Samenvatting Internationale omgeving academiejaar 2021-2022
Sessie 1: Stabiliteit en verandering in de internationale economische omgeving
1.1) Een bedrijf
1.1.1) Het concept “het bedrijf” kan op verschillende manieren worden voorgesteld:
- Als een set van verschillende transformatie-activiteiten (primair en secondair) die er plaatsvinden
Elk bedrijf kan worden opgedeeld in een bepaalde reeks activiteiten. Als deze activiteiten op een
goede manier worden georganiseerd, dan krijg je winst.
Er zijn twee soorten activiteiten:
• Primaire activiteiten = Activiteiten die Firminfrastructure
Humanresourcemanagement
direct verbonden zijn met de
Technologydevelopment
productielijnen. Bv. logistiek, productie,
Procurement
aankoop, verkoop, … (verticale lijnen)
• Secondaire (of ondersteunende) Inbound Operations Outbound Marketing & Service
logistics Logistics Sales
activiteiten = Activiteiten die er voor
zorgen dat de primaire activiteiten
uitgevoerd kunnen worden. Bv. human
resource management, technologische support, infrastructuur van het bedrijf, … (horizontale
lijnen)
- Een waardeketen (value chain), waarin elke activiteit waarde creëert.
Er wordt van inputs outputs gemaakt
1.1.2) De relaties en omgevingen van een
bedrijf
Het bedrijf bestaat niet alleen, het heeft
bijvoorbeeld verschillende partners. Op deze
manier kunnen we het bedrijf dan ook
afbeelden als iets dat is ingebed in een set van
Supply side Demand side
relaties.
We kunnen hier een onderscheid maken tussen Demographic
forces Cultural forces Political forces
de vraag- en aanbodzijde. Aan de aanbodzijde
vinden we partners die voor het bedrijf in de Customers Distributors
bedrijfskolom komen, zoals leveranciers van
grondstoffen. Aan de andere kant, de
Government Unions
vraagzijde, vinden we onder andere de klant
terug.
Suppliers Competitors
We spreken hier over de bedrijfsomgeving. In
deze omgeving werken verschillende, Environmental
Economic forces
Technological
forces forces
beïnvloedende krachten in op het bedrijf. Deze
krachten kunnen, onder andere, voortkomen
uit demografie, cultuur, economie, en politiek. Op deze manier kan je spreken van verschillende
omgevingen.
1
,Dit geldt niet enkel voor nationale, maar ook voor internationale omgevingen
Voorbeeld: Uber is niet meer actief in China (was vroeger wel zo). Er was enorm veel lokale
competitie waardoor ze geen deftige positie hadden op deze markt. De wetgeving was zo aangepast
waardoor ze hun service ook niet meer konden uitvoeren op een manier waar ze winst uit haalden.
1.2) Internationalisering
1.2.1) Redenen om internationaal actief te zijn
➢ Markt-zoekend (-> globalisering van markten)
- Exploreren en ontdekken van nieuwe marktopportuniteiten
- Volgen van klanten
➢ Grondstof-zoekend (-> globalisatie van productie)
- Exploiteren van factorgedreven locatievoordelen
Bv. grondstoffen nergens anders goedkoper krijgen
- Exploiteren van vraaggedreven locatievoordelen
➢ Gebruik maken van het globale netwerk (-> beiden)
- Wereldwijde ervaring
- Schaalvoordelen in productie, logistiek, marketing, aankoop, en technologie
- Mobiliteit van productie
- Verlagen van risico
- Differentiëren van producten
Bedrijven kunnen internationaliseren door enkel te exporteren/importeren, maar we zien dat veel
bedrijven ook investeren in het buitenland. Verschillende internationalisatietheorieën bestaan, en
trachten te verklaren waarom er ook wordt geïnvesteerd. Eén van zulke theorieën is …
1.2.2) Dunning’s Eclectisch Paradigma (OLI)
Basis: Drie klassen van voordelen (OLI) bepalen het motief (waarom?), de locatie (waar?), en de
modus (hoe?) van internationalisering.
Soms hebben internationale bedrijven nadelen tegenover de lokale bedrijven. => Je moet een
voordeel hebben t.o.v. de thuismarkt, een O-voordeel is noodzakelijk
Voordeelklasse Beschrijving
Ownership/ Eigendom Natuur en grootte van technologische, management-, financiële, en
(Waarom) marketingvoordelen tegenover inheemse bedrijven
Location/ Locatie (Waar) Combineren van O-voordelen met immobiele factoren in een
vreemde/buitenlandse markt (reflecteert locatie specifieke voordelen in
het buitenland)
Internalization/ Internalisatie Voordelen van interne coördinatie en controle, en voordelen van het
(Hoe) combineren met andere activa van de MNE.
Zie voorbeeld Tesla in China dia 17
2
,1.3) Globalisering
Voorbeeld Apple: Ze doen niet veel processen meer in hun home market. De productie zit bijna
uitsluitend in Azië. Ze werken daar samen met lokale bedrijven (gecontracteerde partners) en
hebben weinig of geen eigen vestigen ter plaatse.
Voorwaarden voor globalisatie: Er moet een toegang zijn tot de verschillende internationale
markten, geen grote risico, wetgeving die dit toelaat, …
1.3.1) Het bedrijf en de internationale grenzen: De globalisering van markten
- Hypothese: Globalisering leidt tot "de opkomst van wereldwijde markten voor gestandaardiseerde
consumentenproducten“
- Smaken en voorkeuren van consumenten komen samen op een of andere wereldwijde norm
Op lange termijn gaan alle voorkeuren van de mensen in de wereld naar hetzelfde punt
- Het internationale bedrijf 'verkoopt overal dezelfde dingen op dezelfde manier' Bv. Macdonalds
- Strategie: Exploiting economies of scale
➔ Als iedereen hetzelfde wilt, kan je de schaalvoordelen maximaliseren => gebeurt niet
consequent genoeg
- Afgenomen handelsbelemmeringen maken het gemakkelijker om wereldwijd te verkopen
- Technologie leidt tot verdere standaardisatie in plaats van maatwerk.
- Bedrijven bevorderen de trend door wereldwijd dezelfde basisproducten aan te bieden
Globalisering = De verschuiving naar een meer geïntegreerde en onderling afhankelijke
wereldeconomie
- Globalisering van de productie
- Globalisering van markten
De wereld verandert van onafhankelijke, nationale economieën naar een onderling afhankelijke,
geïntegreerd internationaal economisch systeem Bv. Apple supply chain
Dimensies van globalisering:
- Internationale economie: van nationale naar internationale markten en productiesystemen
- Internationale politiek: het einde van de natiestaat
- Internationale cultuur: een wereld “zonder grenzen”
De internationale omgeving is de laatste decennia veranderd. Zo worden handelsbelemmeringen
systematisch afgebouwd, maar ook er zijn ook veranderingen in productiepatronen, en de globale
welvaart is gestegen als gevolg van een steeds groeiende globalisering.
➔ Enorme stijging van armoede als gevolg van de stijgende welvaart
➔ Nadelen: kinderarbeid, slechte werkomstandigheden,
➔ Er zijn zeker ook veel voordelen!
➔ Importtarieven zijn zeer hard gedaald. Het is goedkoper om te importeren in andere landen.
➔ In vergelijking met de rest van de wereld zijn de importtarieven in België, China en de USA vrij
laag (zie dia 24).
➔ Algemene toename van global welfare
3
, 1.4) Externe factoren die invloed hebben op de handelsomgeving
De internationale verwevenheid van het bedrijfsleven en de handelsconnecties tussen verschillende
landen blijft zeer relevant. Echter, we zien dat er verschillende gebeurtenissen en ontwikkelingen
(e.g. Brexit en COVID-19) storingen veroorzaken in de internationale handelsomgeving.
1.4.1) Handelsoorlog tussen China en Rusland
Amerika voerde een handelsoorlog met China tussen 2018 en 2021, onder leiding van Trump. Dit zijn
de twee grootste markten in de wereld.
Rood: Export van VS naar China
Blauw: Export van China naar VS
Oorzaak verschil: Chinese producten zijn
meer geliefd door de Amerikaanse
consumenten dan omgekeerd.
Trade ware = Import duurder maken, door
extra tarieven aan te rekenen, waardoor
de vraag gaat dalen. Doel: Het gat tussen
de twee curves te dichten.
Trump wou export van USA naar China
boosten.
China ging sommige producten tactisch
extra belasten: bv. Harley Davidson, whiskey
De belastingen liepen in beide landen enorm op, over een tijdsspanne van maanden.
1.4.2) De Brexit
- 2016: Referendum
- 2017: Article 50
- 2020/01/31: formal Brexit
- 2021/01/31: factual Brexit
Onzekerheid nam toe over hoe de referendum zou evolueren. Zou het effectief doorgaan of niet?
Heeft een impact op de bedrijven. Dit resulteert in het uitstellen van bedrijfskundige beslissingen
Wat zijn de maatregelen die getroffen gaan worden?
De economische groei ging fel naar beneden door de stijgende onzekerheid
4
Sessie 1: Stabiliteit en verandering in de internationale economische omgeving
1.1) Een bedrijf
1.1.1) Het concept “het bedrijf” kan op verschillende manieren worden voorgesteld:
- Als een set van verschillende transformatie-activiteiten (primair en secondair) die er plaatsvinden
Elk bedrijf kan worden opgedeeld in een bepaalde reeks activiteiten. Als deze activiteiten op een
goede manier worden georganiseerd, dan krijg je winst.
Er zijn twee soorten activiteiten:
• Primaire activiteiten = Activiteiten die Firminfrastructure
Humanresourcemanagement
direct verbonden zijn met de
Technologydevelopment
productielijnen. Bv. logistiek, productie,
Procurement
aankoop, verkoop, … (verticale lijnen)
• Secondaire (of ondersteunende) Inbound Operations Outbound Marketing & Service
logistics Logistics Sales
activiteiten = Activiteiten die er voor
zorgen dat de primaire activiteiten
uitgevoerd kunnen worden. Bv. human
resource management, technologische support, infrastructuur van het bedrijf, … (horizontale
lijnen)
- Een waardeketen (value chain), waarin elke activiteit waarde creëert.
Er wordt van inputs outputs gemaakt
1.1.2) De relaties en omgevingen van een
bedrijf
Het bedrijf bestaat niet alleen, het heeft
bijvoorbeeld verschillende partners. Op deze
manier kunnen we het bedrijf dan ook
afbeelden als iets dat is ingebed in een set van
Supply side Demand side
relaties.
We kunnen hier een onderscheid maken tussen Demographic
forces Cultural forces Political forces
de vraag- en aanbodzijde. Aan de aanbodzijde
vinden we partners die voor het bedrijf in de Customers Distributors
bedrijfskolom komen, zoals leveranciers van
grondstoffen. Aan de andere kant, de
Government Unions
vraagzijde, vinden we onder andere de klant
terug.
Suppliers Competitors
We spreken hier over de bedrijfsomgeving. In
deze omgeving werken verschillende, Environmental
Economic forces
Technological
forces forces
beïnvloedende krachten in op het bedrijf. Deze
krachten kunnen, onder andere, voortkomen
uit demografie, cultuur, economie, en politiek. Op deze manier kan je spreken van verschillende
omgevingen.
1
,Dit geldt niet enkel voor nationale, maar ook voor internationale omgevingen
Voorbeeld: Uber is niet meer actief in China (was vroeger wel zo). Er was enorm veel lokale
competitie waardoor ze geen deftige positie hadden op deze markt. De wetgeving was zo aangepast
waardoor ze hun service ook niet meer konden uitvoeren op een manier waar ze winst uit haalden.
1.2) Internationalisering
1.2.1) Redenen om internationaal actief te zijn
➢ Markt-zoekend (-> globalisering van markten)
- Exploreren en ontdekken van nieuwe marktopportuniteiten
- Volgen van klanten
➢ Grondstof-zoekend (-> globalisatie van productie)
- Exploiteren van factorgedreven locatievoordelen
Bv. grondstoffen nergens anders goedkoper krijgen
- Exploiteren van vraaggedreven locatievoordelen
➢ Gebruik maken van het globale netwerk (-> beiden)
- Wereldwijde ervaring
- Schaalvoordelen in productie, logistiek, marketing, aankoop, en technologie
- Mobiliteit van productie
- Verlagen van risico
- Differentiëren van producten
Bedrijven kunnen internationaliseren door enkel te exporteren/importeren, maar we zien dat veel
bedrijven ook investeren in het buitenland. Verschillende internationalisatietheorieën bestaan, en
trachten te verklaren waarom er ook wordt geïnvesteerd. Eén van zulke theorieën is …
1.2.2) Dunning’s Eclectisch Paradigma (OLI)
Basis: Drie klassen van voordelen (OLI) bepalen het motief (waarom?), de locatie (waar?), en de
modus (hoe?) van internationalisering.
Soms hebben internationale bedrijven nadelen tegenover de lokale bedrijven. => Je moet een
voordeel hebben t.o.v. de thuismarkt, een O-voordeel is noodzakelijk
Voordeelklasse Beschrijving
Ownership/ Eigendom Natuur en grootte van technologische, management-, financiële, en
(Waarom) marketingvoordelen tegenover inheemse bedrijven
Location/ Locatie (Waar) Combineren van O-voordelen met immobiele factoren in een
vreemde/buitenlandse markt (reflecteert locatie specifieke voordelen in
het buitenland)
Internalization/ Internalisatie Voordelen van interne coördinatie en controle, en voordelen van het
(Hoe) combineren met andere activa van de MNE.
Zie voorbeeld Tesla in China dia 17
2
,1.3) Globalisering
Voorbeeld Apple: Ze doen niet veel processen meer in hun home market. De productie zit bijna
uitsluitend in Azië. Ze werken daar samen met lokale bedrijven (gecontracteerde partners) en
hebben weinig of geen eigen vestigen ter plaatse.
Voorwaarden voor globalisatie: Er moet een toegang zijn tot de verschillende internationale
markten, geen grote risico, wetgeving die dit toelaat, …
1.3.1) Het bedrijf en de internationale grenzen: De globalisering van markten
- Hypothese: Globalisering leidt tot "de opkomst van wereldwijde markten voor gestandaardiseerde
consumentenproducten“
- Smaken en voorkeuren van consumenten komen samen op een of andere wereldwijde norm
Op lange termijn gaan alle voorkeuren van de mensen in de wereld naar hetzelfde punt
- Het internationale bedrijf 'verkoopt overal dezelfde dingen op dezelfde manier' Bv. Macdonalds
- Strategie: Exploiting economies of scale
➔ Als iedereen hetzelfde wilt, kan je de schaalvoordelen maximaliseren => gebeurt niet
consequent genoeg
- Afgenomen handelsbelemmeringen maken het gemakkelijker om wereldwijd te verkopen
- Technologie leidt tot verdere standaardisatie in plaats van maatwerk.
- Bedrijven bevorderen de trend door wereldwijd dezelfde basisproducten aan te bieden
Globalisering = De verschuiving naar een meer geïntegreerde en onderling afhankelijke
wereldeconomie
- Globalisering van de productie
- Globalisering van markten
De wereld verandert van onafhankelijke, nationale economieën naar een onderling afhankelijke,
geïntegreerd internationaal economisch systeem Bv. Apple supply chain
Dimensies van globalisering:
- Internationale economie: van nationale naar internationale markten en productiesystemen
- Internationale politiek: het einde van de natiestaat
- Internationale cultuur: een wereld “zonder grenzen”
De internationale omgeving is de laatste decennia veranderd. Zo worden handelsbelemmeringen
systematisch afgebouwd, maar ook er zijn ook veranderingen in productiepatronen, en de globale
welvaart is gestegen als gevolg van een steeds groeiende globalisering.
➔ Enorme stijging van armoede als gevolg van de stijgende welvaart
➔ Nadelen: kinderarbeid, slechte werkomstandigheden,
➔ Er zijn zeker ook veel voordelen!
➔ Importtarieven zijn zeer hard gedaald. Het is goedkoper om te importeren in andere landen.
➔ In vergelijking met de rest van de wereld zijn de importtarieven in België, China en de USA vrij
laag (zie dia 24).
➔ Algemene toename van global welfare
3
, 1.4) Externe factoren die invloed hebben op de handelsomgeving
De internationale verwevenheid van het bedrijfsleven en de handelsconnecties tussen verschillende
landen blijft zeer relevant. Echter, we zien dat er verschillende gebeurtenissen en ontwikkelingen
(e.g. Brexit en COVID-19) storingen veroorzaken in de internationale handelsomgeving.
1.4.1) Handelsoorlog tussen China en Rusland
Amerika voerde een handelsoorlog met China tussen 2018 en 2021, onder leiding van Trump. Dit zijn
de twee grootste markten in de wereld.
Rood: Export van VS naar China
Blauw: Export van China naar VS
Oorzaak verschil: Chinese producten zijn
meer geliefd door de Amerikaanse
consumenten dan omgekeerd.
Trade ware = Import duurder maken, door
extra tarieven aan te rekenen, waardoor
de vraag gaat dalen. Doel: Het gat tussen
de twee curves te dichten.
Trump wou export van USA naar China
boosten.
China ging sommige producten tactisch
extra belasten: bv. Harley Davidson, whiskey
De belastingen liepen in beide landen enorm op, over een tijdsspanne van maanden.
1.4.2) De Brexit
- 2016: Referendum
- 2017: Article 50
- 2020/01/31: formal Brexit
- 2021/01/31: factual Brexit
Onzekerheid nam toe over hoe de referendum zou evolueren. Zou het effectief doorgaan of niet?
Heeft een impact op de bedrijven. Dit resulteert in het uitstellen van bedrijfskundige beslissingen
Wat zijn de maatregelen die getroffen gaan worden?
De economische groei ging fel naar beneden door de stijgende onzekerheid
4
