ANATOMIE AJ 2021-2022
Gastro-intestinaal stelsel en endocriene klieren
1. HET TRIGONUM SUBMANDIBULARE EN DE TONG .................................................................................. 2
2. DE MONDHOLTE .................................................................................................................................... 9
3. DE GLANDULA THYROIDEA EN GLANDULAE PARATHYROIDEA ............................................................. 11
4. DE PHARYNX........................................................................................................................................ 14
5. DE OESOPHAGUS ................................................................................................................................. 23
6. HET PERITONEUM................................................................................................................................ 29
7. DE LEVER ............................................................................................................................................. 31
8. DE GALBLAAS/VESICA BILIARIS EN EXTRAHEPATISCHE GALWEGEN ...................................................... 37
1
,ANATOMIE AJ 2021-2022
Gastro-intestinaal stelsel en endocriene klieren
1. Het trigonum submandibulare en de tong
1.1. Structuur van de tong
2 delen:
• Corpus linguae (voorste 2/3 = orale deel)
• Radix linguae (achterste 1/3 = pharyngeaal deel)
o Zit vast aan mandibula en os hyoideum
o = ventrale wand van oropharynx
1.2. Dorsum linguae
= bovenzijde van de tong
Bouw: aponeurosis lingualis (bindweefselplaat) + mucosa
• Mucosa wordt verdeeld in 2 helften door sulcus medianus linguae
• Foramen caecum + sulcus terminalis
4 types papillae lingualis:
• Papillae filiformes
o Draadvormige uitlopers
o Kleinste en talrijkste
o Gevoels-, temperatuur- en pijngewaarwording
o GEEN smaak!!
• Papillae fungiformes
o Rijk gevasculariseerd à rode kleur
o Temperatuur- en gevoelsreceptoren + smaakknoppen aan epitheliale oppervlak
2
,ANATOMIE AJ 2021-2022
• Papillae foliatae
o Verticaal verlopende lineaire plooien
o Smaakknoppen
Via smaakknoppen kunnen 5 smaken
onderscheiden worden:
• Papillae circumvallatae 1. Zoet
2. Zout
o 8-12 3. Zuur
o Grootste + koepelvormig 4. Bitter
5. Umami
o Smaakknoppen
Radix linguae buigt naar caudaal en loopt verticaal
• Mucosa hobbelig door tonsillae linguales (tongamandelen) MAAR geen tongpapillen
1.3. Onderzijde van de tong
Bekleed met gladde mucosa + GEEN tongpapillen
Frenulum linguae + lateraal ervan v. profunda linguae
Glandula submandibularis mondt uit in caruncula sublingualis
Glandula sublingualis mondt hier ook uit + talrijke meer laterale uitmondingen
Onder de tong zit een subepitheliaal veneus netwerk in de lamina propria à sublinguale
medicatie wordt snel geabsorbeerd
1.4. Tongspieren
Onder aponeurosis lingualis ligt septum lingualis
2 groepen:
• Extrinsieke tongspieren: vast aan bot + insereren in de tong + verplaatsen de tong
• Intrinsieke tongspieren: in de tong + veranderen vorm van de tong
3
, ANATOMIE AJ 2021-2022
1.4.1. Extrinsieke tongspieren
1. M. genioglossus
O: spina mentalis mandibulae
I: aponeurosis lingualis (onderste vezels insereren op os hyoideum)
W: tong uitsteken + naar beneden trekken + verhindert aanzuigen van tong bij inademen
2. M. hyoglossus
O: cornu majus ossis hyoidei + corpus ossis hyoidei
I: aponeurosis lingualis (lateraal
W: tong naar beneden en dorsaal trekken + vergroot mondholte (zuigen)
3. M. styloglossus
O: processus styloideus ossis temporalis
I: lateraal in tong + vermengt met intrinsieke tongspieren
W: tong intrekken en opheffen (zuigen en slikken)
4. M. palatoglossus
O: onderzijde aponeurosis palatina
I: bovenste en achterste deel van de tong
W: trekt zacht verhemelte omlaag + radix van tong omhoog + versmalt isthmus faucium
+ continue sfincter die bij het slikken samentrekt
4
Gastro-intestinaal stelsel en endocriene klieren
1. HET TRIGONUM SUBMANDIBULARE EN DE TONG .................................................................................. 2
2. DE MONDHOLTE .................................................................................................................................... 9
3. DE GLANDULA THYROIDEA EN GLANDULAE PARATHYROIDEA ............................................................. 11
4. DE PHARYNX........................................................................................................................................ 14
5. DE OESOPHAGUS ................................................................................................................................. 23
6. HET PERITONEUM................................................................................................................................ 29
7. DE LEVER ............................................................................................................................................. 31
8. DE GALBLAAS/VESICA BILIARIS EN EXTRAHEPATISCHE GALWEGEN ...................................................... 37
1
,ANATOMIE AJ 2021-2022
Gastro-intestinaal stelsel en endocriene klieren
1. Het trigonum submandibulare en de tong
1.1. Structuur van de tong
2 delen:
• Corpus linguae (voorste 2/3 = orale deel)
• Radix linguae (achterste 1/3 = pharyngeaal deel)
o Zit vast aan mandibula en os hyoideum
o = ventrale wand van oropharynx
1.2. Dorsum linguae
= bovenzijde van de tong
Bouw: aponeurosis lingualis (bindweefselplaat) + mucosa
• Mucosa wordt verdeeld in 2 helften door sulcus medianus linguae
• Foramen caecum + sulcus terminalis
4 types papillae lingualis:
• Papillae filiformes
o Draadvormige uitlopers
o Kleinste en talrijkste
o Gevoels-, temperatuur- en pijngewaarwording
o GEEN smaak!!
• Papillae fungiformes
o Rijk gevasculariseerd à rode kleur
o Temperatuur- en gevoelsreceptoren + smaakknoppen aan epitheliale oppervlak
2
,ANATOMIE AJ 2021-2022
• Papillae foliatae
o Verticaal verlopende lineaire plooien
o Smaakknoppen
Via smaakknoppen kunnen 5 smaken
onderscheiden worden:
• Papillae circumvallatae 1. Zoet
2. Zout
o 8-12 3. Zuur
o Grootste + koepelvormig 4. Bitter
5. Umami
o Smaakknoppen
Radix linguae buigt naar caudaal en loopt verticaal
• Mucosa hobbelig door tonsillae linguales (tongamandelen) MAAR geen tongpapillen
1.3. Onderzijde van de tong
Bekleed met gladde mucosa + GEEN tongpapillen
Frenulum linguae + lateraal ervan v. profunda linguae
Glandula submandibularis mondt uit in caruncula sublingualis
Glandula sublingualis mondt hier ook uit + talrijke meer laterale uitmondingen
Onder de tong zit een subepitheliaal veneus netwerk in de lamina propria à sublinguale
medicatie wordt snel geabsorbeerd
1.4. Tongspieren
Onder aponeurosis lingualis ligt septum lingualis
2 groepen:
• Extrinsieke tongspieren: vast aan bot + insereren in de tong + verplaatsen de tong
• Intrinsieke tongspieren: in de tong + veranderen vorm van de tong
3
, ANATOMIE AJ 2021-2022
1.4.1. Extrinsieke tongspieren
1. M. genioglossus
O: spina mentalis mandibulae
I: aponeurosis lingualis (onderste vezels insereren op os hyoideum)
W: tong uitsteken + naar beneden trekken + verhindert aanzuigen van tong bij inademen
2. M. hyoglossus
O: cornu majus ossis hyoidei + corpus ossis hyoidei
I: aponeurosis lingualis (lateraal
W: tong naar beneden en dorsaal trekken + vergroot mondholte (zuigen)
3. M. styloglossus
O: processus styloideus ossis temporalis
I: lateraal in tong + vermengt met intrinsieke tongspieren
W: tong intrekken en opheffen (zuigen en slikken)
4. M. palatoglossus
O: onderzijde aponeurosis palatina
I: bovenste en achterste deel van de tong
W: trekt zacht verhemelte omlaag + radix van tong omhoog + versmalt isthmus faucium
+ continue sfincter die bij het slikken samentrekt
4
