Scheikunde samenvatting hoofdstuk 6
Paragraaf 6.1:
Wet van behoud van energie → totale hoeveelheid energie altijd gelijk. In alle
stoffen zit een bepaalde hoeveelheid chemische energie opgeslagen →
energieomzettingen gaan plaatsvinden.
Bij alle chemische reacties is sprake van een energie effect → energie komt vrij
of is nodig.
- Exotherme reacties = energie komt vrij doordat de reagerende stoffen energie
afstaan aan de omgeving.
- Endotherme reactie = energie moet voortdurend worden toegevoerd om deze reactie
te laten verlopen.
Verbrandingsreacties → exotherm (warmte & licht vrij). Pas boven de
ontbrandingstemperatuur vindt een reactie plaats. Energie die nodig is om een
reactie op gang te brengen ⇒ activeringsenergie Eact.
Op microniveau betekent dit dat er meer energie vrijkomt bij de vorming van de nieuwe
atoombinding in de moleculen van de reactieproducten dan dat er energie nodig is om de
atoombindingen in moleculen van beginstoffen te verbreken.
Bij endotherme reactie heb je hele tijd energie nodig om de reactie op gang te houden. Op
microniveau betekent dit dat de vorming van de nieuwe atoombindingen in moleculen van de
reactieproducten minder energie oplevert dan dat het verbreken van de atoombinding in de
moleculen van de beginstoffen aan energie kost.
Beginstoffen van exotherme reactie bevatten meer chemische energie dan reactieproducten.
In een energiediagram wordt de chemische energie E zichtbaar gemaakt.
, De reactiewarmte = hoeveelheid energie die vrijkomt of die nodig is bij de chemische
reactie. (J/mol).
Exotherme reactie: Δ E=E reactieproducten−Ebeginstoffen < 0
Endotherme reactie: Δ E > 0
Soortelijke warmte:
Q=c x m x ΔT
- Q = hoeveelheid warmte in J
- c = soortelijke warmte in J/kg/K
- m = massa in kg
- T = temperatuur in K of graden
Reactiewarmte = vormingswarmten reactieproducten - vormingswarmten beginstoffen
Δ E=Evorming( reactieproducten)−Evorming (beginstoffen)
Paragraaf 6.2:
Reactiesnelheid = snelheid waarmee de reactieproducten per seconde worden gevormd, of
de snelheid waarmee de beginstoffen per seconde verdwijnen. Dit kan je bepalen door de
snelheid van de verdwijning van de beginstoffen te meten. Een reactie verloopt sneller als:
1. Temperatuur wordt verhoogd.
2. Concentratie beginstoffen wordt verhoogd.
3. Beginstoffen fijner worden verdeeld.
4. Geschikte katalysator wordt toegevoegd.
Botsende-deeltjesmodel, alle deeltjes bij kamertemperatuur → constant
bewegen, hele tijd botsen. Er vindt pas een reactie plaats als de moleculen van
de beginstoffen met voldoende snelheid en op de juiste plek tegen elkaar
botsen. Als de botsende moleculen te weinig snelheid hebben of als ze verkeerd
botsen → geen reactie.
Effectieve botsing = botsing tussen moleculen die tot een reactie leidt. Hoe meer effectieve
botsingen er plaatsvinden, hoe meer moleculen van de beginstoffen er per tijdseenheid
worden omgezet en hoe groter de reactiesnelheid.
In gas of vloeistof → moleculen bewegen voortdurend. Temperatuur stijgt →
moleculen sneller bewegen. Als het volume waarin die moleculen zich bevinden
niet verandert, zullen de moleculen per tijdseenheid vaker en harder tegen
elkaar botsen → kans op effectieve botsing neemt toe. Reactiesnelheid wordt 2x
zo hoog bij elke temperatuurstijging van 10 graden.
Bij gasmengsels en oplossingen kan de concentratie van stoffen variëren.
Concentratie = maat voor hoeveel moleculen of ionen bij elkaar zitten in een
bepaald volume. Hoe meer deeltjes in bepaald volume, hoe groter de kans dat ze
per tijdseenheid zullen botsen → grote kans op effectieve botsing en dus hogere
reactiesnelheid.
Paragraaf 6.1:
Wet van behoud van energie → totale hoeveelheid energie altijd gelijk. In alle
stoffen zit een bepaalde hoeveelheid chemische energie opgeslagen →
energieomzettingen gaan plaatsvinden.
Bij alle chemische reacties is sprake van een energie effect → energie komt vrij
of is nodig.
- Exotherme reacties = energie komt vrij doordat de reagerende stoffen energie
afstaan aan de omgeving.
- Endotherme reactie = energie moet voortdurend worden toegevoerd om deze reactie
te laten verlopen.
Verbrandingsreacties → exotherm (warmte & licht vrij). Pas boven de
ontbrandingstemperatuur vindt een reactie plaats. Energie die nodig is om een
reactie op gang te brengen ⇒ activeringsenergie Eact.
Op microniveau betekent dit dat er meer energie vrijkomt bij de vorming van de nieuwe
atoombinding in de moleculen van de reactieproducten dan dat er energie nodig is om de
atoombindingen in moleculen van beginstoffen te verbreken.
Bij endotherme reactie heb je hele tijd energie nodig om de reactie op gang te houden. Op
microniveau betekent dit dat de vorming van de nieuwe atoombindingen in moleculen van de
reactieproducten minder energie oplevert dan dat het verbreken van de atoombinding in de
moleculen van de beginstoffen aan energie kost.
Beginstoffen van exotherme reactie bevatten meer chemische energie dan reactieproducten.
In een energiediagram wordt de chemische energie E zichtbaar gemaakt.
, De reactiewarmte = hoeveelheid energie die vrijkomt of die nodig is bij de chemische
reactie. (J/mol).
Exotherme reactie: Δ E=E reactieproducten−Ebeginstoffen < 0
Endotherme reactie: Δ E > 0
Soortelijke warmte:
Q=c x m x ΔT
- Q = hoeveelheid warmte in J
- c = soortelijke warmte in J/kg/K
- m = massa in kg
- T = temperatuur in K of graden
Reactiewarmte = vormingswarmten reactieproducten - vormingswarmten beginstoffen
Δ E=Evorming( reactieproducten)−Evorming (beginstoffen)
Paragraaf 6.2:
Reactiesnelheid = snelheid waarmee de reactieproducten per seconde worden gevormd, of
de snelheid waarmee de beginstoffen per seconde verdwijnen. Dit kan je bepalen door de
snelheid van de verdwijning van de beginstoffen te meten. Een reactie verloopt sneller als:
1. Temperatuur wordt verhoogd.
2. Concentratie beginstoffen wordt verhoogd.
3. Beginstoffen fijner worden verdeeld.
4. Geschikte katalysator wordt toegevoegd.
Botsende-deeltjesmodel, alle deeltjes bij kamertemperatuur → constant
bewegen, hele tijd botsen. Er vindt pas een reactie plaats als de moleculen van
de beginstoffen met voldoende snelheid en op de juiste plek tegen elkaar
botsen. Als de botsende moleculen te weinig snelheid hebben of als ze verkeerd
botsen → geen reactie.
Effectieve botsing = botsing tussen moleculen die tot een reactie leidt. Hoe meer effectieve
botsingen er plaatsvinden, hoe meer moleculen van de beginstoffen er per tijdseenheid
worden omgezet en hoe groter de reactiesnelheid.
In gas of vloeistof → moleculen bewegen voortdurend. Temperatuur stijgt →
moleculen sneller bewegen. Als het volume waarin die moleculen zich bevinden
niet verandert, zullen de moleculen per tijdseenheid vaker en harder tegen
elkaar botsen → kans op effectieve botsing neemt toe. Reactiesnelheid wordt 2x
zo hoog bij elke temperatuurstijging van 10 graden.
Bij gasmengsels en oplossingen kan de concentratie van stoffen variëren.
Concentratie = maat voor hoeveel moleculen of ionen bij elkaar zitten in een
bepaald volume. Hoe meer deeltjes in bepaald volume, hoe groter de kans dat ze
per tijdseenheid zullen botsen → grote kans op effectieve botsing en dus hogere
reactiesnelheid.
