet veranderd MAAR de context is veranderd

Ouders:
• NIET falen van ouders
• Houden nog evenveel van hun kinderen als vroeger
• We moeten kinderen nog veel leren MAAR vermogen daartoe is kleiner geworden

Kinderen/jongeren:
• Zijn NIET minder afhankelijk
• Zijn Niet opstandiger geworden
• Houden nog evenveel van hun ouders

Context:
• De cultuur waarin we onze kinderen grootbrengen
• Cultuurverschuiving waarin de ontwikkelingsbehoeften van onze kinderen niet meer
ondersteund worden
• Kinderen kunnen zich niet meer natuurlijk ontwikkelen

, Voor een efficiënte opvoeding is een bepaalde context nodig

Hechtingsrelatie (zie les 3)
Deze context staat minder en minder ter onze beschikking

We hebben in onze maatschappij vandaag nieuwe normen en waarden die we als normaal
zijn gaan beschouwen

MAAR! Normaal ≠ natuurlijk
gezond


Wanneer heeft deze verschuiving plaatsgevonden?

 Na WOII
• De natuurlijke ouderlijke invloed is verdwenen & we zijn er ons niet van bewust
• Cultuur dient verticaal doorgegeven te worden!
• Cultuur wordt meer en meer horizontaal doorgegeven (we scheppen onze eigen
cultuur en die wordt anders dan die van onze ouders)

Welke verschuivingen hebben plaatsgevonden?

1. Economische veranderingen: Beide ouders werken
2. Organisatie van de kinderopvang: teveel baby’s en peuters staan onder de hoede van
1 verzorgster
3. Basisonderwijs: te grote klassen per leerkracht
4. Er wordt in het gezin te weinig tijd voor elkaar vrijgemaakt: eetmomenten, praten,
samen lezen
5. Afstanden worden groter tussen familie (globalisering, mobiliteit, technologie, social
media)
6. Afstanden worden kleiner tussen vreemden