Contents
0. Inleiding ............................................................................................................................................... 3
0.1. Positionering 1: van 1=> N applicaties ............................................................................................. 3
0.2. Positionering 2: van IT Strategie naar EA ......................................................................................... 4
0.3. EE-overzicht ...................................................................................................................................... 4
0.4. Examenvorm..................................................................................................................................... 5
Deel 1: Enterprise Architectuur ............................................................................................................... 5
1.1. Wat is Enterprise Architectuur ? ............................................................................................. 5
1.1.1. Definities.......................................................................................................................... 5
1.1.2. Enterprise Architectuur: Stand van Zaken....................................................................... 6
1.1.3. Integratie: Rol van Enterprise Architect .......................................................................... 7
1.1.4. Wie werkt er in een IT departement? ............................................................................. 7
1.2. Case Colruyt............................................................................................................................. 8
1.3. Case XPLUS (Pieter Dubois) ..................................................................................................... 9
1.4. Zachman Framework ............................................................................................................... 9
1.5. Archimate .............................................................................................................................. 11
1.5.1. Archimate layers............................................................................................................ 11
1.5.2. Archimate voorbeeld ..................................................................................................... 11
1.6. Naar Enterprise Engineering ................................................................................................. 11
1.7. Randstad: From strategy to architecture @ randstad group belgium .................................. 12
1.8. ArchiMate .............................................................................................................................. 18
1.8.1. LESSON 1: Definition & use of architecture as a tool + ArchiMate strategy layer/
motivation extension .................................................................................................................... 19
1.8.2. LESSON 2: ArchiMate core (focus: business, application, technology) ......................... 25
1.8.3. LESSON 3: Integration challenges.................................................................................. 37
1.8.4. LESSON 4: ArchiMate implementation & Migration extension .................................... 41
1.9. Enterprise Architectuur frameworks en Normalized Systems .............................................. 46
1.9.1. Archimate layers............................................................................................................ 46
1.9.2. Archimate: voordelen.................................................................................................... 48
1.9.3. Archimate: beperkingen ................................................................................................ 49
1.9.4. Uitdagingen van EA ....................................................................................................... 51
1.9.5. EA Frameworks .............................................................................................................. 51
1.9.6. About NS Theory ........................................................................................................... 53
1.9.7. Van EA naar Enterprise… Engineering ........................................................................... 58
DEEL 2: Disruptieve Innovatie ............................................................................................................... 58
2.1. Gastspreker 1: Digitaal Vlaanderen ....................................................................................... 58
2.1.1. Samenwerking met de Europese Commissie ................................................................ 59
2.1.2. Concept Datanutsbedrijf en dataplatformen ................................................................ 59
2.1.3. From open data towards sharing data together. .......................................................... 60
2.1.4. Ecosysteem denken: Innoveren door samenwerken .................................................... 61
, 2.1.5. Het process: Voortraject business case business case naar project project .. 62
2.1.6. De Vlaamse Sensor data space ...................................................................................... 63
2.1.7. Wat als? Uitdagingen .................................................................................................... 64
2.2. Les 1: Disruptieve innovatie .................................................................................................. 65
2.2.1. Wat is innovatie? ........................................................................................................... 65
2.2.2. Waar zijn we innovatie al tegengekomen in onze opleiding? ....................................... 65
2.2.3. Is er genoeg innovatie nu? ............................................................................................ 65
2.2.4. Wat denken jullie wat jullie nog willen weten om voor innovatie te zorgen? Wat willen
we nog leren om beter te innoveren? .......................................................................................... 66
2.3. Les 2: Prio 0 - innovatie ......................................................................................................... 66
2.3.1. 500 jaar geleden dacht men dat de aarde plat was. ..................................................... 66
2.3.2. Over kennis, experten en ‘dicit autoritas’ ..................................................................... 66
2.3.3. Over leiderschapsvisie ................................................................................................... 67
2.3.4. We hebben nieuwe problemen (grondstoffen schaarste) ............................................ 67
2.3.5. Hoge schuld is goed, dat betekent dat er in innovatie is geïnvesteerd. ....................... 68
2.3.6. Als je heel veel innovatie gedaan hebt, is er nog weinig ruimte voor innovatie. ......... 68
2.3.7. Zonder innovaties hadden we Covid wellicht niet overleefd ........................................ 68
2.4. Les 3: De rol van bedrijfskundige en secundaire activiteiten rond innovatie ....................... 69
2.5. Online les: Disruptieve en duurzame innovatie: van fundamenten over beroemde
rolmodellen tot actuele mogelijkheden en bedenkingen ................................................................. 72
2.5.1. Over engineering ........................................................................................................... 72
2.5.2. Over technologie ........................................................................................................... 72
2.5.3. Over economie .............................................................................................................. 72
2.5.4. Over economie en innovatie ......................................................................................... 72
2.5.5. Over innovatie en disruptie ........................................................................................... 73
2.5.6. Lessen van rolmodellen ................................................................................................. 73
2.5.7. Innovatiepotentieel: informatietechnologie ................................................................. 73
2.5.8. Bedenkingen over innovatie.......................................................................................... 73
2.5.9. Conclusie/oproep .......................................................................................................... 74
3. Examenvragen ............................................................................................................................... 74
,ENTERPRISE ENGINEERING
0. Inleiding
0.1. Positionering 1: van 1=> N applicaties
Scope = 1 Applicatie/Informatiesysteem
• Ontwerp van Informatiesystemen
• Systeemanalyse en Databanken
• Software Engineering (voorheen: Programmeren)
• Bachelorproef
Hoe je 1 informatiesysteem kan bouwen: van analysefase (domeinmodel, use cases) naar
ontwerpfase (design class model), waarbij software geschreven wordt.
Enterprise architectuur = het landschap van de
volledige organisatie aanduiden. Je moet
architecturen hebben om dit op orde te zetten.
We hebben de termen en concepten voor 1 IS geleerd, maar in werkelijkheid heeft een bedrijf n IS. Dit
brengt 3 uitdagingen met zich mee:
1. N applicaties Integratie
Empirisch: Alle organisaties kampen hiermee… Hoe integreer je de IS met elkaar?
Oplossing: Standaardisatie : 1 standaard voor alles ?
Ondanks succes van ERP (moeten er zelf aanvullingen geprogrammeerd worden),
onrealistisch…
Protocollen zullen zich standaardiseren, maar dit zal traag gebeuren en vaak niet op de
beste technologie (vaak zwakker maar beter op business vlak).
Nood aan een mechanisme om te integreren !
Integratieproblematiek
• Veelzijdig: integratieproblematiek stelt zich niet alleen wanneer je een IS toevoegt, maar ook
het weghalen van een toegevoegd innovatief IS dat niet werkt. Andere blokken code
gaan ervan uit dat dit innovatieve systeem bestaat en er data van gebruiken en
berekeningen mee maken. Toevoegen van IS, verwijderen of veranderen van IS.
+ Integratieproblematiek op verschillende niveaus: applicaties, servers of fysieke netwerkverbindingen.
• Persistent: integratievraagstukken zijn er al vanaf het begin van IT.
Oplossing:
• Integratieproblematiek verdwijnt niet door te wachten tot de markt zich standaardiseert.
• Je hebt een mechanisme nodig om het te adresseren (dit zullen we zien in deze cursus): Enterprise
service bussen. Dit is een gestandaardiseerde manier om integratie tussen n systemen te realiseren.
2. N applicaties Complexiteit
Grote landschappen van oude en nieuwe applicaties, in diverse technologielandschappen
• Maatwerk (de toegevoegde code, de aanvullignen)
• Pakketten (ERP-pakketen)
• Web Services: bedrijf werkt met FB voor marketing, dan moet je constant de API van FB oproepen.
• Alle soorten IS: TPS (elementaire taken), Business Intelligence/DSS, MIS (rapportering, overzicht),
ECS… De Enterprise architectuur moet alle functionaliteiten afdekken.
Grote bedrijven hebben ERP pakketten met vele aanvullingen. Hierbij is het zelfs een uitdaging om
de AS IS-architectuur van het bedrijf te achterhalen aangezien het vele systemen heeft. (shadow
software van klanten die applicatie vervangend werken, bijvoorbeeld Excel files waar men niet van
op de hoogte is)
, 3. N applicaties Verandering (Agility) ~ Innovatie
Digitale Economie
• Steeds meer digitale diensten en producten
• Digitalisering van organisaties
• Netwerk organisaties
• Paperless office
• 24/7, real time
• Zeer snelle verandering
• Hyper-competitief
• Globaal
We moeten de complexe landschappen doen evolueren over de tijd en doen veranderen. Reageren op
vraag van de klant en opportuniteit in de markt. Tempo van veranderingen in organisaties is hoger dan
ooit. Het landschap moet kunnen evolueren.
! Innovatieve posities in de markt vinden. We hebben het moeilijk om kostleiderschap te hebben, want
lonen zijn zeer hoog (moeilijk om te concurreren op kosten) en we focussen dus op innovatief leiderschap.
Verandering = als je wilt innoveren moet je iets kunnen veranderen.
0.2. Positionering 2: van IT Strategie naar EA
IT Governance : bedrijf- en IT-strategie moeten op elkaar
afgestemd worden.
Wanneer we van 1 naar meerdere informatiesystemen
gaan komt er op IT niveau heel wat complexiteit bij kijken.
Indien zich veranderingen voordoen op IT niveau en deze
geïntegreerd worden, dan moet deze verandering ook
geïntegreerd worden op business niveau, anders spreken
we van een mismatch (idem bij verandering aan business
kant). Er is nood aan alignment tussen IT en business.
- Minder technisch bij IT governance, meer technisch bij EA.
- Er is een bedrijfsstrategie en een IT strategie en die twee moeten op elkaar afgestemd worden.
- Structuren, processen en relationele mechanismen
- IT systeem moet bedrijfskundige waarde creëren. De inzichten omzetten naar werkende producten.
In het It governance zijn er concepten die belangrijk zijn en deze staan hoger in dat continuüm, maar als
je werkende systemen wilt hebben moet dit vertaald worden (= overeenstemming tussen de twee
niveaus). Deze alignment kan complex zijn:
- Het kan zijn dat nieuwe functionaliteit gevraagd wordt, dat technisch niet gebouwd kan worden
- Het kan zeer duur zijn (je kan ze bouwen maar budget is er niet).
- We bouwen nieuw systeem maar het doet het niet, dit systeem willen we wegkrijgen maar dat lukt
niet. Dit doen we nog een keer MAAR we krijgen dan innovatieve systemen die geen nut hebben.
We hebben mensen nodig die dit in goede banen kunnen leiden (de enterprise architect)
0.3. EE-overzicht
Deel 1= Enterprise Architectuur (EA) + praktijk: gastpreker Randstad
Deel 2= IT & Innovatie (INNOV) + praktijk: gastspreker Digitaal Vlaanderen
EA = theoretische + gastsprekers. Hoeveelheid theorie die gebruikt wordt in de praktijk is beperkt. Wat
zijn de oplossingen met hun sterkten en zwakten.
Innovatie = landschappen doen veranderen; wat is innovatie in context van digitale producten/diensten?
Wat is het verschil tussen innovatie en disruptieve innovatie? Hoe kan je zelf beginnen innoveren? Hoe
kan je schalen/laten groeien in innovatie?
0. Inleiding ............................................................................................................................................... 3
0.1. Positionering 1: van 1=> N applicaties ............................................................................................. 3
0.2. Positionering 2: van IT Strategie naar EA ......................................................................................... 4
0.3. EE-overzicht ...................................................................................................................................... 4
0.4. Examenvorm..................................................................................................................................... 5
Deel 1: Enterprise Architectuur ............................................................................................................... 5
1.1. Wat is Enterprise Architectuur ? ............................................................................................. 5
1.1.1. Definities.......................................................................................................................... 5
1.1.2. Enterprise Architectuur: Stand van Zaken....................................................................... 6
1.1.3. Integratie: Rol van Enterprise Architect .......................................................................... 7
1.1.4. Wie werkt er in een IT departement? ............................................................................. 7
1.2. Case Colruyt............................................................................................................................. 8
1.3. Case XPLUS (Pieter Dubois) ..................................................................................................... 9
1.4. Zachman Framework ............................................................................................................... 9
1.5. Archimate .............................................................................................................................. 11
1.5.1. Archimate layers............................................................................................................ 11
1.5.2. Archimate voorbeeld ..................................................................................................... 11
1.6. Naar Enterprise Engineering ................................................................................................. 11
1.7. Randstad: From strategy to architecture @ randstad group belgium .................................. 12
1.8. ArchiMate .............................................................................................................................. 18
1.8.1. LESSON 1: Definition & use of architecture as a tool + ArchiMate strategy layer/
motivation extension .................................................................................................................... 19
1.8.2. LESSON 2: ArchiMate core (focus: business, application, technology) ......................... 25
1.8.3. LESSON 3: Integration challenges.................................................................................. 37
1.8.4. LESSON 4: ArchiMate implementation & Migration extension .................................... 41
1.9. Enterprise Architectuur frameworks en Normalized Systems .............................................. 46
1.9.1. Archimate layers............................................................................................................ 46
1.9.2. Archimate: voordelen.................................................................................................... 48
1.9.3. Archimate: beperkingen ................................................................................................ 49
1.9.4. Uitdagingen van EA ....................................................................................................... 51
1.9.5. EA Frameworks .............................................................................................................. 51
1.9.6. About NS Theory ........................................................................................................... 53
1.9.7. Van EA naar Enterprise… Engineering ........................................................................... 58
DEEL 2: Disruptieve Innovatie ............................................................................................................... 58
2.1. Gastspreker 1: Digitaal Vlaanderen ....................................................................................... 58
2.1.1. Samenwerking met de Europese Commissie ................................................................ 59
2.1.2. Concept Datanutsbedrijf en dataplatformen ................................................................ 59
2.1.3. From open data towards sharing data together. .......................................................... 60
2.1.4. Ecosysteem denken: Innoveren door samenwerken .................................................... 61
, 2.1.5. Het process: Voortraject business case business case naar project project .. 62
2.1.6. De Vlaamse Sensor data space ...................................................................................... 63
2.1.7. Wat als? Uitdagingen .................................................................................................... 64
2.2. Les 1: Disruptieve innovatie .................................................................................................. 65
2.2.1. Wat is innovatie? ........................................................................................................... 65
2.2.2. Waar zijn we innovatie al tegengekomen in onze opleiding? ....................................... 65
2.2.3. Is er genoeg innovatie nu? ............................................................................................ 65
2.2.4. Wat denken jullie wat jullie nog willen weten om voor innovatie te zorgen? Wat willen
we nog leren om beter te innoveren? .......................................................................................... 66
2.3. Les 2: Prio 0 - innovatie ......................................................................................................... 66
2.3.1. 500 jaar geleden dacht men dat de aarde plat was. ..................................................... 66
2.3.2. Over kennis, experten en ‘dicit autoritas’ ..................................................................... 66
2.3.3. Over leiderschapsvisie ................................................................................................... 67
2.3.4. We hebben nieuwe problemen (grondstoffen schaarste) ............................................ 67
2.3.5. Hoge schuld is goed, dat betekent dat er in innovatie is geïnvesteerd. ....................... 68
2.3.6. Als je heel veel innovatie gedaan hebt, is er nog weinig ruimte voor innovatie. ......... 68
2.3.7. Zonder innovaties hadden we Covid wellicht niet overleefd ........................................ 68
2.4. Les 3: De rol van bedrijfskundige en secundaire activiteiten rond innovatie ....................... 69
2.5. Online les: Disruptieve en duurzame innovatie: van fundamenten over beroemde
rolmodellen tot actuele mogelijkheden en bedenkingen ................................................................. 72
2.5.1. Over engineering ........................................................................................................... 72
2.5.2. Over technologie ........................................................................................................... 72
2.5.3. Over economie .............................................................................................................. 72
2.5.4. Over economie en innovatie ......................................................................................... 72
2.5.5. Over innovatie en disruptie ........................................................................................... 73
2.5.6. Lessen van rolmodellen ................................................................................................. 73
2.5.7. Innovatiepotentieel: informatietechnologie ................................................................. 73
2.5.8. Bedenkingen over innovatie.......................................................................................... 73
2.5.9. Conclusie/oproep .......................................................................................................... 74
3. Examenvragen ............................................................................................................................... 74
,ENTERPRISE ENGINEERING
0. Inleiding
0.1. Positionering 1: van 1=> N applicaties
Scope = 1 Applicatie/Informatiesysteem
• Ontwerp van Informatiesystemen
• Systeemanalyse en Databanken
• Software Engineering (voorheen: Programmeren)
• Bachelorproef
Hoe je 1 informatiesysteem kan bouwen: van analysefase (domeinmodel, use cases) naar
ontwerpfase (design class model), waarbij software geschreven wordt.
Enterprise architectuur = het landschap van de
volledige organisatie aanduiden. Je moet
architecturen hebben om dit op orde te zetten.
We hebben de termen en concepten voor 1 IS geleerd, maar in werkelijkheid heeft een bedrijf n IS. Dit
brengt 3 uitdagingen met zich mee:
1. N applicaties Integratie
Empirisch: Alle organisaties kampen hiermee… Hoe integreer je de IS met elkaar?
Oplossing: Standaardisatie : 1 standaard voor alles ?
Ondanks succes van ERP (moeten er zelf aanvullingen geprogrammeerd worden),
onrealistisch…
Protocollen zullen zich standaardiseren, maar dit zal traag gebeuren en vaak niet op de
beste technologie (vaak zwakker maar beter op business vlak).
Nood aan een mechanisme om te integreren !
Integratieproblematiek
• Veelzijdig: integratieproblematiek stelt zich niet alleen wanneer je een IS toevoegt, maar ook
het weghalen van een toegevoegd innovatief IS dat niet werkt. Andere blokken code
gaan ervan uit dat dit innovatieve systeem bestaat en er data van gebruiken en
berekeningen mee maken. Toevoegen van IS, verwijderen of veranderen van IS.
+ Integratieproblematiek op verschillende niveaus: applicaties, servers of fysieke netwerkverbindingen.
• Persistent: integratievraagstukken zijn er al vanaf het begin van IT.
Oplossing:
• Integratieproblematiek verdwijnt niet door te wachten tot de markt zich standaardiseert.
• Je hebt een mechanisme nodig om het te adresseren (dit zullen we zien in deze cursus): Enterprise
service bussen. Dit is een gestandaardiseerde manier om integratie tussen n systemen te realiseren.
2. N applicaties Complexiteit
Grote landschappen van oude en nieuwe applicaties, in diverse technologielandschappen
• Maatwerk (de toegevoegde code, de aanvullignen)
• Pakketten (ERP-pakketen)
• Web Services: bedrijf werkt met FB voor marketing, dan moet je constant de API van FB oproepen.
• Alle soorten IS: TPS (elementaire taken), Business Intelligence/DSS, MIS (rapportering, overzicht),
ECS… De Enterprise architectuur moet alle functionaliteiten afdekken.
Grote bedrijven hebben ERP pakketten met vele aanvullingen. Hierbij is het zelfs een uitdaging om
de AS IS-architectuur van het bedrijf te achterhalen aangezien het vele systemen heeft. (shadow
software van klanten die applicatie vervangend werken, bijvoorbeeld Excel files waar men niet van
op de hoogte is)
, 3. N applicaties Verandering (Agility) ~ Innovatie
Digitale Economie
• Steeds meer digitale diensten en producten
• Digitalisering van organisaties
• Netwerk organisaties
• Paperless office
• 24/7, real time
• Zeer snelle verandering
• Hyper-competitief
• Globaal
We moeten de complexe landschappen doen evolueren over de tijd en doen veranderen. Reageren op
vraag van de klant en opportuniteit in de markt. Tempo van veranderingen in organisaties is hoger dan
ooit. Het landschap moet kunnen evolueren.
! Innovatieve posities in de markt vinden. We hebben het moeilijk om kostleiderschap te hebben, want
lonen zijn zeer hoog (moeilijk om te concurreren op kosten) en we focussen dus op innovatief leiderschap.
Verandering = als je wilt innoveren moet je iets kunnen veranderen.
0.2. Positionering 2: van IT Strategie naar EA
IT Governance : bedrijf- en IT-strategie moeten op elkaar
afgestemd worden.
Wanneer we van 1 naar meerdere informatiesystemen
gaan komt er op IT niveau heel wat complexiteit bij kijken.
Indien zich veranderingen voordoen op IT niveau en deze
geïntegreerd worden, dan moet deze verandering ook
geïntegreerd worden op business niveau, anders spreken
we van een mismatch (idem bij verandering aan business
kant). Er is nood aan alignment tussen IT en business.
- Minder technisch bij IT governance, meer technisch bij EA.
- Er is een bedrijfsstrategie en een IT strategie en die twee moeten op elkaar afgestemd worden.
- Structuren, processen en relationele mechanismen
- IT systeem moet bedrijfskundige waarde creëren. De inzichten omzetten naar werkende producten.
In het It governance zijn er concepten die belangrijk zijn en deze staan hoger in dat continuüm, maar als
je werkende systemen wilt hebben moet dit vertaald worden (= overeenstemming tussen de twee
niveaus). Deze alignment kan complex zijn:
- Het kan zijn dat nieuwe functionaliteit gevraagd wordt, dat technisch niet gebouwd kan worden
- Het kan zeer duur zijn (je kan ze bouwen maar budget is er niet).
- We bouwen nieuw systeem maar het doet het niet, dit systeem willen we wegkrijgen maar dat lukt
niet. Dit doen we nog een keer MAAR we krijgen dan innovatieve systemen die geen nut hebben.
We hebben mensen nodig die dit in goede banen kunnen leiden (de enterprise architect)
0.3. EE-overzicht
Deel 1= Enterprise Architectuur (EA) + praktijk: gastpreker Randstad
Deel 2= IT & Innovatie (INNOV) + praktijk: gastspreker Digitaal Vlaanderen
EA = theoretische + gastsprekers. Hoeveelheid theorie die gebruikt wordt in de praktijk is beperkt. Wat
zijn de oplossingen met hun sterkten en zwakten.
Innovatie = landschappen doen veranderen; wat is innovatie in context van digitale producten/diensten?
Wat is het verschil tussen innovatie en disruptieve innovatie? Hoe kan je zelf beginnen innoveren? Hoe
kan je schalen/laten groeien in innovatie?
