Virologie
Virussen
Virus?
- Infectieuze obligate intracellulaire parasiet dat genetisch materiaal bevat. Gecoat in een
proteïne laag en een fosfolipidendubbellaag.
- Virussen buiten een gastheer-> virion
o Dit zijn niet levende deeltjes-> geen metabolisme
- Virus dat passief opgenomen wordt door een cel-> geïnfecteerde cel
o Virus zal hier genetisch materiaal vrijstellen om zichzelf te
vermenigvuldigen
Virion?
- Volledig virus, zeer kleine virus dat 1 molecule DNA of RNA bevat in een
eiwitmantel-> soms meerdere lagen
- Obligaat intracellulair
Structuur van virussen
Naakt virus:
- Eiwitmantel + erfelijk materiaal
- Hardnekkiger dan enveloppe virussen
- De spikes zitten in de eiwitmaten ipv. In een enveloppe
- Bv. polio
Enveloppe virus:
- Fosfolipide mantel
- Spikes
- Eiwitmantel
- Erfelijk materiaal
- Bv. herpesvirus
Capside of eiwitmantel
- Grote macromoleculaire structuren van eiwitten die het viraal genetische materiaal
beschermen en bijstaan bij transfer tussen gastcellen.
Functie:
- Bescherming genetische materiaal:
o Capside moet stabiel zijn
o Specifieke herkenningspunten-> herkenning en verpakking DNA
o Interactie tussen virus en gastheer
- Bezorgen van het genetische materiaal:
o Binden op gastheercel receptoren
o Ontmanteling genetisch materiaal
o Fusie met gastheercel
o Afleveren genoom op de juiste site
,Metastabiliteit
- Stabiel genoeg om genoom te beschermen
- Gemakkelijk ontmantel baar om genetisch materiaal af te staan.
1. Stabiele structuur:
o Grote symmetrie in de opbouwt van de eiwitmantel
o Alle bouwstenen zijn identiek, ze binden op identieke wijze aan elkaar-> symmetrie
en Self-assmably
o Capside proteïne kunnen zichzelf in elkaar zetten tot virus-like partikels-> gebruikt
voor vaccines.
o Symmetrie: staven-> proteïne helixen & kubussen-> identieke binding van deeltjes.
2. Onstabiel:
o Niet covalent gebonden en gemakkelijk te ontmantelen.
Helicle symmetrie:
o Eiwitten (EW sub units of protomeren) geschikt rond RNA
o Vb. tabak mozaïek virus
o Enveloppe RNA-virussen met ssRNA en helixcapside
Mupsvirus, rabiesvirus, influenzavirus en ebola
Isosahedrale capside:
o Kubische symmetrie-> 20 vlakken
o Identieke subunitis die identiek gebonden zijn
Virussen met capside + complexe symmetrie:
o Bacteriofagen
,Virale enveloppen en enzymen
- Veel virussen met een uitwendig, flexibel membraan: de enveloppe
o Enveloppen gemaakt uit verschillende af komsten in een fosfolipiden laag
- Bij eukaryoten virussen ook spikes aanwezig (eiwitten gecodeerd door het virus) oa. nodig
bij het herkennen en binnendringen van de gastheercel
o Spikes passen op moleculen en kunnen door endocytose opgenomen worden.
§ Vb: Influenza-virus: H1N1, coronavirussen ( SARSCOV-19-> ACE-2
receptor)
Enzyme
- In een capside ingepakt
- Reverse transcriptase viraal enzyme
Virale nucleïnezuren
- DNA- of RNA-virussen
o Enkelstrengig of dubbelstrengig
§ - of +
- Grootte van nucleïnezuren varieert
- Genoom: lineair (buiten gastheer) of circulair (binnen gastheer)
- Moet tot mRNA omgezet worden, dat door de gastheerribosomen-> Baltimore Classificatie
o mRNA altijd + streng
o DNA van equivalente polariteit is ook + streng
o RNA en DNA die complement zijn van de + streng zijn – strengen
, Virale reproductie
Fase 1: aanhechten van virus aan gastheer dmv spikes
Fase 2: overdracht erfelijk materiaal
Fase 3: synthese van virale proteïne en nucleïnezuren
Fase 4: self-assmably
Fase 5: destructie gastheer
Dierlijke virussen
- Kweek uit proefdieren-> eieren-> virus inspuiten in een embryo
- Celcultuur
o Monolaag van dierlijk cellen of menselijk cellen kweken
voor inoculatie
o Virus opsporen-> cytopathische effecten
§ Degeneratieve verandering; epitheelcellen
beschadiging
o Primaire culturen: vertrekken uit biopt-> vers-> nadeel, kan maar enkele keren
gebruikt worden
o Continue cellijnen: onsterfelijke cellen-> kankercellen
CPE:
- Syncytium: versmeten van naburige cellen
Bacteriofagen worden in bacterieculturen gekweekt.-> in bouillon of agar-> sediment = dode virussen.
Plantenvirussen
- Celculturen van plantcellen of protoplastculturen.
Detectie van virussen
- Opsporen virussen; infectie; virale Ag en virale nucleïnezuren.
Detectie virussen: Elektronenmicroscoop:
- Beperkte gevoeligheid, duur
- Voor detectie retrovirus infaecesstaal
Detectie van infectie:
- Celcultuur-> detectie van CPE
- Kan enkel voor infectieuze virussen gebruikt worden
Virussen
Virus?
- Infectieuze obligate intracellulaire parasiet dat genetisch materiaal bevat. Gecoat in een
proteïne laag en een fosfolipidendubbellaag.
- Virussen buiten een gastheer-> virion
o Dit zijn niet levende deeltjes-> geen metabolisme
- Virus dat passief opgenomen wordt door een cel-> geïnfecteerde cel
o Virus zal hier genetisch materiaal vrijstellen om zichzelf te
vermenigvuldigen
Virion?
- Volledig virus, zeer kleine virus dat 1 molecule DNA of RNA bevat in een
eiwitmantel-> soms meerdere lagen
- Obligaat intracellulair
Structuur van virussen
Naakt virus:
- Eiwitmantel + erfelijk materiaal
- Hardnekkiger dan enveloppe virussen
- De spikes zitten in de eiwitmaten ipv. In een enveloppe
- Bv. polio
Enveloppe virus:
- Fosfolipide mantel
- Spikes
- Eiwitmantel
- Erfelijk materiaal
- Bv. herpesvirus
Capside of eiwitmantel
- Grote macromoleculaire structuren van eiwitten die het viraal genetische materiaal
beschermen en bijstaan bij transfer tussen gastcellen.
Functie:
- Bescherming genetische materiaal:
o Capside moet stabiel zijn
o Specifieke herkenningspunten-> herkenning en verpakking DNA
o Interactie tussen virus en gastheer
- Bezorgen van het genetische materiaal:
o Binden op gastheercel receptoren
o Ontmanteling genetisch materiaal
o Fusie met gastheercel
o Afleveren genoom op de juiste site
,Metastabiliteit
- Stabiel genoeg om genoom te beschermen
- Gemakkelijk ontmantel baar om genetisch materiaal af te staan.
1. Stabiele structuur:
o Grote symmetrie in de opbouwt van de eiwitmantel
o Alle bouwstenen zijn identiek, ze binden op identieke wijze aan elkaar-> symmetrie
en Self-assmably
o Capside proteïne kunnen zichzelf in elkaar zetten tot virus-like partikels-> gebruikt
voor vaccines.
o Symmetrie: staven-> proteïne helixen & kubussen-> identieke binding van deeltjes.
2. Onstabiel:
o Niet covalent gebonden en gemakkelijk te ontmantelen.
Helicle symmetrie:
o Eiwitten (EW sub units of protomeren) geschikt rond RNA
o Vb. tabak mozaïek virus
o Enveloppe RNA-virussen met ssRNA en helixcapside
Mupsvirus, rabiesvirus, influenzavirus en ebola
Isosahedrale capside:
o Kubische symmetrie-> 20 vlakken
o Identieke subunitis die identiek gebonden zijn
Virussen met capside + complexe symmetrie:
o Bacteriofagen
,Virale enveloppen en enzymen
- Veel virussen met een uitwendig, flexibel membraan: de enveloppe
o Enveloppen gemaakt uit verschillende af komsten in een fosfolipiden laag
- Bij eukaryoten virussen ook spikes aanwezig (eiwitten gecodeerd door het virus) oa. nodig
bij het herkennen en binnendringen van de gastheercel
o Spikes passen op moleculen en kunnen door endocytose opgenomen worden.
§ Vb: Influenza-virus: H1N1, coronavirussen ( SARSCOV-19-> ACE-2
receptor)
Enzyme
- In een capside ingepakt
- Reverse transcriptase viraal enzyme
Virale nucleïnezuren
- DNA- of RNA-virussen
o Enkelstrengig of dubbelstrengig
§ - of +
- Grootte van nucleïnezuren varieert
- Genoom: lineair (buiten gastheer) of circulair (binnen gastheer)
- Moet tot mRNA omgezet worden, dat door de gastheerribosomen-> Baltimore Classificatie
o mRNA altijd + streng
o DNA van equivalente polariteit is ook + streng
o RNA en DNA die complement zijn van de + streng zijn – strengen
, Virale reproductie
Fase 1: aanhechten van virus aan gastheer dmv spikes
Fase 2: overdracht erfelijk materiaal
Fase 3: synthese van virale proteïne en nucleïnezuren
Fase 4: self-assmably
Fase 5: destructie gastheer
Dierlijke virussen
- Kweek uit proefdieren-> eieren-> virus inspuiten in een embryo
- Celcultuur
o Monolaag van dierlijk cellen of menselijk cellen kweken
voor inoculatie
o Virus opsporen-> cytopathische effecten
§ Degeneratieve verandering; epitheelcellen
beschadiging
o Primaire culturen: vertrekken uit biopt-> vers-> nadeel, kan maar enkele keren
gebruikt worden
o Continue cellijnen: onsterfelijke cellen-> kankercellen
CPE:
- Syncytium: versmeten van naburige cellen
Bacteriofagen worden in bacterieculturen gekweekt.-> in bouillon of agar-> sediment = dode virussen.
Plantenvirussen
- Celculturen van plantcellen of protoplastculturen.
Detectie van virussen
- Opsporen virussen; infectie; virale Ag en virale nucleïnezuren.
Detectie virussen: Elektronenmicroscoop:
- Beperkte gevoeligheid, duur
- Voor detectie retrovirus infaecesstaal
Detectie van infectie:
- Celcultuur-> detectie van CPE
- Kan enkel voor infectieuze virussen gebruikt worden
