Samenvatting Anatomie endocrien stelsel

H10: HET ENDOCRIEN STELSEL


10.1. COMMUNICATIE TUSSEN CELLEN


• Homeostase handhaven = goede communicatie
• 2 systemen: via zenuwbanen (neuronen) en via hormonen
• Door chemische signaalstoffen aan ECV af te staan
• Beiden gereguleerd via negatieve terugkoppeling

Zenuwstelsel

1. Neurotransmitters aan uiteinde axon uitgegeven.

2. Neurotransmitters afgegeven in synapsspleet.

3. Neurotransmitters binden op celmembraan van doelwitcel aan een receptor.

4. Neurotransmitters geven een signaal door.

Hormoonstelsel

1. Hormonale klier bevat endocriene cellen (maken hormonen aan).

2. Hormonen via bloedbaan bij doelwitcel.

3. Hormonen binden op of in de doelwitcel aan een receptor .

4. Hormonen geven een signaal door.

Hormonen = chemische signaalstoffen in het ene weefsel afgegeven en door bloed naar
doelcellen in andere weefsels worden vervoerd.

,Voorbeeld: adrenaline
- Als hormoon
- Als neurotransmitter

Verschillen

Zenuwstelsel Hormoonstelsel
Reguleert processen op korte termijn Reguleert processen op langere termijn

Snelle communicatie Trage communicatie

Kenmerken van hormoonstelsel Kenmerken van zenuwstelsel

Geeft neurotransmitters af uit neuronen Geeft hormonen af uit endocriene cellen
- endocriene organen
- endocriene weefsels



Overeenkomsten

Zenuwstelsel Hormoonstelsel
Geven stoffen af die zich aan receptoren binden op doelcellen.
Hebben gezamenlijke chemische signaalstoffen.
Via mechanismen voor negatieve terugkoppeling geregeld.
Coördineren & reguleren activiteiten van andere cellen/weefsels/organen.

,Kort samengevat: Het endocrien stelsel …

• Reguleert stofwisselingsprocessen op langere termijn
- Groei en ontwikkeling
- Water- en elektrolytenhuishouding
- Suik-, vet- en eiwithuishouding
- Metabolisme
- Voortplanting
- Lichaamsverdediging

• Geeft hormonen af uit endocriene cellen
- Hormonen: chemische stoffen
- Hormonen veranderen stofwisseling van cellen
- Afgifte gereguleerd door negatieve feedback
- Hormonen werken op doelcellen



10.2. STRUCTUUR EN WERKING HORMONEN


Endocriene cellen = cellen die klierproducten aan ECV afgeven

Exocriene cellen = cellen die klierproduct op een epitheeloppervlak afgeven

1. STRUCTUUR VAN HORMONEN

3 groepen van hormonen:

• Aminozuurderivaten
- Adrenaline & schildklierhormonen: afgeleid uit AZ tyrosine




• Peptiden (kort) en eiwitten (lang)
- Ketens van AZ
- Grootste groep van hormonen
- Insuline, groeihormoon, antidiuretisch hormoon (ADH)



• Vetderivaten
- Steroïden: testosteron (cholesterol-achtige structuur)
- Eicosanoïden: prostaglandinen (afgeleid van arachidonzuur, 20 C-atomen)

, Steroïden

- Afgeleid van cholesterol

- Voortplantingsorganen en bijnieren

- Peptiden & eiwitten: wateroplosbaar

- Schildklierhormonen & steroïden: niet



Vrouwelijk: estradiol, progesteron
Mannelijk: testosteron
Waterbalans: aldosteron
Ontsteking: cortisol



2. WERKING VAN HORMONEN

• Vrijgesteld door endocriene cellen
Verandering identiteit, activiteit, plaats of
• Transport via bloedbaan
hoeveelheid belangrijke enzymene & structurele EW
• Binden op receptoren van doelcellen


Polair hormoon: moeilijk door plasmamembraan
-> wateroplosbaar
-> binden op receptor
-> (nor)adrenaline, peptidehormonen,
eichosanoïden



Niet-polair hormoon: door plasmamembraan +
aan receptor in cel
-> vetoplosbaar
-> steroïd- en schildklierhormoon