Diabetische aandoeningen en Ketoacidose
Diabetes
= zoete doorloop; de urine smaakt zoet door de grote hoeveelheden glucose die erin
voorkomen.
Algemeen kenmerk te hoge bloedglucosewaarden
Type 1
(insuline afhankelijk)
- Absoluut insuline gebrek (geen functionerende B-cellen
- Jonge patiënten (vaak <18 jaar) zonder overgewicht
- Acute complicaties van diabetes (keto-acidose)
Insuline afhankelijke diabetes
Is een gevolg van een te lage productie van insuline door de beta-cellen van de pancreas.
De te lage productie is een gevolg van het afsterven van de cellen van de alvleesklier
Symptomen bij ontdekken
- Acuut ontstaan
- Geen duidelijke aanleiding
- Veel plassen, veel drinken
- Vermagering
- Aceton-geur van de urine
- Aceton geur in uitademing
- Keto-acidose
- Coma
Bij ontregeling weer dezelfde verschijnselen
Oorzaken
- Auto-immuun
o Het lichaam keert zich tegen de eigen alvleeskliercellen en maakt er
antistoffen tegen aan. De reden hiervan is onduidelijk, maar er zijn
aanwijzingen dat een virus aan de basis hiervan ligt. Dit zou de belangrijkste
oorzaak zijn van DM1
- Infectueus
o Met vermoed dat sommige virus infecties de beta-cellen kunnen vernietigen
- Chemisch
o Sommige medicijnen tegen alvleesklierkanker en sommige antibiotica kunnen
de betacellen vernietigen
- Algemeen alvleesklier probleem
o bij sommige ziektes van de alvleesklier kunnen de betacellen vernietigd
worden
- Voeding tijdens het eerste levensjaar
o Vitamine D tekort tijdens het eerste levensjaar kan een verhoogde kans geven
op DM1
- Idiopatisch
o Met onbekende oorzaak
- Erfelijkheid
- Leeftijd
o DM1 ontwikkelt zich meestal van kleins af aan
o Indien men pas op volwassen leeftijd DM1 ontwikkelt, spreekt met van
LADA (Latent Auto-immune Diabetes in Adults)
,Behandeling
- De juiste balans zoeken tussen de insulinebehoefte, glucoseverbruik en glucose
opname
Type 2
(insuline onafhankelijk)
- Relatief insuline gebrek (wel functionerende B-cellen)
- Oudere patiënten met overgewicht
- Chronische complicaties (mn. Vasculair)
- Verminderde respons op insuline
- Insuline-resistentie (centrale adipositas, hypertensie, gestoorde glucosetolerantie en
stoornissen in het vetspectrum: metabool syndroom)
- Sluipend
- Weinig symptomen
- Moe
- Vaak bij toeval ontdekt
- Vaak overgewicht
- Vaak familiair
Insulineresistentie
Bij insuline resistentie reageren aanvankelijk de levercellen, daarna de spiercellen en tot slot
ook de vetcellen minder goed op insuline.
Hierdoor wordt de overtollige glucose na de maaltijd makkelijk de cellen ingesluisd. Om te
zorgen dat de cellen toch glucose gaan opnemen geeft de alvleesklier meer insuline af
(hyperinsulinemie). Dit compensatiemechanisme waarborgt een normale bloedsuikerspiegel
Helaas houden insulineresistentie en de daarop volgende insuline stijging elkaar in stand en
verergert de situatie gaandeweg. Insuline dient de glucoseproductie in de lever te remmen
Als de levercellen insulineresistent zijn geworden ontbreekt dit terugkoppelingsmechanisme
en geeft de lever glucose aan het bloed af als het helemaal niet nodig is. De
glucosebelasting neemt toe en leidt tot een hogere insulinespiegel
De spiercellen kunnen de glucose op den duur ook moeilijk opnemen
De vetcellen zijn daartoe het langst in staat en krijgen veel meer glucose aangeboden dan
normaal. Daarom worden insulineresistente mensen steeds dikker, mede doordat insuline de
vetafbraak ook nog een remt. De vetophoping in de buikstreek neemt met name toe, omdat
dat vetweefsel de grootste stofwisselingsactiviteit heeft. Tenslotte worden ook de vetcellen
resistent
Als de insulineproductie uiteindelijk door uitputting van de betacellen in de alvleesklier
onvoldoende is om de insulineresistentie te overwinnen, dan stijgt de bloedsuikerspiegel
(hyperglycemie) en is er sprake van DM2
Behandeling
- Voeding
o Inschakelen diëtiste
o Diëtiste bespreekt wat is gezonde voeding voor de diabetes patiënt
o Wij: geen toegevoegde suikers, light producten en bij diabetes type 2 de
maaltijden wat meer te verdelen over de dag
- Orale medicatie
, o Patiënten met DM2 die, ondanks de voedingsadviezen, hoge bloedsuikers
houden komen in aanmerking voor een behandeling met orale bloedglucose
verlagende middelen
Incidentie
Erfelijkheid percentages
Type 2
- Als een van de ouders DM1 heeft, is de kans voor hun kind 1 op 4 %
- Als je broer of zus DM1 heeft, is je kans 1 tot 8 % om het ook te krijgen
Type 2
- Als broer of zus het heeft 15-20%
- Als vader of moeder het heeft 10-20%
- Als beide ouders het hebben 20-40%
- Als twee of meer ouders of broers of zussen het hebben 25-70%
- Als eeneiige tweelingbroer of -zus het heeft 70-90%
De prevalentie (aandoening in een bepaalde populatie) van diabetes en hyperglycemie
onder in het ziekenhuis opgenomen patiënten is hoog
Patiënten met diabetes en/of hyperglycemie krijgen vaker complicaties na een operatie
Goede diabeteszorg rondom een operatie leidt tot verkorting van de opnameduur in het
ziekenhuis
Zwangerschapsdiabetes
Tijdelijke soort diabetes, die meteen over gaat na de bevalling
Wel een verhoogd risico op diabetes type 2 later
Risico op zwangerschapsdiabetes
- Al eerder zwangerschapsdiabetes hebt gehad
- Overgewicht (BMI 30 of hoger
- Eerder een zwaar kind het gekregen (meer dan 4500gram)
- In de familie iemand hebt met diabetes type 2
Symptomen: veel dorst, veel plassen, vermoeid, je kind is groter dan normaal voor dat
moment in de zwangerscap
Behandeling
- Dieet en meer beweging
- Bloedglucose meten
Oorzaken
Er zijn meerdere factoren betrokken
- Erfelijkheid
o Vooral type 2 is in hoge mate erfelijk
- Auto-immuniteit
o Hierbij is er sprake van vorming van antilichamen tegen de insuline
producerende bètacellen. Geleidelijk verdwijnen deze cellen en ontstaat
diabetes type 1
- Beschadiging van het pancreas
o Acute of chronische ziekteprocessen van de alvleesklier kunnen dit
veroorzaken.
- Leeftijd
Diabetes
= zoete doorloop; de urine smaakt zoet door de grote hoeveelheden glucose die erin
voorkomen.
Algemeen kenmerk te hoge bloedglucosewaarden
Type 1
(insuline afhankelijk)
- Absoluut insuline gebrek (geen functionerende B-cellen
- Jonge patiënten (vaak <18 jaar) zonder overgewicht
- Acute complicaties van diabetes (keto-acidose)
Insuline afhankelijke diabetes
Is een gevolg van een te lage productie van insuline door de beta-cellen van de pancreas.
De te lage productie is een gevolg van het afsterven van de cellen van de alvleesklier
Symptomen bij ontdekken
- Acuut ontstaan
- Geen duidelijke aanleiding
- Veel plassen, veel drinken
- Vermagering
- Aceton-geur van de urine
- Aceton geur in uitademing
- Keto-acidose
- Coma
Bij ontregeling weer dezelfde verschijnselen
Oorzaken
- Auto-immuun
o Het lichaam keert zich tegen de eigen alvleeskliercellen en maakt er
antistoffen tegen aan. De reden hiervan is onduidelijk, maar er zijn
aanwijzingen dat een virus aan de basis hiervan ligt. Dit zou de belangrijkste
oorzaak zijn van DM1
- Infectueus
o Met vermoed dat sommige virus infecties de beta-cellen kunnen vernietigen
- Chemisch
o Sommige medicijnen tegen alvleesklierkanker en sommige antibiotica kunnen
de betacellen vernietigen
- Algemeen alvleesklier probleem
o bij sommige ziektes van de alvleesklier kunnen de betacellen vernietigd
worden
- Voeding tijdens het eerste levensjaar
o Vitamine D tekort tijdens het eerste levensjaar kan een verhoogde kans geven
op DM1
- Idiopatisch
o Met onbekende oorzaak
- Erfelijkheid
- Leeftijd
o DM1 ontwikkelt zich meestal van kleins af aan
o Indien men pas op volwassen leeftijd DM1 ontwikkelt, spreekt met van
LADA (Latent Auto-immune Diabetes in Adults)
,Behandeling
- De juiste balans zoeken tussen de insulinebehoefte, glucoseverbruik en glucose
opname
Type 2
(insuline onafhankelijk)
- Relatief insuline gebrek (wel functionerende B-cellen)
- Oudere patiënten met overgewicht
- Chronische complicaties (mn. Vasculair)
- Verminderde respons op insuline
- Insuline-resistentie (centrale adipositas, hypertensie, gestoorde glucosetolerantie en
stoornissen in het vetspectrum: metabool syndroom)
- Sluipend
- Weinig symptomen
- Moe
- Vaak bij toeval ontdekt
- Vaak overgewicht
- Vaak familiair
Insulineresistentie
Bij insuline resistentie reageren aanvankelijk de levercellen, daarna de spiercellen en tot slot
ook de vetcellen minder goed op insuline.
Hierdoor wordt de overtollige glucose na de maaltijd makkelijk de cellen ingesluisd. Om te
zorgen dat de cellen toch glucose gaan opnemen geeft de alvleesklier meer insuline af
(hyperinsulinemie). Dit compensatiemechanisme waarborgt een normale bloedsuikerspiegel
Helaas houden insulineresistentie en de daarop volgende insuline stijging elkaar in stand en
verergert de situatie gaandeweg. Insuline dient de glucoseproductie in de lever te remmen
Als de levercellen insulineresistent zijn geworden ontbreekt dit terugkoppelingsmechanisme
en geeft de lever glucose aan het bloed af als het helemaal niet nodig is. De
glucosebelasting neemt toe en leidt tot een hogere insulinespiegel
De spiercellen kunnen de glucose op den duur ook moeilijk opnemen
De vetcellen zijn daartoe het langst in staat en krijgen veel meer glucose aangeboden dan
normaal. Daarom worden insulineresistente mensen steeds dikker, mede doordat insuline de
vetafbraak ook nog een remt. De vetophoping in de buikstreek neemt met name toe, omdat
dat vetweefsel de grootste stofwisselingsactiviteit heeft. Tenslotte worden ook de vetcellen
resistent
Als de insulineproductie uiteindelijk door uitputting van de betacellen in de alvleesklier
onvoldoende is om de insulineresistentie te overwinnen, dan stijgt de bloedsuikerspiegel
(hyperglycemie) en is er sprake van DM2
Behandeling
- Voeding
o Inschakelen diëtiste
o Diëtiste bespreekt wat is gezonde voeding voor de diabetes patiënt
o Wij: geen toegevoegde suikers, light producten en bij diabetes type 2 de
maaltijden wat meer te verdelen over de dag
- Orale medicatie
, o Patiënten met DM2 die, ondanks de voedingsadviezen, hoge bloedsuikers
houden komen in aanmerking voor een behandeling met orale bloedglucose
verlagende middelen
Incidentie
Erfelijkheid percentages
Type 2
- Als een van de ouders DM1 heeft, is de kans voor hun kind 1 op 4 %
- Als je broer of zus DM1 heeft, is je kans 1 tot 8 % om het ook te krijgen
Type 2
- Als broer of zus het heeft 15-20%
- Als vader of moeder het heeft 10-20%
- Als beide ouders het hebben 20-40%
- Als twee of meer ouders of broers of zussen het hebben 25-70%
- Als eeneiige tweelingbroer of -zus het heeft 70-90%
De prevalentie (aandoening in een bepaalde populatie) van diabetes en hyperglycemie
onder in het ziekenhuis opgenomen patiënten is hoog
Patiënten met diabetes en/of hyperglycemie krijgen vaker complicaties na een operatie
Goede diabeteszorg rondom een operatie leidt tot verkorting van de opnameduur in het
ziekenhuis
Zwangerschapsdiabetes
Tijdelijke soort diabetes, die meteen over gaat na de bevalling
Wel een verhoogd risico op diabetes type 2 later
Risico op zwangerschapsdiabetes
- Al eerder zwangerschapsdiabetes hebt gehad
- Overgewicht (BMI 30 of hoger
- Eerder een zwaar kind het gekregen (meer dan 4500gram)
- In de familie iemand hebt met diabetes type 2
Symptomen: veel dorst, veel plassen, vermoeid, je kind is groter dan normaal voor dat
moment in de zwangerscap
Behandeling
- Dieet en meer beweging
- Bloedglucose meten
Oorzaken
Er zijn meerdere factoren betrokken
- Erfelijkheid
o Vooral type 2 is in hoge mate erfelijk
- Auto-immuniteit
o Hierbij is er sprake van vorming van antilichamen tegen de insuline
producerende bètacellen. Geleidelijk verdwijnen deze cellen en ontstaat
diabetes type 1
- Beschadiging van het pancreas
o Acute of chronische ziekteprocessen van de alvleesklier kunnen dit
veroorzaken.
- Leeftijd
