De invloed van persoonsgerichte zorg op
probleemgedrag bij ouderen
Beroepsproduct: Critically Appraised Topic
Module: Klinisch Redeneren, Tijdvak 1
Naam:
1
,Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1: Vraag........................................................................................................................................ 3
1.1: Casus:............................................................................................................................................................3
1.1.1: Definitie Dementie:................................................................................................................................3
1.1.2: Definitie Persoonsgerichte zorg:...........................................................................................................3
1.2: Specificatie PI(C)O:........................................................................................................................................4
1.3: Onderzoeksvraag:.........................................................................................................................................4
Hoofdstuk 2: Zoek strategieën....................................................................................................................... 5
2.1: Geaggregeerde evidence:.............................................................................................................................5
2.1.1 : MeSH TERMEN:.....................................................................................................................................5
2.1.2: Booleaanse operatoren:........................................................................................................................6
2.2: Keuze databases:...........................................................................................................................................6
2.2.1: In-en exclusie criteria:............................................................................................................................6
2.3: Zoekstrategie Pubmed:.................................................................................................................................7
2.4: Zoekstrategie tweede database:...................................................................................................................7
2.5: Selectie van artikelen:...................................................................................................................................7
Hoofdstuk 3: Beoordeling:........................................................................................................................... 10
3.1. Overzicht van de artikelen:..........................................................................................................................10
3.2. Beoordeling van de artikelen:.....................................................................................................................10
3.3. Beoordeling van alle wetenschappelijke evidence:.....................................................................................11
3.4. Samenvatting resultaten.............................................................................................................................12
3.5. Beantwoording onderzoeksvraag...............................................................................................................12
Hoofdstuk 4: Toepassen............................................................................................................................... 13
4.1: Professionele kennis en ervaring.................................................................................................................13
4.2: Perspectief van de patiënt...........................................................................................................................13
4.3: Besluit..........................................................................................................................................................14
Hoofdstuk 5: Evaluatie:................................................................................................................................ 15
5.1: Kwaliteit en beperkingen............................................................................................................................15
5.2: Aanbevelingen.............................................................................................................................................15
Referenties:................................................................................................................................................. 17
Bijlage 1: Zoekstrategie PUBMED................................................................................................................. 19
Bijlage 2: Zoekstrategie Xplora / CINAHL...................................................................................................... 20
Bijlage 3: AGREE 2: beoordeling richtlijnen................................................................................................... 21
.................................................................................................................................................................... 21
Bijlage 4: Beoordeling artikel 1..................................................................................................................... 22
2
, Bijlage 5: Beoordeling artikel 2..................................................................................................................... 24
Hoofdstuk 1: Vraag
1.1: Casus:
Op de Somatische Afdeling van stichting Laverhof in Uden wonen zorgvragers die afhankelijk
zijn van 24-uurs zorg.
Naast somatische klachten hebben zorgvragers ook vaak geheugenproblemen. Dementie
veroorzaakt ook bij verschillende mensen gedragsproblemen/onbegrepen gedrag: “gedrag
van de zorgvrager dat door zijn omgeving als moeilijk ervaren wordt. Veel van dit gedrag is
afhankelijk van de situatie, de persoon zelf en de mensen om hem heen”(Zuidema, 2018).
Een trend binnen het verpleegkundig vakgebied is het werken vanuit persoonsgerichte
benadering bij mensen met dementie.
Binnen het team wordt regelmatig hierover gesproken, de teamcoach heeft recentelijk
hieraan een vergadering aan gewijd. Ondanks dit overleg, is het team verdeeld wat betreft
het effect van deze benadering.
Er is een groep binnen de afdeling die staat achter de persoonsgerichte zorg. Maar ook een
groep die hier twijfels over heeft, zich niet in deze aanpak kan vinden. Zij willen
overplaatsing naar een PG afdeling. Echter is het een feit dat deze mensen (voorlopig) nog
bij ons blijven wonen, dus een eenduidige, effectieve aanpak is gewenst.
Door deze verdeeldheid en klinische onzekerheid binnen het team; het feit of
persoonsgerichte zorg/aanpak effectief is bij mensen met dementie, is er voldoende
aanleiding voor een onderzoek.
1.1.1: Definitie Dementie:
“Bij dementie gaan de zenuwcellen in de hersenen kapot. Door deze afname van cellen
functioneren de hersenen steeds minder goed. Bij sommige mensen verloopt de
achteruitgang heel snel. Anderen kunnen nog jarenlang een redelijk gewoon leven leiden.
Uiteindelijk raakt iemand door de gevolgen van dementie erg verzwakt. De persoon sterft
dan door een ziekte of infectie of doordat hij niet meer kan slikken. In het begin van de
ziekte vallen meestal de geheugenproblemen op. Later krijgt de persoon met dementie
problemen met denken en taal. Ook kan hij te maken krijgen met veranderingen in karakter
en gedrag. Naarmate de ziekte erger wordt, verliest iemand met dementie steeds meer de
regie over zijn eigen leven. Hij wordt steeds afhankelijker van de hulp van anderen”
(Alzheimer Nederland, z.d.)
1.1.2: Definitie Persoonsgerichte zorg:
Vanuit richtlijnen van Vilans:
“Persoonsgerichte dementiezorg is afgestemd op de specifieke en individuele
belevingswereld van de persoon met dementie en diens (mantel)zorgers, waarbij iemand
met dementie als volwaardig wordt gezien. Bij het bieden van persoonsgerichte zorg verdiep
3
probleemgedrag bij ouderen
Beroepsproduct: Critically Appraised Topic
Module: Klinisch Redeneren, Tijdvak 1
Naam:
1
,Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1: Vraag........................................................................................................................................ 3
1.1: Casus:............................................................................................................................................................3
1.1.1: Definitie Dementie:................................................................................................................................3
1.1.2: Definitie Persoonsgerichte zorg:...........................................................................................................3
1.2: Specificatie PI(C)O:........................................................................................................................................4
1.3: Onderzoeksvraag:.........................................................................................................................................4
Hoofdstuk 2: Zoek strategieën....................................................................................................................... 5
2.1: Geaggregeerde evidence:.............................................................................................................................5
2.1.1 : MeSH TERMEN:.....................................................................................................................................5
2.1.2: Booleaanse operatoren:........................................................................................................................6
2.2: Keuze databases:...........................................................................................................................................6
2.2.1: In-en exclusie criteria:............................................................................................................................6
2.3: Zoekstrategie Pubmed:.................................................................................................................................7
2.4: Zoekstrategie tweede database:...................................................................................................................7
2.5: Selectie van artikelen:...................................................................................................................................7
Hoofdstuk 3: Beoordeling:........................................................................................................................... 10
3.1. Overzicht van de artikelen:..........................................................................................................................10
3.2. Beoordeling van de artikelen:.....................................................................................................................10
3.3. Beoordeling van alle wetenschappelijke evidence:.....................................................................................11
3.4. Samenvatting resultaten.............................................................................................................................12
3.5. Beantwoording onderzoeksvraag...............................................................................................................12
Hoofdstuk 4: Toepassen............................................................................................................................... 13
4.1: Professionele kennis en ervaring.................................................................................................................13
4.2: Perspectief van de patiënt...........................................................................................................................13
4.3: Besluit..........................................................................................................................................................14
Hoofdstuk 5: Evaluatie:................................................................................................................................ 15
5.1: Kwaliteit en beperkingen............................................................................................................................15
5.2: Aanbevelingen.............................................................................................................................................15
Referenties:................................................................................................................................................. 17
Bijlage 1: Zoekstrategie PUBMED................................................................................................................. 19
Bijlage 2: Zoekstrategie Xplora / CINAHL...................................................................................................... 20
Bijlage 3: AGREE 2: beoordeling richtlijnen................................................................................................... 21
.................................................................................................................................................................... 21
Bijlage 4: Beoordeling artikel 1..................................................................................................................... 22
2
, Bijlage 5: Beoordeling artikel 2..................................................................................................................... 24
Hoofdstuk 1: Vraag
1.1: Casus:
Op de Somatische Afdeling van stichting Laverhof in Uden wonen zorgvragers die afhankelijk
zijn van 24-uurs zorg.
Naast somatische klachten hebben zorgvragers ook vaak geheugenproblemen. Dementie
veroorzaakt ook bij verschillende mensen gedragsproblemen/onbegrepen gedrag: “gedrag
van de zorgvrager dat door zijn omgeving als moeilijk ervaren wordt. Veel van dit gedrag is
afhankelijk van de situatie, de persoon zelf en de mensen om hem heen”(Zuidema, 2018).
Een trend binnen het verpleegkundig vakgebied is het werken vanuit persoonsgerichte
benadering bij mensen met dementie.
Binnen het team wordt regelmatig hierover gesproken, de teamcoach heeft recentelijk
hieraan een vergadering aan gewijd. Ondanks dit overleg, is het team verdeeld wat betreft
het effect van deze benadering.
Er is een groep binnen de afdeling die staat achter de persoonsgerichte zorg. Maar ook een
groep die hier twijfels over heeft, zich niet in deze aanpak kan vinden. Zij willen
overplaatsing naar een PG afdeling. Echter is het een feit dat deze mensen (voorlopig) nog
bij ons blijven wonen, dus een eenduidige, effectieve aanpak is gewenst.
Door deze verdeeldheid en klinische onzekerheid binnen het team; het feit of
persoonsgerichte zorg/aanpak effectief is bij mensen met dementie, is er voldoende
aanleiding voor een onderzoek.
1.1.1: Definitie Dementie:
“Bij dementie gaan de zenuwcellen in de hersenen kapot. Door deze afname van cellen
functioneren de hersenen steeds minder goed. Bij sommige mensen verloopt de
achteruitgang heel snel. Anderen kunnen nog jarenlang een redelijk gewoon leven leiden.
Uiteindelijk raakt iemand door de gevolgen van dementie erg verzwakt. De persoon sterft
dan door een ziekte of infectie of doordat hij niet meer kan slikken. In het begin van de
ziekte vallen meestal de geheugenproblemen op. Later krijgt de persoon met dementie
problemen met denken en taal. Ook kan hij te maken krijgen met veranderingen in karakter
en gedrag. Naarmate de ziekte erger wordt, verliest iemand met dementie steeds meer de
regie over zijn eigen leven. Hij wordt steeds afhankelijker van de hulp van anderen”
(Alzheimer Nederland, z.d.)
1.1.2: Definitie Persoonsgerichte zorg:
Vanuit richtlijnen van Vilans:
“Persoonsgerichte dementiezorg is afgestemd op de specifieke en individuele
belevingswereld van de persoon met dementie en diens (mantel)zorgers, waarbij iemand
met dementie als volwaardig wordt gezien. Bij het bieden van persoonsgerichte zorg verdiep
3
