Samenvatting Begrippenlijst Inleiding Psychologische Dienstverlening

Begrippenlijst ipd
Hoofdstuk 1: inleiding
psychologische bril 1. Professionele grondhouding
2. Handelingsgerichte diagnostiek
3. Psychologische dienstverlening
professionele grondhouding empathisch, kritisch zijn
handelingsgerichte diagnostiek Wat is er aan de hand?
psychologische dienstverlening Hoe ga je advies geven/ begeleiden?
psychologische stromingen - Worden soms aangepast met nieuwe
inzichten en methodes
- Over de bronnen is vaak
onduidelijkheid of discussie
- Vertakkingen = substromingen
zelfbewustzijn - = het kunnen stilstaan bij en reflecteren
over ons menselijk bestaan
- Anil Seth
 onze realiteitservaring is een
gecontroleerde hallucinatie
 het is volgens hem niet zo dat
we gwn registreren of passief
verwerken wat er vanuit de
omgeving op ons af komt
 ons brein is voortdurend in de
weer met voorspellingen en
interpretaties maken wat deze
omgevingen voor onszelf kan
betekenen
 verwachtingen die we daarbij
hebben bepalen proactief onze
waarneming
 deze verwachtingen worden
door bepaalde signalen vanuit
ons ganse lichaam gegenereerd
 : zonder lichaam is
‘intelligentie’ mogelijk, maar
GEEN ‘zelfbewustzijn’
- Zelfbewustzijn = een complexe
wisselwerking tssn ons bewustzijn en
onze omgeving, met ons lichaam als
grensstructuur
- Ons bewustzijn, lichaam & omgeving
voelen tegelijk vertrouwd en vreemd
aan
 Je beschouwt je lichaam als v
jezelf, maar tegelijk ontsnapt
het je ook, want het doet heel
veel dingen waar jijzelf geen
zicht/ controle over hebt

,  Contacten met andere mensen:
we zien anderen als aparte
wezens die we niet helemaal
kunnen kennen en tegelijk
herkennen we eigenschappen
van anderen bij onszelf en
nemen we zaken v hen over
- J.A. Deelder:
 Relatie v mens tot zijn
omgeving: ‘de omgeving vd
mens is de medemens’
 Hoe we onszelf kunnen
begrijpen hangt dus ad v onze
relatie tot de ander
- Lacan:
 Extimiteit: het lichaam vormt
tegelijk de grens & de
verbinding tssn het eigene en
het vreemde
wetenschap mensen trachten uitspraken te doen die de
wereld voorspelbaar en beheersbaarder maakt.
Dit weten gaan we verzamelen en bundelen tot
kennis.
epistemologie - Tak vd filosofie
- Houdt zich bezig met de aard,
oorsprong en limieten vd menselijke
kennis
- Stelt dat we GEEN rechtstreekste
toegang hebben tot de waarheid
 Dit komt doordat onze
waarneming vd externe wereld
niet altijd betrouwbaar is
 We hebben geen rechtstreekse
toegang tot de ervaring vd
ander
waarheid gehele en eigenlijke aard der dingen
limieten vd menselijke kennis 1. Onze waarneming vd externe wereld is
niet altijd betrouwbaar
2. We hebben geen rechtstreekse toegang
tot de ervaring vd ander
 Waarheid enkel maar bij benadering
kennen
overtuigingen eerdere ervaringen, herinneringen, opvoeding,
wat we bij de anderen opmerken, dingen die
we positief vinden, fijn aanvoelen
denkprocessen - Spelen onder de radar v hun
zelfwaarneming af
- Zij storen zich niet meteen aan het feit
dat ze onlogisch, irrationeel of gwn fout
zijn
- cognitivisten  bias/ dysfunctioneel

, schema
- psychoanalisten  onbewuste
- psychiaters  waandenkbeelden
psychologische dienstverlening we bestuderen en handelen niet tav materiële
objecten, maar met en voor mensen
spreken heeft altijd effecten - bij dementie: onbegrepen gedrag ipv
probleemgedrag
- Trump: chinavirus ipv coranavirus 
stigamtiseerde een hele bevolking
 Passende taal vinden om een
psychische ervaring bij de lurven te
grijpen
negative capacity - Ondanks al het weten blijft er in elke
ontmoeting een onpeilbaar aspect dat
aanzet tot onderzoeken en
mogelijkheid biedt tot nieuwe
ervaringen
- 2 opties voor dienstverleners
1. Neutraliteit, afstandelijkheid en
objectiviteit
 Hier hanteren ze allerlei
instrumenten en
technieken om de
onzekerheden te
neutraliseren
2. Onvoorspelbaarheid en
subjectiviteit vd ontmoeting
 Hier zoeken ze een opening
of hefboom tot verandering
 ‘ontmoeting’, ‘band’,
‘overdarcht’
 Negative capacity = kunnen omgaan
met limieten vh weten
mensbeeld - wnr je iets bestudeert doorheen een
bril, welke rol speelt de bril in wat je
ziet of hoe kun je de bril bestuderen
waarmee je kijkt, terwijl hij op je neus
staat
- achter elke stroming en methode schult
een mensbeeld en kunnen we situeren
in een tijdsgeest
- 4 soorten
1. Mechanistisch mensbeeld
2. Organistisch mensbeeld
3. Personalistisch mensbeeld
4. Relationeel-holistisch mensbeeld
tijdsgeest wetenschap & religie in een historisch
perspectief bekijken
mechanistisch mensbeeld - Mechanistisch: alsof het een mechaniek
is
- Mens = mechaniek

,  Bv. klok, auto computer
- Dier = (minder complexe) mechaniek
- Mens = maakbaar
 De mens kan doelbewust
veranderen, vanuit zichzelf/
door hulp v anderen
o Zichzelf: geluk
maak jezelf, je krijgt
wat je verdient
(meritocratie), je
verdient wat je
waard bent, je bent
verantwoordelijk
voor je suc6 (en je
falen)
- Geheel is gelijk aan de som vd delen 
je kan elk deeltje apart bestuderen,
vervangen en/of verbeteren. Als je de
juiste deeltjes op de juiste manier
samenvoegt heb je een volledig en
werkend deel
 Biologisch vlak: mens = som
v zijn moleculen, cellen,
weefsels en organen en
samen vormen die de mens
 Psychologisch vlak:
o Persoonlijkheid
geheel ve aantal
trekken (5?)
o Intelligentie w
bepaald door een
aantal onderdelen
(fluïd, cristallized,
die op hun beurt
dan weer bestaan
uit verschillende
onderdelen)
o Gedrag kan ook
opgedeeld worden
in kleine stukken en
die stukken kunnen
geobserveerd
worden (hoeveel
glazen alcohol
drinkt een persoon
per dag)
- Voordelen
 Kan objectief en positief
wetenschappelijk beschreven
worden
 Mensen kunnen met elkaar