Clara Asscher-Pinkhof (1996/1966). De danseres zonder benen. Kampen: Kok
Voorhoeve (302 blz.)
Genre
De danseres zonder benen is een psychologische oorlogsroman met veel autobiografische elementen.
Onderwerp
Clara is weduwe van Avraham, moeder van zes kinderen en woont in Groningen. Ze is een bevoegde
lerares en schrijft veel. Ze wordt in de Tweede Wereldoorlog weggevoerd naar verschillende concen-
tratiekampen. Uiteindelijk komt ze in Palestina, waar ze haar dochter Roza weer ziet en haar boek
‘sterrenkinderen’ afschrijft.
Thematiek
Thema
Het leven van een Joodse weduwe die de Tweede Wereldoorlog heeft overleefd en laat zien hoe ze
verder leeft als haar belangrijkste instrument om zich te uiten van haar is weggenomen.
Motivatie
Als Avraham, de man van de hoofdpersoon, overlijdt, wordt het belangrijkste instrument om zich te
uiten van haar weggenomen. Ze leeft verder en helpt vooral in de oorlog veel andere mensen, vooral
kinderen. Daardoor kon ze ook haar wezen uitdrukken en heeft ze uiteindelijk ‘gedanst zonder
benen’.
Perspectief
De danseres zonder benen is geschreven vanuit een ik-perspectief.
Tijd en structuur
Het verhaal speelt zich af over een periode van ong. 50 jaar, vanaf ca. 1900 tot 1950. Het verhaal is
niet-chronologisch. Er zijn veel tijdssprongen van dagen, maanden en jaren.
Beoordeling
Het onderwerp en het thema
Het onderwerp was wel duidelijk. Ik denk dat dit vooral komt omdat het boek vooral over de oorlog
gaat en automatisch over de problemen die daarbij horen. Ik vond het wel een interessant
onderwerp omdat het niet verzonnen is en ik zo echt de gevoelens van de ik-figuur las. Het thema
was voor mij best wel duidelijk. Haar man overleed en daarna leefde ze verder en haalde ze veel
voldoening uit het lesgeven aan de kinderen. Ze miste een heel belangrijk aspect in haar leven, maar
toch leefde ze verder en benutte ze de tijd die ze kreeg. Het onderwerp ligt ver buiten mijn
belevingswereld. Ik mag elke dag in vrede leven, maar dit boek beschrijft hoe het is om in de oorlog
te leven. Het onderwerp heeft mij eigenlijk niet echt aan het denken gezet. Ik denk dat het misschien
wel komt doordat er in het boek niet echt iets over het verzet in staat. Het boek beschrijft meer het
dagelijkse leven en daar komt niet heel veel spanning in voor. Door het lezen ben ik niet echt van
mening veranderd over de oorlog. Het is verschrikkelijk en ik denk niet dat ik daarover ooit nog van
mening verander. Ik vind dat het verhaal niet per se heel diepgaand is. Dat komt doordat je alles
vanuit de ik-figuur beleefd, wat ook nog eens echt is gebeurd, en dat vind ik juist heel mooi aan dit
boek, dat heeft voor mij de juiste diepgang.