lOMoAR cPSD| 6624947
Samenvatting fiscale wetgeving H1 H13
Cisse Horemans 2KMOC
, lOMoAR cPSD| 6624947
Inhoud
DEEL 1: Basisbeginselen belastingrecht..................................................................................... 5
1 Inleiding ........................................................................................................................................ 5
1.1 Loonberekening .................................................................................................................... 5
1.2 Loonberekening in de personenbelasting ......................................................................... 5
2 Begrip en kenmerken van de belasting ................................................................................ 5
2.1 Begrip belasting .................................................................................................................... 5
2.1.1 Bestanddelen van een belasting ................................................................................ 5
2.2 Kenmerken ............................................................................................................................ 5
2.3 Belasting vs andere door de overheid opgelegde heffingen .......................................... 6
3 Situering van het belastingrecht ............................................................................................ 6
3.1 Rechtswetenschap ............................................................................................................... 6
3.2 Belastingwetenschap ........................................................................................................... 6
4 Noodzakelijk karakter van belastingen in een moderne samenleving ......................... 7
4.1 Noodzakelijk karakter van belastingen .............................................................................. 7
5 De functies van de belasting ................................................................................................... 7
5.1 Financiële functie .................................................................................................................. 7
5.2 Economische functie ............................................................................................................ 7
5.3 Sociale functie ....................................................................................................................... 7
6 Wie mag belasting heffen? ...................................................................................................... 7
6.1 Deelstaten .............................................................................................................................. 8
6.2 Beperkingen fiscale autonomie .......................................................................................... 8
6.2.1 België is een economische en monetaire unie......................................................... 8
6.2.2 Beperkingen wetten...................................................................................................... 8
6.2.3 Oneigenlijke regionale belastingen van de deelstaten ........................................... 8
6.2.4 Fiscale autonomie van de gewesten ......................................................................... 9
6.3 Diverse financieringsmechanismen deelstaten................................................................ 9
6.3.1 Federale en gewestelijke personenbelasting ........................................................... 9
6.3.2 Gewestelijke aanvullende opcentiemen .................................................................. 10
6.4 Belangrijk ............................................................................................................................. 10
6.4.1 Gemeenten .................................................................................................................. 10
6.4.2 Provincies .................................................................................................................... 10
6.5 EU – supranationale overheid .......................................................................................... 10
7 Grondwettelijke beginselen van de belastingheffing ..................................................... 11
7.1 Het legaliteitsbeginsel ........................................................................................................ 11
7.1.1 Draagwijdte .................................................................................................................. 11
7.1.2 Gevolgen ...................................................................................................................... 11
1
, lOMoAR cPSD| 6624947
7.2 Een eenjarigheidsbeginsel ................................................................................................ 11
7.2.1 Draagwijdte .................................................................................................................. 11
7.2.2 Gevolgen ...................................................................................................................... 11
7.3 Het gelijkheidsbeginsel ...................................................................................................... 11
7.3.1 Draagwijdte .................................................................................................................. 11
7.3.2 Controle over de eerbiediging ................................................................................... 11
8 Basisbeginselen: beginselen en kenmerken die voortvloeien uit de aard van de
belastingen en uit het recht in het algemeen ............................................................................ 11
8.1 Het fiscaal recht is geen volstrekt autonome rechtstak................................................. 11
8.2 De fiscale wet is van openbare orde ................................................................................ 11
8.2.1 De belastingwet bepaalt zelf wie de schuldenaar is .............................................. 12
8.2.2 Belastingontduiking is niet toegelaten – keuze van de minst belaste weg ........ 12
8.2.3 Mogelijkheid tot het afsluiten van overeenkomsten tussen de fiscus en de
belastingplichtige ........................................................................................................................ 12
8.2.4 De fiscus is geen derde bij de vestiging, wel bij invordering van de belasting .. 12
8.3 Strikte interpretatie van de belastingwet ......................................................................... 12
8.3.1 Algemeen ..................................................................................................................... 12
8.3.2 Eerste fase: tekstuele interpretatie ........................................................................... 12
8.3.3 Tweede fase: het nagaan van de bedoeling van de werkgever .......................... 12
8.3.4 Derde fase: de niet-heldere tekst ............................................................................. 12
8.4 Het beginsel van de niet-retroactiviteit van de belastingwet ........................................ 12
8.4.1 Niet terugkerende kracht van wetten en decreten ................................................. 12
8.4.2 Niet terugkerende kracht van Koninklijke en Ministeriële Besluiten.................... 12
8.4.3 Niet terugkerende kracht van plaatselijke verordeningen en besluiten .............. 12
8.5 De toepassing van de beginselen van behoorlijk bestuur ............................................ 12
8.6 Het realiteitsbeginsel .......................................................................................................... 12
8.6.1 Algemeen ..................................................................................................................... 12
8.6.2 Fiscaliteit houdt enkel rekening met de werkelijk gestelde handelingen ............ 12
8.6.3 Juridische of economische werkelijkheid ................................................................ 12
8.6.4 Morele neutraliteit van de belastingwet ................................................................... 12
8.7 Het ‘non bis in idem’- beginsel .......................................................................................... 12
8.8 Het territorialiteitsbeginsel ................................................................................................. 12
8.9 Het verdragsrecht beheerst het intern fiscaal recht ....................................................... 12
9 Basisbeginselen: De indeling van de belastingen ........................................................... 12
9.1 Naar de belastingheffende overheid ................................................................................ 12
9.2 Naar de grondslag van de belasting ................................................................................ 12
9.2.1 Onderscheid tussen zakelijke en persoonlijke belastingen .................................. 12
2
, lOMoAR cPSD| 6624947
9.2.2 Onderscheid tussen kapitaal- of vermogensbelastingen en
inkomstenbelastingen ................................................................................................................ 12
9.2.3 Onderscheid tussen specifieke belastingen en belastingen ad valorem ............ 12
9.3 Naar de wijze van vereffening van de belasting............................................................. 12
9.4 Naar de ‘drager’ van de belasting .................................................................................... 12
9.5 Naar directe en indirecte belastingen volgens het fiscaal-administratief criterium ... 12
9.5.1 Directe belastingen ..................................................................................................... 12
9.5.2 Indirecte belastingen .................................................................................................. 12
10 Basisbeginselen: De administratieve inrichting .............................................................. 12
11 Inleidende begrippen ............................................................................................................... 12
11.1 Belastingplichtigen onderworpen aan de personenbelastingen .................................. 12
11.1.1 Rijksinwoners .............................................................................................................. 13
11.1.2 Woonplaats of zetel van fortuin in België ................................................................ 13
11.2 Wereldwijd inkomen en niet-ontvangen inkomen als oprichter van een juridische
constructie........................................................................................................................................ 13
11.3 Belastbaar tijdperk en aanslagjaar ................................................................................... 13
11.3.1 Algemene regel ........................................................................................................... 13
11.3.2 Uitzondering................................................................................................................. 13
11.3.3 Beperking van de federale voordelen in functie van de duur van het belastbaar
tijdperk 13
11.4 Individuele aanslag of gemeenschappelijk aanslag ...................................................... 13
11.4.1 Echtgenoten/ gehuwden ............................................................................................ 13
11.4.2 Wettelijk samenwonenden ........................................................................................ 13
11.4.3 Alleenstaanden ........................................................................................................... 13
11.4.4 Inkomsten van kinderen ............................................................................................. 13
11.5 Volledige decumul .............................................................................................................. 13
11.6 Berekening van de belasting (per belastingplichtige) .................................................... 13
11.7 Progressieve belasting....................................................................................................... 13
11.8 Gemiddelde aanslagvoet ................................................................................................... 13
11.9 Aangiftetermijn .................................................................................................................... 13
11.9.1 Gewone aangiftetermijn ............................................................................................. 13
11.9.2 Uitzonderlijke termijnen.............................................................................................. 13
11.10 Kladversie versus definitieve aangifte ......................................................................... 13
11.11 Vereenvoudigd voorstel van aangifte........................................................................... 13
11.12 Mogelijke gevolgen bij een laattijdig ingediende aangifte of bij niet-aangifte ........ 13
12 Vak I: bankrekening en telefoonnummer............................................................................ 13
12.1 Bankrekeningnummer ........................................................................................................ 13
12.2 Telefoonnummer ................................................................................................................. 13
3
Samenvatting fiscale wetgeving H1 H13
Cisse Horemans 2KMOC
, lOMoAR cPSD| 6624947
Inhoud
DEEL 1: Basisbeginselen belastingrecht..................................................................................... 5
1 Inleiding ........................................................................................................................................ 5
1.1 Loonberekening .................................................................................................................... 5
1.2 Loonberekening in de personenbelasting ......................................................................... 5
2 Begrip en kenmerken van de belasting ................................................................................ 5
2.1 Begrip belasting .................................................................................................................... 5
2.1.1 Bestanddelen van een belasting ................................................................................ 5
2.2 Kenmerken ............................................................................................................................ 5
2.3 Belasting vs andere door de overheid opgelegde heffingen .......................................... 6
3 Situering van het belastingrecht ............................................................................................ 6
3.1 Rechtswetenschap ............................................................................................................... 6
3.2 Belastingwetenschap ........................................................................................................... 6
4 Noodzakelijk karakter van belastingen in een moderne samenleving ......................... 7
4.1 Noodzakelijk karakter van belastingen .............................................................................. 7
5 De functies van de belasting ................................................................................................... 7
5.1 Financiële functie .................................................................................................................. 7
5.2 Economische functie ............................................................................................................ 7
5.3 Sociale functie ....................................................................................................................... 7
6 Wie mag belasting heffen? ...................................................................................................... 7
6.1 Deelstaten .............................................................................................................................. 8
6.2 Beperkingen fiscale autonomie .......................................................................................... 8
6.2.1 België is een economische en monetaire unie......................................................... 8
6.2.2 Beperkingen wetten...................................................................................................... 8
6.2.3 Oneigenlijke regionale belastingen van de deelstaten ........................................... 8
6.2.4 Fiscale autonomie van de gewesten ......................................................................... 9
6.3 Diverse financieringsmechanismen deelstaten................................................................ 9
6.3.1 Federale en gewestelijke personenbelasting ........................................................... 9
6.3.2 Gewestelijke aanvullende opcentiemen .................................................................. 10
6.4 Belangrijk ............................................................................................................................. 10
6.4.1 Gemeenten .................................................................................................................. 10
6.4.2 Provincies .................................................................................................................... 10
6.5 EU – supranationale overheid .......................................................................................... 10
7 Grondwettelijke beginselen van de belastingheffing ..................................................... 11
7.1 Het legaliteitsbeginsel ........................................................................................................ 11
7.1.1 Draagwijdte .................................................................................................................. 11
7.1.2 Gevolgen ...................................................................................................................... 11
1
, lOMoAR cPSD| 6624947
7.2 Een eenjarigheidsbeginsel ................................................................................................ 11
7.2.1 Draagwijdte .................................................................................................................. 11
7.2.2 Gevolgen ...................................................................................................................... 11
7.3 Het gelijkheidsbeginsel ...................................................................................................... 11
7.3.1 Draagwijdte .................................................................................................................. 11
7.3.2 Controle over de eerbiediging ................................................................................... 11
8 Basisbeginselen: beginselen en kenmerken die voortvloeien uit de aard van de
belastingen en uit het recht in het algemeen ............................................................................ 11
8.1 Het fiscaal recht is geen volstrekt autonome rechtstak................................................. 11
8.2 De fiscale wet is van openbare orde ................................................................................ 11
8.2.1 De belastingwet bepaalt zelf wie de schuldenaar is .............................................. 12
8.2.2 Belastingontduiking is niet toegelaten – keuze van de minst belaste weg ........ 12
8.2.3 Mogelijkheid tot het afsluiten van overeenkomsten tussen de fiscus en de
belastingplichtige ........................................................................................................................ 12
8.2.4 De fiscus is geen derde bij de vestiging, wel bij invordering van de belasting .. 12
8.3 Strikte interpretatie van de belastingwet ......................................................................... 12
8.3.1 Algemeen ..................................................................................................................... 12
8.3.2 Eerste fase: tekstuele interpretatie ........................................................................... 12
8.3.3 Tweede fase: het nagaan van de bedoeling van de werkgever .......................... 12
8.3.4 Derde fase: de niet-heldere tekst ............................................................................. 12
8.4 Het beginsel van de niet-retroactiviteit van de belastingwet ........................................ 12
8.4.1 Niet terugkerende kracht van wetten en decreten ................................................. 12
8.4.2 Niet terugkerende kracht van Koninklijke en Ministeriële Besluiten.................... 12
8.4.3 Niet terugkerende kracht van plaatselijke verordeningen en besluiten .............. 12
8.5 De toepassing van de beginselen van behoorlijk bestuur ............................................ 12
8.6 Het realiteitsbeginsel .......................................................................................................... 12
8.6.1 Algemeen ..................................................................................................................... 12
8.6.2 Fiscaliteit houdt enkel rekening met de werkelijk gestelde handelingen ............ 12
8.6.3 Juridische of economische werkelijkheid ................................................................ 12
8.6.4 Morele neutraliteit van de belastingwet ................................................................... 12
8.7 Het ‘non bis in idem’- beginsel .......................................................................................... 12
8.8 Het territorialiteitsbeginsel ................................................................................................. 12
8.9 Het verdragsrecht beheerst het intern fiscaal recht ....................................................... 12
9 Basisbeginselen: De indeling van de belastingen ........................................................... 12
9.1 Naar de belastingheffende overheid ................................................................................ 12
9.2 Naar de grondslag van de belasting ................................................................................ 12
9.2.1 Onderscheid tussen zakelijke en persoonlijke belastingen .................................. 12
2
, lOMoAR cPSD| 6624947
9.2.2 Onderscheid tussen kapitaal- of vermogensbelastingen en
inkomstenbelastingen ................................................................................................................ 12
9.2.3 Onderscheid tussen specifieke belastingen en belastingen ad valorem ............ 12
9.3 Naar de wijze van vereffening van de belasting............................................................. 12
9.4 Naar de ‘drager’ van de belasting .................................................................................... 12
9.5 Naar directe en indirecte belastingen volgens het fiscaal-administratief criterium ... 12
9.5.1 Directe belastingen ..................................................................................................... 12
9.5.2 Indirecte belastingen .................................................................................................. 12
10 Basisbeginselen: De administratieve inrichting .............................................................. 12
11 Inleidende begrippen ............................................................................................................... 12
11.1 Belastingplichtigen onderworpen aan de personenbelastingen .................................. 12
11.1.1 Rijksinwoners .............................................................................................................. 13
11.1.2 Woonplaats of zetel van fortuin in België ................................................................ 13
11.2 Wereldwijd inkomen en niet-ontvangen inkomen als oprichter van een juridische
constructie........................................................................................................................................ 13
11.3 Belastbaar tijdperk en aanslagjaar ................................................................................... 13
11.3.1 Algemene regel ........................................................................................................... 13
11.3.2 Uitzondering................................................................................................................. 13
11.3.3 Beperking van de federale voordelen in functie van de duur van het belastbaar
tijdperk 13
11.4 Individuele aanslag of gemeenschappelijk aanslag ...................................................... 13
11.4.1 Echtgenoten/ gehuwden ............................................................................................ 13
11.4.2 Wettelijk samenwonenden ........................................................................................ 13
11.4.3 Alleenstaanden ........................................................................................................... 13
11.4.4 Inkomsten van kinderen ............................................................................................. 13
11.5 Volledige decumul .............................................................................................................. 13
11.6 Berekening van de belasting (per belastingplichtige) .................................................... 13
11.7 Progressieve belasting....................................................................................................... 13
11.8 Gemiddelde aanslagvoet ................................................................................................... 13
11.9 Aangiftetermijn .................................................................................................................... 13
11.9.1 Gewone aangiftetermijn ............................................................................................. 13
11.9.2 Uitzonderlijke termijnen.............................................................................................. 13
11.10 Kladversie versus definitieve aangifte ......................................................................... 13
11.11 Vereenvoudigd voorstel van aangifte........................................................................... 13
11.12 Mogelijke gevolgen bij een laattijdig ingediende aangifte of bij niet-aangifte ........ 13
12 Vak I: bankrekening en telefoonnummer............................................................................ 13
12.1 Bankrekeningnummer ........................................................................................................ 13
12.2 Telefoonnummer ................................................................................................................. 13
3
