Accountancy
Module 1 t/m 4
Inhoudsopgave
HOOFDSTUK 2: DE TECHNIEK VAN HET DUBBEL BOEKHOUDEN EN HET
OPSTELLEN VAN DE JAARREKENING
..........................................................................................................................................................................
3
1. DE BALANS VAN EEN ONDERNEMING...............................................................................................................3
1.1. Omschrijving van de balans.........................................................................................3
1.2. Transacties met een invloed op de balans.............................................................3
1.3. Structuur van de balans................................................................................................3
2. DE RESULTATENREKENING VAN EEN ONDERNEMING............................................................................6
2.1. Omschrijving van de resultatenrekening...............................................................6
2.2. Transacties met een invloed op de resultatenrekening...................................6
2.3. Structuur van de resultatenrekening.......................................................................7
3. DE REGISTRATIE VAN TRANSACTIES IN HET JOURNAAL EN OP REKENINGEN..........................7
3.1. De werkwijzen van het grootboek.............................................................................7
3.2........................................................................................................................ De
minimumindeling van het algemene rekeningenstelsel............................................8
3.3 De werkwijze van het journaal of dagboek...................................................................9
4............................................................................................................................... EEN
VEREENVOUDIGDE JAARAFSLUITING..........................................................................................................................9
4.1........................................................................................................................ Het afsluiten
van de rekeningen en het boekjaar...................................................................................9
4.2........................................................................................................................ De proef- en
saldibalans....................................................................................................................................9
4.3....................................................................................................................... De
boekhoudcyclus samengevat...............................................................................................10
HOOFDSTUK 3: ELEMENTAIRE COMMERCIËLE EN FINANCIËLE TRANSACTIES 11
1............................................................................................................................................ DE
COMMERCIËLE VERRICHINGEN......................................................................................................................................11
1.1 Het regeringsstelsel i.v.m. aankopen en verkopen.................................................11
1.2........................................................................................................................ Aankopen en
verkopen met BTW...................................................................................................................11
1.3........................................................................................................................ Enkele
complicaties van aankoop- en verkoopverrichtingen................................................13
1.4....................................................................................................................... Retourzendinge
n......................................................................................................................................................14
1.5....................................................................................................................... Vooruitbetaling
en....................................................................................................................................................14
2........................................................................................................................................... DE FINANCIËLE
VERRICHTINGEN....................................................................................................................................................................14
2.1.................................................................................................................................... De
rechtstreekse betaling............................................................................................................14
2.2..................................................................................................................................... De betaling via
overschrijving.............................................................................................................................15
2.3..................................................................................................................................... De betaling via
cheque...........................................................................................................................................15
2.4. De betaling via betaal en kredietkaarten......................................................................15
HOOFDSTUK 4: KENMERKEN VAN DE FINANCIËLE VERSLAGGEVING.........16
1........................................................................................................................................... GRONDSLAGEN
VAN FINANCIËLE VERSLAGGEVING.............................................................................................................................16
1.1.................................................................................................................................... Ondernemingse
ntiteit..............................................................................................................................................16
1.2.................................................................................................................................... Contunuïteit
16
1.3.................................................................................................................................... Monetaire
kwantificering.............................................................................................................................16
1.4.................................................................................................................................... Het
aangroeibeginsel (accruals principle)..............................................................................16
, 2............................................................................................................................................ DOELSTELLINGEN
VAN DE FINANCIËLE VERSLAGGEVING.....................................................................................................................17
3............................................................................................................................................ KENMERKEN VAN
DE JAARREKENING................................................................................................................................................................17
4........................................................................................................................................... VASTLEGGEN VAN
GEBEURTENISSEN IN DE BOEKHOUDING...............................................................................................................18
4.1.................................................................................................................................... Verantwoording
sstukken........................................................................................................................................18
4.2.................................................................................................................................... Volledigheid
18
4.3.................................................................................................................................... Niet-
compensatie................................................................................................................................18
HOOFDSTUK 5: DE ACCOUNTINGCYCLUS.........................................................................19
1........................................................................................................................................... DE
ACCOUTINGCYCLUS..............................................................................................................................................................19
1.1.................................................................................................................................... De
openingsverrichting...................................................................................................................19
1.2.................................................................................................................................... De boeking in
de loop van het jaar met behulp van hulpdagboeken................................................19
1.3.................................................................................................................................... De
afsluitingsverrichtingen.........................................................................................................20
1.4..................................................................................................................................... De
boekhoudcyclus samengevat................................................................................................21
2........................................................................................................................................... ENKELE
INVENTARISVERRICHTINGEN.........................................................................................................................................21
2.1..................................................................................................................................... Nog te
ontvangen/ op te maken documenten...............................................................................21
2.2.................................................................................................................................... Voorraadwijzigi
ngen...............................................................................................................................................22
PAGINA 1
2.3.................................................................................................................................... Overlopende
rekeningen..................................................................................................................................23
2.4.................................................................................................................................... De
waardecorrecties aan activa...............................................................................................24
HOOFDSTUKKEN 1,6 EN 31: HET JURIDISCH KADER..............................................26
1........................................................................................................................................... HOOFDSTUK 1,
ACCOUNTANCY: VOORWERP; METHODE EN DOELSTELLINGEN...............................................................26
1.1.................................................................................................................................... De bouwstenen
van accountancy........................................................................................................................26
1.2.................................................................................................................................... Accountancy
26
1.3.................................................................................................................................... Opsplitsing van
het vakgebied accountancy..................................................................................................27
2........................................................................................................................................... HOOFDSTUK 6,
DE REGELGEVING AANGAANDE DE BOEKHOUDING EN DE JAARREKENING IN BELGIË.............27
2.1.................................................................................................................................... Boekhouding
27
2.2.................................................................................................................................... Volledige
boekhouding...............................................................................................................................27
2.3.................................................................................................................................... Recente
wijzigingen in vernieuwe Wetboek...................................................................................28
3........................................................................................................................................... H
OOFDSTUK 31, DE JAARREKENING VOLGENS INTERNATIONALE FINANCIËLE
RAPPORTERINGSSTANDAARDEN (IFRS)
28
HOOFDSTUK 7: OPRICHTINGSKOSTEN..............................................................................30
1........................................................................................................................................... INHOUD VAN DE
RUBRIEK......................................................................................................................................................................................30
200 Kosten van oprichting, kapitaalverhoging of verhoging van de inbreng 30
201 Kosten bij de uitgifte van leningen.........................................................................30
, 202 Overige oprichtingskosten..........................................................................................30
204 Herstructureringskosten.............................................................................................30
2........................................................................................................................................... REGISTRATIE BIJ
DE VERWERVING...................................................................................................................................................................30
2.1..................................................................................................................................... Directe
activering......................................................................................................................................31
2.2..................................................................................................................................... Indirecte
activering.....................................................................................................................................31
3........................................................................................................................................... REGISTRATIE
GEDURENDE DE LEVENSUUR.........................................................................................................................................31
3.1.Waardedalingen......................................................................................................................31
4............................................................................................................................................ REGISTRATIE AAN
HET EINDE VAN DE LEVENSDUUR...............................................................................................................................31
5........................................................................................................................................... OPRICHTINGSKOS
TEN EN WINSTUIKERINGEN...........................................................................................................................................32
6........................................................................................................................................... OPRICHTINGSKOST
EN EN DE IFRS....................................................................................................................................32
PAGINA 2
, Hoofdstuk 2: De techniek van het dubbel
boekhouden en het opstellen van de jaarrekening
1. DE BALANS VAN EEN ONDERNEMING
1.1. Omschrijving van de balans
Een balans is een vermogensstaat* op een bepaald ogenblik, die een
overzicht geeft van wat men bezit en hoe dit gefinancierd wordt.
*Vermogen is het geld dat de ondernemer in de onderneming heeft gestoken
Links⟶ ACTIVA (actiefzijde), de middelen die de onderneming bezit en
waarmee de onderneming haar doel zal bereiken.
Rechts⟶PASSIVA (passiefzijde), de financieringsmiddelen die gebruikt
zijn om deze activa aan te schaffen.
Kapitaal zit onder passief, omdat dit een schuld is tov de eigenaars.
= Beide zijden moeten gelijk zijn
1.2. Transacties met een invloed op de balans
Een balans is een momentopnamen (‘foto’) van de financiële toestand van
een bedrijf. Men plaatst daarom steeds een tijdsindicatie op de balans, en
men gaat ervanuit dat de balans is opgesteld aan het einde van de dag.
Er zijn 4 mogelijke transacties die invloed hebben op de balans;
1. Mutatie in de activa-elementen (= A𝖳A)
2. Mutatie in de passiva-elementen (= P𝖳P)
3. Stijging van activa-elementen en stijging van passiva-elementen (= A𝖳P𝖳)
4. Daling van activa-elementen en daling van passiva-elementen (=AP)
1.3. Structuur van de balans
1.3.1 ACTIVA
Ordening van de activa volgens liquiditeitsgraad; hoe sneller het weggaat
hoe lager op de balans.
Oprichtingskoste I.Oprichtingskosten
n
⟶Kosten die gekoppeld zijn aan de oprichting, verdere
ontwikkeling of herstructurering van de onderneming
VB. Notariskosten, aktekosten, ….
Vaste activa II. Immateriële vaste activa
= middel, niet ⟶Dienstig zijn voor exploitatie (uitbating van bezetting)
te gelde VB. Technische productiemethoden, brevetten, …
maken
= Bijhouden,
III. Materiële vaste activa
niet wegdoen
⟶ Materiële activa om niet te verkopen
PAGINA 3
Module 1 t/m 4
Inhoudsopgave
HOOFDSTUK 2: DE TECHNIEK VAN HET DUBBEL BOEKHOUDEN EN HET
OPSTELLEN VAN DE JAARREKENING
..........................................................................................................................................................................
3
1. DE BALANS VAN EEN ONDERNEMING...............................................................................................................3
1.1. Omschrijving van de balans.........................................................................................3
1.2. Transacties met een invloed op de balans.............................................................3
1.3. Structuur van de balans................................................................................................3
2. DE RESULTATENREKENING VAN EEN ONDERNEMING............................................................................6
2.1. Omschrijving van de resultatenrekening...............................................................6
2.2. Transacties met een invloed op de resultatenrekening...................................6
2.3. Structuur van de resultatenrekening.......................................................................7
3. DE REGISTRATIE VAN TRANSACTIES IN HET JOURNAAL EN OP REKENINGEN..........................7
3.1. De werkwijzen van het grootboek.............................................................................7
3.2........................................................................................................................ De
minimumindeling van het algemene rekeningenstelsel............................................8
3.3 De werkwijze van het journaal of dagboek...................................................................9
4............................................................................................................................... EEN
VEREENVOUDIGDE JAARAFSLUITING..........................................................................................................................9
4.1........................................................................................................................ Het afsluiten
van de rekeningen en het boekjaar...................................................................................9
4.2........................................................................................................................ De proef- en
saldibalans....................................................................................................................................9
4.3....................................................................................................................... De
boekhoudcyclus samengevat...............................................................................................10
HOOFDSTUK 3: ELEMENTAIRE COMMERCIËLE EN FINANCIËLE TRANSACTIES 11
1............................................................................................................................................ DE
COMMERCIËLE VERRICHINGEN......................................................................................................................................11
1.1 Het regeringsstelsel i.v.m. aankopen en verkopen.................................................11
1.2........................................................................................................................ Aankopen en
verkopen met BTW...................................................................................................................11
1.3........................................................................................................................ Enkele
complicaties van aankoop- en verkoopverrichtingen................................................13
1.4....................................................................................................................... Retourzendinge
n......................................................................................................................................................14
1.5....................................................................................................................... Vooruitbetaling
en....................................................................................................................................................14
2........................................................................................................................................... DE FINANCIËLE
VERRICHTINGEN....................................................................................................................................................................14
2.1.................................................................................................................................... De
rechtstreekse betaling............................................................................................................14
2.2..................................................................................................................................... De betaling via
overschrijving.............................................................................................................................15
2.3..................................................................................................................................... De betaling via
cheque...........................................................................................................................................15
2.4. De betaling via betaal en kredietkaarten......................................................................15
HOOFDSTUK 4: KENMERKEN VAN DE FINANCIËLE VERSLAGGEVING.........16
1........................................................................................................................................... GRONDSLAGEN
VAN FINANCIËLE VERSLAGGEVING.............................................................................................................................16
1.1.................................................................................................................................... Ondernemingse
ntiteit..............................................................................................................................................16
1.2.................................................................................................................................... Contunuïteit
16
1.3.................................................................................................................................... Monetaire
kwantificering.............................................................................................................................16
1.4.................................................................................................................................... Het
aangroeibeginsel (accruals principle)..............................................................................16
, 2............................................................................................................................................ DOELSTELLINGEN
VAN DE FINANCIËLE VERSLAGGEVING.....................................................................................................................17
3............................................................................................................................................ KENMERKEN VAN
DE JAARREKENING................................................................................................................................................................17
4........................................................................................................................................... VASTLEGGEN VAN
GEBEURTENISSEN IN DE BOEKHOUDING...............................................................................................................18
4.1.................................................................................................................................... Verantwoording
sstukken........................................................................................................................................18
4.2.................................................................................................................................... Volledigheid
18
4.3.................................................................................................................................... Niet-
compensatie................................................................................................................................18
HOOFDSTUK 5: DE ACCOUNTINGCYCLUS.........................................................................19
1........................................................................................................................................... DE
ACCOUTINGCYCLUS..............................................................................................................................................................19
1.1.................................................................................................................................... De
openingsverrichting...................................................................................................................19
1.2.................................................................................................................................... De boeking in
de loop van het jaar met behulp van hulpdagboeken................................................19
1.3.................................................................................................................................... De
afsluitingsverrichtingen.........................................................................................................20
1.4..................................................................................................................................... De
boekhoudcyclus samengevat................................................................................................21
2........................................................................................................................................... ENKELE
INVENTARISVERRICHTINGEN.........................................................................................................................................21
2.1..................................................................................................................................... Nog te
ontvangen/ op te maken documenten...............................................................................21
2.2.................................................................................................................................... Voorraadwijzigi
ngen...............................................................................................................................................22
PAGINA 1
2.3.................................................................................................................................... Overlopende
rekeningen..................................................................................................................................23
2.4.................................................................................................................................... De
waardecorrecties aan activa...............................................................................................24
HOOFDSTUKKEN 1,6 EN 31: HET JURIDISCH KADER..............................................26
1........................................................................................................................................... HOOFDSTUK 1,
ACCOUNTANCY: VOORWERP; METHODE EN DOELSTELLINGEN...............................................................26
1.1.................................................................................................................................... De bouwstenen
van accountancy........................................................................................................................26
1.2.................................................................................................................................... Accountancy
26
1.3.................................................................................................................................... Opsplitsing van
het vakgebied accountancy..................................................................................................27
2........................................................................................................................................... HOOFDSTUK 6,
DE REGELGEVING AANGAANDE DE BOEKHOUDING EN DE JAARREKENING IN BELGIË.............27
2.1.................................................................................................................................... Boekhouding
27
2.2.................................................................................................................................... Volledige
boekhouding...............................................................................................................................27
2.3.................................................................................................................................... Recente
wijzigingen in vernieuwe Wetboek...................................................................................28
3........................................................................................................................................... H
OOFDSTUK 31, DE JAARREKENING VOLGENS INTERNATIONALE FINANCIËLE
RAPPORTERINGSSTANDAARDEN (IFRS)
28
HOOFDSTUK 7: OPRICHTINGSKOSTEN..............................................................................30
1........................................................................................................................................... INHOUD VAN DE
RUBRIEK......................................................................................................................................................................................30
200 Kosten van oprichting, kapitaalverhoging of verhoging van de inbreng 30
201 Kosten bij de uitgifte van leningen.........................................................................30
, 202 Overige oprichtingskosten..........................................................................................30
204 Herstructureringskosten.............................................................................................30
2........................................................................................................................................... REGISTRATIE BIJ
DE VERWERVING...................................................................................................................................................................30
2.1..................................................................................................................................... Directe
activering......................................................................................................................................31
2.2..................................................................................................................................... Indirecte
activering.....................................................................................................................................31
3........................................................................................................................................... REGISTRATIE
GEDURENDE DE LEVENSUUR.........................................................................................................................................31
3.1.Waardedalingen......................................................................................................................31
4............................................................................................................................................ REGISTRATIE AAN
HET EINDE VAN DE LEVENSDUUR...............................................................................................................................31
5........................................................................................................................................... OPRICHTINGSKOS
TEN EN WINSTUIKERINGEN...........................................................................................................................................32
6........................................................................................................................................... OPRICHTINGSKOST
EN EN DE IFRS....................................................................................................................................32
PAGINA 2
, Hoofdstuk 2: De techniek van het dubbel
boekhouden en het opstellen van de jaarrekening
1. DE BALANS VAN EEN ONDERNEMING
1.1. Omschrijving van de balans
Een balans is een vermogensstaat* op een bepaald ogenblik, die een
overzicht geeft van wat men bezit en hoe dit gefinancierd wordt.
*Vermogen is het geld dat de ondernemer in de onderneming heeft gestoken
Links⟶ ACTIVA (actiefzijde), de middelen die de onderneming bezit en
waarmee de onderneming haar doel zal bereiken.
Rechts⟶PASSIVA (passiefzijde), de financieringsmiddelen die gebruikt
zijn om deze activa aan te schaffen.
Kapitaal zit onder passief, omdat dit een schuld is tov de eigenaars.
= Beide zijden moeten gelijk zijn
1.2. Transacties met een invloed op de balans
Een balans is een momentopnamen (‘foto’) van de financiële toestand van
een bedrijf. Men plaatst daarom steeds een tijdsindicatie op de balans, en
men gaat ervanuit dat de balans is opgesteld aan het einde van de dag.
Er zijn 4 mogelijke transacties die invloed hebben op de balans;
1. Mutatie in de activa-elementen (= A𝖳A)
2. Mutatie in de passiva-elementen (= P𝖳P)
3. Stijging van activa-elementen en stijging van passiva-elementen (= A𝖳P𝖳)
4. Daling van activa-elementen en daling van passiva-elementen (=AP)
1.3. Structuur van de balans
1.3.1 ACTIVA
Ordening van de activa volgens liquiditeitsgraad; hoe sneller het weggaat
hoe lager op de balans.
Oprichtingskoste I.Oprichtingskosten
n
⟶Kosten die gekoppeld zijn aan de oprichting, verdere
ontwikkeling of herstructurering van de onderneming
VB. Notariskosten, aktekosten, ….
Vaste activa II. Immateriële vaste activa
= middel, niet ⟶Dienstig zijn voor exploitatie (uitbating van bezetting)
te gelde VB. Technische productiemethoden, brevetten, …
maken
= Bijhouden,
III. Materiële vaste activa
niet wegdoen
⟶ Materiële activa om niet te verkopen
PAGINA 3
