Raoul Brummelaar (student) 25 januari 2022
DE VERPLEEGKUNDIGE ALS ROLMODEL
DE ZORGPROFESSIONAL
SCHOOL : HOGESCHOOL VAN ARNHEM EN NIJMEGEN (HAN)
ORGANISATIE :
OPLEIDING : VERPLEEGKUNDE DEELTIJD
MODULE : DE ZORGPROFESSIONAL
GROEP :
EXAMINATOR :
WERKBEGELEIDER :
,Inhoudsopgave
1. Kwaliteitsverbetering..........................................................................................................................3
1.1 Aanleiding.....................................................................................................................................3
1.2 Kwaliteitscyclus.............................................................................................................................3
1.3 Relevante wet- en regelgeving.....................................................................................................4
2. Reflectie..............................................................................................................................................5
2.1 Fase 1 handelen............................................................................................................................5
2.2 Fase 2 terugblik.............................................................................................................................5
2.3 Fase 3 bewustwording..................................................................................................................5
2.4 Fase 4 alternatieve ontwikkelingen..............................................................................................6
3. Kritische beschouwing........................................................................................................................7
Literatuurlijst..........................................................................................................................................9
Bijlage 1. Kwartetspel...........................................................................................................................11
Bijlage 2. Feedbackformulieren............................................................................................................12
1
,Inleiding
Voor u ligt het verslag ‘’De verpleegkundige als rolmodel’’ horende bij onderwijseenheid: De Zorgprofessional
van de opleiding Verpleegkunde aan de HAN (Hogeschool van Arnhem en Nijmegen). De Canmedsrollen EBP-
professional en Kwaliteitsbevorderaar staan hierin centraal. Het verslag is opgesteld en uitgevoerd binnen
Stevig, een klinische behandelsetting voor mensen met een lichtverstandelijke beperking en psychische
klachten. Voor dit verslag is een kwaliteitsverbetering op de werkplek en het proces hier bijhorend in kaart
gebracht. Het verslag is opgebouwd uit drie hoofdstukken: een omschrijving van de doorgevoerde
kwaliteitsverbetering, een kritische beschouwing op de rol van de verpleegkundige als EBP-professional en
kwaliteitsbevorderaar en tot slot wordt er gereflecteerd op het (leer)proces en product.
2
, 1. Kwaliteitsverbetering
Jaarlijks belanden 16.000 mensen in het ziekenhuis als gevolg van medicatiefouten, 7% van deze mensen
overlijdt als gevolg hiervan (Gerritsen & Schrijvers, 2014). In 2017 werden 10.000 meldingen gemaakt van
calamiteiten met medicijnen in de zorg, 740 waren afkomstig uit de gehandicapten- en forensische zorg
(Naaldenberg, 2019). Volgens het IGZ zijn medicatiefouten meestal een gevolg van een menselijke vergissing
(Jansen, 2017). Om medicatiefouten binnen zorginstellingen tot een minimum te beperken, worden eisen
gesteld met betrekking tot de medicatieveiligheid. Zo dient de zorginstelling zorg te dragen voor duidelijke
afspraken en procedures en een veilige opslag en beheer van de medicatie (Bolscher, 2021).
Medicatiefouten leiden tot herstelwerkzaamheden van de zorgverleners, dit gaat ten koste van de tijd die de
zorgverlener in de zorg van andere patiënten kan steken. Daarnaast leiden medicatiefouten tot hogere kosten
voor de overheid, naar schatting kost dit jaarlijks zo’n €94 miljoen (Gerritsen & Schrijvers, 2014). Door betere
medicatieveiligheid worden medicatiefouten voorkomen en ziekenhuisopnames te verminderd.
1.1 Aanleiding
Om medicatieveiligheid te toetsen, vindt jaarlijks een interne audit plaats binnen Stevig. Tijdens de audit van
2019 is geconstateerd dat de medicatiekast niet aan de veiligheidsvoorwaarden voor het opslaan van medicatie
voldoet. De medicatiekast was te klein, waardoor medicatie door elkaar heen stond en buiten de medicatiekast
werd bewaard. Daarnaast kon de medicatiekast niet op slot waardoor de medicatie toegankelijk was voor
onbevoegde. Om de medicatieveiligheid te bevorderen, is in november 2019 een nieuwe medicatiekast
aangeschaft.
1.2 Kwaliteitscyclus
Tijdens het invoeren van de kwaliteitsverbetering is niet bewust gebruik gemaakt van de PCDA-cyclus, echter
blijkt na een gesprek met betrokkenen dat de meeste stappen wel zijn doorlopen in het proces. De Plan, do,
check, Act cyclus (PCDA) wordt gebruikt om een kwaliteitsverbetering te monitoren, bewaken en te
controleren (Managementmodellensite, z.d.).
Plan:
Tijdens de voorbereidingsfase is in kaart gebracht aan welke eisen de nieuwe medicatiekast volgens wet- en
regelgeving moet voldoen, daarnaast is dit door de team coördinator teambreed opgepakt. De volgende eisen
vanuit het Medicatiebeleid Gehandicaptenzorg 2019 (VGN, 2019) zijn in het besluit meegenomen:
- Geneesmiddelen dienen in een afgesloten ruimte worden bewaard De medicatiekast moet op slot
kunnen.
- De opslaglocatie dient overzichtelijk te zijn De medicatiekast dient te beschikken over verschillende
laden om de medicatie van iedere cliënt apart op te slaan en dient groot genoeg te zijn om de
werkvoorraad van de oude medicatie te kunnen scheiden.
- Koel te bewaren medicatie dient in een aparte koelkast te worden bewaard De medicatie dient
ruimte te hebben voor een kast.
Door deze eisen in de besluitvorming mee te nemen is gebruik gemaakt van evidence based practice (EBP). Uit
een selectie medicatiekasten is na een teamoverleg een keuze gemaakt. In deze fase is de doelstelling
geformuleerd. De doelstelling is echter niet SMART:
Door de juiste medicatiekast aan te schaffen, die aan bovenstaande eisen voldoet is het van belang dat
de medicatiefouten binnen Stevig, Dichterbij tot een minimum worden beperkt.
DO:
In de do-fase is het plan uitgevoerd. Binnen het team heerste er ontevredenheid over de oude medicatiekast
en de onveilige situaties die dit in het verleden heeft veroorzaakt. Zodoende kon de kwaliteitsverbetering op
3
DE VERPLEEGKUNDIGE ALS ROLMODEL
DE ZORGPROFESSIONAL
SCHOOL : HOGESCHOOL VAN ARNHEM EN NIJMEGEN (HAN)
ORGANISATIE :
OPLEIDING : VERPLEEGKUNDE DEELTIJD
MODULE : DE ZORGPROFESSIONAL
GROEP :
EXAMINATOR :
WERKBEGELEIDER :
,Inhoudsopgave
1. Kwaliteitsverbetering..........................................................................................................................3
1.1 Aanleiding.....................................................................................................................................3
1.2 Kwaliteitscyclus.............................................................................................................................3
1.3 Relevante wet- en regelgeving.....................................................................................................4
2. Reflectie..............................................................................................................................................5
2.1 Fase 1 handelen............................................................................................................................5
2.2 Fase 2 terugblik.............................................................................................................................5
2.3 Fase 3 bewustwording..................................................................................................................5
2.4 Fase 4 alternatieve ontwikkelingen..............................................................................................6
3. Kritische beschouwing........................................................................................................................7
Literatuurlijst..........................................................................................................................................9
Bijlage 1. Kwartetspel...........................................................................................................................11
Bijlage 2. Feedbackformulieren............................................................................................................12
1
,Inleiding
Voor u ligt het verslag ‘’De verpleegkundige als rolmodel’’ horende bij onderwijseenheid: De Zorgprofessional
van de opleiding Verpleegkunde aan de HAN (Hogeschool van Arnhem en Nijmegen). De Canmedsrollen EBP-
professional en Kwaliteitsbevorderaar staan hierin centraal. Het verslag is opgesteld en uitgevoerd binnen
Stevig, een klinische behandelsetting voor mensen met een lichtverstandelijke beperking en psychische
klachten. Voor dit verslag is een kwaliteitsverbetering op de werkplek en het proces hier bijhorend in kaart
gebracht. Het verslag is opgebouwd uit drie hoofdstukken: een omschrijving van de doorgevoerde
kwaliteitsverbetering, een kritische beschouwing op de rol van de verpleegkundige als EBP-professional en
kwaliteitsbevorderaar en tot slot wordt er gereflecteerd op het (leer)proces en product.
2
, 1. Kwaliteitsverbetering
Jaarlijks belanden 16.000 mensen in het ziekenhuis als gevolg van medicatiefouten, 7% van deze mensen
overlijdt als gevolg hiervan (Gerritsen & Schrijvers, 2014). In 2017 werden 10.000 meldingen gemaakt van
calamiteiten met medicijnen in de zorg, 740 waren afkomstig uit de gehandicapten- en forensische zorg
(Naaldenberg, 2019). Volgens het IGZ zijn medicatiefouten meestal een gevolg van een menselijke vergissing
(Jansen, 2017). Om medicatiefouten binnen zorginstellingen tot een minimum te beperken, worden eisen
gesteld met betrekking tot de medicatieveiligheid. Zo dient de zorginstelling zorg te dragen voor duidelijke
afspraken en procedures en een veilige opslag en beheer van de medicatie (Bolscher, 2021).
Medicatiefouten leiden tot herstelwerkzaamheden van de zorgverleners, dit gaat ten koste van de tijd die de
zorgverlener in de zorg van andere patiënten kan steken. Daarnaast leiden medicatiefouten tot hogere kosten
voor de overheid, naar schatting kost dit jaarlijks zo’n €94 miljoen (Gerritsen & Schrijvers, 2014). Door betere
medicatieveiligheid worden medicatiefouten voorkomen en ziekenhuisopnames te verminderd.
1.1 Aanleiding
Om medicatieveiligheid te toetsen, vindt jaarlijks een interne audit plaats binnen Stevig. Tijdens de audit van
2019 is geconstateerd dat de medicatiekast niet aan de veiligheidsvoorwaarden voor het opslaan van medicatie
voldoet. De medicatiekast was te klein, waardoor medicatie door elkaar heen stond en buiten de medicatiekast
werd bewaard. Daarnaast kon de medicatiekast niet op slot waardoor de medicatie toegankelijk was voor
onbevoegde. Om de medicatieveiligheid te bevorderen, is in november 2019 een nieuwe medicatiekast
aangeschaft.
1.2 Kwaliteitscyclus
Tijdens het invoeren van de kwaliteitsverbetering is niet bewust gebruik gemaakt van de PCDA-cyclus, echter
blijkt na een gesprek met betrokkenen dat de meeste stappen wel zijn doorlopen in het proces. De Plan, do,
check, Act cyclus (PCDA) wordt gebruikt om een kwaliteitsverbetering te monitoren, bewaken en te
controleren (Managementmodellensite, z.d.).
Plan:
Tijdens de voorbereidingsfase is in kaart gebracht aan welke eisen de nieuwe medicatiekast volgens wet- en
regelgeving moet voldoen, daarnaast is dit door de team coördinator teambreed opgepakt. De volgende eisen
vanuit het Medicatiebeleid Gehandicaptenzorg 2019 (VGN, 2019) zijn in het besluit meegenomen:
- Geneesmiddelen dienen in een afgesloten ruimte worden bewaard De medicatiekast moet op slot
kunnen.
- De opslaglocatie dient overzichtelijk te zijn De medicatiekast dient te beschikken over verschillende
laden om de medicatie van iedere cliënt apart op te slaan en dient groot genoeg te zijn om de
werkvoorraad van de oude medicatie te kunnen scheiden.
- Koel te bewaren medicatie dient in een aparte koelkast te worden bewaard De medicatie dient
ruimte te hebben voor een kast.
Door deze eisen in de besluitvorming mee te nemen is gebruik gemaakt van evidence based practice (EBP). Uit
een selectie medicatiekasten is na een teamoverleg een keuze gemaakt. In deze fase is de doelstelling
geformuleerd. De doelstelling is echter niet SMART:
Door de juiste medicatiekast aan te schaffen, die aan bovenstaande eisen voldoet is het van belang dat
de medicatiefouten binnen Stevig, Dichterbij tot een minimum worden beperkt.
DO:
In de do-fase is het plan uitgevoerd. Binnen het team heerste er ontevredenheid over de oude medicatiekast
en de onveilige situaties die dit in het verleden heeft veroorzaakt. Zodoende kon de kwaliteitsverbetering op
3
