Samenvatting Nederlands Argumentatieve vaardigheden - HAVO 5

ARGUMENTATIEVE VAARDIGHEDEN
HOOFDSTUK 1: STANDPUNTEN EN ARGUMENTEN

PARAGRAAF 1: STANDPUNTEN

Standpunt innemen over een zaak  je geeft je mening.
Voorbeeld: “Ik denk dat we beter niet naar het gala kunnen gaan.”

Signaalwoorden voor een standpunt:
 Ik vind, volgens mij, ik denk dat, mijn conclusie is dat, dus, daarom, kortom.

Er zijn drie soorten standpunten:
 Positief standpunt
 “Ik vind dat we als voorbereiding op het examen meer oude examens moeten maken.”
 Negatief standpunt
 “Volgens mij moeten we als voorbereiding op het examen niet meer oude examens
maken.”
 Standpunt van twijfel
 “Ik ben er nog niet uit of het goed is dat we als voorbereiding op het examen meer oude
examens moeten maken.”


PARAGRAAF 2: ARGUMENTEN, TEGENARGUMENTEN EN WEERLEGGINGEN

Met argumenten kun je je standpunt verdedigen of het standpunt van een ander aanvallen.

Signaalwoorden voor een argument:
 Want, omdat, namelijk, aangezien, immers.

Feitelijk argument = als iemand zijn standpunt ondersteunt met een feitelijke uitspraak.
Voorbeeld: “Ik ga liever niet mee naar Parijs (standpunt), want Parijs is een grote, dichtbevolkte stad
(argument).”

Waarderend argument = een waarderende uitspraak geeft aan dat iets (on)wenselijk, (on)gepast,
goed of slecht, mooi of lelijk is.
Voorbeeld: “Ik ga graag mee naar Parijs (standpunt), want Parijs heeft de mooiste musea van de hele
wereld (argument).”

 Met een tegenargument ontkracht je een standpunt.
 Met een weerlegging ontkracht je een (tegen)argument.

“De kans is groot dat ze je na je overlijden als orgaandonor zullen gebruiken (standpunt); ze zitten
immers te springen om donororganen (argument).”
 “Slechts één op de vijfduizend overledenen wordt gebruikt als orgaandonor (tegenargument).”

, “Ik wil niet meer naar Italië op vakantie (standpunt), want je kunt er in restaurants nauwelijks
vegetarische gerechten krijgen (argument).”
 “Wat een onzin: de Italiaanse keuken is juist beroemd om zijn groente- en kaasschotels
(weerlegging).”


HOOFDSTUK 2: ARGUMENTATIE

PARAGRAAF 1: ARGUMENTATIESCHEMA’S

Argumentatie = het geheel van argumenten en standpunt.
Argumentatieschema = de aard van het verband tussen argument(en) en standpunt.

Argumentatie op basis van:

 Oorzaak en gevolg: er wordt ervan uitgegaan dat een feit of gebeurtenis zal leiden tot een
ander feit of andere gebeurtenis.
 “Zijn vader is onlangs overleden (oorzaak en argument). Daardoor is voor hem op dit
moment zijn examen van minder belang (gevolg en standpunt).”

 Kenmerk of eigenschap: als alle onderdelen van een groep hetzelfde kenmerk hebben, dan
heeft één onderdeel van die groep dat kenmerk ook.
 “Jeroen is eigenlijk nog een groot kind (standpunt), want het liefst speelt hij nog met zijn
piratenlego (argument).”

 Voor- en nadelen: de voordelen worden vergeleken met de nadelen en op basis van de
uitkomst daarvan wordt er een oordeel uitgesproken.
 “Als je 4 havo overdoet, dan krijg je wel een goede basis om in 5 havo met goede cijfers te
slagen. Daar staat tegenover dat je het weliswaar heel zwaar krijgt als je overgaat naar 5
havo, maar dat je toch ook een kans hebt dat je meteen slaagt (argumenten). Als ik jou was,
zou ik het proberen in 5 havo (standpunt).”

 Voorbeelden: een standpunt ondersteunen door argumenten die voorbeelden zijn.
 “Je kunt absoluut niet op hem rekenen (standpunt). Zo kwam hij gisteren zonder af te
bellen niet opdagen en toen hij dat verjaardagscadeautje zou kopen, was hij dat ook
vergeten (argumenten).”

 Vergelijking: er wordt een vergelijking gemaakt tussen twee gevallen en er wordt een
overeenkomst geconstateerd; omdat het ene geval zo is, zal het bij het andere ook wel zo
zijn.
 “Als Geert meegaat, dan krijgen we ruzie (standpunt). De vorige keer dat hij meeging, liep
het ook uit de hand (argument).”

 Autoriteit: een standpunt wordt ondersteund door een uitspraak van een deskundige of een
gezaghebbende bron.
 “Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft een negatief reisadvies voor de Krim
gegeven (argument). Ik zou als ik jou was niet op vakantie gaan naar de Krim (standpunt).”