100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached 4.2 TrustPilot
logo-home
Summary

Samenvatting Algemene en Experimentele Oncologie (16/20)

Rating
-
Sold
7
Pages
117
Uploaded on
03-10-2022
Written in
2021/2022

Dit is een samenvatting van de slides en lesnotities van het vak Algemene en Experimentele Oncologie.

Institution
Course











Whoops! We can’t load your doc right now. Try again or contact support.

Written for

Institution
Study
Course

Document information

Uploaded on
October 3, 2022
Number of pages
117
Written in
2021/2022
Type
Summary

Subjects

Content preview

ALGEMENE EN EXPERIMENTELE
ONCOLOGIE
INHOUD

1.1 Celdeling als motor van ontwikkeling, groei en weefselhomeostase ........................................................ 8
1.2 Neoplatische groei ..................................................................................................................................... 8
1.3 Invasief en metastatisch gedrag ................................................................................................................ 9
1.3.1 Invasie .................................................................................................................................................. 10
1.3.2 Metastasering ...................................................................................................................................... 10
1.4 Selectie van tumorcellen .......................................................................................................................... 10
1.5 Hallmarks of cancer.................................................................................................................................. 11
1.5.1 Zelfvoorzienend in groeifactoren ........................................................................................................ 11
1.5.2 Ongevoelig voor groeiremmende signalen ......................................................................................... 12
1.5.3 Vermijden van celdood ........................................................................................................................ 12
1.5.4 Onbeperkte celdeling .......................................................................................................................... 12
1.5.5 Inductie van angiogenese .................................................................................................................... 13
1.5.6 Activatie van invasie en metastasering ............................................................................................... 14
1.6 Bijkomende hallmarks of cancer (2011) .................................................................................................. 14
1.6.1 Genomische instabiliteit en mutaties .................................................................................................. 14
1.6.2 Tumor-bevorderende inflammatie ...................................................................................................... 14
1.6.3 Herprogrammeren van energiemetabolisme ...................................................................................... 15
1.6.4 Ontwijken van het immuunsysteem .................................................................................................... 15
1.7 Bijkomende hallmarks of cancer (2022) .................................................................................................. 15
1.7.1 Fenotypische plasticiteit ontsluiten ..................................................................................................... 15
1.7.2 Epigenetische herprogrammering ....................................................................................................... 16
1.7.3 Belang van het microbioom ................................................................................................................. 16
1.7.4 Senescente cellen ................................................................................................................................ 16
1.8 Hoe manifesteert kanker zich in een patiënt? ......................................................................................... 17
1.9 Tumorclassificatie .................................................................................................................................... 18
2.1 Oncogenen ............................................................................................................................................... 20
2.1.1 Mechanismen van virale oncogenese ................................................................................................. 20
2.1.1.1 Retrovirale cyclus ........................................................................................................................ 21
2.1.1.2 Acuut transformerende retrovirussen ........................................................................................ 21
2.1.1.3 Virale oncogenen en hun cellulaire homologen ......................................................................... 21
2.1.2 Genetische mechanismen die leiden tot constitutieve activatie van oncogenen bij de mens ........... 21


1

, 2.1.2.1 Mutaties in oncogenen ............................................................................................................... 22
2.1.2.2 Transcriptionele deregulatie t.g.v translocatie ........................................................................... 23
2.1.2.3 Amplificatie van oncogenen ....................................................................................................... 23
2.1.2.4 Vorming van fusiegenen en fusieproteïnen ................................................................................ 24
2.2 Tumorsuppressorgenen ........................................................................................................................... 25
2.2.1 “Two-hit” hypothese van Knudson ...................................................................................................... 25
2.2.1.1 Retinoblastoom........................................................................................................................... 25
2.2.1.2 RB als tumorsuppressorgen ........................................................................................................ 25
2.2.2 Genetische mechanismen van verlies van 2e wildtype allel (gaat vaak gepaard met LOH) ................ 26
2.3 Kanker als ziekte van de celcyclus ............................................................................................................ 27
3.1 Inleiding: epidemiologisch onderzoek van kanker ................................................................................... 28
3.2 Frequentie: incidentie en prevalentie van kanker ................................................................................... 28
3.3 Epidemiologische gegevens van België, Nederland en de wereld ........................................................... 28
3.3.1 Voorkomen .......................................................................................................................................... 28
3.3.2 Kanker op de lijst van doodsoorzaken ................................................................................................. 29
3.3.3 Evolutie van de kankermortaliteit 1930-2000 ..................................................................................... 29
3.3.4 Kankerincidentie in België en Nederland (2006) ................................................................................. 29
3.3.5 Evolutie van de kankerincidentie in de tijd ......................................................................................... 30
3.4 Preventie en screening ............................................................................................................................ 31
3.4.1 Primaire preventie ............................................................................................................................... 31
3.4.2 Secundaire preventie ........................................................................................................................... 32
3.5 Etiologie: oorzaken van kankerontwikkeling ........................................................................................... 32
3.5.1 Genotoxische, niet-genotoxische en epigenetische carcinogenen en tumorpromotors .................... 33
3.5.1.1 Chemisce agentia ........................................................................................................................ 33
3.5.1.2 Fysische agentia .......................................................................................................................... 34
3.5.1.3 Biologische agentia ..................................................................................................................... 34
3.5.1.4 Erfelijkheid .................................................................................................................................. 34
4.1 Introductie ............................................................................................................................................... 35
4.1.1 Wat is radiotherapie? .......................................................................................................................... 35
4.1.2 Hoe werkt radiotherapie? ................................................................................................................... 36
4.1.3 Radioresistentie ................................................................................................................................... 36
4.2 Radiotherapie in de praktijk ..................................................................................................................... 38
4.2.1 Hoe lang bestaat radiotherapie? ......................................................................................................... 38
4.2.2 Brachytherapie .................................................................................................................................... 38
4.2.3 Teletherapie......................................................................................................................................... 38
4.2.4 Wat heb je nodig voor moderne radiotherapie? ................................................................................. 38
4.2.4.1 Machinerie .................................................................................................................................. 38

2

, 4.2.4.2 Mensen ....................................................................................................................................... 39
4.2.5 CT/MRI dosimetrie............................................................................................................................... 39
4.2.6 Externe radiotherapie: lineaire versneller ........................................................................................... 40
4.2.7 Casus .................................................................................................................................................... 40
4.3 Bijwerkingen radiotherapie ..................................................................................................................... 41
4.3.1 Acute bijwerkingen .............................................................................................................................. 41
4.3.2 late bijwerkingen ................................................................................................................................. 41
4.4 Moderne radiotherapie ........................................................................................................................... 42
4.4.1 Ontwikkeling in de radiotherapie ........................................................................................................ 42
4.4.2 Klassieke radiotherapie ....................................................................................................................... 42
4.5 Nieuwe ontwikkelingen ........................................................................................................................... 43
4.5.1 Recente ontwikkelingen ...................................................................................................................... 43
4.5.2 De trend voor de komende jaren ........................................................................................................ 44
4.5.2.1 Hypofractionering en stereotactische RT ................................................................................... 44
4.5.2.2 Nieuwe ontwikkelingen .............................................................................................................. 44
4.5.3 Besluit .................................................................................................................................................. 44
5.1 Apoptose in carcinogenese en kankerbehandeling ................................................................................. 45
5.1.1 Apoptose vs necrose............................................................................................................................ 45
5.1.2 Morfologische kenmerken van apoptose ............................................................................................ 46
5.1.3 Apoptose verloopt in 3 fasen .............................................................................................................. 47
5.1.3.1 Fase 1: Stimulus- of initiatiefase ................................................................................................. 47
5.1.3.2 Fase 2: Regulatiefase .................................................................................................................. 47
5.1.3.3 Fase 3: Executiefase .................................................................................................................... 47
5.1.4 De executiefase van apoptose ............................................................................................................. 48
5.1.5 De intrinsieke of mitochondriële pathway .......................................................................................... 48
5.1.5.1 BCL2-familie ................................................................................................................................ 48
5.1.6 De extrinsieke of ‘death receptor’ pathway ........................................................................................ 50
5.1.7 De apoptose-cascade als doelwit voor antikankertherapie ................................................................ 50
5.2 p53: bewaker van het genoom ................................................................................................................ 51
5.2.1 Historiek van p53 ................................................................................................................................. 51
5.2.2 Structuur van wild type en gemuteerd p53 ......................................................................................... 52
5.2.2.1 P53: typsiche bouw van transcriptiefactor ................................................................................. 52
5.2.2.2 Kenmerken van p53 mutaties in tumoren .................................................................................. 52
5.2.2 Regeling van p53-concentratie en -activiteit in basale omstandigheden............................................ 52
5.2.3 Regeling van p53-concentratie en -activiteit in abnormale omstandigheden .................................... 53
5.2.4 Cellulaire effecten van verhoogde p53-activiteit ................................................................................ 53
5.2.4.1 Autoregulatie van p53-respons .................................................................................................. 54

3

, 5.2.4.2 Inhibitie van de celcyclusprogressie ........................................................................................... 54
5.2.4.3 Genetische stabiliteit .................................................................................................................. 54
5.2.4.4 Apoptose ..................................................................................................................................... 54
5.2.4.5 Inhibitie van angiogenese ........................................................................................................... 54
5.2.5 P53 als aangrijpingspunt voor moleculaire antikankertherapie .......................................................... 55
6.1 Inleiding: definitie van hypoxie ................................................................................................................ 57
6.2 Pathogenese van tumorhypoxie .............................................................................................................. 57
6.2.1 Acute hypoxie: perfusie gelimiteerd ................................................................................................... 57
6.2.2 Chronische hypoxie: diffusie gelimiteerd ............................................................................................ 57
6.3 Het ontstaan van hypoxietolerantie ........................................................................................................ 58
6.3.1 Algemeen ............................................................................................................................................. 58
6.3.2 Hypoxie-induceerbare factor 1 (HIF-1) ................................................................................................ 58
6.3.3 Invloed van hypoxie op biologische processen ................................................................................... 59
6.3.3.1 Celproliferatie en progressie doorheen de cyclus ...................................................................... 59
6.3.3.2 Apoptose ..................................................................................................................................... 60
6.3.3.3 Energieproductie en -verbruik .................................................................................................... 60
6.3.3.4 Angiogenese................................................................................................................................ 61
6.4 Belang van hypoxie binnen het kankeronderzoek ................................................................................... 61
6.4.1 Hypoxie en resistentie tegen radiotherapie ........................................................................................ 61
6.4.2 Hypoxie en resistentie tegen chemotherapie ..................................................................................... 62
6.5 Experimenteel luik: modellen voor kankeronderzoek ............................................................................. 63
6.5.1 In Vitro hypoxiemodellen .................................................................................................................... 63
6.5.2 In vivo hypoxiemodellen ...................................................................................................................... 63
6.5.2.1 Tumorgroei induceren bij muizen ............................................................................................... 64
6.5.2.2 Clamp hypoxia............................................................................................................................. 64
6.5.2.3 Inhaleren van lage zuurstofconcentraties .................................................................................. 64
7.1 Introductie ............................................................................................................................................... 65
7.2 Preclinical cancer models ......................................................................................................................... 65
7.2.1 Syngeneïsche (allograft model) ........................................................................................................... 65
7.2.2 Xenograft models ................................................................................................................................ 65
7.2.3 Van patiënten afgeleide xenograften (PDX-modellen) ........................................................................ 66
7.2.4 Genetisch gemanipuleerd muismodel ................................................................................................. 66
7.3 Plaats van inoculatie/implantatie ............................................................................................................ 67
7.4 Moleculaire beeldvorming ....................................................................................................................... 67
7.4.1 PET/CT ................................................................................................................................................. 67
7.4.2 Positron emission tomography ............................................................................................................ 67
7.4.3 Single Photon Emission Computed tomography (SPECT) .................................................................... 68

4

Get to know the seller

Seller avatar
Reputation scores are based on the amount of documents a seller has sold for a fee and the reviews they have received for those documents. There are three levels: Bronze, Silver and Gold. The better the reputation, the more your can rely on the quality of the sellers work.
BMWstudent19 Universiteit Antwerpen
Follow You need to be logged in order to follow users or courses
Sold
126
Member since
5 year
Number of followers
57
Documents
18
Last sold
1 month ago

4.4

7 reviews

5
5
4
1
3
0
2
1
1
0

Recently viewed by you

Why students choose Stuvia

Created by fellow students, verified by reviews

Quality you can trust: written by students who passed their tests and reviewed by others who've used these notes.

Didn't get what you expected? Choose another document

No worries! You can instantly pick a different document that better fits what you're looking for.

Pay as you like, start learning right away

No subscription, no commitments. Pay the way you're used to via credit card and download your PDF document instantly.

Student with book image

“Bought, downloaded, and aced it. It really can be that simple.”

Alisha Student

Frequently asked questions