15 JUNI 2022
SCHRIK VOOR EEN PRIK!
EEN LITERATUURSTUDIE NAAR INTERVENTIES OM PRIKANGST BIJ 9 T/M 18-JARIGEN TE
REDUCEREN
Naam student: Quinty van Wensveen
Studentnummer: 0962972
Naam opleiding: Opleiding tot Verpleegkundige Hogeschool Rotterdam
Code afstudeerproduct: OVK4ABPA01
Afstudeervariant: Literatuurstudie
Naam en titel eerste beoordelaar: Jumelet, J.M. (Jacqueline), kerndocent
Naam en titel tweede beoordelaar: Zwienen, J.I. van (Judith), kerndocent
Naam en titel begeleider: Schikhof, Y. (Yvonne), hoofddocent
Naam en eventueel titel opdrachtgever: Inge Moorman- Wildevuur, jeugdarts CJG
Rijnmond
Aantal woorden (excl. samenvatting, tabellen, literatuurlijst en bijlagen): 5975
, Samenvatting
Aanleiding: Het probleem waarop in deze studie ingegaan wordt, is het ontbreken van een
vastgestelde, eenduidige aanpak en werkwijze voor jeugdigen met prikangst in de JGZ. Gezien de
hoge prevalentie van prikangst en de negatieve effecten op de lage vaccinatiegraden onder kinderen
van 9 t/m 18 jaar evenals het naleven van medische zorg is er een verbeterde voorbereiding nodig op
vaccinaties bij angstige kinderen, waarvoor effectieve interventies benodigd zijn.
Doel: Deze studie had tot doel om op basis van wetenschappelijke literatuur te komen tot effectieve
interventies die bruikbaar zijn in de jeugdgezondheidszorg ter voorkoming van prikangst onder
kinderen van 9 t/m 18 jaar.
Methode: Volgens de PRISMA-methode is een literatuuronderzoek verricht in de databanken
Cochrane, Embase, Web of Science en Cinahl. Hierin is gezocht naar peer-reviewed
wetenschappelijke artikelen op basis van een zoekstrategie met zoektermen en de
bouwsteenmethode. Bij het selecteren van bronnen zijn in- en exclusiecriteria gehanteerd en zijn
artikelen beoordeeld op methodologische kwaliteit aan de hand van het McMaster formulier en de
AMSTAR-richtlijn.
Resultaten: Van de 109 gevonden artikelen, zijn er na excluderen 20 artikelen geselecteerd. Hieruit
kwamen 13 verschillende interventies naar voren om prikangst onder jeugdigen te reduceren. Er is
gebleken dat actieve afleidingsinterventies het meest effectief zijn in het verminderen van prikangst.
Verschillende studies geven uiteenlopende resultaten aan in de effectiviteit van interventies
waardoor de effectiviteit van bepaalde interventies vooralsnog onduidelijk is. VR, het Buzzy-apparaat
en het CARD-systeem laten positieve effecten zien.
Conclusie: Op basis van de bevindingen uit deze studie zijn het Buzzy-apparaat, VR en het CARD
systeem mogelijk toepasbare én effectieve interventies om bij te dragen aan het reduceren van
prikangst. Er moeten echter verdere gedetailleerde studies worden uitgevoerd om de werkzaamheid
te onderzoeken in de setting van de JGZ bij de gestelde leeftijdscategorie van 9 t/m 18 jaar.
Trefwoorden: prikangst; interventies; jeugdgezondheidszorg; vaccinaties; reductie
2
SCHRIK VOOR EEN PRIK!
EEN LITERATUURSTUDIE NAAR INTERVENTIES OM PRIKANGST BIJ 9 T/M 18-JARIGEN TE
REDUCEREN
Naam student: Quinty van Wensveen
Studentnummer: 0962972
Naam opleiding: Opleiding tot Verpleegkundige Hogeschool Rotterdam
Code afstudeerproduct: OVK4ABPA01
Afstudeervariant: Literatuurstudie
Naam en titel eerste beoordelaar: Jumelet, J.M. (Jacqueline), kerndocent
Naam en titel tweede beoordelaar: Zwienen, J.I. van (Judith), kerndocent
Naam en titel begeleider: Schikhof, Y. (Yvonne), hoofddocent
Naam en eventueel titel opdrachtgever: Inge Moorman- Wildevuur, jeugdarts CJG
Rijnmond
Aantal woorden (excl. samenvatting, tabellen, literatuurlijst en bijlagen): 5975
, Samenvatting
Aanleiding: Het probleem waarop in deze studie ingegaan wordt, is het ontbreken van een
vastgestelde, eenduidige aanpak en werkwijze voor jeugdigen met prikangst in de JGZ. Gezien de
hoge prevalentie van prikangst en de negatieve effecten op de lage vaccinatiegraden onder kinderen
van 9 t/m 18 jaar evenals het naleven van medische zorg is er een verbeterde voorbereiding nodig op
vaccinaties bij angstige kinderen, waarvoor effectieve interventies benodigd zijn.
Doel: Deze studie had tot doel om op basis van wetenschappelijke literatuur te komen tot effectieve
interventies die bruikbaar zijn in de jeugdgezondheidszorg ter voorkoming van prikangst onder
kinderen van 9 t/m 18 jaar.
Methode: Volgens de PRISMA-methode is een literatuuronderzoek verricht in de databanken
Cochrane, Embase, Web of Science en Cinahl. Hierin is gezocht naar peer-reviewed
wetenschappelijke artikelen op basis van een zoekstrategie met zoektermen en de
bouwsteenmethode. Bij het selecteren van bronnen zijn in- en exclusiecriteria gehanteerd en zijn
artikelen beoordeeld op methodologische kwaliteit aan de hand van het McMaster formulier en de
AMSTAR-richtlijn.
Resultaten: Van de 109 gevonden artikelen, zijn er na excluderen 20 artikelen geselecteerd. Hieruit
kwamen 13 verschillende interventies naar voren om prikangst onder jeugdigen te reduceren. Er is
gebleken dat actieve afleidingsinterventies het meest effectief zijn in het verminderen van prikangst.
Verschillende studies geven uiteenlopende resultaten aan in de effectiviteit van interventies
waardoor de effectiviteit van bepaalde interventies vooralsnog onduidelijk is. VR, het Buzzy-apparaat
en het CARD-systeem laten positieve effecten zien.
Conclusie: Op basis van de bevindingen uit deze studie zijn het Buzzy-apparaat, VR en het CARD
systeem mogelijk toepasbare én effectieve interventies om bij te dragen aan het reduceren van
prikangst. Er moeten echter verdere gedetailleerde studies worden uitgevoerd om de werkzaamheid
te onderzoeken in de setting van de JGZ bij de gestelde leeftijdscategorie van 9 t/m 18 jaar.
Trefwoorden: prikangst; interventies; jeugdgezondheidszorg; vaccinaties; reductie
2
