Samenvatting MVO
DEEL 1: Definities en concepten
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) = de verantwoordelijkheid van een organisatie
voor de effecten van haar besluiten en activiteiten op de maatschappij en het milieu door transparant
en ethisch gedrag.
Aandacht voor mensenrechten, consumentenbelangen, sociale kwesties… in hun kernactiviteiten
en -strategie integreren in nauwe samenwerking met hun stakeholders. Met als doel om zoveel
mogelijke gedeelde waarde te creëren en om mogelijke negatieve effecten op te sporen en te
vermijden/verminderen
CSR/Corporate Social Responsibility = Context specifieke organisatorische acties en
beleidsmaatregelen die rekening houden met de verwachtingen van belanghebbenden en de triple
bottom line van economische, sociale en milieuprestaties. CSR is voor bedrijven, voor EU, voor
economie en voor maatschappij
Essentiele kenmerken van MVO
1. Impact van organisatie op maatschappij en milieu
De grootste bedreigingen op globale schaal van de laatste 10 jaar zijn zo goed als allemaal milieu
gerelateerd, denk aan extreme weersomstandigheden, verlies aan biodiversiteit, een mislukte
klimaatactie, deze zijn vaak ook gerelateerd aan de economie of ontstaan door de mens die aan
economie doet. Voorbeelden zijn extreme weersomstandigheden (bosbranden, die zelfs kunnen
leiden tot migratie), plastiekvervuiling, voedselproductie, textiel en mode zijn ook grote vervuilers…
Triple bottom line kan hierin helpen. People, Planet, Profit. Moet sterk geïntegreerd worden en staat
alles behalve los van elkaar. Bij elke beslissing of actie moeten deze 3 domeinen in het achterhoofd
blijven. MVO is en blijft een proces en zal men nooit voltooien in 1 dag
2. Geïntegreerd in kernactiviteiten en strategie
3. Gedeelde waarde: voordelen voor organisatie én stakeholders
Er zal ook moeten worden rekening gehouden met de verwachtingen van stakeholders, maar
onderneming heeft wel vaker meer stakeholders met allemaal verschillende verwachtingen, hierbij
komt stakeholder mapping van pas;
Detecteert verschillende categorieën van stakeholders en detecteert de key stakeholders
Verschillende invalshoeken van MVO
- Descriptive accuracy/Beschrijvend
o Beschrijven van acties en beleid van organisaties en is NIET waardegeladen
- Normative validity
o Beschrijven wat organisaties zouden moeten doen en is WEL waardegeladen
- Instrumental power
o Welke acties zijn nodig om doelen te bereiken? Is causaal
CSR1 is normatief, beschrijft wat organisaties zouden moeten doen. Hierbij wordt rekening gehouden
met de sociale verwachtingen (stakeholders). Normen en waarden van organisatie orden ontwikkeld
,Het model van Carroll is een voorbeeld van CSR 1, hierin wordt gezegd dat organisaties vier
verantwoordelijkheden hebben:
1. Economische verantwoordelijkheid
a. Winstgevend zijn
b. Friedman vindt dat bedrijven zich enkel
hiermee moeten bezig houden en niet
met ecologische of sociale
verantwoordelijkheid
2. Juridische verantwoordelijkheid
a. Voldoen aan wettelijke verplichtingen
b. Wetgeving om bescherming en
voordelen te brengen
Discussie juridische: Wetgeving is vaak enkel een
minimum, niet altijd up-to-date en regelt niet alles
3. Ethische verantwoordelijkheid
a. Zich ethisch gedragen
4. Filantropische verantwoordelijkheid
a. Filantropie
b. Iets terugdoen voor de maatschappij in de vorm van giften, financiële steun aan
projecten, employee volunteering, skill-based volunteering…
Een evenwicht tussen deze 4 verantwoordelijkheden is nodig en zijn onderling gerelateerd
CSR2 is instrumenteel, het zijn acties van organisaties om hun doelstellingen te behalen
Vier strategieën om met CSR om te gaan
- Reactive: minder dan vereist, ontkennen van verantwoordelijkheid
- Defensive; minimum doen, erkennen van verantwoordelijkheid, maar je er toch tegen
verzetten
- Accommodative: doen wat vereist is, verantwoordelijkheid aanvaarden
- Proactive: meer doen dan vereist is, anticiperen
MVO wordt vaak aanverwant met duurzaamheid, corporate sustainability… Er is m.a.w. geen
eenduidige definitie van MVO. De introductie van nieuwe begrippen zijn gelinkt aan de evolutie van
deze definitie en van de evolutie van MVO zelf
Evolutie MVO:
1. Duurzame ontwikkeling
Brundtland-definitie van duurzaamheid: Duurzame ontwikkeling is een ontwikkeling die
tegemoetkomt aan de levensbehoeften van de huidige generatie, zonder die van de toekomstige
generaties tekort te doen.
Met als aandachtspunten de bescherming van het milieu, behoud van welvaart en het wegwerken
van de sociale ongelijkheid en de armoede
2. Triple Bottom Line (John Elkington)
, PEOPLE PLANET PROFIT; geeft meer inzicht in hoe organisaties het concept duurzame ontwikkeling
kunnen vertalen op economisch vlak, alhoewel veel organisaties MVO niet zien als een kernactiviteit
en het eerder een extra kost is voor hen
3. Shared Value (Michael Porter)
Dit houdt in dat bedrijven economische waarde scheppen op zo’n manier dat tegelijkertijd waarde
voor de samenleving wordt gegenereerd door het oplossen van maatschappelijke vraagstukken. Een
shared value aanpak verbindt zakelijk succes met maatschappelijke vooruitgang
4. Sustainable Development Goals (SDG’s) (slides)
= Duurzame ontwikkelingsdoelstellingen, 17 om duurzame ontwikkeling te realiseren. Is een
opvolging van de 8 Millennium doelstellingen (MDG) en is ontwikkeld door de VN. De MDGs waren
doelstellingen met als doel armoede uit de ontwikkelingslanden te werken
Deze 17 doelstellingen zorgen voor een evolutie van 3 P’s naar 5P’s
- People
o End poverty and hunger in all forms and ensure dignity and equality
- Planet
o Protect our planet’s natural resources and climate for future generations
- Prosperity
o Ensure prosperous and fulfilling lives in harmony with nature
- Peace
o Foster peaceful, jus tand inclusive societies
- Partnership
o Implement the agenda through a solid global partnership
Grote verschil tussen MDG en SDG (slides)
Ook kritiek op SDG’s: “De SDG’s zijn krachtig geformuleerd maar de reikwijdte en de ambitie worden
sterk beperkt door de vaagheid van de doelen en de ongeschiktheid van de geselecteerde
indicatoren. Het is niet duidelijk geformuleerd, is niet kwantitatief meetbaar en heeft geen
specifieke deadline.”
Vaagheid van de doelen is dus de grootste klacht van de criticus, en geeft hier zelf 3 verklaringen
voor
- Doelen waren té ambitieus
- Benadering was waarschijnlijk té inclusief
o “Zo’n participatieve benadering is lovenswaardig maar maakt de formulering van de
eindtekst onvermijdelijk heel wat ingewikkelder, omdat bijkomende toegevingen en
compromissen nodig blijken”
- SDG’s soms niet haalbaar door huidige beperkingen van multilaterale context
DEEL 1: Definities en concepten
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) = de verantwoordelijkheid van een organisatie
voor de effecten van haar besluiten en activiteiten op de maatschappij en het milieu door transparant
en ethisch gedrag.
Aandacht voor mensenrechten, consumentenbelangen, sociale kwesties… in hun kernactiviteiten
en -strategie integreren in nauwe samenwerking met hun stakeholders. Met als doel om zoveel
mogelijke gedeelde waarde te creëren en om mogelijke negatieve effecten op te sporen en te
vermijden/verminderen
CSR/Corporate Social Responsibility = Context specifieke organisatorische acties en
beleidsmaatregelen die rekening houden met de verwachtingen van belanghebbenden en de triple
bottom line van economische, sociale en milieuprestaties. CSR is voor bedrijven, voor EU, voor
economie en voor maatschappij
Essentiele kenmerken van MVO
1. Impact van organisatie op maatschappij en milieu
De grootste bedreigingen op globale schaal van de laatste 10 jaar zijn zo goed als allemaal milieu
gerelateerd, denk aan extreme weersomstandigheden, verlies aan biodiversiteit, een mislukte
klimaatactie, deze zijn vaak ook gerelateerd aan de economie of ontstaan door de mens die aan
economie doet. Voorbeelden zijn extreme weersomstandigheden (bosbranden, die zelfs kunnen
leiden tot migratie), plastiekvervuiling, voedselproductie, textiel en mode zijn ook grote vervuilers…
Triple bottom line kan hierin helpen. People, Planet, Profit. Moet sterk geïntegreerd worden en staat
alles behalve los van elkaar. Bij elke beslissing of actie moeten deze 3 domeinen in het achterhoofd
blijven. MVO is en blijft een proces en zal men nooit voltooien in 1 dag
2. Geïntegreerd in kernactiviteiten en strategie
3. Gedeelde waarde: voordelen voor organisatie én stakeholders
Er zal ook moeten worden rekening gehouden met de verwachtingen van stakeholders, maar
onderneming heeft wel vaker meer stakeholders met allemaal verschillende verwachtingen, hierbij
komt stakeholder mapping van pas;
Detecteert verschillende categorieën van stakeholders en detecteert de key stakeholders
Verschillende invalshoeken van MVO
- Descriptive accuracy/Beschrijvend
o Beschrijven van acties en beleid van organisaties en is NIET waardegeladen
- Normative validity
o Beschrijven wat organisaties zouden moeten doen en is WEL waardegeladen
- Instrumental power
o Welke acties zijn nodig om doelen te bereiken? Is causaal
CSR1 is normatief, beschrijft wat organisaties zouden moeten doen. Hierbij wordt rekening gehouden
met de sociale verwachtingen (stakeholders). Normen en waarden van organisatie orden ontwikkeld
,Het model van Carroll is een voorbeeld van CSR 1, hierin wordt gezegd dat organisaties vier
verantwoordelijkheden hebben:
1. Economische verantwoordelijkheid
a. Winstgevend zijn
b. Friedman vindt dat bedrijven zich enkel
hiermee moeten bezig houden en niet
met ecologische of sociale
verantwoordelijkheid
2. Juridische verantwoordelijkheid
a. Voldoen aan wettelijke verplichtingen
b. Wetgeving om bescherming en
voordelen te brengen
Discussie juridische: Wetgeving is vaak enkel een
minimum, niet altijd up-to-date en regelt niet alles
3. Ethische verantwoordelijkheid
a. Zich ethisch gedragen
4. Filantropische verantwoordelijkheid
a. Filantropie
b. Iets terugdoen voor de maatschappij in de vorm van giften, financiële steun aan
projecten, employee volunteering, skill-based volunteering…
Een evenwicht tussen deze 4 verantwoordelijkheden is nodig en zijn onderling gerelateerd
CSR2 is instrumenteel, het zijn acties van organisaties om hun doelstellingen te behalen
Vier strategieën om met CSR om te gaan
- Reactive: minder dan vereist, ontkennen van verantwoordelijkheid
- Defensive; minimum doen, erkennen van verantwoordelijkheid, maar je er toch tegen
verzetten
- Accommodative: doen wat vereist is, verantwoordelijkheid aanvaarden
- Proactive: meer doen dan vereist is, anticiperen
MVO wordt vaak aanverwant met duurzaamheid, corporate sustainability… Er is m.a.w. geen
eenduidige definitie van MVO. De introductie van nieuwe begrippen zijn gelinkt aan de evolutie van
deze definitie en van de evolutie van MVO zelf
Evolutie MVO:
1. Duurzame ontwikkeling
Brundtland-definitie van duurzaamheid: Duurzame ontwikkeling is een ontwikkeling die
tegemoetkomt aan de levensbehoeften van de huidige generatie, zonder die van de toekomstige
generaties tekort te doen.
Met als aandachtspunten de bescherming van het milieu, behoud van welvaart en het wegwerken
van de sociale ongelijkheid en de armoede
2. Triple Bottom Line (John Elkington)
, PEOPLE PLANET PROFIT; geeft meer inzicht in hoe organisaties het concept duurzame ontwikkeling
kunnen vertalen op economisch vlak, alhoewel veel organisaties MVO niet zien als een kernactiviteit
en het eerder een extra kost is voor hen
3. Shared Value (Michael Porter)
Dit houdt in dat bedrijven economische waarde scheppen op zo’n manier dat tegelijkertijd waarde
voor de samenleving wordt gegenereerd door het oplossen van maatschappelijke vraagstukken. Een
shared value aanpak verbindt zakelijk succes met maatschappelijke vooruitgang
4. Sustainable Development Goals (SDG’s) (slides)
= Duurzame ontwikkelingsdoelstellingen, 17 om duurzame ontwikkeling te realiseren. Is een
opvolging van de 8 Millennium doelstellingen (MDG) en is ontwikkeld door de VN. De MDGs waren
doelstellingen met als doel armoede uit de ontwikkelingslanden te werken
Deze 17 doelstellingen zorgen voor een evolutie van 3 P’s naar 5P’s
- People
o End poverty and hunger in all forms and ensure dignity and equality
- Planet
o Protect our planet’s natural resources and climate for future generations
- Prosperity
o Ensure prosperous and fulfilling lives in harmony with nature
- Peace
o Foster peaceful, jus tand inclusive societies
- Partnership
o Implement the agenda through a solid global partnership
Grote verschil tussen MDG en SDG (slides)
Ook kritiek op SDG’s: “De SDG’s zijn krachtig geformuleerd maar de reikwijdte en de ambitie worden
sterk beperkt door de vaagheid van de doelen en de ongeschiktheid van de geselecteerde
indicatoren. Het is niet duidelijk geformuleerd, is niet kwantitatief meetbaar en heeft geen
specifieke deadline.”
Vaagheid van de doelen is dus de grootste klacht van de criticus, en geeft hier zelf 3 verklaringen
voor
- Doelen waren té ambitieus
- Benadering was waarschijnlijk té inclusief
o “Zo’n participatieve benadering is lovenswaardig maar maakt de formulering van de
eindtekst onvermijdelijk heel wat ingewikkelder, omdat bijkomende toegevingen en
compromissen nodig blijken”
- SDG’s soms niet haalbaar door huidige beperkingen van multilaterale context
