Les 1 : groepsperceptie
1. Sociale categorisering
1.1 indelen van mensen
Wat:
-> het spontaan onderbrengen van situaties en mensen in een aantal overzichtelijke categorieën
Het is eigen aan de mens, anders worden we overspoeld door informatie, we filteren -> brengt
orde in hoe wij de wereld zien
Fundamenteel:
- eigen aan de mens
- Al vanaf de peutertijd aanwezig
- Brengt orde aan hoe we de wereld zien
Op basis van:
- oppervlakkige kenmerken ( uiterlijk)
- Geslacht
- Leeftijd
- Etniciteit
- Kleding
- Lichaamsbouw
- …
- Diepere kenmerken ( innerlijke, moeten we mensen al langer kennen)
- Persoonlijkheidskenmerken
- Vaardigheden
- …
Waarom:
- Snelle informatieverwerking
- Laat ons toe snel te beslissen en handelen
- bv. Vroeger jager en verzamelaars moesten snel weten of die mensen tot hun stam behoren of
tot een andere, doen ze dit niet minder sterkt overlevingskans
Prototypes
= Aan elke groep die we vormen kennen we eigenschappen toe. Zo onderscheiden we de ene
groep van de andere
Drie eigenschappen
- descriptief -> feitelijke kenmerken, beschrijvend ( hoe kan je die herkennen)
- Evaluatief -> gevoelens dat het beeld oproept ( sympathie of afkeer )
- Prescriptief -> gedrag dat de groep wel of niet mag stellen, verwachtingen
!!!Voorbeeld powerpoint!!!!
1
,- prototypes worden subjectief ingevuld
- Niet op basis van feiten en onderzoek
- Invulling verschilt tussen mensen ( maar vaak wel overeenkomsten)
- Iedereen heeft zijn eigen beeld/invulling over de groep
- Vervormt onze perceptie over die groep
- We kijken anders naar de groep vanwege het prototype dat we er over houden
Antwoord ex vraag -> D
Hoe vervormt onze perceptie
-> als we als buitenstaander naar een groep kijken, zijn er twee effecten die voorkomen:
- Assimilatie -> verschillen binnen groepen worden geminimaliseerd ( ze worden één)
- Contrast
-> verschillen
tussen groep
worden
uitvergroot
1.2 Zelfcategorisering
Wat:
-> de manier waarop mensen zichzelf situeren binnen sociale categorieën
- M/V/X
- Bakker / student / bediende /…
- Alleenstaand, partner, getrouwd,…
- Ontstaan van de
- Wij- groep of in-group
- Zij-groep of out-group
Kenmerken:
Groepsprototype van de wij-groep
2
,- Verdere vertekening van onze perceptie ( contrast- en assimilatie-effecten)
Functie:
-> mee bepalend voor hoe we onszelf voelen en ons ( behoren te) gedragen
Groepsperceptie:
- Contrast : verschillen tussen de groepen worden nog vergroot
- Zij-groep-homogenitiet : verschillen binnen de zij-groep worden geminimaliseerd
- Verschillen
binnen de wij-groep
worden behouden
Kader om experimenten
te interpreteren
Waarom:
In dit OLOD bespreken we vaak experimenten om bepaalde theorieën en bevindingen te staven
Wat:
- een experiment tracht variabelen te manipuleren
- Eigenschappen die verschillende waarden kunnen aannemen
- We maken een onderscheid tussen twee variabelen
- Onafhankelijke variabele OV
- De oorzaak, de X, de variabele die we manipuleren
- Afhankelijke variabele AV
- Het gevolg, de Y, de variabele verandert door x
Experiment: Platz & Bosch 1988
Opzet: winkelbedienden moeten klanten herkennen
Onafhankelijke variabele OV:
3
, OV1: etniciteit van de winkelbediende: wit , zwart, latino
OV2 : etniciteit van de klant : wit, zwart; latino
Afhankelijk variabele: het percentage klanten dat men correct identificeert/herkent
Resultaten: winkelbedienden herkennen het best de klanten die tot hun eigen etnische groep
behoren
We gaan de andere groep meer als 1 beschouwen ( ze lijken op elkaar )
1.3 ik, wij en de anderen
Sociale identiteitstheorie SIT
-> de sociale categorieën waar we onszelf als lid van beschouwen zijn bepalend voor ons
zelfbeeld
Sociale identiteiten NU: sociale
identiteiten om 19u
4
1. Sociale categorisering
1.1 indelen van mensen
Wat:
-> het spontaan onderbrengen van situaties en mensen in een aantal overzichtelijke categorieën
Het is eigen aan de mens, anders worden we overspoeld door informatie, we filteren -> brengt
orde in hoe wij de wereld zien
Fundamenteel:
- eigen aan de mens
- Al vanaf de peutertijd aanwezig
- Brengt orde aan hoe we de wereld zien
Op basis van:
- oppervlakkige kenmerken ( uiterlijk)
- Geslacht
- Leeftijd
- Etniciteit
- Kleding
- Lichaamsbouw
- …
- Diepere kenmerken ( innerlijke, moeten we mensen al langer kennen)
- Persoonlijkheidskenmerken
- Vaardigheden
- …
Waarom:
- Snelle informatieverwerking
- Laat ons toe snel te beslissen en handelen
- bv. Vroeger jager en verzamelaars moesten snel weten of die mensen tot hun stam behoren of
tot een andere, doen ze dit niet minder sterkt overlevingskans
Prototypes
= Aan elke groep die we vormen kennen we eigenschappen toe. Zo onderscheiden we de ene
groep van de andere
Drie eigenschappen
- descriptief -> feitelijke kenmerken, beschrijvend ( hoe kan je die herkennen)
- Evaluatief -> gevoelens dat het beeld oproept ( sympathie of afkeer )
- Prescriptief -> gedrag dat de groep wel of niet mag stellen, verwachtingen
!!!Voorbeeld powerpoint!!!!
1
,- prototypes worden subjectief ingevuld
- Niet op basis van feiten en onderzoek
- Invulling verschilt tussen mensen ( maar vaak wel overeenkomsten)
- Iedereen heeft zijn eigen beeld/invulling over de groep
- Vervormt onze perceptie over die groep
- We kijken anders naar de groep vanwege het prototype dat we er over houden
Antwoord ex vraag -> D
Hoe vervormt onze perceptie
-> als we als buitenstaander naar een groep kijken, zijn er twee effecten die voorkomen:
- Assimilatie -> verschillen binnen groepen worden geminimaliseerd ( ze worden één)
- Contrast
-> verschillen
tussen groep
worden
uitvergroot
1.2 Zelfcategorisering
Wat:
-> de manier waarop mensen zichzelf situeren binnen sociale categorieën
- M/V/X
- Bakker / student / bediende /…
- Alleenstaand, partner, getrouwd,…
- Ontstaan van de
- Wij- groep of in-group
- Zij-groep of out-group
Kenmerken:
Groepsprototype van de wij-groep
2
,- Verdere vertekening van onze perceptie ( contrast- en assimilatie-effecten)
Functie:
-> mee bepalend voor hoe we onszelf voelen en ons ( behoren te) gedragen
Groepsperceptie:
- Contrast : verschillen tussen de groepen worden nog vergroot
- Zij-groep-homogenitiet : verschillen binnen de zij-groep worden geminimaliseerd
- Verschillen
binnen de wij-groep
worden behouden
Kader om experimenten
te interpreteren
Waarom:
In dit OLOD bespreken we vaak experimenten om bepaalde theorieën en bevindingen te staven
Wat:
- een experiment tracht variabelen te manipuleren
- Eigenschappen die verschillende waarden kunnen aannemen
- We maken een onderscheid tussen twee variabelen
- Onafhankelijke variabele OV
- De oorzaak, de X, de variabele die we manipuleren
- Afhankelijke variabele AV
- Het gevolg, de Y, de variabele verandert door x
Experiment: Platz & Bosch 1988
Opzet: winkelbedienden moeten klanten herkennen
Onafhankelijke variabele OV:
3
, OV1: etniciteit van de winkelbediende: wit , zwart, latino
OV2 : etniciteit van de klant : wit, zwart; latino
Afhankelijk variabele: het percentage klanten dat men correct identificeert/herkent
Resultaten: winkelbedienden herkennen het best de klanten die tot hun eigen etnische groep
behoren
We gaan de andere groep meer als 1 beschouwen ( ze lijken op elkaar )
1.3 ik, wij en de anderen
Sociale identiteitstheorie SIT
-> de sociale categorieën waar we onszelf als lid van beschouwen zijn bepalend voor ons
zelfbeeld
Sociale identiteiten NU: sociale
identiteiten om 19u
4
