Abdomen
Anamnese en fysisch - IBS
- IBD
diagnostisch onderzoek bij
o Crohn
een patiënt met: - Diarree o Colitis Ulcerosa
- Dysurie
- Ulcus
- Buikpijn - Fluor en ecoulement
- Gastritis
- Ontlastingsproblemen - Oesophagitis
- Mictiestoornissen - Icterus
- Menstruatiestoornissen o Cholecyctitis,
- Fluor vaginalis cholelithiasis
- Geelzucht o Pancreatitis
- Zwelling in lies en scrotum o Hepatitis
- Coeliakie
- Maligniteit tractus
digestivus
- Maligniteit tractus
urogenitalis
- Infecties tractus urogenitalis
o Urineweginfecties
o Vulvaire en vaginale
infecties
- BPH
Kennis van de ziektebeelden - Endometriose
Laboratoriumonderzoek bij: (klachten, bevindingen,
beloop, pathofysiologie):
Inflammatory Bowel Syndrome
,Jaar 3 – Samenvatting cluster Abdomen
Functionele buikklachten, met onbekende oorzaak. Uit zich in chronisch recidiverende buikpijn, wisselend defecatiepatroon,
vaak met slijm, in afwezigheid van aantoonbare afwijkingen.
Epidemiologi Pathogenese Symptomen & diagnose Differentiaal Behandeling Prognose
e Diagnose
- Vooral <45jr Theorieën: Rome III criteria: - IBS Leefregels: Klachten
- 15-20% v/d - Viscerale Recidiverende buikpijn voor - IBD - Regelmatig verdwijnen
♀ hypersensitiviteit ≥3dagen/maand de afgelopen - Constipatie eetpatroon vanzelf
- 5-20% v/d ♂ - Motiliteitsstoornis - Diverticulitits - Gezonde voeding
3 maanden met ≥2 van de
- Psychologische factoren volgende symptomen: - Coeliakie
(vezels)
- Voorgaande infecties - Colorectaal
- Verbetering na ontlasting - Voldoende
- Voedselintolerantie carcinoom (>50jr /
- Verandering in vochtinname (min.
- Bacteriele overgroei bloed bij
defecatiefrequentie (>3x 2L)
- Hormonaal ontlasting: verder
daags; <3x weeks) - Lichaamsbeweging
onderzoeken!)
- Verandering in consistentie
Sterke invloed IBS kent geen Psychologisch:
omgeving en genetica bloed bij de - ↓vermijdingsdrang
Zonder biochemische /
structurele afwijkingen ontlasting! - ↓bezorgdheid
- ↓stresserende
factoren
Vaak ook niet darmgebonden
klachten:
Geen medicatie!
- Misselijkheid
- Dyspepsie
- Vermoeidheid
- Angst, depressie, stress
- Fibromyalgie
2
,Jaar 3 – Samenvatting cluster Abdomen
Inflammatory Bowel Disease
- Ziekte van Crohn
- Colitis Ulcerosa
- Niet definieerbare IBD (20%)
Ontregelde inflammatoire respons op de commensale darmflora bij een genetisch gepredisponeerd individu, waarbij
omgevingsfactoren een rol spelen.
Ziekte van Crohn Colitis Ulcerosa
Epidemiologie: Epidemiologie:
- Incidentie: 1 – 10/100.000 - Incidentie: 6 – 8/100.000
- Prevalentie: 20 – .000 - Prevalentie: 70 – .000
- 1,3x meer vrouwen - 1,1x meer mannen
- Vooral tussen 20 – 39jr - Vooral tussen 20 – 39jr
Pathogenese:
1. Antigeenblootstelling
2. Activeren DC
3. Antigeenpresentatie door DC
4. Activeren Th-cellen
- Th1: activatie cellulaire immuniteit IFNγ en TNF
- Crohn (geleidelijke respons)
- Th2: activatie humorale immuniteit IL-13
- CU (acute respons)
- Th3: controle immunologische respons
- Th17: intestinale inflammatie IL-17
- Crohn
- T-regulatiecellen
Genetische predispositie:
NF-κB pathway zet inflammatie aan
- Crohn: NOD2-eiwit zet deze pathway aan na herkennen
bacteriën
- Colitis Ulcerosa: EMC-1-gen zet deze pathway aan
3
, Jaar 3 – Samenvatting cluster Abdomen
Roken slecht voor Crohn, maar goed voor Colitis Ulcerosa
Verdeling: Verdeling:
- 30% ileum - Vanuit rectum naar proximaal
- 30% colon
- 40% ileocolon
Skip lesies Diffuus = continu
Diep ontstekingsproces Beperkt tot mucosa
Dikke wand & vernauwd lumen (door Dunne wand
fibrose en ontstekingsinfiltraat)
Microscopie: Microscopie:
- Transmurale inflammatie - Mucosale inflammatie
- Diepe ulcers, scherp begrensd - Oppervlakkige ulcers
- Granulomen - Granulatieweefsel
- Fissuren - Poliepen!
- Fibrose - Pseudovilli
Klinische verschijnselen: Klinische verschijnselen:
- Perianale fistula! - Bloed en slijm bij de ontlasting bloed bij rectaal
- Vet & vitaminemalabsorptie (neuropathie bij↓ vit. B12) toucher
- Colon: diarree - Diarree normale peristaltische geluiden
- Obstipatie bij te klein lumen - Pijnlijke krampen voor de defecatie drukpijn colon
- Ileum: pijn drukpijn - Gewichtsverlies
4
Anamnese en fysisch - IBS
- IBD
diagnostisch onderzoek bij
o Crohn
een patiënt met: - Diarree o Colitis Ulcerosa
- Dysurie
- Ulcus
- Buikpijn - Fluor en ecoulement
- Gastritis
- Ontlastingsproblemen - Oesophagitis
- Mictiestoornissen - Icterus
- Menstruatiestoornissen o Cholecyctitis,
- Fluor vaginalis cholelithiasis
- Geelzucht o Pancreatitis
- Zwelling in lies en scrotum o Hepatitis
- Coeliakie
- Maligniteit tractus
digestivus
- Maligniteit tractus
urogenitalis
- Infecties tractus urogenitalis
o Urineweginfecties
o Vulvaire en vaginale
infecties
- BPH
Kennis van de ziektebeelden - Endometriose
Laboratoriumonderzoek bij: (klachten, bevindingen,
beloop, pathofysiologie):
Inflammatory Bowel Syndrome
,Jaar 3 – Samenvatting cluster Abdomen
Functionele buikklachten, met onbekende oorzaak. Uit zich in chronisch recidiverende buikpijn, wisselend defecatiepatroon,
vaak met slijm, in afwezigheid van aantoonbare afwijkingen.
Epidemiologi Pathogenese Symptomen & diagnose Differentiaal Behandeling Prognose
e Diagnose
- Vooral <45jr Theorieën: Rome III criteria: - IBS Leefregels: Klachten
- 15-20% v/d - Viscerale Recidiverende buikpijn voor - IBD - Regelmatig verdwijnen
♀ hypersensitiviteit ≥3dagen/maand de afgelopen - Constipatie eetpatroon vanzelf
- 5-20% v/d ♂ - Motiliteitsstoornis - Diverticulitits - Gezonde voeding
3 maanden met ≥2 van de
- Psychologische factoren volgende symptomen: - Coeliakie
(vezels)
- Voorgaande infecties - Colorectaal
- Verbetering na ontlasting - Voldoende
- Voedselintolerantie carcinoom (>50jr /
- Verandering in vochtinname (min.
- Bacteriele overgroei bloed bij
defecatiefrequentie (>3x 2L)
- Hormonaal ontlasting: verder
daags; <3x weeks) - Lichaamsbeweging
onderzoeken!)
- Verandering in consistentie
Sterke invloed IBS kent geen Psychologisch:
omgeving en genetica bloed bij de - ↓vermijdingsdrang
Zonder biochemische /
structurele afwijkingen ontlasting! - ↓bezorgdheid
- ↓stresserende
factoren
Vaak ook niet darmgebonden
klachten:
Geen medicatie!
- Misselijkheid
- Dyspepsie
- Vermoeidheid
- Angst, depressie, stress
- Fibromyalgie
2
,Jaar 3 – Samenvatting cluster Abdomen
Inflammatory Bowel Disease
- Ziekte van Crohn
- Colitis Ulcerosa
- Niet definieerbare IBD (20%)
Ontregelde inflammatoire respons op de commensale darmflora bij een genetisch gepredisponeerd individu, waarbij
omgevingsfactoren een rol spelen.
Ziekte van Crohn Colitis Ulcerosa
Epidemiologie: Epidemiologie:
- Incidentie: 1 – 10/100.000 - Incidentie: 6 – 8/100.000
- Prevalentie: 20 – .000 - Prevalentie: 70 – .000
- 1,3x meer vrouwen - 1,1x meer mannen
- Vooral tussen 20 – 39jr - Vooral tussen 20 – 39jr
Pathogenese:
1. Antigeenblootstelling
2. Activeren DC
3. Antigeenpresentatie door DC
4. Activeren Th-cellen
- Th1: activatie cellulaire immuniteit IFNγ en TNF
- Crohn (geleidelijke respons)
- Th2: activatie humorale immuniteit IL-13
- CU (acute respons)
- Th3: controle immunologische respons
- Th17: intestinale inflammatie IL-17
- Crohn
- T-regulatiecellen
Genetische predispositie:
NF-κB pathway zet inflammatie aan
- Crohn: NOD2-eiwit zet deze pathway aan na herkennen
bacteriën
- Colitis Ulcerosa: EMC-1-gen zet deze pathway aan
3
, Jaar 3 – Samenvatting cluster Abdomen
Roken slecht voor Crohn, maar goed voor Colitis Ulcerosa
Verdeling: Verdeling:
- 30% ileum - Vanuit rectum naar proximaal
- 30% colon
- 40% ileocolon
Skip lesies Diffuus = continu
Diep ontstekingsproces Beperkt tot mucosa
Dikke wand & vernauwd lumen (door Dunne wand
fibrose en ontstekingsinfiltraat)
Microscopie: Microscopie:
- Transmurale inflammatie - Mucosale inflammatie
- Diepe ulcers, scherp begrensd - Oppervlakkige ulcers
- Granulomen - Granulatieweefsel
- Fissuren - Poliepen!
- Fibrose - Pseudovilli
Klinische verschijnselen: Klinische verschijnselen:
- Perianale fistula! - Bloed en slijm bij de ontlasting bloed bij rectaal
- Vet & vitaminemalabsorptie (neuropathie bij↓ vit. B12) toucher
- Colon: diarree - Diarree normale peristaltische geluiden
- Obstipatie bij te klein lumen - Pijnlijke krampen voor de defecatie drukpijn colon
- Ileum: pijn drukpijn - Gewichtsverlies
4
