Dierenartsassistentietechnieken
Klinisch onderzoek
Volgorde Stappen
- Signalement
- Anamnese
- Algemene indruk
- Algemeen onderzoek
- Gericht onderzoek
- Aanvullend onderzoek
Signalement
- Geslacht
- Ras
- Ouderdom
- Kleur
- Aftekeningen
- Datum
- Handtekening
Pre anamnese
- Een vooronderzoek
- Stellen van gerichte vragen → open vragen
Algemene indruk
- Dier inspecteren op afstand
Bewustzijnsniveau
- alert (nieuwsgierig)
- soporeus (slaperig)
- stuporeus/lethargie(wakker bij sterke prikkel)
- comateus (niet meer wakker bij sterke prikkel)
gedrag
- gespannen, angstig, overmatig krabben
houding en gang
- loopt het normaal, normaal zitten
- ernstige aandoeningen → borstlig → sternale decubitus
- zeer ernstige aandoeningen → zijlig → laterale decubitus
lichaamsbouw
- sommige abnormaliteiten zijn normaal
voedingstoestand
- obesitas
- mager → ribben zichtbaar, spinale uitsteeksels, ogen weggezonken, 3e ooglid zichtbaar
- extreem mager → cachectisch
1
,algemeen onderzoek
volgorde
- ademhaling
- pols
- lichaamstemperatuur
- slijmvliezen
- lymfeknopen
- turgor
ademhaling
functies:
- zuurstofvoorziening
- thermoregulatie
diepte
- dyspnee → geforceerde ademhaling of duidelijk bemoeilijkt ademen
- snuiven of stridor nasalis → neus te nauw → dyspnee met geluid → brachycephale rassen
diepte
- costo abdominale ademhaling → normaal
o intercostaalspieren naar voor → thorax groter
o contracties diafragma → buikomvang groter
o uitademen → ontspanning spieren
- costale ademhaling
o inademen enkel door door de spieren van de rib
o borstwand meer uitgesproken
o minder beweging diafragma
o oorzaak
▪ hoge druk in buikholte → dracht
▪ pijn in buikholte
- abdomonale ademhaling
o buikwand beweegt meer
o word ook pompen genoemd
o verplaatsing van organen
o gevolg van:
▪ pijn in borstholte, longontsteking
▪ verhoogde nood aan adem → RAO, astma
frequentie
- oorzaak tachypnee
o koorts, pijn, stress, dracht
- oorzaak bradypnee
o suffe, comateuze dieren
- frequenties
o hond: 10-30/min
o kat: 20-40/min
o paard:8-15/min
2
,pols
ritme
- regematige onregelmatigheid
- onregelmatigheid → sinusaritmie → bij inademen
amplitude
- polssterkte
- laag → lage bloeddruk
frequentie
- hond: 60-120/min
- kat: 120-180/min
- paard: 25-45/min
- te snel → tachycardie → stress, shock
- te traag → bradycardie → comateuze dieren, anesthesie
- waar nemen
o arteria femoralis → binnenkant dij → hond, kat
o Arteria sublingualis → onder tong → hond, kat
o Arteria facialis → onder de kaak → bij paard, herkauwer
o Arteria digitalis palmaris communis → buigpees → paard
o arteria coccigeus → staart → herkauwer
temperatuur
- regulatie in hypothalamus
- koorts → infectie → temperatuur stijgt in hypothalamus
- oververhitting → temperatuur stijgt niet in hypothalamus
- hond: 38-38,5°C
- kat: 38,5 –38,7°C
- paard: 37 –38,2°C
slijmvliezen, mucosa
kleur
- roze
- bleek → anemie, shock
- geel → icterus → bloedafbraak, lever of galproblemen
- blauw, paars → zuurstoftekort
- rood → opstapeling bloed in bloedvaten
CVT
- drukken en kijken wanneer kleur terugkomt
vochtigheid
- vochtig, niet plakkerig
bloedingen
- na trauma, vaatafwijking, stollingsdefecten
lymfeknopen
- Lymfonodi mandibulares → kaakhoek → palpeerbaar
- Lymfonodus retropharingeus → keelholte
- Lymfonodi parotidei → onder de speekselklier
- Lymfonodi prescapulares → voor de scapula → palpeerbaar
- Lymfonodi axillares → oksel
- Lymfonodi inguinales superficiales → lies → moeilijk palpeerbaar
Turgor
- Huidplooitest → dehydratie testen
3
, Gericht en aanvullend onderzoek
Inspectie
- Vorm, kleur, bewegingen
- Algemene inspectie → visueel waarnemen
- Lokale inspectie → 1 deel
Palpatie
- Voorzichtig tasten
- Undulatieproef
o wanneer een golvende beweging opgewekt kan worden wanneer tegen de
buikwand gestoten wordt. Met één hand wordt tegen de een kant van de
buik geklopt. Met de andere hand voelt mende golf die door het vrije vocht in
de buikholte doorgeven wordt
percussie
- bekloppen van weefsle
- direct → rechtstreeks met vinger op een plaats
- indirect → gebruik van voorwerk
ausculatie
- met de stetoscoop luisteren
instrumentarium
stethoscoop
hoe gebruiken
- Oordoppen moeten goed aansluiten
- Controleer welke kant van het hoorstuk open is.
- De oorbuisjes zijn zo gemaakt dat ze in de typische anatomie van het
oorkanaal passen.
- De oordopjes moeten naar voren wijzenals u ze in de oren steekt
- Kelk stevig tegen lichaamswand verplaatsen
- Stevig drukken of er kunnen bijgeluiden ontstaan
doel
- goede geleiding van het geluid
- geen vervorming van het geluid
- geen bijgeluiden
4
Klinisch onderzoek
Volgorde Stappen
- Signalement
- Anamnese
- Algemene indruk
- Algemeen onderzoek
- Gericht onderzoek
- Aanvullend onderzoek
Signalement
- Geslacht
- Ras
- Ouderdom
- Kleur
- Aftekeningen
- Datum
- Handtekening
Pre anamnese
- Een vooronderzoek
- Stellen van gerichte vragen → open vragen
Algemene indruk
- Dier inspecteren op afstand
Bewustzijnsniveau
- alert (nieuwsgierig)
- soporeus (slaperig)
- stuporeus/lethargie(wakker bij sterke prikkel)
- comateus (niet meer wakker bij sterke prikkel)
gedrag
- gespannen, angstig, overmatig krabben
houding en gang
- loopt het normaal, normaal zitten
- ernstige aandoeningen → borstlig → sternale decubitus
- zeer ernstige aandoeningen → zijlig → laterale decubitus
lichaamsbouw
- sommige abnormaliteiten zijn normaal
voedingstoestand
- obesitas
- mager → ribben zichtbaar, spinale uitsteeksels, ogen weggezonken, 3e ooglid zichtbaar
- extreem mager → cachectisch
1
,algemeen onderzoek
volgorde
- ademhaling
- pols
- lichaamstemperatuur
- slijmvliezen
- lymfeknopen
- turgor
ademhaling
functies:
- zuurstofvoorziening
- thermoregulatie
diepte
- dyspnee → geforceerde ademhaling of duidelijk bemoeilijkt ademen
- snuiven of stridor nasalis → neus te nauw → dyspnee met geluid → brachycephale rassen
diepte
- costo abdominale ademhaling → normaal
o intercostaalspieren naar voor → thorax groter
o contracties diafragma → buikomvang groter
o uitademen → ontspanning spieren
- costale ademhaling
o inademen enkel door door de spieren van de rib
o borstwand meer uitgesproken
o minder beweging diafragma
o oorzaak
▪ hoge druk in buikholte → dracht
▪ pijn in buikholte
- abdomonale ademhaling
o buikwand beweegt meer
o word ook pompen genoemd
o verplaatsing van organen
o gevolg van:
▪ pijn in borstholte, longontsteking
▪ verhoogde nood aan adem → RAO, astma
frequentie
- oorzaak tachypnee
o koorts, pijn, stress, dracht
- oorzaak bradypnee
o suffe, comateuze dieren
- frequenties
o hond: 10-30/min
o kat: 20-40/min
o paard:8-15/min
2
,pols
ritme
- regematige onregelmatigheid
- onregelmatigheid → sinusaritmie → bij inademen
amplitude
- polssterkte
- laag → lage bloeddruk
frequentie
- hond: 60-120/min
- kat: 120-180/min
- paard: 25-45/min
- te snel → tachycardie → stress, shock
- te traag → bradycardie → comateuze dieren, anesthesie
- waar nemen
o arteria femoralis → binnenkant dij → hond, kat
o Arteria sublingualis → onder tong → hond, kat
o Arteria facialis → onder de kaak → bij paard, herkauwer
o Arteria digitalis palmaris communis → buigpees → paard
o arteria coccigeus → staart → herkauwer
temperatuur
- regulatie in hypothalamus
- koorts → infectie → temperatuur stijgt in hypothalamus
- oververhitting → temperatuur stijgt niet in hypothalamus
- hond: 38-38,5°C
- kat: 38,5 –38,7°C
- paard: 37 –38,2°C
slijmvliezen, mucosa
kleur
- roze
- bleek → anemie, shock
- geel → icterus → bloedafbraak, lever of galproblemen
- blauw, paars → zuurstoftekort
- rood → opstapeling bloed in bloedvaten
CVT
- drukken en kijken wanneer kleur terugkomt
vochtigheid
- vochtig, niet plakkerig
bloedingen
- na trauma, vaatafwijking, stollingsdefecten
lymfeknopen
- Lymfonodi mandibulares → kaakhoek → palpeerbaar
- Lymfonodus retropharingeus → keelholte
- Lymfonodi parotidei → onder de speekselklier
- Lymfonodi prescapulares → voor de scapula → palpeerbaar
- Lymfonodi axillares → oksel
- Lymfonodi inguinales superficiales → lies → moeilijk palpeerbaar
Turgor
- Huidplooitest → dehydratie testen
3
, Gericht en aanvullend onderzoek
Inspectie
- Vorm, kleur, bewegingen
- Algemene inspectie → visueel waarnemen
- Lokale inspectie → 1 deel
Palpatie
- Voorzichtig tasten
- Undulatieproef
o wanneer een golvende beweging opgewekt kan worden wanneer tegen de
buikwand gestoten wordt. Met één hand wordt tegen de een kant van de
buik geklopt. Met de andere hand voelt mende golf die door het vrije vocht in
de buikholte doorgeven wordt
percussie
- bekloppen van weefsle
- direct → rechtstreeks met vinger op een plaats
- indirect → gebruik van voorwerk
ausculatie
- met de stetoscoop luisteren
instrumentarium
stethoscoop
hoe gebruiken
- Oordoppen moeten goed aansluiten
- Controleer welke kant van het hoorstuk open is.
- De oorbuisjes zijn zo gemaakt dat ze in de typische anatomie van het
oorkanaal passen.
- De oordopjes moeten naar voren wijzenals u ze in de oren steekt
- Kelk stevig tegen lichaamswand verplaatsen
- Stevig drukken of er kunnen bijgeluiden ontstaan
doel
- goede geleiding van het geluid
- geen vervorming van het geluid
- geen bijgeluiden
4
