HC Biochemie – metabolisme en energie
Omzetting van pyruvaat naar Acetyl-CoA is een reactie die maar 1 kant op kan gaan
We kunnen vetten niet omzetten naar koolhydraten, maar we kunnen koolhydraten wel
omzetten naar vet
Versimpeld schema: eiwit à koolhydraat à vet
Koolhydraat wordt door het lichaam gezien als de voornaamste energiebron
Handhaving interne milieu vergt energie à wat is energie?
- ‘vermogen om arbeid te verrichten’
- Arbeid = een proces om een deeltje/massa tegen kracht in te laten verlopen of
bewegen
- Energie gaat nooit verloren -> E = mc2
Wat kost energie
- Beweging = samentrekken van spieren
- Ordening (leven) is ook een vorm van energie! = handhaven van de situatie hoe hij nu
is
- Groeien = opbouw van polymeren
Energiebehoefte
Absolute gevallen – peuters zijn het zuinigst in eten, pubers eten het meest
Relatieve aantallen – baby’s eten het meest per kg lichaamsgewicht, bejaarden het minst per
kg lichaamsgewicht
In je eerste jaar maak je een groeispurt door, hierna eten kinderen minder omdat ze minder
energie nodig hebben. Pubers maken ook een groeispurt door tot ongeveer 18 jaar, hierna is
er ook minder energie nodig.
,Energiebron cel = ATP
- Gebruik: spiercontractie, transport, synthese biologische moleculen
- ATP = adenine + suiker + 3 fosfaatgroepen
è Fosfaat is een negatief geladen molecuul, om fosfaatmoleculen aan elkaar te
verbinden is er veel energie nodig à in de fosfaatgroepen is dus veel energie
opgeslagen
è Als we ATP afbreken, levert dit dus energie op
- Reactie tussen fosfaatgroepen = condensatiereactie: water wordt gevormd
- In ons lichaam hebben we voortdurende aanmaak en afbraak van ATP
- Synthese kost energie en afbraak levert energie op
- Enzymen: kost geen energie (bijv. afbraak van eiwitten)
à bijv. in wasmiddelen proteasen à eiwitvlekken uit kleren halen
Synthese: kleine stof koppelen aan energierijke verbinding
- Bijv. aminozuren à peptiden
1) Aminozuur reageert met ATP à wordt gekoppeld aan AMP à aminozuur heeft
energie gekregen
2) Aminozuur gebruikt energie om een peptide te synthetiseren
- Als we iets willen synthetiseren à kleine monomeer van energie voorzien en dit
gebeurt door koppeling aan ATP
, Spiercontractie = ATP verbruikend proces
- Spieren = 40% van lichaamsgewicht
- Metabole activiteit à 50-75% in spieren à spieren verbruiken dus veel energie!
- Spiercontractie: actine en myosine filamenten schuiven over elkaar -> kost ATP
Spiervermoeidheid
Spierprikkeling
1) Actiepotentiaal à contractie (K uit spiercel, Na naar binnen)
2) Herstel beginsituatie à ATP gedreven Na-K pomp
Relatief tekort aan ATP à Na-K pomp inactief à spiercel is niet meer te prikkelen
Absoluut tekort aan ATP à myosine ATP-ase is niet meer werkzaam à verkramping (rigor
mortis) à actine en myosine kunnen niet meer los van elkaar
ATP is niet nodig voor de spiercontractie, maar is wel nodig voor het losmaken van de
bindingen!!
Metabolisme onder verschillende omstandigheden
- Als ATP is afgebroken (na 10 sec) gaan we over naar een andere energiebron =
creatine is een goede reserve energiebron
- Creatine wordt als supplement gebruikt, je hebt een grotere reserve voorraad dus je
kan de training en belasting op je spieren dus langer volhouden à is nog niet
duidelijk of dit wetenschappelijk ook echt werkt
- Om creatine terug om te zetten naar creatine fosfaat gebruiken we energie afkomstig
van glucose en vetten
- Als creatine op is gaan we over op afbraak van koolhydraten, vetten en eiwitten
Aerobe verbranding
- Glucose afbraak/oxidatie
- Bij de afbraak van 1 glucose produceren we 38 ATP (volgens het boekje)
è 36 ATP in de praktijk, want het proces is niet helemaal optimaal. In de
mitochondriën wordt ATP gevormd. Dit vindt plaats op membranen, membranen
vertonen lekkage dus vandaar dat ze zeggen dat 1 glucose 36 ATP oplevert
- ATP is een heel groot molecuul (1 gram glucose is goed voor 100 g ATP) à je kan dit
niet aan eten en daarom gebruiken we glucose als energiebron
Omzetting van pyruvaat naar Acetyl-CoA is een reactie die maar 1 kant op kan gaan
We kunnen vetten niet omzetten naar koolhydraten, maar we kunnen koolhydraten wel
omzetten naar vet
Versimpeld schema: eiwit à koolhydraat à vet
Koolhydraat wordt door het lichaam gezien als de voornaamste energiebron
Handhaving interne milieu vergt energie à wat is energie?
- ‘vermogen om arbeid te verrichten’
- Arbeid = een proces om een deeltje/massa tegen kracht in te laten verlopen of
bewegen
- Energie gaat nooit verloren -> E = mc2
Wat kost energie
- Beweging = samentrekken van spieren
- Ordening (leven) is ook een vorm van energie! = handhaven van de situatie hoe hij nu
is
- Groeien = opbouw van polymeren
Energiebehoefte
Absolute gevallen – peuters zijn het zuinigst in eten, pubers eten het meest
Relatieve aantallen – baby’s eten het meest per kg lichaamsgewicht, bejaarden het minst per
kg lichaamsgewicht
In je eerste jaar maak je een groeispurt door, hierna eten kinderen minder omdat ze minder
energie nodig hebben. Pubers maken ook een groeispurt door tot ongeveer 18 jaar, hierna is
er ook minder energie nodig.
,Energiebron cel = ATP
- Gebruik: spiercontractie, transport, synthese biologische moleculen
- ATP = adenine + suiker + 3 fosfaatgroepen
è Fosfaat is een negatief geladen molecuul, om fosfaatmoleculen aan elkaar te
verbinden is er veel energie nodig à in de fosfaatgroepen is dus veel energie
opgeslagen
è Als we ATP afbreken, levert dit dus energie op
- Reactie tussen fosfaatgroepen = condensatiereactie: water wordt gevormd
- In ons lichaam hebben we voortdurende aanmaak en afbraak van ATP
- Synthese kost energie en afbraak levert energie op
- Enzymen: kost geen energie (bijv. afbraak van eiwitten)
à bijv. in wasmiddelen proteasen à eiwitvlekken uit kleren halen
Synthese: kleine stof koppelen aan energierijke verbinding
- Bijv. aminozuren à peptiden
1) Aminozuur reageert met ATP à wordt gekoppeld aan AMP à aminozuur heeft
energie gekregen
2) Aminozuur gebruikt energie om een peptide te synthetiseren
- Als we iets willen synthetiseren à kleine monomeer van energie voorzien en dit
gebeurt door koppeling aan ATP
, Spiercontractie = ATP verbruikend proces
- Spieren = 40% van lichaamsgewicht
- Metabole activiteit à 50-75% in spieren à spieren verbruiken dus veel energie!
- Spiercontractie: actine en myosine filamenten schuiven over elkaar -> kost ATP
Spiervermoeidheid
Spierprikkeling
1) Actiepotentiaal à contractie (K uit spiercel, Na naar binnen)
2) Herstel beginsituatie à ATP gedreven Na-K pomp
Relatief tekort aan ATP à Na-K pomp inactief à spiercel is niet meer te prikkelen
Absoluut tekort aan ATP à myosine ATP-ase is niet meer werkzaam à verkramping (rigor
mortis) à actine en myosine kunnen niet meer los van elkaar
ATP is niet nodig voor de spiercontractie, maar is wel nodig voor het losmaken van de
bindingen!!
Metabolisme onder verschillende omstandigheden
- Als ATP is afgebroken (na 10 sec) gaan we over naar een andere energiebron =
creatine is een goede reserve energiebron
- Creatine wordt als supplement gebruikt, je hebt een grotere reserve voorraad dus je
kan de training en belasting op je spieren dus langer volhouden à is nog niet
duidelijk of dit wetenschappelijk ook echt werkt
- Om creatine terug om te zetten naar creatine fosfaat gebruiken we energie afkomstig
van glucose en vetten
- Als creatine op is gaan we over op afbraak van koolhydraten, vetten en eiwitten
Aerobe verbranding
- Glucose afbraak/oxidatie
- Bij de afbraak van 1 glucose produceren we 38 ATP (volgens het boekje)
è 36 ATP in de praktijk, want het proces is niet helemaal optimaal. In de
mitochondriën wordt ATP gevormd. Dit vindt plaats op membranen, membranen
vertonen lekkage dus vandaar dat ze zeggen dat 1 glucose 36 ATP oplevert
- ATP is een heel groot molecuul (1 gram glucose is goed voor 100 g ATP) à je kan dit
niet aan eten en daarom gebruiken we glucose als energiebron
