JM: H1 Introductie
Wat is recht?
We weten allemaal wat “regels” zijn.
o Kan niet van afgeweken worden
dwingend recht, van openbare orde, goede zeden
= afdwingbaar
Maar wat maakt “regels” tot “rechtsregels”?
De wet zegt dat je iets niet mag
je doet het toch
o Twee opties:
Straffen (geldboete, gevangenisstraf
Iemand dwingen om het recht te zetten door middel van dwangsom (per uur,
dag,...)
Verbodsbepalingen = verboden handelingen
Vb. diefstal plegen
Gebodsbepaling = verplichtingen
Vb. aangifte doen van nalatenschap
Waar komt het recht vandaan?
Wetgeving
Wie of wat is de “wetgever”?
Alle regels die we moeten volgen / die opgelegd worden
Wetgeving in de “enge zin”= wetgeving van (gemaakt door) het federale parlement
Wetgeving in de “ruime zin” = wetgeving van alle andere wetgevers:
o Gemeenschappen
o Gewesten
o Provincies
o Regeringen
o …
Gasboetes
bv. Per gemeente verschillend vb. Meeuwen eten geven in Oostende gasboete in
geel bv niet
Wetgeving in de enge zin
= wetten
Wetgeving in de ruime zin
= decreten, besluiten, verordeningen,…
Internationale verdragen
o Contracten die gemaakt worden en iedereen die dat tekent moeten dat volgen
bv. Ieder land of per staat (de lidstaten die een contract hebben ondertekend)
Vb. Verdrag mensenrechten (recht op onderwijs, recht op privacy,…)
o rechtstreekse gelding
o onrechtstreeks (via supranationaal orgaan)
Juridisch Management H1 Introductie Pagina 1 van 40
, Nationale wetgeving
= Heel België
o wetten (in de strikte zin)
o Decreten / ordonnanties
o koninklijke besluiten (= aanvulling op de wet) / besluiten van gemeenschaps- en
gewestregeringen
o provinciale en gemeentelijke reglementen
Grondwet: hoe staat, verkiezingen georganiseerd moeten worden, mensenrechten
Grondwet
Nationaal Regionaal
Wet Decreet
Besluit Gemeenschaps- en
KB
Gewestregering
Besluit van een lid vd.
MB
Gemeenschap- en Gewestregering
voorbeeld: Optemciemen bv. Boete moet betalen vb boete is 100€ moet je maal opdeciemen
doen vb x8 100x8=800
Vindplaatsen:
Belgisch Staatsblad
o Worden geacht dat te lezen staatsblad
o 10 dagen over eer dat van kracht gaat
o vb. Trajectcontrole te snel gereden aangevochten omdat niet gepubliceerd was in
staatsbladen hebben gewonnen
o www.staatsblad.be
Wetboeken
o BW = burgerlijk wetboek
o Ger. W.
o SW = strafwetboek
Codex
= Verzameling van verschillende wetten
Belangrijke websites
o www.just.fgov.be
o www.juridat.be
Juridisch Management H1 Introductie Pagina 2 van 40
, o www.jura.be
Juridisch Management H1 Introductie Pagina 3 van 40
, Rechtspraak
Rechtsregels zijn abstract
De rechter past de abstracte rechtsregel toe op een concreet geschil interpreteren vd regels
Vonnissen (lagere rechtbanken) en arresten (hogere rechtbanken/hoven)
De rechter = “la bouche de la loi”.
Eenvoudig is dat niet. Rechtsregels
o regelen niet alles
o En zijn soms niet duidelijk
Voorbeeld:
Art. 544 BW:
“Eigendom is het recht om op de meest volstrekte manier van een zaak het genot te hebben en
daarover te beschikken , mits men er geen gebruik van maakt dat strijdig is met de wetten of met
de verordeningen”.
Principe van geen onredelijke hinder.
Vb. Buren met vogels, ouder koppel stapt naar vrederechter want kunnen vogels niet meer
horen want jonger koppel will feestje doen
Zelfde met geluidsoverlast
Rechter moet die regel gaan intrepreteren contexten verschillen
Gerechtelijke instellingen
Kenmerken
Piramidale structuur
o Hogere en lagere rechtbanken, territoriaal verspreid over het Rijk; één hof van cassatie
Dubbele aanleg
o volledig nieuwe behandeling ten gronde met nieuwe argumentaties en “stukken”
Juridisch Management H1 Introductie Pagina 4 van 40
Wat is recht?
We weten allemaal wat “regels” zijn.
o Kan niet van afgeweken worden
dwingend recht, van openbare orde, goede zeden
= afdwingbaar
Maar wat maakt “regels” tot “rechtsregels”?
De wet zegt dat je iets niet mag
je doet het toch
o Twee opties:
Straffen (geldboete, gevangenisstraf
Iemand dwingen om het recht te zetten door middel van dwangsom (per uur,
dag,...)
Verbodsbepalingen = verboden handelingen
Vb. diefstal plegen
Gebodsbepaling = verplichtingen
Vb. aangifte doen van nalatenschap
Waar komt het recht vandaan?
Wetgeving
Wie of wat is de “wetgever”?
Alle regels die we moeten volgen / die opgelegd worden
Wetgeving in de “enge zin”= wetgeving van (gemaakt door) het federale parlement
Wetgeving in de “ruime zin” = wetgeving van alle andere wetgevers:
o Gemeenschappen
o Gewesten
o Provincies
o Regeringen
o …
Gasboetes
bv. Per gemeente verschillend vb. Meeuwen eten geven in Oostende gasboete in
geel bv niet
Wetgeving in de enge zin
= wetten
Wetgeving in de ruime zin
= decreten, besluiten, verordeningen,…
Internationale verdragen
o Contracten die gemaakt worden en iedereen die dat tekent moeten dat volgen
bv. Ieder land of per staat (de lidstaten die een contract hebben ondertekend)
Vb. Verdrag mensenrechten (recht op onderwijs, recht op privacy,…)
o rechtstreekse gelding
o onrechtstreeks (via supranationaal orgaan)
Juridisch Management H1 Introductie Pagina 1 van 40
, Nationale wetgeving
= Heel België
o wetten (in de strikte zin)
o Decreten / ordonnanties
o koninklijke besluiten (= aanvulling op de wet) / besluiten van gemeenschaps- en
gewestregeringen
o provinciale en gemeentelijke reglementen
Grondwet: hoe staat, verkiezingen georganiseerd moeten worden, mensenrechten
Grondwet
Nationaal Regionaal
Wet Decreet
Besluit Gemeenschaps- en
KB
Gewestregering
Besluit van een lid vd.
MB
Gemeenschap- en Gewestregering
voorbeeld: Optemciemen bv. Boete moet betalen vb boete is 100€ moet je maal opdeciemen
doen vb x8 100x8=800
Vindplaatsen:
Belgisch Staatsblad
o Worden geacht dat te lezen staatsblad
o 10 dagen over eer dat van kracht gaat
o vb. Trajectcontrole te snel gereden aangevochten omdat niet gepubliceerd was in
staatsbladen hebben gewonnen
o www.staatsblad.be
Wetboeken
o BW = burgerlijk wetboek
o Ger. W.
o SW = strafwetboek
Codex
= Verzameling van verschillende wetten
Belangrijke websites
o www.just.fgov.be
o www.juridat.be
Juridisch Management H1 Introductie Pagina 2 van 40
, o www.jura.be
Juridisch Management H1 Introductie Pagina 3 van 40
, Rechtspraak
Rechtsregels zijn abstract
De rechter past de abstracte rechtsregel toe op een concreet geschil interpreteren vd regels
Vonnissen (lagere rechtbanken) en arresten (hogere rechtbanken/hoven)
De rechter = “la bouche de la loi”.
Eenvoudig is dat niet. Rechtsregels
o regelen niet alles
o En zijn soms niet duidelijk
Voorbeeld:
Art. 544 BW:
“Eigendom is het recht om op de meest volstrekte manier van een zaak het genot te hebben en
daarover te beschikken , mits men er geen gebruik van maakt dat strijdig is met de wetten of met
de verordeningen”.
Principe van geen onredelijke hinder.
Vb. Buren met vogels, ouder koppel stapt naar vrederechter want kunnen vogels niet meer
horen want jonger koppel will feestje doen
Zelfde met geluidsoverlast
Rechter moet die regel gaan intrepreteren contexten verschillen
Gerechtelijke instellingen
Kenmerken
Piramidale structuur
o Hogere en lagere rechtbanken, territoriaal verspreid over het Rijk; één hof van cassatie
Dubbele aanleg
o volledig nieuwe behandeling ten gronde met nieuwe argumentaties en “stukken”
Juridisch Management H1 Introductie Pagina 4 van 40
