samenvatting hoofdstuk 3 psychoanalischtische benadering

DE PSYCHOANALYTISCHE BENADERING

UITGANGSPUNTEN


ONS GEDRAG, ONZE GEVOELENS, ONZE GEDACHTEN EN ONZE INTERACTIES WORDEN BEPAALD
DOOR ONS ONBEWUSTE
Het leven wordt beheerst door onbewuste wensen, angsten en verlangens, Niet bewust van het onbewuste en
kunnen dit niet bewust maken

Freud: focust op onbewuste processen en verwrongen ervaringen

 Hij stelt dat het onbewuste onrechtstreeks verdoken zit in ons gedrag, gedachten en gevoelens
 Hypnose
 Techniek van vrije associatie: liet patiënt alles vertellen, verborgen betekenis in en probeert
onbewuste zo te herschikken


ONS GEDRAG, ONZE GEVOELENS, ONZE GEDACHTEN EN ONZE INTERACTIES WORDEN BEPAALD
DOOR ONZE ERVARINGEN UIT DE EERSTE LEVENSJAREN
Persoonlijkheid = bepaald door kinderjaren en de wijze waarop we als kind een psychoseksuele ontwikkeling
maken

 Onbewust verdrongen ervaringen die wie niet perse reëel hebben meegemaakt (bv: fantasieën)
 We kunnen niet ontsnappen van ons verleden
 Vroegere pijnen, verdriet en woede kunnen in bepaalde situaties gereactiveerd worden

Relatie patiënt /hulpverlener

 Overdracht: de patient herkent zijn/haar/x, ouder in de therapeut/hulpverlener dn vervalt in de
relatie met de hulpverlener in dat vroegere relatiepatroon
 Tegenoverdracht: bovenstaande maar de therapeut/hulpverlener ten aanzien van de patiënt
 Psychoanalystische therapie zal overdracht proberen uitlokken, de reacties te proberen duiden en te
zoeken nr de betekenis


EEN PSYCHOANALYSTISCHE BENADERING GAAT UIT VAN EEN CONFLICTMODEL
Gedrag: bepaald door innerlijke conflicten

 We worstelen met aan elkaar tegengestelde wensen en verlangens
 Deze conflicten zijn inherent aan ons leven, gaan terug op vroegkinderlijke conflicten

We worden gedreven door perverse wensen en verlangens die in conflict gaan met onze idealen en normen

 Voortdurend gevecht tussen libidineuze1 verlangens en onze doodverlangens




1
Afgeleid van libido, geslachtsdrift

, EEN PSYCHOANALYSTISCHE BENADERING GAAT UIT VAN CASSESTUDY’S OM AAN WETENSCHAP
TE DOEN
Cassestudy’s: grondige en langdurige analyse van de voorgeschiedenis van mensen

 Het begrijpen is belangrijker dan statistische metingen
 Het individuele belangrijker dan algemene wetmatigheden
o Idiografisch (verklaren van termen door unieke wetmatigheden) i.p.v. nomothetisch
(verklaren van termen door algemene wetmatigheden)
 Andere manier van denken dan de gebruikelijke menswetenschappen: ze botsen met de dominante
manier van wetenschap doen

DE GESCHIEDENIS

Stamvaders:

 Freud (1856-1939) (zie bovenstaande)
 Jung: concept van archetypes n soort van oerkarakter die voorkomen in het onderbewuste
 Adler: een van de sterkste menselijke drijfveren het streven naar macht is, eerder dan de seksuele
drift

Belangrijkste vertegenwoordigers:

 Anna Freud: theorie over de afweermechanismen
 Bowlby: hechtingstheorie, het belang van een goede binding tussen opvoeder en kind om een veilige
hechting tot stand te laten komen
 Berne: drie ego-posities (oude-ego, volwassen-ego en kind-ego) een gezonde mens kan in gepaste
situatie wisselen tussen deze ego’s, deze zijn in elke mens verenigd
 Erikson: 8 stadia in de psychologische ontwikkeling van de mens
 Lacan: de ‘terugkeer van Freud’, theorie van behandelmethode van neurosen tot een overkoepelde
theorie waarmee uitspraken gedaan worden over de maatschappij en het dictum

DE HEDENDAAGSE DENKERS

Nu vele varianten en toepassingen, ‘deel theorieën’ onderscheiden

 Driftheorieen: verdrongen problemen door seksuele en agressieve driften
 Ego-psychologen: ego-functies
 Objectrelatie theorieën: relatie in de vroegere kindertijd
 Zelfpsychologie: aandacht voor tekorten
 Hechtingstheorieën: belang van eerste hechting van kinderen aan hun ouderfiguur
 Elk hun eigen visie op hoe therapie moet gebeuren en de kernthema’s zijn

Soorten therapieen

 Fonagy: mentaliseren = je eigen doen en laten (en de die van andere) wordt bepaald door innerlijke
gevoelens , gedachten en verlangens van anderen
o Mentalisation based treatment (MBT) = mentaliseren stimuleren en begrijpen wat er in hem
omgaat
 Narratieve therapie: mensen hebben nood aan een goed begrijpelijk verhaal over vroeger en hun
leven om daar zin en betekenis aan te geven
 Contextuele therapie: inzichten systeemtheorie verzoenen met andere psychologische theorieën
(cruciaal is de ouder-kind relatie