Hoorcolleges Inleiding Bestuursrecht

Week 4 Inleiding Bestuursrecht
Normering van besluiten
Beleidsruimte of beoordelingsruimte?

Beslissingsruimte Geen beslissingsruimte
Bevoegdheid Beleidsruimte Geen beleidsruimte
Normconditie Beoordelingsruimte Geen beoordelingsruimte

Relevant voor de indringendheid van de toetsing door de bestuursrechter: moet de bestuursrechter
terughoudend of vol toetsen?
Als er geen beoordelingsruimte is, moet de rechter vol toetsen.

Stap 1: maak onderscheid tussen de normconditie en de bevoegdheid
Art. 2:59 APV Montferland
Lid 1  Bevoegdheid: kan of moet het college gebruik maken van zijn bevoegdheid?
 Normconditie: in verband met zijn gedrag gevaarlijk of hinderlijk. Checklist die
bestuursorgaan moet toetsen voordat het een beslissing neemt als het college in deze zaak
beslist dat de hond hinderlijk of gevaarlijk is, dan mag het college gebruik maken van zijn
bevoegdheid.
Er is een ‘kan’-bepaling, dus beleidsruimte. Bijvoorbeeld bij art. 2.10 Wabo: er staat ‘wordt’ in het
artikel. De vergunning moet worden geweigerd, dus een gebonden bevoegdheid en geen
beleidsruimte.
Het college heeft beoordelingsruimte: ‘gevaarlijk of hinderlijk’ zijn vage normen.

Bevoegdheidstoepassing
Beleidsruimte:
- Wanneer aan het bestuursorgaan is overgelaten of het een bevoegdheid zal uitoefenen.
- Vaak te herkennen aan het gebruik van het woord ‘kan’: een ‘kan’-bepaling.
- Gaat gepaard met terughoudende toets door de bestuursrechter: kon het bestuursorgaan ‘in
redelijkheid’ tot zijn besluit komen?
- Als het bestuursorgaan de bevoegdheid moet gebruiken is er geen beleidsruimte (ook wel
gebonden bevoegdheid genoemd). De indringendheid van de toetsing door de
bestuursrechter is dan vol.

Normcondities
- Normcondities zijn de voorwaarden die in een wettelijk voorschrift worden genoemd.
- Aan deze voorwaarden moet worden voldaan voordat bijvoorbeeld een vergunning kan
worden verleend.
- Het zijn toepassingsvoorwaarden om van een bevoegdheid gebruik te kunnen maken.

Beoordelingsruimte
Met een vage norm beoogt de wetgever het bestuursorgaan ruimte te geven om te kiezen voor een
bepaalde invulling van die norm. Het bestuursorgaan heeft dan beoordelingsruimte.
Voorbeeld:
- Is de openbare orde ernstig verstoord?
- Leidt een omgevingsvergunning tot onaanvaardbare stankhinder?
- Is naar het oordeel van het bestuursorgaan…?
Beoordelingsruimte wordt terughoudend getoetst, omdat het bestuursorgaan ruimte heeft om te
beslissen over bijvoorbeeld deze ruimte.

, Geen beoordelingsruimte
Als de wetgever niet heeft beoogd om het bestuursorgaan beoordelingsruimte te geven, is sprake
van een objectief bedoelde wettelijke norm. Het bestuursorgaan heeft dan geen beoordelingsruimte.
Voorbeeld:
- Wet studiefinanciering: ben je uitwonend of thuiswonend?
- Mededingingswet: is sprake van een economische machtspositie.
Het bestuursorgaan heeft hier niets over te zeggen. Het is objectief vast te stellen. Het is wel zo of
het is niet zo. De rechter toetst dan ‘vol’ en bekijkt dus zelfstandig of aan de toepassingscondities is
voldaan.

Relevantie: moet de bestuursrechter terughoudend of vol toetsen?
- Terughoudende rechterlijke toets: heeft het bestuursorgaan in redelijkheid tot zijn besluit
kunnen komen?
o Niet: zou ik als rechter dit besluit zo hebben genomen?
o Wel: si het besluit goed gemotiveerd? Heeft het bestuursorgaan zijn beleid (incl.
eventuele beleidsregels) goed toegepast? Is de wet goed toegepast? Is er geen
sprake van willekeur?
- Volle rechterlijke toets
o Rechter gaat precies na of het besluit rechtmatig is en kan zijn eigen oordeel voor het
oordeel van het bestuursorgaan in de plaats stellen.
o Heeft het bestuursorgaan het rechtens juiste besluit genomen? Zo nee, in uiterste
geval ‘zelf in de zaak voorzien’ (rechterlijke uitspraak treedt n de plaats van het
besluit).

Tussenconclusie
Beslissingsruimte Geen beslissingsruimte
Bevoegdheid Beleidsruimte Geen beleidsruimte
- Als het bestuursorgaan - Bestuursorgaan ‘moet’
is overgelaten of het gebruik maken van de
een bevoegdheid zal bevoegdheid.
uitoefenen. - Ook wel ‘gebonden
- Vaak te herkennen als bevoegdheid’
een ‘kan’-bepaling. genoemd.
- Rechter toetst - Rechter toetst vol.
terughoudend.
Normconditie Beoordelingsruimte Geen beoordelingsruimte
- De wetgever heeft - (Vaag) begrip zonder
expres een vaag begrip dat de wetgever
gebruikt (bijv. is de bedoelt dat
openbare orde ernstig bestuursorgaan dat
verstoord?). zelf mag interpreteren
- Rechter toetst (bijv. ben je uitwonend
terughoudend. of thuiswonend?).
- Rechter toetst vol.

Boek  afdeling
- Beleidsvrijheid  beleidsruimte
- Beoordelingsvrijheid  beoordelingsruimte
- Beoordelingsruimte  geen aparte term voor gevonden beoordelingsruimte, lijkt uit volle
toetsing door bestuursrechter