100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached 4.2 TrustPilot
logo-home
Summary

Samenvatting recht in context jaar 1 EUR

Rating
3.0
(2)
Sold
-
Pages
64
Uploaded on
23-10-2022
Written in
2022/2023

Uitgebreide samenvatting recht in context voor het vak inleiding rechtswetenschap.

Institution
Course











Whoops! We can’t load your doc right now. Try again or contact support.

Connected book

Written for

Institution
Study
Course

Document information

Summarized whole book?
No
Which chapters are summarized?
Hoofdstuk 1 t/m 12
Uploaded on
October 23, 2022
Number of pages
64
Written in
2022/2023
Type
Summary

Subjects

Content preview

Samenvatting Recht in Context
Inhoudsopgave
HOOFDSTUK 1 – CONTEXTUALISME................................................................................................................ 2
OPEN TEXTURE - HART............................................................................................................................................3
THEORIE: CONTEXTUALISME......................................................................................................................................4
TOEPASSING VAN CONTEXTUALISME OP RECHTSWETENSCHAP EN RECHTSPRAKTIJK...............................................................5
HOOFDSTUK 2 – RECHTSBEGRIP..................................................................................................................... 6
OBJECTIEF EN SUBJECTIEF RECHT................................................................................................................................6
VERDELING PRIVAATRECHT.......................................................................................................................................7
VERDELING PUBLIEKRECHT........................................................................................................................................7
FORMEEL EN MATERIEEL RECHT.................................................................................................................................8
HET DRIEHOEKMODEL..............................................................................................................................................8
HOOFDSTUK 3 – HET NORMATIEVE MOMENT (RECHTSPOSITIVISME).............................................................9
GESCHIEDENIS NEDERLANDS RECHT............................................................................................................................9
DE FORMELE WETGEVER..........................................................................................................................................9
SOORTEN WETTEN................................................................................................................................................10
LEGALITEIT EN LEGITIMITEIT....................................................................................................................................10
LEGISME.............................................................................................................................................................11
VAN NACHTWAKERSSTAAT TOT SOCIALE VERZORGINGSSTAAT.........................................................................................11
HET VERDRAG ALS RECHTSBRON..............................................................................................................................12
JURISPRUDENTIE ALS RECHTSBRON...........................................................................................................................13
HOOFDSTUK 4 – HET IDEËLE MOMENT (NATUURRECHT)..............................................................................15
DE VERANDERING IN FUNDAMENTELE WAARDEN.........................................................................................................15
RECHTSBEGINSELEN...............................................................................................................................................15
BEGINSELEN ALS RECHTSBRON.................................................................................................................................15
HOOFDSTUK 5 – HET ACTUELE MOMENT (RECHTSREALISME).......................................................................17
GEWOONTE ALS RECHTSBRON.................................................................................................................................17
INTERACTIONISME.................................................................................................................................................18
DE VERHOUDING TUSSEN WET EN GEWOONTE............................................................................................................18
FORMELE RECHTSBRONNEN IN DE SOCIALE PRAKTIJK....................................................................................................19
PLURALISME........................................................................................................................................................19
LOTH ARTIKEL – MEERGELAAGDE RECHTSORDE (URGENDA)..........................................................................................20
HOOFDSTUK 6 – DE DEMOCRATISCHE RECHTSSTAAT....................................................................................25
INDIVIDU EN GEMEENSCHAP...................................................................................................................................26
VERLICHTINGSFILOSOFEN........................................................................................................................................27
DE DEMOCRATISCHE RECHTSSTAAT...........................................................................................................................29
HET DEMOCRATIEBEGRIP........................................................................................................................................29
DE VERHOUDING TUSSEN RECHTSSTAAT EN DEMOCRATIE..............................................................................................31
NEDERLAND IN INTERNATIONAAL PERSPECTIEF............................................................................................................32
DE EUROPESE UNIE..............................................................................................................................................33
HOOFDSTUK 7 – PERSOON, FEIT EN HANDELING........................................................................................... 35
HOOFSTUK 8 – STRAFRECHT EN LEGALITEIT..................................................................................................36
GEEN STRAF ZONDER WET: HET LEGALITEITSBEGINSEL, BECCARIA...................................................................................37
MISDAAD EN STRAF.............................................................................................................................................. 38
OPSPORING EN VERVOLGING...................................................................................................................................39
DAGVAARDING EN TERECHTZITTING..........................................................................................................................40

1

, HOOFSTUK 11 – WAARBORGEN VAN RECHTSPRAAK....................................................................................................40
HOOFDSTUK 9 – DE OMSTANDIGHEDEN VAN HET GEVAL IN HET PRIVAATRECHT..........................................42
PRIVAATRECHT.....................................................................................................................................................42
KENMERKEN PRIVAATRECHT....................................................................................................................................43
SOORTEN RECHT...................................................................................................................................................43
RECHTSHANDELINGEN............................................................................................................................................44
UITLEG VAN DE OVEREENKOMST..............................................................................................................................46
NIET-NAKOMING VERBINTENIS OVEREENKOMST..........................................................................................................46
HOOFDSTUK 10 – BESTUUR EN BURGER....................................................................................................... 47
RECHTSBETREKKING TUSSEN OVERHEID EN BURGER.....................................................................................................48
PUBLIEKRECHTELIJKE RECHTSPERSONEN IN DE WET......................................................................................................49
BURGER EN BELANGHEBBENDE................................................................................................................................50
TOETSING DOOR DE RECHTER..................................................................................................................................51
BELEIDSRUIMTE EN BELEIDSVRIJHEID.........................................................................................................................51
ARTIKEL VAN OMMEREN – HET LEGALITEITSBEGINSEL HOEKSTEEN VAN STAATS- EN BESTUURSRECHT.....................................52
ALGEMENE BEGINSELEN VAN BEHOORLIJK BESTUUR: DE RECHTSTHEORETISCHE CONTEXT.....................................................52
FORMELE BEGINSELEN...........................................................................................................................................53
MATERIËLE BEGINSELEN.........................................................................................................................................53
HOOFDSTUK 11 - §7 INTERNATIONALE GERECHTSHOVEN.............................................................................54
HOOFDSTUK 12 – RECHT ALS WETENSCHAP................................................................................................. 55
CONTEXTUALISERING VAN DE RECHTSORDE................................................................................................................55
OPKOMST RECHTSWETENSCHAP EUROPA..................................................................................................................56
KENMERKEN RECHTSWETENSCHAP...........................................................................................................................57
RECHTSWETENSCHAP DOOR DE EEUWEN HEEN...........................................................................................................57
VERZELFSTANDIGING RECHTSWETENSCHAP 19E EEUW..................................................................................................58
RECHTSTHEORIEËN...................................................................................................................................... 59
RECHTSPOSITIVISME (NORMATIEVE MOMENT)............................................................................................................59
NATUURRECHT (IDEËLE MOMENT)...........................................................................................................................60
RECHTSREALISME (HET ACTUELE MOMENT)................................................................................................................61
INTERPRETIVISME..................................................................................................................................................62
CULTUURRECHT....................................................................................................................................................63
INTERACTIONISME.................................................................................................................................................63




Hoofdstuk 1 – Contextualisme

2

,Positief recht: het recht dat in een land op een bepaald moment geldt.
Juridische dogmatiek: hoe het recht als systeem van regels in elkaar steekt.
Multidisciplinariteit: rechtswetenschap die met andere (hulp)wetenschappen
samenwerkt en verschillende perspectieven en disciplines
combineert.
Interdisciplinariteit: rechtswetenschap en een andere wetenschap die
fundamentele wetenschappelijke overeenkomsten hebben en
elkaar daardoor kunnen beïnvloeden. Er wordt hierbij niet
alleen vastgehouden aan het eigen vakgebied.

Rechtsdogmatiek
Klassieke bestudering van het positieve recht (nog steeds dominant in onze tijd)
o Bestudering geldende rechtsbronnen (positieve recht)
o Ordening van het recht door tekst analytische methoden
o Commentaar en beoordeling van rechtsbronnen
 Benaderingen van het recht (b.v. maatschappijwetenschappen, bevindingen van andere
wetenschappen)
 Zie hoofdstuk 12 voor geschiedenis van de rechtsdogmatiek.

Kenmerken van rechtsdogmatiek
 Object: hetgeen wat bestudeerd wordt zijn nog steeds gezaghebbende teksten die juristen
systematiseren en proberen richting te geven.
 Doel: oplossen van vragen uit de rechtspraktijk. Juristen zijn gericht op verbetering van de
toepassing van het recht in de praktijk.
 Methode: manier van werken is nog steeds die van interpretatie en argumentatie. Een
wetenschap van overtuigen met de beste argumenten.

Interdisciplinaire wetenschap
Bredere contextuele benadering, gaat verder dan de bestudering van rechtsbronnen.
 Contextuele benadering.
 Verbinding met andere disciplines zoals: geschiedenis, filosofie, sociale wetenschap. Probeert
zo de context van het recht beter te begrijpen: bestudering van het ideële (ideeën achter het
recht) en actuele moment (sociale praktijk van het recht).

Kenmerken interdisciplinaire rechtswetenschap
Verbreding van bestudering van het recht
 Er wordt niet alleen gekeken naar de teksten van het recht, maar ook naar andere theorieën
en sociale werkelijkheid.
 Theorievorming en empirische kennis (eerder een doel dan het assisteren van de praktijk).
 Diversiteit aan methoden.

Rechtswetenschap is multidisciplinair en interdisciplinair. Het gaat hierbij om b.v.:
 Rechtsdogmatiek
 Rechtssociologie
 Rechtsgeschiedenis
 Rechtsantropologie
 Rechtsfilosofie
 Argumentatieleer
 Retorica

De taal van het recht
Taal is het instrument van een jurist. Het zorgt voor dynamiek en geeft ruimte voor de creatieve jurist.
Taal heeft drie functies:
1. Ordening: wetgeving, rechterlijk oordeel, contracten (welke feiten vallen wel onder de definite,
welke niet?)
2. Gemeenschappelijke taal om conflicten op te lossen en te voorkomen.
3. Discussie (open texture). Denk aan juridisch jargon, specifieke begrippen.
Open texture - Hart
De betekenis van woorden staan nooit helemaal vast. Dit komt door:


3

,  Algemeenheid van begrippen; de reikwijdte van het juridische begrip wordt bepaald in het
concrete geval.
 Veranderende werkelijkheid; door nieuwe ontwikkelingen of technologieën verandert de
betekenis.
 Taal sluit niet aan op werkelijkheid.
De rechter vormt uiteindelijk zijn oordeel aan de hand van vaststaande regels en past deze
consequent toe, totdat zich een onvoorzienbaar uitzonderlijk geval voordoet waarin de
omstandigheden tot een relativering of beperking van de regel nopen.

Functie van het recht: beheersbaarheid van conflictsituaties.

Theorie: contextualisme
De theorie dat het recht uitsluitend kan worden begrepen in de context van de omstandigheden van
het concrete geval waarin het functioneert. Op deze manier kan het recht in zijn geheel worden
bekeken en begrepen. Maar ook zegt het iets over wat je moet doen om het recht echt goed te kunnen
begrijpen.
 Het concrete geval; welke regel is van toepassing?
 De omstandigheden waarin het functioneert; welke feiten en omstandigheden?
 Omstandigheden waarin het tot stand is gekomen; de interpretatie van het recht dat tot
stand is gekomen in het concrete geval.
Het recht kan dus alleen worden begrepen als er aandacht wordt besteed aan alle omstandigheden;
de context. Er moet gehandeld worden naar de eisen van de omstandigheden (Aristoteles).

Rechtsvinding
De rechter heeft als taak om de betekenis van het geldende recht vast te stellen.

Twee vormen rechtsvinding
 Casuïstische rechtsvinding
Rechtsvinding aan de hand van de omstandigheden van het geval. (Billijkheid) als uitvloeisel
van het streven naar rechtvaardigheid. Wat is een rechtvaardige oplossing?
 Regelgeleide rechtsvinding
Scherpe, vaststaande regels, gericht op toepassing en ontwikkeling van algemene regels
(rechtseenheid, rechtsgelijkheid, rechtszekerheid). Welke regel moet worden toegepast?

In de confrontatie tussen regel en feiten kunnen de laatste de eerste beïnvloeden, aanvullen, verfijnen
 Aanpassen om in concreto een bevredigend rechtsoordeel te kunnen opleveren.

Wiarda – drie typen van rechtsvinding
1. Normgerechtigkeit / heteronome rechtsvinding: gerechtigheid op basis van wettelijke norm -
2. Einzelfallgerechtigkeit / autonome rechtsvinding: gerechtigheid in het individuele geval.
3. Systeem van rechtspraak: zowel heteronome als autonome rechtsvinding.
o Een systeem waarin precieze wetten worden gevonden die de rechter automatisch kan
volgen.
o Minder precieze die hij niet zomaar kan toepassen, maar eerst moet interpreteren door naar
haar geest te zoeken.
De rechter is naast spreekbuis van de wet ook haar vertolker.

Casuïstieke rechtsvinding
 Rechtseenheid: eenheid van gronden en eenheid van resultaten van beoordeling  rechterlijke
willekeur. Maar geen casus is hetzelfde, verschillende gevallen verdienen verschillende
behandeling (uniformiteit van rechtsoordelen).
 Rechtsgelijkheid: gelijke gevallen dienen te gelijk te worden behandeld. Hiervoor moeten
dezelfde criteria worden gehanteerd, maar ook dat in de toekomst gelijke gevallen dezelfde
beslissing krijgen (generaliseerbaarheid van rechtsoordelen).



Het recht in zijn context leren plaatsen



4
$7.78
Get access to the full document:

100% satisfaction guarantee
Immediately available after payment
Both online and in PDF
No strings attached


Also available in package deal

Reviews from verified buyers

Showing all 2 reviews
2 year ago

2 year ago

3.0

2 reviews

5
1
4
0
3
0
2
0
1
1
Trustworthy reviews on Stuvia

All reviews are made by real Stuvia users after verified purchases.

Get to know the seller

Seller avatar
Reputation scores are based on the amount of documents a seller has sold for a fee and the reviews they have received for those documents. There are three levels: Bronze, Silver and Gold. The better the reputation, the more your can rely on the quality of the sellers work.
super1es Erasmus Universiteit Rotterdam
Follow You need to be logged in order to follow users or courses
Sold
120
Member since
4 year
Number of followers
81
Documents
27
Last sold
1 month ago
Samenvattingen en uitwerkingen

Heb eerst jaar 1 SJD/Rechten gedaan, hiervan zijn samenvattingen en aantekeningen beschikbaar. Ben na het behalen van mijn propedeuse naar de uni gegaan. Zit nu in jaar 1 rechtsgeleerdheid op het Erasmus. Hiervan zal ik zsm samenvattingen en probleemuitwerkingen beschikbaar maken. Ik probeer maandelijks te updaten.

3.6

21 reviews

5
9
4
1
3
7
2
1
1
3

Recently viewed by you

Why students choose Stuvia

Created by fellow students, verified by reviews

Quality you can trust: written by students who passed their tests and reviewed by others who've used these notes.

Didn't get what you expected? Choose another document

No worries! You can instantly pick a different document that better fits what you're looking for.

Pay as you like, start learning right away

No subscription, no commitments. Pay the way you're used to via credit card and download your PDF document instantly.

Student with book image

“Bought, downloaded, and aced it. It really can be that simple.”

Alisha Student

Frequently asked questions