Justitieel welzijnswerk
DEEL 2: Greet Stans
Les 1: Methodisch handelen en zorgen voor mensen met een justitieel statuut
Inleiding
• Effectiviteit van strafrechtelijke interventies ?
• Vraag naar strengere vergelding
• Recidive-onderzoek als antwoord
• Handelen van de hulpverlener binnen het kader van justitiële voorwaarden
• Eclectisch inzetten van methodieken en technieken – op maat van de cliënt
• Factoren delict gedrag – risicomanagement
• Tegelijkertijd controleren en begeleiden?
• Motiveren binnen een gedwongen context?
• Vragen en wensen vs. afwijzing en weerstand
• Samenwerken en netwerken
• Vaardigheden hulpverlener
De doelgroep
Wie zijn de cliënten of patiënten?
• Zeer complex – zeer divers
• Binnen en buiten de gevangenismuren
• JWW: aandacht voor de gedetineerden – trajectbegeleiding
• Forensische hulpverlening
• Aandacht voor familie en naasten
• Hulpverlening (ambulant of residentieel) aan daders
• Wie is dader?
Grensoverschrijdend gedrag - normoverschrijdend handelen – misdrijf/misdaad
(verschillende begrippen)
• Justitie – 2 maten en 2 gewichten
• VEILIGHEID vs. ONVEILIGHEID- media – maatschappelijke onrust – vraag naar
repressief optreden
Hulpverlening:
• Binnen en buiten de gevangenismuren
• Residentieel – ambulant
• Verplicht – vrijwillig
• Individueel – groepstherapie
• Gespecialiseerde hulp
• Cognitief, gedragsmatig, systeemgericht, psycho-analytisch, oplossingsgericht sociaal-
netwerk, ….
,Moeilijkheden:
• Machtsverhoudingen bij gedwongen hulpverlening
• Ontkennende dader
• Gebrek aan motivatie
• Weerstand
• Recidive
• Agressie
• Wantrouwen
• Weinig openheid
• Tegenoverdracht
• Geen behandelmogelijkheden voorhanden hebben
• …
Belangrijke doelstellingen justitiële hulpverlening / zorg
• Verminderen van recidive
• Behandelen van psychopathologie
• Resocialiseren
Eerste contact – de intake
Praten met… mensen die feiten hebben gepleegd (slagen en verwondingen,
drugsmisdrijven, seksueel misbruik, brandstichting, stalking, moord, …)
• Deviant gedrag: wat is normaal en wat is abnormaal – wat is deviant gedrag
(wetenschappelijk en naar eigen mening)
Doel intake:
• info verzamelen EN contact maken
• Inzetten op verbinding
Aandacht voor complexe driehoek:
• Hulpverlener – dader – slachtoffer (maatschappij)
Wat is normoverschrijdend gedrag:
• Wettelijk
• Persoonlijke kijk
, Proces van intake: voor – tijdens en na de intake
VOOR de intake TIJDENS de intake NA de intake
Verslagen / dossierinfo bij Vragen stellen over het
aanmelding gerechtelijk verleden, het
netwerk, school en werk,
Kennis over strafrecht, vrije tijd, …
verklaringsmodellen,
methodieken, …
Bijvoorbeeld: Je hebt Wie is de cliënt die voor me Wat ben ik te weten
enerzijds dossiergegevens zit? gekomen
en anderzijds herinner je dat
er destijds in de media een Wat weet ik nog niet over Kunnen we van betekenis
en ander werd geschreven hem/haar? zijn voor de cliënt?
over deze persoon. “Het Hoe komt het dat deze
krantenartikel spreekt voor cliënt zich in deze situatie Waarvoor staat de
zich!” Er ontstaat een beeld bevindt? organisatie waar ik
over de te ontmoeten cliënt. tewerkgesteld ben?
Heb hier aandacht voor. Hoe Wat is er gebeurd?
kan je zo neutraal mogelijk Wat moet mijn team weten
het gesprek aangaan? Met Wat zijn wensen, vragen, … over de cliënt?
welke bril ga je het gesprek
aan? Het vergt dus een Wat wil en kan de cliënt op Wat wil de cliënt?
inspanning om te leren dit ogenblik
kijken door de bril van de Welke bronnen kan ik nog
cliënt. Hoe kijkt hij zelf naar …. raadplegen?
de situatie? Hoe kan je
omgaan met afwijkende Welke informatie kan ik
informatie (informatie die opvragen (informed
de cliënt je vertelt en die consent!)
niet strookt met het PV, …).
Door bijvoorbeeld te snel in …
discussie te gaan (‘wat je nu
zegt, klopt toch niet met
wat in jouw dossier staat!’),
ga je informatie ‘niet (meer
mogen) horen’.
DEEL 2: Greet Stans
Les 1: Methodisch handelen en zorgen voor mensen met een justitieel statuut
Inleiding
• Effectiviteit van strafrechtelijke interventies ?
• Vraag naar strengere vergelding
• Recidive-onderzoek als antwoord
• Handelen van de hulpverlener binnen het kader van justitiële voorwaarden
• Eclectisch inzetten van methodieken en technieken – op maat van de cliënt
• Factoren delict gedrag – risicomanagement
• Tegelijkertijd controleren en begeleiden?
• Motiveren binnen een gedwongen context?
• Vragen en wensen vs. afwijzing en weerstand
• Samenwerken en netwerken
• Vaardigheden hulpverlener
De doelgroep
Wie zijn de cliënten of patiënten?
• Zeer complex – zeer divers
• Binnen en buiten de gevangenismuren
• JWW: aandacht voor de gedetineerden – trajectbegeleiding
• Forensische hulpverlening
• Aandacht voor familie en naasten
• Hulpverlening (ambulant of residentieel) aan daders
• Wie is dader?
Grensoverschrijdend gedrag - normoverschrijdend handelen – misdrijf/misdaad
(verschillende begrippen)
• Justitie – 2 maten en 2 gewichten
• VEILIGHEID vs. ONVEILIGHEID- media – maatschappelijke onrust – vraag naar
repressief optreden
Hulpverlening:
• Binnen en buiten de gevangenismuren
• Residentieel – ambulant
• Verplicht – vrijwillig
• Individueel – groepstherapie
• Gespecialiseerde hulp
• Cognitief, gedragsmatig, systeemgericht, psycho-analytisch, oplossingsgericht sociaal-
netwerk, ….
,Moeilijkheden:
• Machtsverhoudingen bij gedwongen hulpverlening
• Ontkennende dader
• Gebrek aan motivatie
• Weerstand
• Recidive
• Agressie
• Wantrouwen
• Weinig openheid
• Tegenoverdracht
• Geen behandelmogelijkheden voorhanden hebben
• …
Belangrijke doelstellingen justitiële hulpverlening / zorg
• Verminderen van recidive
• Behandelen van psychopathologie
• Resocialiseren
Eerste contact – de intake
Praten met… mensen die feiten hebben gepleegd (slagen en verwondingen,
drugsmisdrijven, seksueel misbruik, brandstichting, stalking, moord, …)
• Deviant gedrag: wat is normaal en wat is abnormaal – wat is deviant gedrag
(wetenschappelijk en naar eigen mening)
Doel intake:
• info verzamelen EN contact maken
• Inzetten op verbinding
Aandacht voor complexe driehoek:
• Hulpverlener – dader – slachtoffer (maatschappij)
Wat is normoverschrijdend gedrag:
• Wettelijk
• Persoonlijke kijk
, Proces van intake: voor – tijdens en na de intake
VOOR de intake TIJDENS de intake NA de intake
Verslagen / dossierinfo bij Vragen stellen over het
aanmelding gerechtelijk verleden, het
netwerk, school en werk,
Kennis over strafrecht, vrije tijd, …
verklaringsmodellen,
methodieken, …
Bijvoorbeeld: Je hebt Wie is de cliënt die voor me Wat ben ik te weten
enerzijds dossiergegevens zit? gekomen
en anderzijds herinner je dat
er destijds in de media een Wat weet ik nog niet over Kunnen we van betekenis
en ander werd geschreven hem/haar? zijn voor de cliënt?
over deze persoon. “Het Hoe komt het dat deze
krantenartikel spreekt voor cliënt zich in deze situatie Waarvoor staat de
zich!” Er ontstaat een beeld bevindt? organisatie waar ik
over de te ontmoeten cliënt. tewerkgesteld ben?
Heb hier aandacht voor. Hoe Wat is er gebeurd?
kan je zo neutraal mogelijk Wat moet mijn team weten
het gesprek aangaan? Met Wat zijn wensen, vragen, … over de cliënt?
welke bril ga je het gesprek
aan? Het vergt dus een Wat wil en kan de cliënt op Wat wil de cliënt?
inspanning om te leren dit ogenblik
kijken door de bril van de Welke bronnen kan ik nog
cliënt. Hoe kijkt hij zelf naar …. raadplegen?
de situatie? Hoe kan je
omgaan met afwijkende Welke informatie kan ik
informatie (informatie die opvragen (informed
de cliënt je vertelt en die consent!)
niet strookt met het PV, …).
Door bijvoorbeeld te snel in …
discussie te gaan (‘wat je nu
zegt, klopt toch niet met
wat in jouw dossier staat!’),
ga je informatie ‘niet (meer
mogen) horen’.
